سندرم آسپرگر (AS) و اوتیسم هر دو میتوانند بر رفتار، تعاملات اجتماعی و روابط کودک تأثیر بگذارند.
در گذشته، پزشکان آسپرگر و اوتیسم را بهصورت جداگانه تشخیص میدادند. بااینحال، از سال ۲۰۱۳، هر دوی این بیماریها بهعنوان زیرمجموعه اختلال طیف اوتیسم (ASD) در نظر گرفته شدند.
انجمن روانپزشکی آمریکا، راهنمایی را منتشر میکند که متخصصان برای تشخیص اختلالات سلامت روان از آن استفاده میکنند. جدیدترین ویرایش راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم (DSM-5)، آسپرگر را بهعنوان زیرمجموعه اختلال طیف اوتیسم در نظر گرفته است. قبل از این تغییر، متخصصان سلامت روان هنگام تشخیص آسپرگر بهدنبال معیارهای خاصی بودند.
در این مطلب به تفصیل آسپرگر و اوتیسم را شرح میدهیم و تفاوتهای آنها را بیان میکنیم.
اختلال طیف اوتیسم (ASD)
اوتیسم گروهی از بیماریهای رشدیعصبی است که میتواند منجر به چالشهایی در تعاملات اجتماعی، ارتباطات و رفتارها شود.
شدت و ویژگیهای اختلالاتی که زیر چتر ASD قرار میگیرند، میتوانند متفاوت باشند. اختلال اوتیسم، طیف گستردهای دارد – بنابراین تجربه یک فرد از آن ممکن است با دیگری بسیار متفاوت باشد.

ویژگیهای اختلال طیف اوتیسم (ASD)
برخی از ویژگیهای اوتیسم عبارتاند از:
- داشتن مشکل در مکالمات روزمره
- اشتراکگذاری کمتر احساسات یا علایق نسبت به همسالان
- داشتن مشکل در پاسخ دادن یا درک نشانههای اجتماعی
- داشتن مشکل در درک حالات چهره یا احساسات دیگران
- داشتن تأخیر در مهارتهای گفتاری یا زبانی
- داشتن مشکل در توسعه یا درک روابط
- انجام اعمال تکراری، مانند بال بال زدن یا تکان خوردن
- داشتن علاقه شدید به موضوعات خاص
- صحبت کردن به شیوههای غیرمعمول، مانند صدایی شبیه آواز خواندن
- داشتن نیاز قابل توجه به ساختار و نظم قابل پیشبینی
- گیج شدن یا عصبانی شدن در موقعیتهای جدید
- داشتن حساسیت به محرکهای خاص، مانند گیج شدن با صداهای بلند یا نورهای روشن
- تجربه تأخیرهای فکری (عقلانی)
متخصصان عموماً اتیسم را در دوران کودکی تشخیص میدهند و حدود ۱ نفر از هر ۶۸ کودک ممکن است ASD داشته باشد.
سندرم آسپرگر
سندرم آسپرگر اولین بار در سال ۱۹۹۴ در DSM-4 بیان شد. در آن زمان، این اختلال، تشخیصی جداگانه از اوتیسم بود. بسیاری از افراد مبتلا به آسپرگر در مهارتهای زبانی یا شناختی مشکلی نداشتند، اما معمولاً در مهارتهای اجتماعی و ارتباطی با مشکل مواجه میشدند.

قرار گرفتن آسپرگر زیر چتر ASD در سال ۲۰۱۳ با انتقادهایی همراه شد. این امر تا حدی مربوط به این واقعیت بود که ویژگیهای افراد مبتلا به آسپرگر نسبت به افراد اوتیستیک کمتر آشکار بودند.
معیارهای تشخیصی برای سندرم آسپرگر
در حال حاضر فردی با ویژگیهای آسپرگر ممکن است تشخیص اوتیسم را دریافت کند؛ زیرا این وضعیت تحت طبقهبندی گستردهتر ASD قرار میگیرد.
قبل از انتشار DSM-5 در سال ۲۰۱۳، معیارهای تشخیصی برای آسپرگر در DSM-4 شامل موارد زیر بودند:
- اختلال شدید در تعاملات اجتماعی
- الگوهای رفتاری تکراری
- علاقه شدید یا پرشور به موضوعات خاص
همچنین بر اساس این معیارها فرد مبتلا به سندرم آسپرگر، دارای هوش و رشد زبانی «نوروتایپیک» است. بنابراین مشابه فردی است که به این وضعیت رشدی مبتلا نیست.
تفاوتهای بین سندرم آسپرگر و اوتیسم
تفاوت شماره ۱: تأخیر زبانی به ندرت وجود دارد
یکی از تفاوتهای بزرگ بین اوتیسم و آسپرگر این است که کودکان مبتلا به اوتیسم دیرتر صحبت کردن را شروع میکنند. اما کسانی که سندرم آسپرگر دارند معمولاً تأخیر زبانی را تجربه نمیکنند.
در حالی که کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب منزوی به نظر میرسند، افراد دارای آسپرگر معمولاً میخواهند با دیگران تعامل داشته باشند. گرچه آنها از مکالمه استقبال میکنند، برای برقراری ارتباط با مشکل مواجه میشوند و ممکن است از نظر اجتماعی ناشی به نظر برسند.
ویژگیهای بارز افراد مبتلا به سندرم آسپرگر شامل دشواری در حفظ تماس چشمی و خواندن حالات چهره، و صحبت کردن بدون احساس هستند. کودکان و بزرگسالان مبتلا به آسپرگر همچنین در شناخت و ابراز احساسات خود با مشکل مواجه میشوند.
تفاوت شماره ۲: ممکن است هوش آنها بالاتر از حد نرمال باشد
در حالی که کودکان مبتلا به اوتیسم معمولاً ضریب هوشی زیر متوسط دارند، کسانی که آسپرگر دارند ممکن است هوش بالاتر از حد نرمال داشته باشند.
برخی از کودکان مبتلا به آسپرگر دارای دایره لغات بسیار پیشرفتهای هستند و ممکن است در حفظ کردن اطلاعات درمورد موضوعی خاص متخصص شوند. بهعنوان مثال، ممکن است آمار ورزشی خاص یا اطلاعاتی درمورد دایناسورها را به خاطر بسپارند و بازگو کنند.
برخی از کودکان مبتلا به آسپرگر بهعنوان «استعداد درخشان» و دارای تواناییهای فکری توصیف میشوند. آنها ممکن است عملکرد فوقالعادهای در سطح آکادمیک داشته باشند. البته این مسئله برای همه صادق نیست؛ زیرا بسیاری نیز مشکلاتی رفتاری دارند که مانع از پیشرفت آنها میشوند.
تفاوت شماره ۳: زمان تشخیص متفاوت است
میانگین سن تشخیص برای کودک مبتلا به اوتیسم حدود ۴سالگی است.
ازآنجاییکه کودکان مبتلا به آسپرگر معمولاً تأخیر زبانی نشان نمیدهند یا ضریب هوشی پایینتری ندارند، اغلب اشتباه تشخیص داده میشوند یا تشخیص آنها تا مدتها بعد به تأخیر میفتد. گاهیاوقات بیماری آنها در سالهای نوجوانی یا بزرگسالی تشخیص داده میشود.
بسیاری از والدین ممکن است تا زمانی که پسر یا دخترشان شروع به تعامل با همسالان یا شرکت در فعالیتهای اجتماعی نکند، متوجه آسپرگر فرزند خود نشوند. سندرم آسپرگر اغلب بهاشتباه اختلال نقص توجه و بیشفعالی (ADHD) تشخیص داده میشود. اگرچه این بیماریها گاهیاوقات بهطور همزمان اتفاق میفتند، آسپرگر با ADHD متفاوت است؛ زیرا این اختلال، ناتوانی فرد در اجتماعی شدن است و مشکلی در تمرکز و توجه نیست.
تفاوت شماره ۴: مغز آنها بهطور متفاوتی سیمکشی و شکل داده شده است
برخی تحقیقات نشان دادهاند که کودکان مبتلا به سندرم آسپرگر الگوهای مغزی متفاوتی نسبت به افراد مبتلا به اوتیسم دارند.
در مطالعهای، دانشمندان از الکتروانسفالوگرافی (EEG) برای اندازهگیری میزان سیگنالدهی بین مناطق مغزی کودکان مبتلا به آسپرگر و کودکان مبتلا به اوتیسم استفاده کردند. کودکان مبتلا به سندرم آسپرگر الگوهای متفاوتی از فعالیت مغزی را نشان دادند که نشاندهنده تفاوت در نحوه اتصال مغز آنها است. بهطور خاص، کودکان مبتلا به آسپرگر ممکن است اتصالات قویتری در نیمکره چپ مغز در مقایسه با کودکان اوتیستیک داشته باشند.
محققان دیگر دریافتهاند که ناحیهای از مغز که زبان را کنترل میکند، در کودکان مبتلا به اوتیسم چینخوردگیهای بیشتری نسبت به کودکان مبتلا به آسپرگر دارد.
در حالی که این تحقیقات سرنخهای جالبی درمورد چگونگی تفاوت مغز افراد مبتلا به اوتیسم و آسپرگر ارائه میدهد، مطالعات بیشتری باید انجام شوند.
تفاوت شماره ۵: شدت علائم در سندرم آسپرگر کمتر است
برخی از کارشناسان، کودکان و بزرگسالان مبتلا به آسپرگر را بهعنوان «اوتیسم با عملکرد بالا» توصیف میکنند. در حالی که این اصطلاح اغلب مورد بحث است، ولی این مسئله درست است که بهطور کلی شدت علائم در افراد مبتلا به آسپرگر کمتر از افراد مبتلا به اوتیسم است.
به همین دلیل، افراد مبتلا به آسپرگر اغلب میتوانند مستقل زندگی کرده و در مدارس عادی تحصیل کنند. آنها میتوانند عملکرد آکادمیک عالیای نیز داشته باشند. در مقابل، بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم به آموزش و حمایت تخصصی نیاز خواهند داشت. البته این مورد هم همیشه صادق نیست.

زندگی با اختلال طیف اوتیسم (ASD)
ازآنجاییکه پزشکان اکنون آسپرگر را بخشی از ASD میدانند، افراد مبتلا به آسپرگر ممکن است بتوانند به خدمات مخصوص افراد اوتیستیک دسترسی پیدا کنند.
گروهی معتقدند آسپرگر و ASD شرایطی نیستند که لزوماً نیاز به خدمات حمایتی داشته باشند. درواقع رفتار فرد اوتیستیک ممکن است صرفاً متفاوت از آن چیزی باشد که جامعه انتظار دارد.
بااینحال، ممکن است فردی با جنبههای خاصی از آسپرگر یا ASD خود مشکل داشته باشد. برای کسانی که به حمایت نیاز دارند، گزینههای زیر ممکن است مؤثر باشند:
رویکردهای رفتاری و ارتباطی
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) گزارش میدهند که کودکان اوتیستیک میتوانند از درمانهای زیر استفاده کنند:
تحلیل رفتار کاربردی
روش ABA، نوعی حمایت برای کودکان اوتیستیک است که رفتارهای مفید را تشویق کرده و رفتارهای غیر مفید را منع میکند.
- حمایت و رفتار مثبت: هدف آن شناسایی دلیل رفتار چالشبرانگیز کودک و یافتن راههایی برای آموزش رفتاری مناسبتر به او است.
- آموزش پاسخ محوری: هدف آن افزایش انگیزه کودک برای یادگیری یا برقراری ارتباط است.
- مداخله رفتاری فشرده زودهنگام: هدف آن کمک به کودکان اوتیستیک بسیار کم سن برای یادگیری رفتارهای تطبیقی است.
- آموزش آزمایشی گسسته: هدف آن آموزش مهارتها و رفتارهای خاص به روشی کنترلشده و گام به گام با استفاده از بازخورد مثبت است.
فناوری کمکی
افراد اوتیستیک ممکن است در برقراری ارتباط مشکل داشته باشند و برخی از آنها نتوانند بهصورت کلامی ارتباط برقرار کنند. فناوری کمکی میتواند به فرد کمک کند تا با دیگران تعامل داشته باشد.
یکی از مثالها تخته ارتباطی با تصاویر یا کلمات است که فرد اوتیستیک میتواند به آن اشاره کند. نرمافزارهای خاصی نیز وجود دارند که میتوان روی دستگاههای الکترونیکی، مانند تبلتها نصب کرد. این نرمافزارها به افراد اوتیستیک کمک میکنند تا خود را ابراز کنند.

کاردرمانی
این درمان میتواند به فرد اوتیستیک کمک کند تا بتواند بهصورت مستقل زندگی کند. کاردرمانی میتواند درمورد نحوه انجام موارد زیر راهنمایی ارائه دهد:
- لباس پوشیدن
- تهیه غذا
- حمام کردن
- ارتباط مؤثر
گفتاردرمانی
گفتاردرمانی میتواند به فرد اوتیستیک کمک کند تا مهارتهای ارتباطی خود را بهبود بخشد.
رویکردهای غذایی
شواهد کمی برای حمایت از استفاده از رویکردهای غذایی برای کودکان اوتیستیک وجود دارند. اگر به بررسی تأثیر رژیم غذایی بر حمایت از افراد مبتلا به اوتیسم علاقهمند هستید، باید ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
دارو
برخی داروها ممکن است به مدیریت ویژگیهای خاص ASD مانند موارد زیر کمک کنند:
- سطوح بالای انرژی
- مشکل در تمرکز
- اضطراب
- افسردگی
- تشنج
جمعبندی
از سال ۲۰۱۳، پزشکان آسپرگر را در طبقهبندی گستردهتر اختلال طیف اوتیسم (ASD) قرار دادهاند. اما فردی که تشخیص آسپرگر دارد، ممکن است خود را دارای ASD نداند.
یک فرد اوتیستیک لزوماً به حمایت نیاز ندارد، اما گزینههای درمانی مختلفی در دسترس هستند که به افرادی که در خصوص مدیریت جنبههای خاصی از اختلال طیف اوتیسم خود به کمک نیاز دارند، کمک میکنند.
منابع