کند نویسی یکی از موضوعاتی است که در طول کارهای زمانبندی شده مانند آزمونها و امتحانات مشکلساز میشود. متأسفانه، سرعت کم دانشآموز در حین نوشتن باعث میشود کودک نتواند به حجم کاری مورد نیاز برسد و با افت تحصیلی و نمرات پایین مواجه شود. اما علت سرعت پایین نوشتن باید در اوایل دوران مدرسه کودک شناسایی و اصلاح شود. در این مطلب در خصوص دلایل پایین بودن سرعت نوشتن و روشهای بهبود آن صحبت میکنیم. با ما همراه باشید.
میانگین سرعت نوشتن بر اساس سن
هنگامی که کودکان شروع به یادگیری نوشتن میکنند، نمیتوانند با سرعت بالا بنویسند؛ زیرا هنوز در حال یادگیری نحوه تشکیل حروف بهصورت صحیح هستند. با پیشرفت کودک باید سرعت نوشتن او افزایش یابد. این موضوع با اختلال یادگیری و اختلال نوشتن متفاوت است .
تحقیقات نشان میدهند میانگین سرعت نوشتن در کودکان بر اساس سن مطابق زیر میباشد:
- کلاس اول: ۴ تا ۵ کلمه در دقیقه
- کلاس دوم: ۶ تا ۷ کلمه در دقیقه
- کلاس سوم: ۷ تا ۱۰ کلمه در دقیقه
- کلاس چهارم: ۸ تا ۱۳ کلمه در دقیقه
- کلاس پنجم: ۱۰ تا ۱۵ کلمه در دقیقه
- کلاس ششم: ۱۲ تا ۱۷ کلمه در دقیقه
- کلاس هفتم: ۱۴ تا ۲۰ کلمه در دقیقه
- کلاس هشتم: ۱۶ تا ۲۳ کلمه در دقیقه
- کلاس نهم: تا ۲۴ کلمه در دقیقه
توجه به این نکته مهم است که بسیاری از مطالعات نشان میدهند بین سرعت نوشتن دختران و پسران تفاوتهایی وجود دارد. در حالی که دلیل این امر دقیقاً مشخص نیست، گمان میرود که عوامل محیطی/فرهنگی و رشدی بر مهارتهای حرکتی ظریف تأثیر میگذارند.
تحقیقات نشان میدهند دخترها مهارتهای حرکتی ظریف بهتری نسبت به پسرها دارند. همچنین دستخط آنها نیز از پسرها بهتر است. این دو عامل باعث تفاوت بین سرعت و خوانایی دستخط دختران و پسران میشوند.

در برخی تحقیقات اشاره شده است که کودکان راستدست سریعتر از کودکان چپدست مینویسند. این مسئله میتواند بهدلیل جایگیری کاغذ و آموزشهای ارائهشده باشد.
چرا سرعت نوشتار اهمیت دارد؟
سرعت نوشتار برای دانشآموزان، بهویژه در مقطع ابتدایی و راهنمایی، حیاتی است. سرعت نوشتار بالاتر میتواند به کودکان کمک کند تا تکالیف خود را کارآمدتر تکمیل کنند، یادداشتهای بهتری بردارند و در امتحانات عملکرد خوبی داشته باشند. این مسئله نهتنها عملکرد تحصیلی آنها را بهبود میبخشد، بلکه اعتمادبهنفسشان را نیز تقویت میکند.
چه چیزی بر سرعت نوشتن دانشآموزان تأثیر میگذارد؟
حال که میدانیم سرعت نوشتن معمولی چگونه است، بیایید نگاهی به مهارتهای مورد نیاز برای نوشتن با سرعت خوب بیندازیم و ببینیم چه چیزی باعث کند نویسی دانشآموزان میشود.
هفت حوزه وجود دارند که بر سرعت نوشتن تأثیر میگذارند و شامل موارد زیر هستند:
نوع تکلیف نوشتاری
سرعت دانشآموز در هنگام کپی کردن مطالب از روی کتاب یا تخته با انشاء نویسی تفاوت دارد. سرعت کودک در حین نوشتن انشاء کمتر است؛ زیرا باید در حین نوشتن درمورد آنچه میخواهد بنویسد، فکر کند. کپی کردن نیز شامل کپی از فاصله نزدیک یا دور است که میتواند بر سرعت نوشتار تأثیر بگذارد.
حافظه توالی دیداری
این توانایی شامل به خاطر سپردن توالی خاصی از اشیا یا رویدادها به ترتیبی مشخص است. این مهارت در هنگام نوشتن انشاء اهمیت زیادی دارد؛ زیرا کودک باید بداند یک جمله کامل چطور نوشته میشود، یک پاراگراف شامل چه چیزهایی است و چگونه درمورد موضوع دادهشده بنویسد. همچنین حافظه توالی دیداری میتواند بر املا و قرارگیری حروف در کلمات تأثیر بگذارد.
سرعت و مهارت بخش فوقانی بدن
توانایی حرکت دادن بازو، ساعد و انگشتان برای نوشتن و همچنین توانایی گرفتن مداد و حرکت دادن آن در دست با کمک انگشتان بر سرعت نوشتن دانشآموز تأثیر میگذارند.
جایگیری نامناسب کاغذ
دانشآموزان راستدست باید کاغذ را مستقیماً روبروی خود قرار دهند و آن را در زاویه 20 تا 45 درجه خلاف جهت عقربههای ساعت بچرخانند.
اما دانشآموزان چپدست باید کاغذ خود را کمی چپتر از مرکز قرار دهند؛ بهطوری که مستقیماً روبروی آنها نباشد و در زاویه ۳۰ تا ۴۵ درجه در جهت عقربههای ساعت قرار بگیرد. این کار دیدن نوک مداد را هنگام نوشتن برای آنها آسانتر میکند.

مهارتهای ادراک دیداری
مهارتهای ادراک دیداری که بر سرعت دستخط تأثیر میگذارند شامل اکمال بینایی (Visual Closure) و مهارتهای دستکاری درون دستی (In-hand Manipulation Skills) هستند.
تکمیل دیداری توانایی شناخت یک شیء یا آیتم با وجود دیدن بخشی از آن است. مهارتهای دستکاری درون دستی، توانایی حرکت دادن یک شیء در دست با انگشتان، بدون کمک گرفتن از دست دیگر است. این مهارت بر گرفتن مداد، برگرداندن آن برای پاک کردن و غیره تأثیر میگذارد و میتواند بر سرعت نوشتن نیز تأثیرگذار باشد.
یکپارچگی دیداری-حرکتی
یکپارچگی دیداری-حرکتی، توانایی تفسیر اطلاعات بهصورت دیداری و پاسخ دادن با فعالیتی حرکتی است. این مهارت بر کپی کردن از روی تخته در کلاس درس و سایر جنبههای نوشتن تأثیر میگذارد.
گذشت زمان و تمرین
همانطور که میدانید سرعت نوشتن کودکان با گذشت زمان افزایش مییابد و مشکل کندنویسی آنها برطرف میشود. درواقع هرچه کودک بیشتر تمرین کند، سرعت نوشتن او بهتر میشود.
روشهای بهبود کند نویسی دانشآموزان
ایجاد محیطی مناسب
ایجاد محیطی مناسب برای نوشتن اولین قدم است. بنابراین مکانی آرام و راحت و عاری از عوامل حواسپرتی ایجاد کنید. استفاده از نور مناسب با میز و صندلی راحت تفاوت قابل توجهی در بهبود سرعت نوشتن کودک ایجاد میکند.
کپی کردن از روی متنهای نوشتهشده
کپی کردن از روی متون نوشتهشده به دانشآموزان کمک میکند تا سرعت نوشتن خود را افزایش دهند و مجبور نباشند درمورد نحوه شکل دادن یا املای کلمات هنگام نوشتن فکر کنند. برای انجام این فعالیت، ابتدا با کودک خود درمورد آنچه میخواهد بگوید هم فکری کنید، سپس جملات را روی تخته سیاه یا کاغذ بنویسید و به کودک اجازه بدهید از روی متن نوشتهشده کپیبرداری کند.
استفاده از تایمر بصری
یکی از دلایل کند نویسی کودکان، پرت شدن حواس آنها در طول نوشتن است. در این صورت از تایمری بصری استفاده کنید و به کودک بگویید چقدر زمان دارد تا تکلیفش را انجام دهد. این کار باعث میشود کودک در حین نوشتن به زمان توجه داشته باشد و با سرعتی بیشتری بنویسد.
بهبود وضعیت بدن کودک هنگام نوشتن
خم شدن کودک روی میز یا قرار دادن کاغذ در جای نامناسب در حین نوشتن باعث کند نویسی او میشود. برای بهبود وضعیت بدن کودک، از سطوح مختلف مانند سطوح عمودی استفاده کنید. تمرکز بر قدرت شانه و بازو نیز میتواند مفید باشد.

تمرکز بر شکلگیری حروف
شکلگیری مناسب حروف برای بهبود سرعت نوشتار ضروری است. روش صحیح شکل دادن به هر حرف را به دانشآموز آموزش دهید و اطمینان حاصل کنید که نقاط شروع و پایان را درک میکند.
کاردرمانی برای تقویت مهارتهای حرکتی ظریف
اگر کند نویسی دانشآموز بهخاطر خستگی یا درد در طول نوشتن باشد، بر انجام مهارتهای حرکتی ظریف تمرکز کنید تا قدرت دست و انگشتان او را بهبود ببخشید. کاردرمانی به تقویت مهارتهای حرکتی ظریف کودک کمک میکند. کاردرمانگر از فعالیتهای زیر برای بهبود این مهارتها استفاده میکند:
- نقاشی و رنگآمیزی
- بازی با گِل یا خمیر بازی
- بریدن با قیچی
- پازلها و بلوکهای ساختمانی
این فعالیتها به بهبود قدرت و هماهنگی دست کمک میکنند و سرعت نوشتن را افزایش میدهند.

تمرین منظم
تمرین مداوم، کلید بهبود کند نویسی و افزایش سرعت نوشتن است. هر روز زمان مشخصی را به تمرین نوشتن کودک اختصاص دهید. کودک را تشویق کنید که دفترچه خاطرات داشته باشد، داستان بنویسد، یا حتی افکار خود را بر روی کاغذ بیاورد. هرچه بیشتر بنویسد، سرعت او بیشتر خواهد شد.
استفاده از ابزارهای نوشتاری مناسب
انتخاب ابزارهای مناسب میتواند تفاوت قابل توجهی در سرعت نوشتن ایجاد کند. اطمینان حاصل کنید که فرزندتان از مدادها یا خودکارهایی استفاده میکند که در دست گرفتن آنها راحت است و بهراحتی روی کاغذ میلغزند. گریپهای مختلف را امتحان کنید تا بهترین مدل را پیدا کنید.
آموزش تکنیکهای نوشتاری کارآمد
آموزش تکنیکهای نوشتاری کارآمد نیز میتواند به افزایش سرعت نوشتن دانشآموز کمک کند. بهعنوان مثال میتوانید روش خلاصهنویسی یا استفاده از اختصارات را برای کلمات طولانی به کودک آموزش دهید.
آموزش روشهای تندنویسی
دانشآموزان بزرگتر، بهویژه دبیرستانیها میتوانند از روشهای تندنویسی برای یادداشتبرداری بهرهمند شوند تا مهارت نوشتن خود را تقویت کنند.
گنجاندن فعالیتهای سرگرمکننده در آموزش
آموزش روشهای بهبود کند نویسی نباید خستهکننده باشد. پس سعی کنید فعالیتهای سرگرمکننده مانند بازیهای نوشتاری، مسابقات و جوایز را در طول آموزش بگنجانید. این کار باعث افزایش انگیزه و اشتیاق کودک به یادگیری میشود.
جمعبندی
بهبود کند نویسی دانشآموزان، فرایندی تدریجی است که نیاز به صبر و تلاش مداوم دارد. با اجرای استراتژیها و تمرینهای گفتهشده، میتوانید به کودک کمک کنید تا به افزایش قابل توجهی در سرعت نوشتار، بهبود عملکرد تحصیلی و افزایش اعتمادبهنفس دست یابد. یکی از مؤثرترین روشهای تقویت سرعت نوشتن دانشآموزان شرکت در جلسات کاردرمانی است. میتوانید با مراجعه به کلینیک توانبخشی راه کمال از مشاوره متخصصان و کاردرمانگران ما بهرهمند شوید.
منابع