آیا فرزند شما نیز دچار تأخیر گفتار است؟ آیا نگران دیر به حرف آمدن فرزند خود هستید؟ نگرانی والدین درخصوص دیر حرف زدن فرزندشان امری کاملاً طبیعی است. اما باید توجه داشته باشید رشد گفتار در کودکان میتواند تحت تأثیر طیف وسیعی از عوامل قرار گیرد و یکی از این عوامل، تغذیه است که اغلب نادیده گرفته میشود. در این مطلب، درمورد تأخیر گفتار در کودکان و ارتباط شگفتانگیز بین مواد غذایی مصرفی و چگونگی تأثیر آنها بر رشد گفتار توضیح میدهیم.
برای آشنایی با سایر دلایل، مطلب علت تاخیر گفتار در کودکان را مطالعه نمایید.
تغذیه چگونه بر رشد گفتار تأثیر میگذارد؟
مواد مغذی برای رشد مغز
مغز نیز مانند سایر اعضای بدن برای رشد به مواد مغذی مناسب نیاز دارد. یکی از مواد مغذی ضروری برای رشد مغز اسیدهای چرب امگا 3 هستند که در ماهی و تخم کتان یافت میشوند. اطمینان از اینکه فرزندتان رژیم غذایی متعادلی سرشار از این مواد مغذی دریافت میکند، میتواند پایهای برای رشد گفتار فراهم کند.
آنتیاکسیدانها برای سلامت شناختی
آنتیاکسیدانها در میوهها و سبزیجات رنگارنگ وجود دارند و از سلولهای مغز در برابر آسیب محافظت میکنند.
پروتئینها برای رشد عضلات
گفتار شامل تعامل پیچیدهای از عضلات است. مصرف پروتئین کافی برای رشد عضلات، ازجمله عضلات مورد استفاده برای گفتار، بسیار مهم است. غذاهایی مانند گوشتهای کمچرب، لبنیات و حبوبات میتوانند پروتئین لازم را فراهم کنند.
ویتامینها و مواد معدنی برای عملکرد عصبی
بسیاری از ویتامینها و مواد معدنی برای عملکرد مناسب اعصاب بسیار مهم هستند. بهعنوان مثال، ویتامین ب به اعصاب کمک میکند تا سیگنالها را بهطور کارآمد منتقل کنند. گنجاندن غذاهایی مانند غلات کامل، تخممرغ و سبزیجات برگدار در رژیم غذایی فرزندتان میتواند از سلامت عصبی و درنتیجه رشد گفتار او حمایت کند.

کدام ویتامینها به رشد گفتار کمک میکنند؟
اسیدهای چرب امگا 3
اسیدهای چرب امگا 3، موجود در غذاهایی مانند سالمون، دانه چیا و گردو، نقش مهمی در رشد گفتار ایفا میکنند. این اسیدهای چرب با بهبود عملکرد شناختی، ازجمله حافظه و مهارتهای زبانی، مرتبط هستند. آنها از رشد مغز و عملکردهای شناختی آن حمایت کرده و یادگیری و استفاده مؤثر از زبان را برای کودکان آسانتر میکنند. گنجاندن این غذاها در رژیم غذایی کودک میتواند به رشد زبان و سلامت شناختی کلی او کمک کند.
ویتامینهای گروه ب
ویتامینهای گروه ب، ازجمله ب1 (تیامین)، ب2 (ریبوفلاوین)، ب3 (نیاسین)، ب6 (پیریدوکسین)، ب9 (فولات) و ب12 (کوبالامین)، برای عملکرد کارآمد اعصاب و رشد گفتار ضروری هستند. غلات کامل مانند برنج قهوهای و جو دوسر، گوشتهای کمچرب مانند مرغ و بوقلمون و حبوبات مانند عدس و نخود منابعی غنی از ویتامینهای ب هستند. این ویتامینها به تشکیل و عملکرد مناسب انتقالدهندههای عصبی (که برای انتقال سیگنالها در مغز حیاتی هستند) کمک میکنند. عملکرد کارآمد اعصاب برای رشد گفتار و زبان از اهمیت ویژهای برخوردار است.
ویتامین سی
ویتامین سی در مرکباتی مانند پرتقال و لیمو و همچنین توتفرنگی و کیوی به مقدار زیاد وجود دارد و نقش مهمی در رشد گفتار ایفا میکند. این ویتامین برای تولید انتقالدهندههای عصبی (بهویژه سروتونین که برای ارتباطات بسیار مهم است) ضروری است. سروتونین به تنظیم خلق و خو و احساسات کمک میکند و بهنوبه خود میتواند بر توانایی کودک در برقراری ارتباط مؤثر تأثیر بگذارد. رژیم غذایی غنی از ویتامین سی میتواند از تولید انتقالدهندههای عصبی لازم برای مهارتهای زبان و ارتباطات پشتیبانی کند.
آهن
آهن برای حمل اکسیژن به مغز و عملکرد شناختی ازجمله رشد گفتار ضروری است. کمبود آهن میتواند منجر به خستگی و کاهش دامنه توجه شود و بر توانایی کودک در یادگیری و استفاده از زبان تأثیر بگذارد. غذاهایی مانند گوشتهای کمچرب، حبوبات، اسفناج و غلات غنیشده منابع عالی آهن هستند که میتوانند از رشد شناختی و گفتار حمایت کنند.
روی
روی بر عملکرد مغز تأثیر میگذارد و باعث رشد مهارتهای گفتار و زبان میشود. همچنین برای تولید انتقالدهندههای عصبی که بر رشد شناختی و زبان تأثیر میگذارند، ضروری است. غذاهایی مانند صدف، گوشت گاو، مرغ و حبوبات غنی از روی هستند و میتوانند به رشد گفتار کودک کمک کنند.
منیزیم
منیزیم در عملکرد عصبی و کنترل عضلات نقش دارد. مصرف منیزیم بهمقدار کافی برای هماهنگی عضلات مورد استفاده در گفتار بسیار مهم است و آن را به ماده مغذی مهمی برای رشد گفتار تبدیل میکند. غذاهایی مانند آجیلها، دانهها، اسفناج و غلات کامل غنی از منیزیم هستند و به حمایت از عملکرد عضلات مرتبط با گفتار کمک میکنند.
کولین
کولین برای رشد مغز و حافظه مهم بوده و پیشساز انتقالدهنده عصبی استیل کولین است که در حافظه و عملکرد شناختی، ازجمله پردازش زبان نقش دارد. تخممرغ، جگر و غذاهای مبتنی بر سویا منابع خوبی از کولین هستند که میتوانند از رشد شناختی و گفتار کودک حمایت کنند.

غذاهایی که به مدیریت اختلال یا تأخیر گفتار کمک میکنند
مغز انسان دارای چند ناحیه خاص برای پردازش و تولید زبان است. افزودن غذاهایی که از رشد مغز حمایت میکنند میتواند به بهبود رشد زبان کمک کند.
مطالعه بیشتر: بهترین روشهای درمان تأخیر گفتار در کودکان
آجیلها
همه آجیلها مانند بادام، گردو، بادام هندی، بادام زمینی و فندق سرشار از ویتامین ای هستند و به تقویت حافظه کمک میکنند. آنها همچنین آنتیاکسیدانهایی هستند که از آسیب سلولی محافظت میکنند. گردو سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 است و مادهای ارزشمند برای عملکرد مغز، حافظه و تواناییهای تفکر است. این اسید چرب همچنین عملکردهای شناختی را تشویق میکند.
دانهها
جدا از آجیلها، دانههایی مانند کتان، چیا، خربزه، کنجد و کدو تنبل نیز حاوی آنتیاکسیدانهای قوی مانند ویتامین ای هستند که از مغز در برابر آسیب رادیکالهای آزاد محافظت میکنند. دانههای آفتابگردان بر خلق و خوی کلی و قدرت پردازش ذهنی تأثیر میگذارند و بنابراین میان وعدهای قوی برای تقویت حافظه در نظر گرفته میشوند. دانههای کدو تنبل سرشار از منیزیم، مس و روی هستند که به افزایش تمرکز و حافظه کمک میکنند. دانهها یکی از سادهترین غذاهای تقویتکننده مغز برای کودکان هستند.
اسیدهای چرب امگا 3
مطالعات متعدد نشان میدهند بین مقدار کم اسیدهای چرب امگا 3 و رشد ضعیف، بیشفعالی، تأخیر گفتار، تمرکز و توجه ضعیف رابطهای مستقیم وجود دارد. این چربیهای سالم برای رشد مغز بسیار مهم هستند و به مدیریت اختلال و تأخیر گفتار در کودکان کمک میکنند.
پودر کاکائو
پودر کاکائو خالص (شیریننشده) حاوی اجزای تقویتکننده مغز است؛ زیرا مملو از تعداد زیادی مولکول آنتیاکسیدانی بوده که اصلیترین آنها اپیکاتچین است. مطالعات نشان میدهند اپی کاتچین به بهبود شناخت و اختلال گفتار کمک میکند. بنابراین پودر کاکائو نیز غذایی مهم برای رشد مغز کودکان است.
آشواگاندا
آشواگاندا، آداپتوژنی است که اضطراب و استرس را کاهش میدهد. علاوهبراین، سطح استیل کولین را افزایش میدهد که از حافظه بهتر، تمرکز ذهنی و هوش پشتیبانی میکند. آشواگاندا همچنین ارتباط بین سلولهای عصبی را بهبود میبخشد و ظرفیت بدن را برای ترمیم هرگونه آسیب سیستم عصبی تحریک میکند.
براهمی
براهمی، ابرغذایی برای مغز است که به محافظت از سلولها و افزایش مواد شیمیایی مرتبط با یادگیری و حافظه کمک میکند. این ماده غذایی یادگیری فضایی و قدرت نگهداری را در کودکان بهبود میبخشد.
شانخ پوشپی
شانخ پوشپی، درمانی سنتی برای افزایش عملکرد مغز است. آنتیاکسیدانها و فلاونوئیدهای قدرتمند موجود در آن ظرفیت حافظه، تمرکز، آرامش و هوشیاری فرد را بهبود میبخشند. ازآنجاییکه این ماده، محرک مغز است به بهبود حافظه، استدلال، حل مسئله و سایر تواناییهای شناختی کمک میکند.

جمعبندی
بر اساس تحقیقات انجامشده، تغذیه تأثیر قابل توجهی بر رشد گفتار کودک دارد و کمبود برخی مواد مغذی ازجمله اسیدهای چرب امگا 3، ویتامینهای گروه ب، ویتامین سی، آهن، روی، منیزیم و کولین باعث دیر به حرف آمدن کودک میشود. بنابراین توجه به رژیم غذایی کودک از اهمیت زیادی برخوردار است.
منابع