کاردرمانی کودکان به کودک کمک می‌کند تا به اهداف و نقاط عطف رشدی دست یابد و باعث بهبود زندگی روزمره او می‌شود. کاردرمانی بر نحوه حرکت، بازی و ارتباط کودک با دنیای اطراف تمرکز دارد. معمولاً پزشک پس از آسیب‌دیدگی یا به‌خاطر بیماری‌های عصبی کودک، کاردرمانی را توصیه می‌کند. در این مطلب به بررسی کاردرمانی کودکان می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
کاردرمانی کودکان چیست؟
کاردرمانگران برای کمک به کودکان برای رسیدن به نقاط عطف رشد، غلبه بر چالش‌های حسی، خودمراقبتی، یادگیری مهارت‌های خودتنظیمی و بازی، کاردرمانی را پیشنهاد می‌دهند. کاردرمانی به کودک شما در زمینه‌های زیر کمک می‌کند:
- تأخیر رشد (نرسیدن به نقاط عطف رشد مانند نشستن یا راه رفتن)
- مهارت‌های حرکتی ظریف (استفاده از ماهیچه‌های کوچک دست)
- مهارت‌های حرکتی درشت (استفاده از ماهیچه‌های بزرگ بدن، هماهنگی دو طرف بدن، تعادل مناسب)
- پردازش بصری (پردازش اطلاعات بصری مانند تشخیص حروف، اشکال و ردیابی بصری آنها)
- پردازش حسی (درک اطلاعاتی که ازطریق حواس دریافت می‌شوند مانند صدا و بو)
- مهارت‌های تعامل اجتماعی (روابط اجتماعی)
- یادگیری (مهارت‌های شناختی)
- مهارت‌های بازی (مهارت‌های اجتماعی و عاطفی برای درک دنیای اطراف)
- فعالیت‌های روزمره زندگی (لباس پوشیدن و تغذیه)
- مهارت‌های موردنیاز برای آموزش (مهارت‌های نوشتن و استفاده از قیچی)
حتما بخوانید: کاردرمانی بیش‌فعالی در کودکان
به‌عنوان مثال، کاردرمانی کودکان می‌تواند آنها را به نوشتن با مداد، استفاده از قاشق و چنگال و بازی با همسالان تشویق کند.
اگر کودک با مشکلات زیر مواجه باشد، به کاردرمانی نیاز پیدا می‌کند:
- اختلالی مادرزادی که بر عملکرد فیزیکی یا شناختی او تأثیر می‌گذارد.
- اختلالی که بر رشد او تأثیر می‌گذارد.
- نوعی بیماری عصبی، مانند اختلال طیف اوتیسم (ASD) یا فلج مغزی که منجر به اختلال مهارت‌های کودک می‌شود.
- آسیبی که مستلزم استفاده از تجهیزات کمکی مانند پروتز یا وسایل حرکتی است.
کاردرمانی کودکان چه چیزی را درمان یا مدیریت می‌کند؟
کاردرمانی کودکان می‌تواند مشکلات فیزیکی یا شناختی‌ای را که ممکن است بر کودک شما تأثیر بگذارند، درمان یا مدیریت کند. این مشکلات عبارت‌اند از:
- حرکت و هماهنگی
- افکار، ادراک و حافظه
- پردازش حسی
- مهارت‌های دیداری-حرکتی و بینایی-ادراکی
- خودتنظیمی و مهارت‌های مقابله‌ای
- بیماری‌های سلامت روان
بیماری‌های رایجی که ممکن است نیاز به مراجعه به کاردرمانگر کودکان داشته باشند، شامل موارد زیر هستند:
- اختلال بیش‌فعالی و نقص توجه (ADHD)
- اختلال طیف اوتیسم
- فلج مغزی
- تأخیر در رشد
- سندرم داون
- اختلال پردازش حسی
در طول کاردرمانی کودکان چه اتفاقی میفتد؟
کاردرمانی کودکان می‌تواند به کودک شما در یادگیری مهارت‌های جدید کمک کند. البته این فرایند نیاز به زمان دارد. کاردرمانگر در جلسه اول ملاقات به ارزیابی کودک شما می‌پردازد. او در این جلسه مهارت‌های حرکتی ظریف و درشت کودک را بررسی می‌کند و رفتار او را هنگام بازی و حرکت زیر نظر می‌گیرد. نمونه‌هایی از کارهایی که کودک ممکن است در اولین جلسه کاردرمانی خود انجام دهد، عبارت‌اند از:
- نوشتن یا رنگ‌آمیزی کردن
- خوردن غذاهای آشنا با بافت‌های مختلف (ترد، نرم و ...)
- رشته کردن مهره‌ها یا روی هم چیدن بلوک‌ها
کاردرمانگر کودک همچنین از شما درمورد عادات روزانه او، نگرانی‌های شما درمورد رشد فرزندتان، توانایی‌های او و ... سؤالاتی می‌پرسد. جلسه اول کاردرمانی ممکن است یک یا دو ساعت طول بکشد.
کاردرمانگر پس از بررسی توانایی‌های کودک، برنامه‌ای درمانی متناسب با شرایط و اهداف کودک مشخص می‌کند. در جلسات بعدی کاردرمانی، کاردرمانگر فعالیت‌هایی را همراه با کودک انجام می‌دهد تا او را به درمان علاقه‌مند کند. نمونه‌هایی از این فعالیت‌ها عبارت‌اند از:
- نوشتن الفبا
- پوشیدن جوراب و کفش
- انجام بازی‌های مختلف مانند بازی با کارت و تاس
- تمرین با استفاده از تجهیزات و وسایل کمکی
- پوشیدن لباس‌های دکمه‌دار و زیپ‌دار
- استفاده از قلم‌مو برای نقاشی کردن
- درست کردن پازل
- آواز خواندن
- آشپزی و مخلوط کردن مواد
اهداف کاردرمانی کودکان چیست؟
کاردرمانی کودکان می‌تواند به کودک شما کمک کند تا به اهداف شخصی خود دست یابد و به نقاط عطف رشد برای سن خود برسد. این موارد ممکن است شامل موارد زیر باشند، اما محدود به آنها نیستند:
- بهبود عملکرد کودک در مدرسه
- کسب استقلال
- افزایش اعتمادبهنفس و عزت نفس
- یادگیری روش بازی کردن و تعامل با دیگران
- بهبود مهارت‌های حرکتی ظریف
- بهبود مهارت‌های حرکتی درشت
- توسعه مهارت‌های اجتماعی
- افزایش هماهنگی دست و چشم
فرزند من چه مدت به کاردرمانی کودکان نیاز خواهد داشت؟
مدت‌زمان هر جلسه کاردرمانی و دفعات آن بر اساس نیازهای کودک شما متفاوت هستند. کودک در یک روز همه چیز را یاد نمی‌گیرد و به فرایندی مداوم و پیوسته و تمرین و تشویق نیاز دارد. کاردرمانگر کودک شما می‌تواند درمورد پیشرفت و زمان موردانتظار برای رسیدن به اهداف نهایی به شما توضیحاتی ارائه کند.
آیا کاری می‌توانم انجام دهم تا کاردرمانی را برای فرزندم آسان‌تر کنم؟
کودک ممکن است در حین شرکت در کاردرمانی با فشار، ترس، ناامیدی، گیجی، درد عضلات، کمبود علاقه و رفتارهای اجتنابی مواجه شود. حمایت از او و برقراری ارتباط با درمانگر می‌توانند به جلوگیری از این واکنش‌های عاطفی کمک کنند. کاردرمانگر کودک می‌تواند به شما آموزش دهد چگونه در طول کاردرمانی از فرزند خود حمایت کنید.
همچنین می‌توانید طبق دستور درمانگر فرزندتان در خانه با او تمرین کرده و از اهداف کودک خود حمایت کنید. هر کودک با سرعت خاصی به اهداف خود می‌رسد. مهم است که در حین یادگیری مهارت‌های جدید، شکیبایی و درک داشته باشید. اگر کودک طبق انتظار به اهدافش نمی‌رسد، نسبت به او عجول و عصبی نباشید. با کاردرمانگر فرزندتان صحبت کنید تا به شما راه‌هایی را معرفی کند که بتوانید در خارج از برنامه درمانی به فرزند خود کمک کنید.
چه زمانی باید به کاردرمانگر کودکان مراجعه کنم؟
اگر فرزند شما علائم زیر را از خود نشان می‌دهد، به کاردرمانگر کودک مراجعه کنید:
- نقاط عطف رشد متناسب با سن او نیستند.
- در تعامل با افراد یا اشیاء در محیط خود مشکل دارد.
- از بافت‌های خاص اجتناب می‌کند.
- پس از یادگیری رفتارهای جدید به رفتارهای قدیمی بازمی‌گردد.
- در انجام کارهای روزمره مانند لباس پوشیدن، غذا خوردن و حمام کردن مشکل دارد.
- در یادگیری مطالب جدید در مدرسه مشکل دارد.
- در مهارت‌های حرکتی درشت مانند تعادل و هماهنگی مشکل دارد.
- به‌طور مداوم از هر دو دست خود به‌طور همزمان در حین بازی استفاده نمی‌کند.
خدمات گروه توانبخشی راه کمال برای کاردرمانی کودکان
کاردرمانی کودکان راهی برای کسب پیش‌نیازهای مهم برای زندگی مستقل است. معمولاً کودکانی که از بیماری‌های مختلف مانند اوتیسم، فلج مغزی، سندروم داون و ... رنج می‌برند، به کاردرمانی نیاز پیدا می‌کنند. کاردرمانگر در طول جلسات کاردرمانی به کودکان کمک می‌کند مهارت‌ها و توانایی‌های خود را توسعه دهند. یکی از خدمات گروه توانبخشی راه کمال برگزاری جلسات کاردرمانی است. کارشناسان و متخصصان این مرکز در طول جلسات کاردرمانی به توسعه مهارت‌های کودک و حفظ استقلال او کمک می‌کنند. بنابراین اگر فرزند شما به بیماری‌های خاص مبتلا بوده یا دچار تأخیر در رشد یا ناتوانی در انجام فعالیت‌های روزمره است به ما مراجعه کنید و از خدمات کادر درمانی ما بهره‌مند شوید.
منابع
مطالب مشابه
آموزش نوشتن به کودکان مبتلا به اوتیسم پروسه‌ای چالش‌برانگیز است؛ زیرا نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، صبر و حوصله است. ازآنجایی‌که مهارت‌های سوادآموزی برای زندگی روزمره بسیار حیاتی هستند، باید به کودک مبتلا به اوتیسم کمک کنید در این توانایی‌ها رشد کند.
علت و دلایل زیادی برای بروز اختلال نقض توجه یا بیش‌فعالی گزارش شده است. بیش‌فعالی در اثر عوامل ژنتیکی، مشکلات دوران بارداری و زایمان، آسیب‌های مغزی، ترومای روانی و عوامل محیطی ایجاد می‌شود.
اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی، اختلالی عصبی‌رشدی است که معمولاً از دوران کودکی شروع می‌شود و می‌تواند تا بزرگسالی نیز ادامه یابد. درحالی‌که علائم بیش‌فعالی ممکن است در طول زمان تغییر کنند یا تکامل یابند، ویژگی‌های اصلی این اختلال اغلب در طول زندگی فرد باقی می‌مانند.
نوزادان نارس با مغزهای رشدنکرده به دنیا می‌آیند و این مسئله آنها را در برابر آسیب‌هایی که می‌توانند باعث فلج مغزی شوند آسیب‌پذیرتر می‌کند. با مداخله زود هنگام علائم و عوارض فلج مغزی را می‌توان برای بهینه‌سازی کیفیت زندگی کودک به حداقل رساند.
فلج مغزی خفیف به اختلالات حرکتی ناشی از آسیب خفیف به مغز در حال رشد اشاره دارد. ازآنجایی‌که آسیب آنقدر شدید نیست، اختلالات حرکتی ممکن است در سال‌های اولیه کودکی ناشناخته بمانند. بااین‌حال، با رشد کودکان مبتلا به فلج مغزی خفیف، اختلالات حرکتی ممکن است آشکارتر شوند. خوشبختانه هیچ وقت برای بهبودی دیر نیست.
طول عمر کودکان فلج مغزی به عوامل متعددی بستگی دارد با این حال با مراقبت و درمان‌های مناسب بسیاری از کودکان مبتلا به فلج مغزی می‌توانند زندگی طولانی و پرباری داشته باشند.پس برای آشنایی بیشتر با این موضوع با ما همراه باشید.
علائم فلج مغزی در نوزادان بر هماهنگی و توانایی آنها برای حرکت مستقل تأثیر می‌گذارد و همیشه بلافاصله قابل تشخیص نیست. این امر به‌ویژه زمانی صادق است که علائم فلج مغزی خفیف باشند.
اختلال پردازش حسی (SPD) کودکان بیش فعال درصورت درک بیش‌ازحد حواس مختلف ازجمله لامسه یا شنوایی ایجاد شده که منجر به دشوار شدن عملکرد برای بیمار، احساس اضطراب یا حتی وحشت می‌شود.
کودکان مبتلا به بیش‌فعالی بیشتر درمعرض خطر مشکلاتی هستند که بر عملکرد آنها در تحصیل و مدرسه تأثیر منفی می‌گذارند.آنها در ریاضی و مهارت خواندن توانایی کمتری دارند و اختلال می تواند بر میانگین نمرات دانش‌آموزان تأثیر بگذارد.
رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان بیش‌فعال مکرر و شدید هستند. درک و مدیریت این خشم و پرخاشگری کلید کمک به کودکان مبتلا به بیش‌فعالی است. ترکیبی از دارودرمانی، رفتاردرمانی و سایر درمان‌ها به کودکان بیش‌فعال کمک می‌کنند.
پر حرفی و صحبت کردن بیش‌ازحد یکی از علائم رایج برای کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی است که اغلب در مهار و کنترل پاسخ‌های خود مشکل دارند.
بسیاری از فعالیت‌ها و ورزش‌ها به تخلیه انرژی کودکان بیش‌فعال کمک می‌کنند و باعث بهبود علائم آنها می‌شوند. از بین آنها می توان به شنا، ورزش های رزمی، مدیتیشن، تنیس و .... اشاره کرد. این ورزش ها جنب و جوش زیادی دارند و باعث تحرک مداوم و سوزاندن انرژی کودکان بیش فعال می شوند.
موسیقی‌درمانی می‌تواند درمانی بسیار مؤثر برای درمان علائم اصلی بیش‌فعالی و سایر اختلالاتی مانند اضطراب و مشکلات خواب باشد که اغلب با هم اتفاق میفتند. موسیقی‌درمانی از ریتم و موسیقی برای بهبود مهارت‌های اجتماعی، تنظیم احساسات و اختلالات اجرایی استفاده می‌کند و اغلب در ترکیب با سایر درمان‌ها مانند دارودرمانی یا رفتاردرمانی استفاده می‌شود.