تربیت کودک مبتلا به اوتیسم چالش‌هایی به همراه دارد و یکی از این چالش‌ها، اختلال خواب است. اختلال خواب می‌تواند شدید باشد و مشکلات قابل توجهی در زندگی کودک و والدین ایجاد کند. بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در به خواب رفتن و خواب ماندن در طول شب مشکل دارند. این مشکلات خواب باعث تشدید اختلالات رفتاری، اختلال در یادگیری و کاهش کیفیت عمومی زندگی می‌شود. برخی از تکنیک‌ها به کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم کمک می‌کنند با مشکلات خواب مواجه شوند. بااین‌حال، این مداخلات همیشه عملی نیستند.
حتما مطالعه کنید: آشنایی کامل اوتیسم یا اختلال طیف اتیسم (ASD)
نیاز به خواب در کودکان مبتلا به اوتیسم
خواب برای همه ضروری است اما برای کودکان مبتلا به اوتیسم می‌تواند تبدیل به اختلال شود. حدود 40 تا 80 درصد از کودکان مبتلا به اتیسم با مشکلات خواب مواجه هستند که باعث نگرانی والدین می‌شود. خواب به بازیابی انرژی، ساختن مغز، تقویت حافظه و تقویت توانایی‌های شناختی کمک می‌کند.
تأثیر اختلال خواب بر رفتار کودکان مبتلا به اوتیسم
خواب ناکافی می‌تواند رفتارهای چالش‌برانگیز را در کودکان مبتلا به اوتیسم تشدید کند. اختلال خواب به تحریک‌پذیری، پرخاشگری، بیش‌فعالی و کشمکش‌های ارتباطی منجر می‌شود. بنابراین تعیین ارتباط بین اختلال خواب و رفتار کودکان برای والدینی که قصد دارند کیفیت زندگی کلی فرزندشان را افزایش دهند بسیار مهم است.
مشکلات خواب بیماران اوتیسم
ناتوانی در به خواب رفتن
ناتوانی در به خواب رفتن یکی از اختلالات خواب در کودکان مبتلا به اوتیسم است. این کودکان نسبت به همسالان معمولی خود بیشتر دچار بی‌خوابی می‌شوند. همچنین کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم بیشتر مستعد ابتلا به اضطراب یا غم و اندوه هستند که با بیداری همراه است.
آپنه خواب
آپنه خواب نوعی وقفه تنفسی در خواب است که در آن فرد در طول خواب چند ثانیه با کاهش یا توقف تنفش مواجه می‌شود. آپنه انسدادی خواب ناشی از انسداد راه‌های هوایی است که سطح اکسیژن خون را کاهش می‌دهد. افراد مبتلا به آپنه خواب پس از بیدار شدن به‌خاطر این اختلال، خواب نا‌آرام‌تری را تجربه می‌کنند.
اگر کودک به‌خاطر سرماخوردگی یا آلرژی به‌صورت مکرر، بلند و با علائم دیگر خروپف می‌کند، امری کاملاً طبیعی است. اما اگر خروپف کودک حتی درصورت سلامتی او ادامه یابد، مشکلی اساسی مانند آپنه انسدادی خواب دارد.
بنابراین باید علائمی مانند مکث در تنفس، خواب بی‌قرار، خواب‌آلودگی در طول روز، شب‌ادراری و مشکلات رفتاری را در کودک جدی بگیرید. راه‌حل‌هایی مانند برداشتن لوزه‌های بزرگ‌شده (جراحی رایجی برای آپنه خواب) ممکن است علائم کودک را کاهش دهند.
راه رفتن در خواب
معمولاً راه رفتن در خواب بیشتر در هنگام خواب عمیق در نیمه اولیه شب اتفاق میفتد. خواب‌گردها بیشتر مستعد دیدن کابوس‌های شبانه هستند و این کابوس‌ها همراه با تعریق، ضربان قلب بالا، وحشت و گیجی مشاهده می‌شوند.
اختلال حرکت ریتمیک
اختلال حرکت ریتمیک، اپیزودهای لرزش ریتمیک سر یا بدن به مدت 15 دقیقه یا کمتر است. این اتفاق بلافاصله پس از به خواب رفتن کودک یا مدت کوتاهی پس از آن رخ می‌دهد.
سندرم پای بی‌قرار
سندرم پای بی‌قرار (RLS) با نیاز کنترل نشده به حرکت اندام تحتانی برای کاهش احساس سوزن سوزن شدن هنگام به خواب رفتن مشخص می‌شود. دخترها بیشتر از پسرها از این اختلال رنج می‌برند.
شب‌ادراری
شب‌ادراری یک نگرانی رایج در دوران کودکی است. با وجودی که این مشکل بیشتر در اوایل دوران نوزادی انتظار می‌رود اما در کودکان مبتلا به اتیسم در کودکان بزرگ‌تر و در حال رشد نیز مشاهده می‌شود.
پرخوابی
پرخوابی برعکس بی‌خوابی، به‌عنوان خواب بیش‌ازحد و به مدت 10 ساعت یا بیشتر در نظر گرفته می‌شود که باعث شادابی کودک نشده و خستگی در طول روز به همراه دارد.
پرخوابی می‌تواند بر احساس تمرکز افراد در طول روز تأثیر بگذارد؛ زیرا کودک حتی پس از پرخوابی همچنان احساس خستگی می‌کند.
سایر مشکلات پزشکی
جدای از مشکلات خوابی که در بالا ذکر شدند، کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم بیشتر در معرض ابتلا به تشنج یا مشکلات گوارشی هستند که می‌توانند خواب را مختل کنند. همچنین، بیماری‌های همراه مانند OCD می‌توانند بر خواب همراه با افکار مزاحم و اضطراب تأثیر بگذارند.
متأسفانه، کودکان مبتلا به اوتیسم زمانی که مشکلات خواب را تجربه می‌کنند، رفتارهای پرخاشگرانه‌تری نسبت به همسالان معمولی خود نشان می‌دهند.
طبق مطالعات جدید، مدت زمان کم خواب به‌طور قابل ملاحظه‌ای با آسیب‌های اجتماعی، به‌ویژه ظرفیت ایجاد ارتباط با همسالان مرتبط است. کودکان کم‌خواب مبتلا به اوتیسم دارای هوش کمتری هستند. آنها بیشتر درگیر رفتارهای تکراری و روتین‌های وسواسی هستند. آنها همچنین افزایش بروز مشکلات رفتاری، افسردگی یا اضطراب و مشکل در توجه در مدرسه دارند.
علل بالقوه اختلال در خواب
پی بردن به آنچه در پشت مشکلات خواب نهفته است برای یافتن راه حل، حیاتی است. برخی از دلایل مشکلات خواب در کودکان مبتلا به اوتیسم عبارت‌اند از:
- ساعت بدن نامنظم. ساعت داخلی بدن مختل شده است.
- مشکلات معده. مشکلات معده که باعث ناراحتی معده می‌شود.
- تشنج و خواب. صرع در الگوهای خواب اختلال ایجاد می‌کند.
- سایر بیماری‌ها. مشکلاتی مانند اضطراب و بیش‌فعالی که بر خواب تأثیر می‌گذارند.
- تأثیر داروها. برخی داروها ممکن است روال خواب را به هم بزنند.
چرا کودکان مبتلا به اتیسم بیشتر درمعرض مشکلات خواب هستند؟
درحالی‌که دانشمندان هنوز مطمئن نیستند چرا کودکان مبتلا به اوتیسم بیشتر به اختلالات خواب و سایر مشکلات مربوط به خواب مبتلا می‌شوند، آنها چند احتمال پیشنهاد کرده‌اند.
مشکل در تفسیر نشانه‌های اجتماعی
کودکان مبتلا به اوتیسم در خواندن علائم اجتماعی و مشکلات ارتباطی مشکل دارند. درنتیجه، این کودکان ممکن است در هنگام آماده شدن برای به خواب رفتن، رفتار خواهر و برادر، والدین یا سایر اعضای خانواده خود را اشتباه تفسیر کنند. جدای از چرخه‌های شبانه‌روزی، سیگنال‌های اجتماعی به ما (به‌ویژه در کودکی) کمک می‌کنند تا بفهمیم چه زمانی زمان خواب است.
حساسیت بیشتر
ازآنجایی که کودکان مبتلا به اوتیسم حساسیت زیادی دارند، ممکن است خواب آرام برای مغز آنها دشوارتر باشد. علاوه بر این، کودکان مبتلا به اتیسم در طول شب بیشتر با محرک‌های بیرونی مانند صدای خروپف یکی از اعضای خانواده یا سر و صداهای داخل خانه از خواب بیدار می‌شوند.
مشکلات مربوط به رشد
به‌طور معمول، کودکان در حال رشد در طول روز می‌خوابند و در دوران نوزادی و نوپایی برای تغذیه از خواب بیدار می‌شوند. کودکان با بزرگ‌تر شدن به چرت زدن ادامه می‌دهند اما در طول روز کمتر و در شب بیشتر می‌خوابند تا اینکه در نهایت فقط شب می‌خوابند. کودکان خردسال مبتلا به اوتیسم ممکن است به اندازه همسالان معمولی خود عادات خواب بالغ را به دست نیاورند و این مسئله باعث می‌شود شب‌ها بیشتر از خواب بیدار شده و در طول روز خسته شوند.
انحرافات ژنتیکی
کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است 8 تا 10 درصد زمان کمتری را در خواب REM (دوره استراحت حیاتی ترمیمی که در طی آن مغز خاطرات و آموخته‌های روز را جذب می‌کند) بگذرانند. مطالعات نشان داده‌اند که کاهش خواب REM تأثیر منفی بر عملکرد شناختی کودکان مبتلا به اوتیسم در مدرسه دارد و مانع رشد آنها می‌شود.
محققان بر این باورند که عدم تعادل انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز مقصر کاهش خواب REM است. آنها همچنین در حال بررسی هستند که آیا یک جهش ژنتیکی ممکن است باعث بی‌خوابی به‌عنوان یک علامت در اوتیسم شود یا خیر.
روش‌هایی برای خواب راحت‌تر
در ادامه به بررسی روش‌هایی که باعث خواب راحت‌تر در کودکان مبتلا به اتیسم می‌شوند، می‌پردازیم:
ایجاد بهداشت خواب خوب برای خواب راحت‌تر
درمان هر گونه مشکلات پزشکی یا روانی که ممکن است با خواب تداخل داشته باشد بسیار مهم است. برای مثال، اگر داروهای کودک شما با خواب او تداخل دارد، ممکن است نیاز به تنظیم داشته باشد. اگر کودک شما مشکل خواب مانند راه رفتن در خواب، وحشت شبانه، یا سندرم پای بی‌قرار دارد، ممکن است نیاز به مراجعه به متخصص خواب داشته باشد. برخی از کودکان برای بهبود خواب خود به درمان‌های رفتاری یا دارویی بیشتری نیاز دارند.
اگرچه مشکلات خواب در کودکان مبتلا به اوتیسم شایع هستند، اما اغلب قابل درمان نیز می‌باشند. خواب بهتر برای این کودکان ممکن است عملکرد روزانه و خواب اعضای خانواده را بهبود بخشد.
تغییراتی در سبک زندگی وجود دارند که والدین می‌توانند برای کمک به خواب بهتر فرزندانشان انجام دهند. یک گام عالی برای شروع، ایجاد بهداشت خواب خوب با توجه به موارد زیر هنگام ایجاد یک روال مشخص قبل از خواب است.
محیط
محیط خواب باید تاریک، ساکت و خنک باشد. ازآنجایی‌که کودکان مبتلا به اتیسم ممکن است به صداها حساس‌تر باشند یا مشکلات حسی داشته باشند، محیط آنها باید برای اطمینان از راحتی اصلاح شود. کودکان بزرگ‌تر حتی می‌توانند درمورد آنچه که می‌تواند به آنها در آرامش شبانه کمک کند نظر بدهند.
شاید مهمترین عنصر داشتن تشک، ملحفه، پتو و بالش مناسب باشد که باعث حساسیت پوست کودک نمی‌شود.
روال قبل از خواب
روال قبل از خواب باید ثابت و کوتاه (20-30 دقیقه) باشد و شامل فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند حمام آب گرم، مطالعه یا گوش دادن به موسیقی ملایم باشد. برخی از کودکان ممکن است از یک لیوان شیر گرم یا حتی یک فنجان چای گیاهی به‌عنوان راهی برای سیگنال دادن به مغزشان که زمان خواب است لذت ببرند.
از استفاده از وسایلی مانند تلویزیون، کامپیوتر، بازی‌های ویدئویی و غیره قبل از خواب خودداری کنید؛ زیرا می‌توانند تحریک‌کننده باشند و خوابیدن را برای کودک شما دشوارتر کنند. توصیه می‌کنیم حداقل یک ساعت قبل از خواب دستگاه‌ها را خاموش کنید.
برنامه خواب و بیداری
برنامه خواب باید سازگار باشد و بین برنامه‌های روزهای هفته و آخر هفته تفاوت جزئی وجود داشته باشد. خوابیدن در روزهای تعطیل می‌تواند بازگشت به روال عادی روزهای مدرسه را برای کودک دشوارتر کند، به همین دلیل است که روال خواب تابستان بسیار مهم است.
بهبود روال روزانه برای خواب راحت‌تر
برخی از مشکلات خواب ناشی از عادات غذایی نامناسب و کمبود ورزش در طول روز هستند. ممکن است بتوانید این مشکلات را با اتخاذ چند اصلاح سبک زندگی آسان حل کنید. بنابراین کودک خود را به انجام کارهای زیر تشویق کنید.
ورزش
فعالیت روزانه می‌تواند به خواب مؤثرتر کودکان کمک کند و کودکانی که ورزش می‌کنند تمایل دارند عمیق تر بخوابند. ورزش نزدیک زمان خواب باعث می‌شود به خواب رفتن کودک دچار مشکل شود.
بااین‌حال، بهتر است فعالیت بدنی کودکان را افزایش دهید. والدین باید سعی کنند روزانه چندین ساعت ازجمله حداقل یک ساعت بازی شدید مانند دویدن و پریدن را همراه با کودک انجام دهند. حتی ورزش متوسط می‌تواند خواب را بهبود بخشد.
مصرف کافئین را کاهش دهید
از کافئین به‌خصوص نزدیک به زمان خواب اجتناب کنید؛ زیرا می‌تواند محرک باشد و خوابیدن کودک را برای او دشوارتر کند. کافئین ممکن است در چای، کاکائو، نوشیدنی‌های خاص و قهوه وجود داشته باشد. حتی چای‌های بدون کافئین و مانند آن هنوز حاوی مقادیر کمی کافئین هستند.
در کنار کافئین، از مصرف شکر و افزایش هیجان در طول بعدازظهر اجتناب کنید.
جمع‌بندی
برای والدینی که قصد دارند زندگی کودکان مبتلا به اوتیسم خود را بهبود بخشند، درک ارتباط پیچیده بین خواب و رفتار کودک بسیار مهم است. با شناخت چالش‌های خواب ویژه‌ای که فرزندتان با آنها مواجه است و چگونگی تأثیر آنها بر زندگی روزانه‌اش، در را به روی یافتن راه‌حل‌های جدید و متفاوت باز می‌کنید. این رویکرد به شما قدرت می‌دهد تا استراتژی‌های مؤثری را کشف کنید که کاملاً با نیازهای فردی فرزندتان سازگار هستند و به‌طور کلی به کیفیت بهتر زندگی او کمک می‌کنند.
منابع
مطالب مشابه
اوتیسم خفیف یا سطح 1 با چالش‌هایی در زمینه‌های تعامل اجتماعی، ارتباطات و رفتار مشخص می‌شود. کودکان مبتلا به این سطح از اوتیسم علائمی خفیف‌تر نسبت به کودکان با اوتیسم سطح 3 نشان می‌دهند و به حمایت کمتری در زندگی روزمره نیاز دارند.
کاردرمانی در منزل برای کودکان به‌عنوان یک رویکرد نوین و مؤثر در حمایت از کودکان با نیازهای ویژه، توجه ویژه‌ای را جلب کرده است. این نوع درمان به کودکان این امکان را می‌دهد که در محیط آشنا و راحت خود، به بهبود مهارت‌های حرکتی، اجتماعی و شناختی بپردازند.
با وجود اینکه تشخیص بیش فعالی در دوران نوزادی دشوار است، برخی علائم می‌توانند زنگ خطری برای توجه والدین باشند. به طور معمول، نوزادان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی بیشتر از سایر کودکان نیازمند توجه و مراقبت هستند.
زمانی که در پی تشخیص یا درمان اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) هستید، انتخاب دکتر واجد شرایط که تجربه‌ی بالایی در برخورد با این اختلال داشته باشد، بسیار حیاتی است. متخصصان مختلفی می‌توانند در تشخیص و درمان بیش فعالی مشارکت کنند. این گروه شامل پزشکان، روانشناسان، مددکاران اجتماعی، پرستاران، دستیاران پزشک و دیگر درمانگران مجاز می‌شود.
زانوهای ضربدری وضعیتی است که زانوهای کودک هنگام ایستادن به هم نزدیک می‌شوند و مچ پاها از یکدیگر فاصله دارند. در اکثر موارد نیاز به درمان خاصی ندارد و با حرکات اصلاحی حل می شود.
پژوهش‌های نوین در حوزه درمان اوتیسم به تولید داروهای جدید AB-2004 ، بالواپتان، سورامین، نیسر‌ویمب منجر شده است که هدف آنهاکاهش علائم رفتاری و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به اوتیسم است.
کاردرمانی کودکان مبتلا به فلج مغزی می‌تواند به بهبود هماهنگی عضلات و مفاصل کمک کند؛ مشکلاتی که می‌توانند انجام فعالیت‌های روزانه مانند خوردن، مسواک زدن و حمام کردن را دشوار سازند.
در حالی که تشخیص اوتیسم تنها توسط متخصص انجام می‌شود، چندین ابزار غربالگری وجود دارند که می‌توانند والدین، مراقبان و افراد مبتلا به اتیسم را نسبت به علائم بالقوه این اختلال آگاه کند.
یکی از روش‌های مؤثر در درمان غیرجراحی پای پرانتزی در کودکان ، استفاده از بریس‌های ارتوپدی است. بریس‌ها به عنوان یک ابزار اصلاحی، به پاهای کودک بسته می‌شوند و با ایجاد فشار کنترل شده، به تدریج به صاف کردن زانوها و مچ پاها کمک می‌کنند.
اختلالات سیستم وستیبولار شامل چندین بیماری است که بر حس تعادل تأثیر می‌گذارد. این اختلالات بیشتر بر اندام‌های دهلیزی در گوش داخلی تأثیر می‌گذارند، اما مشکلات سیستم عصبی مرکزی نیز می‌تواند باعث ایجاد مشکلات تعادلی شوند. رایج‌ترین علامت این اختلال سرگیجه است.