اختلال از هم گسیختگی کودکی، اختلالی نادر است که تقریباً 1 تا 2 مورد در هر 100,000 کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بر اساس نسخه قبلی DSM-5-TR، کودکان مبتلا به CDD تا حداقل 2سالگی رشد معمولی متناسب با سن را در ارتباطات کلامی و غیرکلامی، روابط اجتماعی، بازی و رفتار انطباقی دارند. آن‌ها بین سنین 2 تا 10سالگی، مهارت‌های کسب‌شده قبلی خود را به شکلی قابل توجه در دو یا چند مورد از زمینه‌های زیر از دست می‌دهند:
- زبان بیانی و دریافتی
- مهارت‌های اجتماعی
- رفتار انطباقی
- بازی
- مهارت‌های حرکتی
- کنترل مثانه یا روده
علائم اختلال فروپاشی دوران کودکی معمولاً بین سنین 3 و 4سالگی شروع می‌شوند و می‌توانند تدریجی یا ناگهانی باشند. کودکان مبتلا به این اختلال، برخی از علائم اوتیسم مانند مشکلاتی در ارتباطات اجتماعی و رفتارهای محدود و تکراری را تجربه می‌کنند.
اگرچه DSM-5-TR تصدیق می‌کند که CDD زیرمجموعه اختلال طیف اوتیسم است، پسرفت را به‌عنوان بخشی از معیارهای تشخیص اوتیسم لحاظ نمی‌کند. بااین‌حال، یازدهمین بازنگری طبقه‌بندی بین‌المللی بیماری‌ها، «از دست دادن مهارت‌های کسب‌شده قبلی» را در ویژگی‌های توصیف‌کننده طیف اوتیسم قرار می‌دهد.
ارتباط ساختار و عملکرد مغز با اختلال فروپاشی کودکی
تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که کودکان مبتلا به اختلال فروپاشی کودکی، ویژگی‌های نوروبیولوژیک متمایزی نسبت به اختلال طیف اوتیسم (ASD) از خود نشان می‌دهند.
ساختار و انعطاف‌پذیری مغز حاکی از آن است که مسیرهای عصبی در CDD اغلب به جای کودکان بزرگ‌تر، شبیه به مسیرهای عصبی نوزادان یا کودکان نوپا است. این معکوس شدن رشد باعث ناهنجاری‌هایی در نواحی مسئول عواطف، توجه و پردازش اجتماعی می‌شود.
مطالعات تصویربرداری عصبی، به‌ویژه تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی (fMRI)، الگوهای غیرمعمولی از فعالیت مغز را در اختلال فروپاشی دوران کودکی نشان داده‌اند. به‌عنوان مثال، نواحی خاصی که در پردازش اجتماعی-عاطفی نقش دارند، مانند آمیگدال (بادامه) و هیپوکامپ، بیش‌فعالی یا اتصال غیرعادی را نشان می‌دهند. این تفاوت‌ها ممکن است زیربنای پسرفت‌های عمده در مهارت‌های اجتماعی، زبانی و حرکتی باشند که در کودکان مبتلا به CDD مشاهده می‌شوند.
علاوه‌براین، نواحی دیگری مانند قشر مخچه و هسته مدیودورسال تالاموس نیز تغییرات مورفولوژیکی و عملکردی از خود نشان می‌دهند که با شدت و زمان شروع پسرفت همبستگی دارند.
علائم اختلال انسجام‌گسیختگی کودکی
علائم اختلال از هم‌پاشیدگی کودکی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- رشد متناسب با سن تا حداقل 2سالگی
- از دست دادن مهارت‌های کسب‌شده قبلی، قبل از سن 10سالگی در دو یا چند مورد از زمینه‌های زیر:
- زبان بیانی یا دریافتی
- مهارت‌های اجتماعی یا رفتار انطباقی
- کنترل مثانه یا روده
- بازی
- مهارت‌های حرکتی
- اختلال در عملکرد در دو یا چند مورد از زمینه‌های زیر:
- تعاملات اجتماعی، مانند اختلال در رفتارهای غیرکلامی، دشواری در ایجاد و حفظ دوستی‌ها، فقدان عمل متقابل اجتماعی یا عاطفی
- ارتباطات، مانند تأخیر یا حداقل گفتار، دشواری در شروع یا حفظ مکالمات، استفاده تکراری از زبان، فقدان بازی تخیلی
- رفتار محدود و تکراری، مانند شیفتگی شدید به علایق یا فعالیت‌های خاص و تکان خوردن به جلو و عقب
علت سندرم فروپاشی
متخصصان پزشکی علت اختلال از هم گسیختگی دوران کودکی یا اوتیسم را نمی‌دانند. کارشناسان معتقدند که عوامل ژنتیکی و محیطی ممکن است در ایجاد آن‌ها نقش داشته باشند.
تحقیقات نشان می‌دهند بین CDD و بیماری‌های زیر ارتباطی وجود دارد؛ به‌ویژه زمانی که علائم اختلال تجزیه‌کننده دوران کودکی دیرتر در کودک شروع می‌شوند:
- پانانسفالیت اسکلروزان تحت حاد (SSPE): این بیماری، اختلال پیشرونده عصبی است که بر سیستم عصبی مرکزی، که شامل مغز و نخاع است، تأثیر می‌گذارد. عفونت ویروسی مرتبط با ویروس سرخک باعث ایجاد این بیماری می‌شود.
- کمپلکس توبروس اسکلروزیس: این اختلال، ژنتیکی و نادر است و باعث رشد تومورهای غیرسرطانی در مغز می‌شود. تومورها ممکن است در نواحی دیگری مانند نخاع، اعصاب، چشم‌ها و سایر اندام‌ها نیز رشد کنند.
- لکودیستروفی: این بیماری ژنتیکی شامل توسعه غیرمعمول غلاف میلین است که باعث متلاشی شدن ماده سفید در مغز می‌شود. ماده سفید نوعی بافت مغزی است که قسمت‌های مختلف مغز را به هم متصل می‌کند.
- بیماری‌های ذخیره لیپید: این گروه از اختلالات متابولیک، ارثی هستند و باعث تجمع مقادیر مضر مواد چرب معروف به لیپیدها در سلول‌ها و بافت‌ها می‌شوند.
برخی از عواملی که با افزایش خطر ابتلا به اختلال طیف اوتیسم مرتبط هستند شامل موارد زیر می‌باشند:
- داشتن خواهر و برادر مبتلا به اتیسم
- متولد شدن از والدین مسن‌تر
- تجربه عوارض در هنگام تولد
- داشتن اختلالات ژنتیکی یا کروموزومی خاص، مانند سندرم داون یا سندرم ایکس شکننده
تشخیص CDD
تشخیص اختلال فروپاشی کودکی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد؛ زیرا این وضعیت اختلالی نادر است و شباهت‌هایی با سایر اختلالات رشدی، مانند اختلال طیف اوتیسم و سندرم رت دارد.
پزشک یا متخصص معمولاً ارزیابی جامعی از رشد کودک انجام می‌دهد که شامل تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و ارزیابی‌های شناختی و رفتاری است. همچنین ممکن است برای رد کردن سایر بیماری‌ها، آزمایش‌های تصویربرداری مانند ام‌آرآی را نیز انجام دهند.
درمان اختلال تجزیه کننده دوران کودکی
درمان این اختلال مشابه درمان و مدیریت اختلال طیف اوتیسم است. متخصصان درمان‌ها را متناسب با ناتوانی‌ها، نیازها و الزامات آموزشی افراد تنظیم می‌کنند.
روش‌های درمان شامل موارد زیر هستند:
- مشاوره و آموزش خانواده: این روش‌ها می‌توانند به والدین و مراقبان کمک کنند تا برنامه درمانی کودک را در خانه دنبال کنند.
- مداخلات رفتاری: رفتاردرمانی مانند درمان ABA (تحلیل رفتار کاربردی)، می‌توانند به رسیدگی به رفتارهای چالش‌برانگیز، تقویت توسعه مهارت‌های اجتماعی، و بهبود توانایی‌های ارتباطی کمک کنند. درمان ABA از تکنیک‌های مبتنی بر شواهد برای تقویت رفتارهای مثبت و کاهش رفتارهای مشکل‌ساز استفاده می‌کند. این درمان می‌تواند در محیط‌های مختلف ازجمله خانه، مدرسه و مراکز درمانی تخصصی ارائه شود.
- گفتار و زبان درمانی: گفتاردرمانی می‌تواند به بهبود مهارت‌های ارتباطی، شامل توانایی‌های زبان بیانی و دریافتی، کمک کند.
- کاردرمانی: این روش درمانی ممکن است بر تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف، پردازش حسی و عملکرد سازگارانه (انطباقی) تمرکز کند. کاردرمانی برای توسعه مهارت‌های ضروری زندگی بسیار ارزشمند است.
- داروها: هیچ دارویی علائم اصلی اختلال از هم گسیختگی کودکی و اتیسم را درمان نمی‌کند، اما برخی داروها ممکن است به کودکان مبتلا به بیماری‌های همراه کمک کنند. به‌عنوان مثال، داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب ممکن است به کاهش علائم افسردگی و اضطراب کمک کنند.
تأثیر اختلال از هم گسیختگی کودکی بر خانواده‌ها و مراقبان
اختلال فروپاشی دوران کودکی می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر خانواده‌ها و مراقبان، هم از نظر عاطفی و هم از نظر مالی، داشته باشد. از دست دادن مهارت‌های کسب‌شده قبلی در کودکان باعث آسیب روحی به والدینی می‌شود که با تشخیص و تغییرات ناشی از آن دست و پنجه نرم می‌کنند. والدین ممکن است از نظر عاطفی، طیفی از احساسات ازجمله غم، گناه و خشم را تجربه کنند. آن‌ها ممکن است به‌خاطر عدم تشخیص علائم زودتر یا عدم انجام کار کافی، احساس گناه کنند. علاوه‌براین، استرس ناشی از مراقبت از کودک مبتلا به CDD می‌تواند باعث اضطراب و افسردگی در والدین شود.
مراقبت از کودک مبتلا به CDD از نظر مالی نیز می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. گزینه‌های درمانی مانند جلسات درمانی و داروها می‌توانند گران باشند و فشار مالی زیادی بر خانواده وارد کنند. علاوه‌براین، برخی از والدین ممکن است نیاز داشته باشند ساعات کاری خود را کاهش دهند یا شغل خود را به‌طور کامل ترک کنند تا بتوانند به‌صورت تمام وقت از کودک مراقبت کنند. این مسئله می‌تواند منجر به مشکلات مالی و استرس بیشتر شود.
خانواده‌ها و مراقبان در این دوران سخت به حمایت کافی از طرف دیگران نیاز دارند. گروه‌های حمایتی، خدمات مشاوره و خدمات مراقبت موقت برای کمک به خانواده‌ها در مقابله با بار عاطفی CDD در دسترس هستند.
به‌طور کلی، مهم است که خانواده‌ها حمایت کافی دریافت کنند تا بتوانند بهترین مراقبت ممکن را به فرزند خود ارائه دهند و در عین حال به خودشان نیز رسیدگی کنند.
راهبردهایی برای حمایت از کودکان مبتلا به CDD در خانه
مراقبت از کودکی که به اختلال از هم گسیختگی کودکی مبتلاست، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، اما استراتژی‌هایی وجود دارند که والدین و مراقبان می‌توانند برای حمایت از رشد فرزند خود و بهبود کیفیت زندگی او استفاده کنند. در اینجا چند نکته ذکر شده‌اند:
ایجاد روالی ساختارمند
کودکان مبتلا به CDD در هنگام تغییر در روال یا رویدادهای غیرمنتظره دچار مشکل می‌شوند. ایجاد روالی ساختارمند می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا احساس امنیت بیشتری داشته باشند و اضطرابشان کاهش یابد. سعی کنید زمان‌های ثابتی برای وعده‌های غذایی، خواب و سایر فعالیت‌های روزانه تعیین کنید.
اصلاح محیط برای کاهش بار حسی بیش‌ازحد
کودکان مبتلا به CDD ممکن است به محرک‌های حسی مانند صدا، نور یا لمس حساس باشند. اصلاح محیط برای کاهش بار حسی بیش‌ازحد می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا احساس راحتی و آرامش بیشتری داشته باشند. به‌عنوان مثال، می‌توانید از پرده‌های ضخیم برای جلوگیری از نور، هدفون یا گوش‌گیرهای حذف نویز برای کاهش صدا، یا لمس پارچه‌ها و بافت‌های نرم استفاده کنید.
استفاده از پشتیبانی‌های بصری
پشتیبانی‌های بصری مانند برنامه‌های تصویری یا داستان‌های اجتماعی به کودکان مبتلا به CDD کمک می‌کنند تا در خصوص انتظارات اجتماعی آگاه شوند و در موقعیت‌های اجتماعی به‌درسی رفتار کنند. می‌توانید برنامه‌ای بصری برای فعالیت‌های روزانه ایجاد کرده یا از تصاویر برای نشان دادن رفتار مناسب در محیط‌های مختلف استفاده کنید.
ادغام تکنیک‌های درمانی در زندگی روزمره
تکنیک‌های درمانی مانند تحلیل رفتار کاربردی (ABA) یا گفتاردرمانی می‌توانند در زندگی روزمره ادغام شوند. با درمانگر فرزندتان همکاری کنید تا تکنیک‌هایی را که می‌توانند خارج از جلسات رسمی درمانی استفاده شوند، بیاموزید.
با استفاده از این استراتژی‌ها، والدین و مراقبان می‌توانند محیطی حمایتی ایجاد کنند که رشد فرزندشان را تقویت کرده و به آن‌ها کمک می‌کند تا به پتانسیل کامل خود دست یابند.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید؟
والدین و مراقبان باید درصورت داشتن علائم CDD یا ASD در فرزندشان با پزشک تماس بگیرند. پزشک می‌تواند سابقه پزشکی و رفتار و رشد کودک را ارزیابی کند. حضور در تمام معاینات معمول سالانه مهم است تا پزشک بتواند رشد و نمو کودک را زیر نظر داشته باشد.
اگر پزشک به ابتلای کودک به اوتیسم مشکوک باشد، احتمالاً با تیمی از متخصصان برای تشخیص دقیق همکاری خواهد کرد. تیم مراقبت‌های بهداشتی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- متخصصان مغز و اعصاب کودکان
- متخصصان اطفال رشدی
- آسیب‌شناسان گفتار و زبان
- روانشناسان و روانپزشکان کودک
- متخصصان آموزشی
- کاردرمانگران
جمع‌بندی
اختلال فروپاشی کودکی، اختلالی نادر است که می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر رشد و کیفیت زندگی کودک داشته باشد. در حالی که در حال حاضر هیچ درمانی برای این اختلال وجود ندارد، تشخیص زودهنگام و مداخله می‌تواند به مدیریت علائم و بهبود نتایج کودک کمک کند. مهم است که والدین و مراقبان از علائم و نشانه‌های اختلال از هم گسیختگی کودکی آگاه باشند و درصورت مشکوک بودن به ابتلای فرزندشان، به پزشک مراجعه کنند.
منابع
مطالب مشابه
کودکان مبتلا به CDD تا حداقل ۲سالگی رشد معمولی متناسب با سن را در ارتباطات کلامی و غیرکلامی، روابط اجتماعی، بازی و رفتار انطباقی دارند. آن‌ها بین سنین ۲ تا ۱۰سالگی، مهارت‌های کسب‌شده قبلی خود را به شکلی قابل توجه در دو یا چند مورد از دست می‌دهند.
یکی از تفاوت‌های بزرگ بین اوتیسم و آسپرگر این است که کودکان مبتلا به اوتیسم دیرتر صحبت کردن را شروع می‌کنند. اما کسانی که سندرم آسپرگر دارند معمولاً تأخیر زبانی را تجربه نمی‌کنند. در حالی که کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب منزوی به نظر می‌رسند، افراد دارای آسپرگر معمولاً می‌خواهند با دیگران تعامل داشته باشند اما برای برقراری ارتباط با مشکل مواجه می‌شوند.
اختلال فراگیر رشد (PDD) زمانی اصطلاحی بود که برای توصیف گروهی از تأخیرهای رشدی که بر مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی تأثیر می‌گذاشتند، مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما در حال حاضر، پزشکان آن را اختلال طیف اوتیسم (ASD) می‌نامند.
گرانی والدین درخصوص دیر حرف زدن فرزندشان امری کاملاً طبیعی است. اما باید توجه داشته باشید رشد گفتار در کودکان می‌تواند تحت تأثیر طیف وسیعی از عوامل قرار گیرد و یکی از این عوامل، تغذیه است که اغلب نادیده گرفته می‌شود.
اختلال ویژه زبانی (SLI)، اصطلاحی برای اختلال زبان رشدی است. این اختلال زمانی رخ می‌دهد که مهارت‌های زبانی به‌درستی رشد نمی‌کنند ولی این چالش‌ها به سایر مشکلات رشدی مانند اختلال طیف اوتیسم، آسیب مغزی تروماتیک، آپراکسی گفتار یا کم شنوایی مربوط نیستند.
کودکان مبتلا به اختلال ارتباط اجتماعی در استفاده از زبان برای تعامل با دیگران مشکل دارند. آن‌ها زبان را می‌فهمند و می‌توانند در برخی شرایط از آن استفاده کنند، اما در موقعیت‌های اجتماعی در برقراری ارتباط با مشکل روبرو هستند.
اختلال گفتاری آفازی در کودکان نوعی اختلال ارتباطی است که توانایی کودک در درک، تولید و استفاده از زبان را مختل می‌کند. کودکان مبتلا به آفازی اغلب در ابراز وجود و درک زبان دیگران مشکل دارند. نکته مهم این است که آفازی نشانه کمبود هوش نیست، بلکه اختلالی در پردازش زبان است.
اختلال سلوک (CD) بیماری سلامت روان است که کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و رفتارهای پرخاشگرانه و اقداماتی که به آسایش دیگران آسیب می‌رساند مشخص می‌شود.
سندرم داون موزاییک نوعی از سندرم داون است. سندرم داون، اختلالی ژنتیکی و مادرزادی است که زمانی رخ می‌دهد که کودک به‌جای دو نسخه (تعداد استاندارد) از کروموزوم ۲۱، سه نسخه از آن را داشته باشد. این وضعیت تریزومی ۲۱ نامیده می‌شود.
ندرم X شکننده، شایع‌ترین نوع اختلال ذهنی، رشدی و ارثی (IDD) است. این نام به این دلیل روی آن گذاشته شده که وقتی به کروموزوم X زیر میکروسکوپ نگاه می‌کنیم، بخشی از آن «شکسته» یا «شکننده» به نظر می‌رسد.