اختلال یادگیری چیست؟ | علت ناتوانی یادگیری کودک

اختلال یادگیری چیست؟

اختلال یادگیری زمانی است که کودک در یادگیری در برخی درس های مدرسه مشکل دارد. فرزند شما ممکن است در خواندن، ریاضی یا نوشتن مشکل داشته باشد. مهارت های کودک کمتر از حد انتظار برای سن، سطح پایه و هوش او است و مشکل آنقدر بد است که در مدرسه یا فعالیت های روزمره او اختلال ایجاد کند.

در این اختلال مغز اطلاعات را به روشی غیرمعمول دریافت و پردازش می‌کند. اختلال یادگیری کودک را از یادگیری برخی مهارت ها و استفاده خوب از آنها بازمی‌دارد. کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری ممکن است دارای هوش متوسط ​​یا بالاتر از حد متوسط ​​باشند اما در بعضی از دروس و الگوهای مهارتی دچار مشکل باشند. بنابراین بین برخی مهارت‌های مورد انتظار از آن‌ها بر اساس سن و هوش، و نحوه عملکرد آن‌ها در مدرسه فاصله وجود دارد.

علت اختلالات یادگیری چیست؟

مواردی که ممکن است در ابتلای کودکان به اختلالات یادگیری نقش داشته باشند به شرح ذیل می‌باشند:

• سابقه خانوادگی و ژن: داشتن یک خویشاوند خونی، مانند والدین، مبتلا به اختلال یادگیری، خطر ابتلای کودک به این اختلال را افزایش می‌دهد.
• خطرات قبل از تولد و کمی پس از آن: اختلالات یادگیری با رشد ضعیف جنین در رحم و قرار گرفتن در معرض الکل یا مواد مخدر قبل از تولد مرتبط هستند. همچنین زود به دنیا آمدن و داشتن وزن بسیار کم در هنگام تولد در ابتلای کودک به اختلالات یادگیری بی‌تأثیر نیستند.
• ضربه عاطفی: ضربه عاطفی می‌تواند شامل یک تجربه استرس‌زای شدید یا سوءاستفاده عاطفی باشد. اگر هر کدام از این موارد در اوایل کودکی اتفاق بیفتند، ممکن است بر نحوه رشد مغز تأثیر بگذارند و خطر ابتلا به اختلالات یادگیری را افزایش دهند.
• ضربه جسمی: آسیب‌های سر یا بیماری‌های سیستم عصبی ممکن است در ایجاد اختلالات یادگیری نقش داشته باشند.
• مواد سمی: قرار گرفتن در معرض سطوح بالای سموم، مانند سرب، با خطر بیشتر اختلالات یادگیری مرتبط است.

علائم کودکان مبتلا به اختلال یادگیری چه علائمی دارند؟

برخی از علائم مشترک کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری عبارت‌اند از:

• حافظه ضعیف
• مشکل در تمرکز
• بازه کوتاه توجه
• مشکل در خواندن یا نوشتن
• ناتوانی در تشخیص صداها، حروف یا اعداد
• تمایل به قرار دادن اعداد یا حروف در ترتیب اشتباه
• مشکل در گفتن زمان
• سردرگمی بین راست و چپ
• تمایل به معکوس کردن حروف
• مشکل در درک کلمات و مفاهیم خاص
• مشکل در بیان افکار و احساسات
• هماهنگی ضعیف دست و چشم
• تأخیر در رشد گفتار
• مشکل در گوش دادن و پیروی از دستورالعمل‌ها
• پاسخ‌های نامناسب
• بی‌قراری و تکانشگری
• مقاومت در برابر تغییر

انواع اختلالات یادگیری

«اختلال یادگیری» اصطلاحی کلی است که انواع بسیاری از اختلالات یادگیری خاص را دربرمی‌گیرد. این اختلالات به شرح ذیل می‌باشند:

• دیسلکسیا یا نارساخوانی: نارساخوانی شایع‌ترین اختلال یادگیری است که 80 درصد از موارد این اختلال را تشکیل می‌دهد. نارساخوانی، اختلال پردازش زبان است که در آن کودک با مشکل در صحبت کردن، خواندن، نوشتن، یا درک کلمات مواجه می‌شود. این امر می‌تواند باعث شود که دایره لغات فرد با سرعت کمتری توسعه یابد و مشکلاتی در گرامر، درک مطلب و سایر مهارت‌های زبانی ایجاد می‌کند.
• دیسگرافیا یا نارسانویسی: افراد مبتلا به نارسانویسی ممکن است به‌دلیل مشکلات مربوط به واژگان، املا، دستور زبان، حافظه و تفکر انتقادی در روی کاغذ آوردن افکار خود دچار مشکل شوند. کودک مبتلا به این اختلال دستخط خوبی ندارد؛ زیرا ممکن است با فاصله حروف، آگاهی فضایی و برنامه‌ریزی حرکتی دست‌وپنجه نرم کند. نارسانویسی می‌تواند تفکر و نوشتن به‌طور همزمان را برای کودک سخت کند.
• دیسکلکولیا یا اختلال ریاضی: این وضعیت شامل اختلالات یادگیری مرتبط با ریاضیات، مانند مشکل در اعداد، مفاهیم و استدلال می‌شود. کودکان مبتلا به اختلال ریاضی ممکن است برای شمارش پول، خواندن ساعت و تشخیص زمان، انجام محاسبات ریاضی ذهنی، شناسایی الگوهای اعداد و به کار بردن فرمول‌های ریاضی دچار مشکل شوند.
• اختلال پردازش شنوایی (APD): کودکان مبتلا به اختلال پردازش شنوایی ممکن است در پردازش صداها مشکل داشته باشند؛ زیرا مغز آن‌ها اطلاعات شنیداری دریافتی توسط گوش را اشتباه تفسیر می‌کند. درنتیجه، شاید ترتیب صداها را در کلمات خاص اشتباه بگیرند، یا نتوانند بین صداهایی مانند صدای معلم و صدای پس‌زمینه در کلاس تمایز قائل شوند.
• اختلال پردازش زبان (LPD): اختلال پردازش زبان زیرمجموعه‌ای از اختلال پردازش شنوایی است که با مشکلاتی در پردازش زبان گفتاری شناخته می‌شود. کودک ممکن است در برقراری ارتباط میان معنی و صداهای مختلف کلمات، جملات و داستان‌ها مشکل داشته باشد.
• اختلال یادگیری غیرکلامی (NVLD): اختلال یادگیری غیرکلامی با مشکل در تفسیر نشانه‌های غیرکلامی مانند حالات چهره، زبان بدن، لحن صدا و سایر سیگنال‌های غیرکلامی شناخته می‌شود.
• نقص حرکتی‌بینایی/ادارکی‌بینایی‌: کودکان مبتلا به این بیماری ممکن است در هماهنگی چشم و دست و فعالیت‌های حرکتی مشکل داشته باشند. آن‌ها شاید مکرراً هنگام مطالعه محل کلمات و جملات را گم کنند، حرکات چشم غیرمعمولی حین خواندن یا نوشتن داشته باشند، حروف مشابه را با یکدیگر اشتباه بگیرند، در مسیریابی محیط خود مشکل داشته باشند و برای استفاده از وسایلی مانند خودکار، مداد، مداد رنگی، چسب و قیچی تلاش کنند.

تشخیص اختلالات یادگیری

پزشک می‌تواند اختلالات یادگیری را با استفاده از روش‌های ذیل تشخیص دهد:

• آزمون آکادمیک: پزشک ممکن است از آزمون پیشرفت استاندارد که مهارت‌های خواندن، نوشتن، و ریاضی فرد را بررسی می‌کند و همچنین از تست هوش استفاده کند. اگر کودک در تست هوش عملکرد خوبی داشته باشد اما در آزمون پیشرفت نمره کمتری کسب کند، می‌تواند نشان‌دهنده اختلال یادگیری باشد.
• بررسی عملکرد: پزشک ممکن است عملکرد تحصیلی، حرفه‌ای، اجتماعی و رشدی کودک را بررسی و ارزیابی کند.
• سابقه پزشکی: پزشک احتمالاً در مورد سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی کودک سؤال می‌پرسد.
• معاینه فیزیکی و عصبی: در این روش، پزشک یک معاینه فیزیکی و عصبی برای بررسی سایر بیماری‌ها مانند بیماری‌های مغزی، بیماری‌های سلامت روان، و ناتوانی‌های رشدی و فکری انجام می‌دهد.

اختلال یادگیری در کودکان چگونه درمان می شود؟

درمان به علائم، سن و سلامت عمومی کودک شما بستگی دارد. همچنین به شدت اختلال نیز بستگی دارد.

والدین، معلمان و درمانگران  با هم همکاری می کنند تا به کودک کمک کنند. درمان های رایج شامل موارد زیر است:

• کلاس های انفرادی یا گروهی
• کلاس ها یا امکانات خاص
• گفتار درمانی
• خانواده درمانی
• داروها، اگر حواس کودک به راحتی پرت می شود یا بیش فعال است

برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد میکنیم مقاله درمان اختلالات یادگیری را به طور کامل بخوانید.

چگونه می توانم به پیشگیری از اختلال یادگیری در فرزندم کمک کنم؟

کارشناسان نمی دانند چگونه از اختلالات یادگیری در کودکان جلوگیری کنند. اما تشخیص و درمان زود هنگام می تواند علائم را کاهش دهد و رشد طبیعی کودک شما را تقویت کند. همچنین می تواند کیفیت زندگی فرزند شما را بهبود بخشد.

اگر فرزندم ناتوانی یادگیری داشته باشد چه انتظاری می توانم داشته باشم؟

حتی اگر کودکان با بالا رفتن سن از ناتوانی های یادگیری رها نشوند، باز هم می توانند یاد بگیرند که مهارت های خود را تطبیق داده و بهبود بخشند. کودکانی که تشخیص‌ و درمان زودهنگام دریافت می‌کنند، بیشتر می توانند بر چالش‌ها غلبه کنند و در عین حال تصویر مثبتی از خود دارند.

آنها حتی ممکن است نقاط قوت شخصی ایجاد کنند که از اختلالات یادگیری منبع می گیرد. برای مثال، افراد مبتلا به نارساخوانی اغلب خلاقیت خاصی دارند. کودکان دارای ناتوانی های یادگیری می توانند رشد کرده و به بزرگسالانی بسیار سازنده و موفق تبدیل شوند.

عوارض ناتوانی های یادگیری چیست؟

اگر فرزند شما مبتلا به ناتوانی یادگیری باشد، ممکن است مشکلات مرتبط با عزت نفس را تجربه کند یا فکر کند که باهوش نیست. آنها همچنین در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری های روانی مانند اضطراب یا افسردگی قرار دارند.

حمایت مثبت مراقبان، معلمان و دوستان می تواند به فرزند شما کمک کند تا بر این موانع غلبه کند. با این حال در مراجعه به متخصص سلامت روان تردید نکنید.

اختلالات یادگیری چقدر طول می کشند؟

اختلالات یادگیری مادام العمر هستند. این بدان معناست که بزرگسالان نیز ناتوانی های یادگیری دارند. اگرچه این تشخیص ها بیشتر برای کودکان گذاشته می شود، برخی از افراد تا زمانی که بالغ نشده‌اند متوجه ناتوانی یادگیری خود نمی‌شوند.

چگونه می توانم به فرزندم کمک کنم با اختلال یادگیری زندگی کند؟

اختلال یادگیری درمان قطعی ندارد. اما تشخیص و درمان به موقع می تواند شدت آن را کاهش دهد. همچنین پتانسیل یادگیری و کیفیت زندگی فرزند شما را بهبود می بخشد.

شما نقش کلیدی در درمان و بهبود زندگی فرزندتان دارید. در ادامه مواردی را مطرح می کنیم که می توانید برای کمک به فرزند خود انجام دهید:

به طور مرتب با متخصصین درمانی کودک و پرسنل مدرسه او در ارتباط باشید.

برای شروع برنامه درمانی با درمانگران و مدرسه فرزندتان همکاری کنید. فرزند شما توسط  تیمی از متخصصین درمانی، روانشناسان مدرسه، درمانگران، مددکاران اجتماعی و کارشناسان مدرسه حمایت می شود. اعضای تیم مراقبت از کودک به نیازهای او و شدت اختلال یادگیری بستگی دارد.

برای دریافت پشتیببانی از گروه های محلی پیگیری کنید. ارتباط با سایر والدینی که فرزندی با اختلال یادگیری دارند ممکن است مفید باشد.

کلام پایانی

هر انسانی مجهز به مجموعه‌ای از نقاط قوت و ضعف منحصربه‌فرد است که او را قادر می‌سازد تا برخی کارها را بدون زحمت انجام دهد، اما در زمینه‌های دیگر تلاش و مبارزه کند. اگرچه افراد مبتلا به ناتوانی های یادگیری در یادگیری با چالش هایی روبرو هستند، اما به هیچ وجه از دیگران پایین تر نیستند. آموزش ویژه، درمان، حمایت، مهربانی و صبر می تواند به موفقیت آنها کمک کند. برای بررسی کودک خود و درمان مشکلات او می توانید از خدمات گروه توانبخشی راه کمال، بهترین مرکز درمان اختلال یادگیری در تهران بهره مند شوید.