کاردرمانی کودکان به کودک کمک میکند تا به اهداف و نقاط عطف رشدی دست یابد و باعث بهبود زندگی روزمره او میشود. کاردرمانی بر نحوه حرکت، بازی و ارتباط کودک با دنیای اطراف تمرکز دارد. معمولاً پزشک پس از آسیبدیدگی یا بهخاطر بیماریهای عصبی کودک، کاردرمانی را توصیه میکند. در این مطلب به بررسی کار درمانی کودکان میپردازیم. با ما همراه باشید.
کاردرمانی کودکان چیست؟
کاردرمانگران برای کمک به کودکان برای رسیدن به نقاط عطف رشد، غلبه بر چالشهای حسی، خودمراقبتی، یادگیری مهارتهای خودتنظیمی و بازی، کاردرمانی را پیشنهاد میدهند. کاردرمانی به کودک شما در زمینههای زیر کمک میکند:
- تأخیر رشد (نرسیدن به نقاط عطف رشد مانند نشستن یا راه رفتن)
- مهارتهای حرکتی ظریف (استفاده از ماهیچههای کوچک دست)
- مهارتهای حرکتی درشت (استفاده از ماهیچههای بزرگ بدن، هماهنگی دو طرف بدن، تعادل مناسب)
- پردازش بصری (پردازش اطلاعات بصری مانند تشخیص حروف، اشکال و ردیابی بصری آنها)
- پردازش حسی (درک اطلاعاتی که ازطریق حواس دریافت میشوند مانند صدا و بو)
- مهارتهای تعامل اجتماعی (روابط اجتماعی)
- یادگیری (مهارتهای شناختی)
- مهارتهای بازی (مهارتهای اجتماعی و عاطفی برای درک دنیای اطراف)
- فعالیتهای روزمره زندگی (لباس پوشیدن و تغذیه)
- مهارتهای موردنیاز برای آموزش (مهارتهای نوشتن و استفاده از قیچی)
حتما بخوانید: کاردرمانی بیشفعالی در کودکان
بهعنوان مثال، کار درمانی کودکان میتواند آنها را به نوشتن با مداد، استفاده از قاشق و چنگال و بازی با همسالان تشویق کند.
اگر کودک با مشکلات زیر مواجه باشد، به کار درمانی نیاز پیدا میکند:
- اختلالی مادرزادی که بر عملکرد فیزیکی یا شناختی او تأثیر میگذارد.
- اختلالی که بر رشد او تأثیر میگذارد.
- نوعی بیماری عصبی، مانند اختلال طیف اوتیسم (ASD) یا فلج مغزی که منجر به اختلال مهارتهای کودک میشود.
- آسیبی که مستلزم استفاده از تجهیزات کمکی مانند پروتز یا وسایل حرکتی است.
کار درمانی کودکان چه چیزی را درمان یا مدیریت میکند؟
کاردرمانی کودکان میتواند مشکلات فیزیکی یا شناختیای را که ممکن است بر کودک شما تأثیر بگذارند، درمان یا مدیریت کند. این مشکلات عبارتاند از:
- حرکت و هماهنگی
- افکار، ادراک و حافظه
- پردازش حسی
- مهارتهای دیداری-حرکتی و بینایی-ادراکی
- خودتنظیمی و مهارتهای مقابلهای
- بیماریهای سلامت روان
بیماریهای رایجی که ممکن است نیاز به مراجعه به کاردرمانگر کودکان داشته باشند، شامل موارد زیر هستند:
- اختلال بیشفعالی و نقص توجه (ADHD)
- اختلال طیف اوتیسم
- فلج مغزی
- تأخیر در رشد
- سندرم داون
- اختلال پردازش حسی
همانطور که میبینید کاردرمانی در حوزه های مختلف کاربرد دارد. به عنوان مثال کاردرمانی بینایی برای کودکان و بزرگسالان مبتلا به اختلال بینایی، راهبردهای جدید و روشهای جایگزینی برای انجام فعالیتهای روزمره ارائه میدهد. آموزش جهت یابی و تحرک به افراد کم بینا کمک می کند تا در محیط خود با اطمینان، ایمن و مستقل حرکت کنند.
در طول کاردرمانی کودکان چه اتفاقی میفتد؟
کار درمانی کودکان میتواند به کودک شما در یادگیری مهارتهای جدید کمک کند. البته این فرایند نیاز به زمان دارد. کاردرمانگر در جلسه اول ملاقات به ارزیابی کودک شما میپردازد. او در این جلسه مهارتهای حرکتی ظریف و درشت کودک را بررسی میکند و رفتار او را هنگام بازی و حرکت زیر نظر میگیرد. نمونههایی از کارهایی که کودک ممکن است در اولین جلسه کاردرمانی خود انجام دهد، عبارتاند از:
- نوشتن یا رنگآمیزی کردن
- خوردن غذاهای آشنا با بافتهای مختلف (ترد، نرم و ...)
- رشته کردن مهرهها یا روی هم چیدن بلوکها
کاردرمانگر کودک همچنین از شما درمورد عادات روزانه او، نگرانیهای شما درمورد رشد فرزندتان، تواناییهای او و ... سؤالاتی میپرسد. جلسه اول کاردرمانی ممکن است یک یا دو ساعت طول بکشد.
کاردرمانگر پس از بررسی تواناییهای کودک، برنامهای درمانی متناسب با شرایط و اهداف کودک مشخص میکند. در جلسات بعدی کاردرمانی، کاردرمانگر فعالیتهایی را همراه با کودک انجام میدهد تا او را به درمان علاقهمند کند. نمونههایی از این فعالیتها عبارتاند از:
- نوشتن الفبا
- پوشیدن جوراب و کفش
- انجام بازیهای مختلف مانند بازی با کارت و تاس
- تمرین با استفاده از تجهیزات و وسایل کمکی
- پوشیدن لباسهای دکمهدار و زیپدار
- استفاده از قلممو برای نقاشی کردن
- درست کردن پازل
- آواز خواندن
- آشپزی و مخلوط کردن مواد
اهداف کاردرمانی کودکان چیست؟
کاردرمانی کودکان میتواند به کودک شما کمک کند تا به اهداف شخصی خود دست یابد و به نقاط عطف رشد برای سن خود برسد. این موارد ممکن است شامل موارد زیر باشند، اما محدود به آنها نیستند:
- بهبود عملکرد کودک در مدرسه
- کسب استقلال
- افزایش اعتمادبهنفس و عزت نفس
- یادگیری روش بازی کردن و تعامل با دیگران
- بهبود مهارتهای حرکتی ظریف
- بهبود مهارتهای حرکتی درشت
- توسعه مهارتهای اجتماعی
- افزایش هماهنگی دست و چشم
فرزند من چه مدت به کار درمانی کودکان نیاز خواهد داشت؟
مدتزمان هر جلسه کاردرمانی و دفعات آن بر اساس نیازهای کودک شما متفاوت هستند. کودک در یک روز همه چیز را یاد نمیگیرد و به فرایندی مداوم و پیوسته و تمرین و تشویق نیاز دارد. کاردرمانگر کودک شما میتواند درمورد پیشرفت و زمان موردانتظار برای رسیدن به اهداف نهایی به شما توضیحاتی ارائه کند.
آیا کاری میتوانم انجام دهم تا کاردرمانی را برای فرزندم آسانتر کنم؟
کودک ممکن است در حین شرکت در کاردرمانی با فشار، ترس، ناامیدی، گیجی، درد عضلات، کمبود علاقه و رفتارهای اجتنابی مواجه شود. حمایت از او و برقراری ارتباط با درمانگر میتوانند به جلوگیری از این واکنشهای عاطفی کمک کنند. کاردرمانگر کودک میتواند به شما آموزش دهد چگونه در طول کار درمانی از فرزند خود حمایت کنید.
همچنین میتوانید طبق دستور درمانگر فرزندتان در خانه با او تمرین کرده و از اهداف کودک خود حمایت کنید. هر کودک با سرعت خاصی به اهداف خود میرسد. مهم است که در حین یادگیری مهارتهای جدید، شکیبایی و درک داشته باشید. اگر کودک طبق انتظار به اهدافش نمیرسد، نسبت به او عجول و عصبی نباشید. با کاردرمانگر فرزندتان صحبت کنید تا به شما راههایی را معرفی کند که بتوانید در خارج از برنامه درمانی به فرزند خود کمک کنید.
چه زمانی باید به کاردرمانگر کودکان مراجعه کنم؟
اگر فرزند شما علائم زیر را از خود نشان میدهد، به کاردرمانگر کودک مراجعه کنید:
- نقاط عطف رشد متناسب با سن او نیستند.
- در تعامل با افراد یا اشیاء در محیط خود مشکل دارد.
- از بافتهای خاص اجتناب میکند.
- پس از یادگیری رفتارهای جدید به رفتارهای قدیمی بازمیگردد.
- در انجام کارهای روزمره مانند لباس پوشیدن، غذا خوردن و حمام کردن مشکل دارد.
- در یادگیری مطالب جدید در مدرسه مشکل دارد.
- در مهارتهای حرکتی درشت مانند تعادل و هماهنگی مشکل دارد.
- بهطور مداوم از هر دو دست خود بهطور همزمان در حین بازی استفاده نمیکند.
خدمات گروه توانبخشی راه کمال برای کاردرمانی کودکان
کاردرمانی کودکان راهی برای کسب پیشنیازهای مهم برای زندگی مستقل است. معمولاً کودکانی که از بیماریهای مختلف مانند اوتیسم، فلج مغزی، سندروم داون و ... رنج میبرند، به کاردرمانی نیاز پیدا میکنند. کاردرمانگر در طول جلسات کاردرمانی به کودکان کمک میکند مهارتها و تواناییهای خود را توسعه دهند. یکی از خدمات گروه توانبخشی راه کمال برگزاری جلسات کار درمانی است. کارشناسان و متخصصان این مرکز در طول جلسات کاردرمانی به توسعه مهارتهای کودک و حفظ استقلال او کمک میکنند. بنابراین اگر فرزند شما به بیماریهای خاص مبتلا بوده یا دچار تأخیر در رشد یا ناتوانی در انجام فعالیتهای روزمره است به ما مراجعه کنید و از خدمات کادر درمانی ما بهرهمند شوید.
منابع