اختلال سلوک (CD) بیماری سلامت روان است که کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار میدهد و با الگوی ثابتی از رفتارهای پرخاشگرانه و اقداماتی که به آسایش دیگران آسیب میرساند مشخص میشود. کودکان مبتلا به اختلال سلوک همچنین اغلب قوانین و هنجارهای اجتماعی را نقض میکنند.
این اختلال در طیف اختلالات رفتاری مخرب قرار دارد، که شامل اختلال نافرمانی مقابلهای (ODD) نیز میشود. در برخی موارد، اختلال نافرمانی مقابلهای میتواند به اختلال سلوک منجر شود.
اختلال سلوک اغلب در کنار سایر بیماریهای روانپزشکی رخ میدهد، ازجمله:
انواع اختلال سلوک
سه نوع اختلال سلوک وجود دارند که بر اساس سن شروع علائم از هم متمایز میشوند:
- شروع در کودکی: علائم قبل از 10سالگی شروع شدهاند.
- شروع در نوجوانی: علائم در دوران نوجوانی فرد شروع شدهاند.
- شروع نامشخص: سن دقیق شروع علائم مشخص نیست.

تفاوت بین اختلال سلوک و اختلالات شخصیت چیست؟
اختلال شخصیت، وضعیت سلامت روان است که شامل الگوهای طولانیمدت و مخرب در تفکر، رفتار، خلق و خو و ارتباط با دیگران میشود. اکثر اختلالات شخصیت در سالهای نوجوانی شروع میشوند؛ زیرا در این دوره شخصیت بیشتر توسعه مییابد و بالغ میشود. درنتیجه، تقریباً تمام افرادی که مبتلا به اختلالات شخصیت هستند، بالای 18 سال سن دارند.
یک استثنا در این مورد، اختلال شخصیت ضداجتماعی (ASPD) است؛ تقریباً 80 درصد از افراد مبتلا به این اختلال، علائم بیماری را تا سن 11سالگی نشان میدهند.
تفاوت زیادی بین اختلال سلوک (CD) و اختلال شخصیت ضداجتماعی (ASPD) وجود ندارد، اما اختلال سلوک معمولاً در کودکان تشخیص داده میشود.
چه کسانی را تحت تأثیر قرار میدهد؟
اختلال سلوک کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار میدهد. ممکن است این اختلال شروع زودهنگام و قبل از 10سالگی داشته باشد، اما معمولاً در نوجوانی بین سنین 10 تا 19 سال ایجاد میشود.
این وضعیت در پسران شایعتر از دختران است. میانگین سنی بروز علائم در پسران 10 تا 12 سال و در دختران 14 تا 16 سال است.
اختلال سلوک چقدر شایع است؟
اختلال سلوک بین 2٪ تا 10٪ از کودکان و نوجوانان در ایالات متحده را تحت تأثیر قرار میدهد.
علائم و نشانهها
رفتارهای مشخصه اختلال سلوک بهتدریج و در طول زمان ایجاد میشوند. کودکان مبتلا به اختلال سلوک تمایل به تکانشگری دارند و مدیریت آنها دشوار است. همچنین به نظر نمیرسد که نسبت به احساسات دیگران نگران باشند.
چهار رفتار اصلی اختلال سلوک عبارتاند از:
- پرخاشگری نسبت به مردم و حیوانات یا نقض حقوق اساسی دیگران
- تخریب اموال
- فریبکاری، دروغگویی یا دزدی
- نقض جدی قوانین

نشانههای رفتار پرخاشگرانه نسبت به دیگران عبارتاند از:
- قلدری
- خشونت فیزیکی (احتمالاً با سلاح)
- درگیریهای کلامی
- تهدید کردن
- اجبار به فعالیت جنسی
- سرزنش دیگران برای رفتار خود
- آزار رساندن به حیوانات
نشانههای تخریب اموال شامل موارد زیر هستند:
- عمداً آتش زدن
- خرابکاری یا از بین بردن اموال دیگران
نشانههای فریبکاری، دروغگویی و دزدی عبارتاند از:
- دروغ گفتن برای دریافت لطف یا اجتناب از مسئولیتها
- دزدی از افراد یا مغازهها
- ورود بدون اجازه و با زور به خانهها یا محلهای کسب و کار
نشانههای نقض قوانین شامل موارد زیر هستند:
- زیر پا گذاشتن قوانین بدون دلیلی مشخص
- غیبت از مدرسه (مدرسهگریزی)
- فرار از خانه
- نقض مکرر هر قانونی که توسط والدین تعیین شده است
سایر نشانههای شایع اختلال سلوک عبارتاند از:
- مصرف زیاد الکل یا استفاده زیاد از مواد مخدر یا روانگردان
- درگیر شدن در روابط جنسی مکرر و پرخطر
- به آسانی ناکام شدن
- عدم تلاش برای پنهان کردن رفتارهای پرخاشگرانه خود
- عدم نشان دادن پشیمانی برای اقدامات خود
- مشکل در ایجاد و حفظ دوستیها
توجه به این نکته مهم است که سرکشیهای گاهبهگاه در دوران کودکی و نوجوانی عادی هستند. اما علائم و نشانههایی که منجر به تشخیص اختلال سلوک میشوند، الگویی مخربی و تکراری را نشان میدهند.
علت اختلال سلوک در کودکان چیست؟
به نظر میرسد عوامل متعددی در این اختلال نقش دارند. تحقیقات نشان دادهاند که کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال سلوک دچار اختلال در لوب پیشانی مغز هستند. این امر در توانایی آنها برای برنامهریزی، اجتناب از آسیب و یادگیری از تجربیات منفی اختلال ایجاد میکند.
علاوهبراین، به نظر میرسد عوامل زیر کودکان و نوجوانان را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اختلال سلوک قرار میدهند:
- تجربه سوءاستفاده، طرد یا غفلت والدین
- تشخیص سایر اختلالات روانپزشکی
- تشخیص بیشفعالی، اختلال مصرف الکل، افسردگی، اختلال دوقطبی یا اسکیزوفرنی در والدین بیولوژیکی
- تغذیه نامناسب
- زندگی در فقر
- مشکلات روحی و روانی مادر
- تنبیه متناقض، بیشازحد خشن، یا بهطور کلی بیاثر
- قرار گرفتن در معرض خشونت
- بزهکاری همسالان
- قرار گرفتن در معرض سوءاستفاده فیزیکی، جنسی یا عاطفی
- کمبود نظارت کافی والدین یا سایر بزرگسالان
تأثیر این اختلال بر جنبه های مختلف زندگی کودک
اختلال سلوک فقط چالشی برای مراقبان نیست، بلکه توانایی عملکرد کودک را نیز مختل میکند. برخی از زمینههایی که این وضعیت ممکن است بر زندگی کودک تأثیر بگذارد عبارتاند از:
- تحصیلات: کودکان مبتلا به اختلال سلوک آنقدر بدرفتاری میکنند که تحصیلات آنها تحت تأثیر قرار میگیرد. آنها معمولاً اقدامات انضباطی مکرر از معلمان دریافت میکنند و ممکن است بهطور مرتب از مدرسه فرار کنند. کودکان مبتلا به اختلال سلوک ممکن است در معرض خطر بیشتری برای افت تحصیلی یا ترک تحصیل باشند.
- مسائل قانونی: نوجوانان مبتلا به اختلال سلوک نیز بیشتر مستعد داشتن مشکلات قانونی هستند. سوءمصرف مواد، رفتار خشونتآمیز و بیاعتنایی به قانون ممکن است منجر به زندانی شدن آنها شوند.
- روابط: کودکان مبتلا به اختلال سلوک همچنین روابط ضعیفی دارند. آنها برای ایجاد و حفظ دوستیها به تلاش زیادی دارند. روابط آنها با اعضای خانواده نیز معمولاً بهدلیل شدت رفتارشان آسیب میبینند.
- مسائل جنسی: آنها ممکن است درگیر رفتار جنسی پرخطر نیز شوند. مطالعات نشان میدهند نوجوانان مبتلا به اختلال سلوک به احتمال زیاد شریک جنسی متعدد دارند و کمتر از وسایل محافظتی استفاده میکنند.

تشخیص
روانپزشک کودک یا متخصص سلامت روان واجد شرایط میتواند اختلال سلوک را تشخیص دهد. او با والدین و معلمان درمورد رفتار کودک صحبت میکند و رفتارهای او را زیر نظر میگیرد. در برخی موارد، کودک شما ممکن است به آزمایش سلامت روان نیاز داشته باشد.
اگر علائم اختلال سلوک را در فرزند یا نوجوان خود مشاهده میکنید، بهتر است هر چه سریعتر برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید. درمان زودهنگام اغلب میتواند از مشکلات آینده جلوگیری کند.
درمان
درمان به علائم کودک، سن و سلامت عمومی او بستگی دارد. همچنین به میزان شدت بیماری نیز وابسته است.
درمان اختلال سلوک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درمان شناختی-رفتاری: کودک یاد میگیرد که چگونه مشکلات را بهتر حل کند، ارتباط برقرار کند و استرس را مدیریت کند. او همچنین یاد میگیرد که چگونه تکانهها و خشم را کنترل کند.
- خانوادهدرمانی: این درمان به ایجاد تغییرات در خانواده کمک میکند و مهارتهای ارتباطی و تعاملات خانوادگی را بهبود میبخشد.
- گروهدرمانی با همسالان: کودک مهارتهای اجتماعی و بینفردی بهتری کسب میکند.
- داروها: این داروها اغلب برای درمان خود اختلال سلوک استفاده نمیشوند. اما ممکن است کودک برای سایر علائم یا اختلالات مانند بیشفعالی به آنها نیاز داشته باشد. این اختلالات اغلب همراه با علائم اختلال سلوک رخ میدهند.

چگونه از فرزنم که اختلال سلوک دارد مراقبت کنم؟
اگر فرزندتان اختلال سلوک دارد، علاوه بر دریافت مراقبت حرفهای برای او، میتوانید به روشهای زیر به خود و او کمک کنید:
- اطلاعات بیشتری درمورد اختلال سلوک کسب کرده و تحقیقات اخیر درمورد رویکردهای درمانی مؤثر را مطالعه کنید.
- با متخصص سلامت روان صحبت کنید؛ ترجیحاً کسی که در تشخیص و درمان اختلال سلوک آموزشدیده باشد.
- گزینههای درمانی موجود را بررسی کنید. درمان باید برای تأمین نیازهای فرزندتان فردیسازی شده و خانوادهمحور باشد.
- گروههای حمایت از خانواده پیدا کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر فرزند شما مبتلا به اختلال سلوک تشخیص داده شده است و رفتار او شدیدتر میشود یا بیشتر زندگی خانوادگی یا فعالیتهای او در مدرسه را مختل میکند، با متخصص سلامت روان صحبت کنید.
اگر فرزند شما رفتاری را نشان میدهد که به دیگران یا حیوانات آسیب میرساند یا آنها را به خطر میاندازد، یا خود را در خطر قرار میدهد، دریافت مراقبت پزشکی فوری بسیار مهم است.
چگونه میتوانم از اختلال سلوک در فرزندم پیشگیری کنم؟
کارشناسان دقیقاً نمیدانند چرا برخی کودکان به اختلال سلوک مبتلا میشوند. عواملی مانند تجربههای آسیبزا، مشکلات اجتماعی و عوامل بیولوژیکی ممکن است دخیل باشند. برای کاهش خطر این اختلال، والدین میتوانند استراتژیهای مثبت فرزندپروری را بیاموزند. آنها میتوانند الگوهای خوبی برای فرزندان خود باشند. این مسئله میتواند به ایجاد رابطه نزدیکتر والد-فرزند کمک کند و به کودک نمونههایی از نحوه رفتار محترمانه با دیگران، حیوانات و اموال را ارائه دهد. همچنین میتواند زندگی خانگی ایمن و پایداری برای کودک ایجاد کند.
جمعبندی
کودکان و نوجوانانی که نافرمان یا پرخاشگر هستند، میتوانند چالش بسیار بزرگی برای والدین باشند. در حالی که طبیعی است که کودکان و نوجوانان گهگاه رفتارهای سرکشانه از خود نشان دهند، رفتار پرخاشگرانه مکرر و مخرب ممکن است نشاندهنده اختلال سلوک(CD) باشد.
شروع زودهنگام درمان برای اختلال سلوک اهمیت دارد و اولین قدم برای درمان، صحبت با پزشک یا متخصص سلامت روان است. از پرسیدن سؤالاتتان از متخصص نترسید. آنها آماده کمک به شما هستند.
کلینیک توانبخشی راه کمال یکی از مراکز درمانی معتبر است که با ارائه خدمات رفتاردرمانی به کودکان و نوجوانان شما کمک میکند. اگر فرزند شما مبتلا به اختلال سلوک است با ما تماس بگیرید و از مشاوره رایگان و خدمات درمانی ما بهرهمند شوید.
منابع