اوتیسم، اختلالی عصبی است که بر مهارتهای اجتماعی، ارتباطی و رفتاری فرد تأثیر میگذارد. اگرچه هیچ ویژگی فیزیکی خاصی برای تشخیص اوتیسم وجود ندارد، اما برخی ویژگیهای چهره و خصوصیات فیزیکی معمولاً با این اختلال همراه هستند. در این مطلب، به بررسی این ویژگیها و خصوصیات میپردازیم. با ما همراه باشید.
ویژگیهای صورت در افراد اوتیستیک
افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است صورتی با ویژگیهای خاص داشته باشند که آنها را از افراد عادی متمایز میکند. برخی از این ویژگیها عبارتاند از:
- پیشانی بزرگ
- چشمهای برجسته یا گشاد
- لب بالایی نازک
- بینی پهن
- فیلتروم کوتاه (شیار بین بینی و لب بالایی)
بررسی ناهنجاریهای صورت ممکن است بهعنوان بیومارکری بالقوه و قابل اعتماد در تشخیص اوتیسم (ASD) عمل کند و به شناسایی زودهنگام این اختلال کمک نماید. برخی ویژگیهای فنوتیپی میتوانند بهعنوان شاخصهایی برای پیشبینی شدت علائم اوتیسم در نظر گرفته شوند.
برای مثال، فاصله بیشتر بین گوشههای داخلی چشم (کانتال) و کاهش ارتفاع خط وسط صورت ممکن است با شدت بالاتر علائم اوتیسم مرتبط باشد.
علاوهبراین، عدم تقارن صورت و ویژگیهای صورت مردانه نیز میتوانند نشانههای قابل اعتمادی برای پیشبینی علائم شدیدتر اوتیسم باشند. در مطالعهای، پتانسیل مورفولوژی صورت بهعنوان نشانگری زیستی برای تشخیص انواع مختلف اوتیسم مشخص شده است. این تحقیق سه خوشه مجزا را بر اساس ویژگیهای صورت شناسایی کرده است:
|
خوشه |
ویژگی |
علائم همراه |
|
خوشه 1 |
کاهش ارتفاع سطح صورت، پهنتر شدن ناحیه میانه صورت |
علائم متوسط |
|
خوشه 2 |
افزایش ارتفاع صورت، کاهش ارتفاع وسط صورت، دهان گشاد |
علائم شدید، شامل رگرسیون زبانی |
|
خوشه 3 |
ویژگیهای میانه بین خوشه 1 و 2 |
علائم متغیر |
این یافتهها نشان میدهند که ویژگیهای صورت میتوانند اطلاعات ارزشمندی را برای تشخیص و درک بهتر اوتیسم ارائه دهند.
بااینحال، لازم به ذکر است که همه افراد مبتلا به اوتیسم این ویژگیها را ندارند و بسیاری از افراد بدون اوتیسم نیز ممکن است این خصوصیات صورت را داشته باشند. بنابراین، این ویژگیها نمیتوانند بهتنهایی برای تشخیص اوتیسم مورد استفاده قرار گیرند.
استفاده از ویژگیهای صورت برای تشخیص زودهنگام
تشخیص زودهنگام اختلال طیف اوتیسم (ASD) از اهمیت زیادی برخوردار است. شناسایی علائم در سنین پایین میتواند زمینهساز ایجاد برنامههای درمانی مؤثر باشد که بهطور چشمگیری میتواند نتایج را بهبود بخشد. تحقیقات نشان میدهند کودکانی که قبل از دو سالگی تحت مراقبتهای پزشکی قرار میگیرند، در مقایسه با کودکانی که بیماریشان پس از چهار سالگی تشخیص داده میشود، نمرات IQ بالاتری دارند. بااینحال، تنها حدود 30 درصد از کودکان مبتلا به اوتیسم تا قبل از سه سالگی شناسایی میشوند.
ویژگیهای صورت میتوانند بهعنوان نشانگرهای مهمی برای شناسایی اوتیسم عمل کنند. با تجزیه و تحلیل ویژگیهای چهره، تماس چشمی و دیگر نشانههای بصری، متخصصان میتوانند به بینشهایی درمورد وضعیت بالقوه کودک دست یابند. این امر اهمیت استفاده از ویژگیهای صورت در فرایند تشخیص و تسهیل مداخلات زودهنگام را برجسته میکند.
خصوصیات فیزیکی
علاوهبر ویژگیهای صورت، افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است ویژگیهای فیزیکی خاصی نیز داشته باشند که با این اختلال مرتبط هستند. برخی از این ویژگیها عبارتاند از:
- راه رفتن یا وضعیت غیرمعمول: افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است شیوهای متفاوت برای راه رفتن یا ایستادن داشته باشند. بهطور مثال، آنها ممکن است روی انگشتان پا راه بروند، راه رفتن نامنظم داشته باشند یا از وضعیتهای غیرمعمول دیگری استفاده کنند.
- تیکها یا حرکات تکراری: بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم حرکات تکراری مانند تکان دادن دستها، حرکت به جلو و عقب یا چرخیدن در دایره از خود نشان میدهند.
- مشکلات پردازش حسی: افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است با مشکلات پردازش حسی مواجه شوند که بر نحوه پاسخ دادن به لمس، صدا، نور یا سایر محرکها تأثیر میگذارد. برای مثال، ممکن است به برخی صداها یا بافتها حساس باشند و واکنشهای خاصی از خود نشان دهند.
- حالات یا حرکات غیرطبیعی صورت: برخی افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است در استفاده از حالات یا حرکات صورت برای بیان خود مشکل داشته باشند. بهطور معمول، این افراد ممکن است در حین صحبت با دیگران تماس چشمی برقرار نکرده یا از زبان بدن مناسب استفاده نکنند.
مهم است که به یاد داشته باشیم، همه افراد مبتلا به اوتیسم این ویژگیهای فیزیکی را ندارند و برخی از افراد بدون اوتیسم نیز ممکن است این رفتارها را از خود نشان دهند. بنابراین، این ویژگیها نمیتوانند بهتنهایی بهعنوان معیار قطعی برای تشخیص اوتیسم مورد استفاده قرار گیرند.
چرا این ویژگیها وجود دارند؟
اگرچه هیچ پاسخ قطعیای وجود ندارد، برخی از محققان بر این باورند که این ویژگیهای فیزیکی ممکن است با تفاوتهای عصبی اساسی در افراد مبتلا به اوتیسم مرتبط باشند. اوتیسم، اختلالی عصبیرشدی پیچیده است که بر ارتباطات، تعامل اجتماعی و رفتار تأثیر میگذارد.
برای مثال، پیشانی بزرگ ممکن است با بزرگ شدن حجم مغز در برخی از افراد مبتلا به اوتیسم مرتبط باشد. این تغییر در اندازه مغز میتواند بر رشد مناطق خاصی که مسئول ارتباطات و رفتار اجتماعی هستند، تأثیر بگذارد.
همچنین، چشمهای گشاد ممکن است به تفاوتهایی در پردازش مغز از اطلاعات بصری مرتبط باشد. این تفاوتها میتوانند بر نحوه درک و تفسیر نشانههای اجتماعی توسط افراد مبتلا به اوتیسم تأثیر گذاشته و بر تعاملات اجتماعی آنان اثر بگذارند.
بااینحال، باید توجه داشت که همه افراد مبتلا به اوتیسم این ویژگیهای فیزیکی را ندارند و داشتن این ویژگیها بهمعنی اوتیسم نیست. درک تفاوتهای عصبی در افراد مبتلا به اوتیسم میتواند به ما در فهم بهتر این اختلال و توسعه درمانهای مؤثرتر کمک کند.
تأثیر عوامل محیطی بر ویژگیهای صورت افراد مبتلا به اوتیسم
عوامل محیطی میتوانند بر ویژگیهای صورت در افراد مبتلا به اوتیسم تأثیر داشته باشند. اگرچه علل دقیق هنوز مشخص نیستند، برخی تحقیقات نشان میدهند که قرار گرفتن در معرض سموم یا داروها در دوران بارداری میتواند بهعنوان عاملی محیطی در بروز ویژگیهای متمایز صورت دخیل باشد.
مطالعات دیگری نیز نشانگرهای خاص جمجمه-صورت را که با شدت اوتیسم مرتبط هستند، شناسایی کردهاند. این ویژگیها شامل هیپرتلوریسم مداری و کاهش ارتفاع خط وسط صورت هستند که نشان میدهند تأثیرات محیطی در دوران رشد ممکن است بر شکلگیری ویژگیهای صورت تأثیر بگذارند.
حالات صورت افراد مبتلا به اوتیسم
تحقیقات برخی الگوهای رایج در حالات صورت افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) را شناسایی کردهاند:
- کاهش تماس چشمی و الگوهای نگاه محدود: افراد مبتلا به اوتیسم معمولاً تماس چشمی کمتری دارند که ممکن است به اشتباه بهعنوان بیعلاقگی یا فاصلهگذاری اجتماعی تعبیر شود. بااینحال، این مسئله معمولاً بهدلیل اضافه بار حسی یا دشواری در پردازش اطلاعات بصری است. نگاه آنها ممکن است بهجای چهره افراد، به اشیاء یا منابع نوری معطوف شود.
- کاهش بیان چهره: افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است در مقایسه با افراد نوروتیپیک (افرادی که در محدوده نرمال قرار دارند) حالات چهره کمتری نشان دهند یا حالتهای صورت آنها ممکن است غیرمعمول و شدیدتر باشند. این امر میتواند در تعاملات اجتماعی چالش ایجاد کند؛ زیرا حالات صورت نقش مهمی در ارتباطات غیرکلامی دارند.
- لبخند و خنده غیرمعمول: لبخند زدن و خندیدن در افراد مبتلا به اوتیسم میتواند بهشیوهای غیرمعمول باشد. این افراد ممکن است در موقعیتهای غیرمنتظره یا در واکنش به محرکهایی که دیگران آنها را طنزآمیز نمیدانند، لبخند بزنند یا بخندند. این رفتارها معمولاً از تجربیات حسی خاص یا واکنشهای احساسی ناشی میشوند.
لبخند زدن کودکان اوتیسم
لبخند زدن، واکنشی اجتماعی و طبیعی است که افراد برای ابراز شادی و احساسات مثبت از آن استفاده میکنند. اما برای کودکان مبتلا به اوتیسم، این رفتار ممکن است همیشه بهطور طبیعی انجام نشود. برخی از این کودکان ممکن است در ابراز احساسات ازطریق حالات چهره، ازجمله لبخند زدن، مشکل داشته باشند. آنها ممکن است نتوانند نشانههای اجتماعی مرتبط با لبخند را درک کرده یا احساس راحتی نکنند که خود را به این شکل بیان کنند.
برای برخی از کودکان اوتیستیک، لبخند زدن میتواند رفتاری آموختهشده باشد. والدین و مراقبان میتوانند با استفاده از وسایل کمک بصری یا داستانهای اجتماعی به این کودکان کمک کنند تا بفهمند که در چه موقعیتهایی باید لبخند بزنند و چگونه این کار را به درستی انجام دهند.
البته باید یادآوری کرد که همه کودکان مبتلا به اوتیسم با لبخند زدن مشکل ندارند و برخی ممکن است مانند دیگر کودکان بهطور طبیعی لبخند بزنند. بااینحال، برای کودکانی که در این زمینه مشکل دارند، منابعی وجود دارند که میتوانند به آنها کمک کنند تا این مهارت اجتماعی را بیاموزند.
در مجموع، درک چگونگی تأثیر اوتیسم بر حالات چهره، ازجمله لبخند زدن، میتواند به والدین و مراقبان کمک کند تا در فرایند رشد اجتماعی کودک حمایت بهتری ارائه دهند و توانایی او در برقراری ارتباط مؤثر با دیگران را تقویت کنند.
جمعبندی
چهره کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است ویژگیهای خاصی داشته باشد که در برخی موارد به تشخیص این اختلال کمک کند. تحقیقات نشان دادهاند که این کودکان ممکن است ویژگیهای صورت غیرمعمولی مانند پیشانی بزرگتر، چشمهای بازتر، دهان بزرگتر یا صورت باریکتر نسبت به افراد نوروتیپیک داشته باشند. همچنین، حالات صورت آنها ممکن است در ارتباطات اجتماعی چالشهایی ایجاد کند. بهعنوان مثال کاهش تماس چشمی و تغییرات در لبخند یا خنده ممکن است غیرمنتظره و متفاوت از دیگران به نظر برسد.
بااینحال، لازم به ذکر است که این ویژگیها در همه کودکان مبتلا به اوتیسم وجود ندارند و ممکن است در افرادی بدون اوتیسم نیز مشاهده شوند. بنابراین، ویژگیهای چهره نمیتوانند بهتنهایی معیاری برای تشخیص اوتیسم باشند، بلکه باید همراه با ارزیابیهای جامعتری از دیگر علائم و رفتارهای فرد در نظر گرفته شوند. برای دریافت تشخیص قطعی و شروع هرچه سریعتر درمان می توانید با کلینیک های ما تماس بگیرید تا از مشاوره راگان بهره مند شوید.
منابع
سوالات متداول
خیر، در برخی موارد، لبخند زدن در کودکان اوتیستیک ممکن است بهدلایل مختلف مانند پاسخ به تحریکات حسی یا واکنشهای غیرمنتظره به محرکهای محیطی باشد و لزوماً نشاندهنده شادی نیست.
مطالب مشابه
اختلالات تکاملی، شرایط فیزیکی یا مبتنی بر مغز هستند که بر پیشرفت کودک هنگام رشد و کسب مهارتهای ضروری زندگی تأثیر میگذارند. بسیاری از اختلالات تکاملی کودکی قبل از تولد وجود دارند و در طول زندگی ادامه مییابند. همچنین ممکن است درنتیجه آسیب، ضربه یا سایر عوامل پزشکی در طول کودکی رخ دهند.
هیدروتراپی، که به آن آب درمانی نیز گفته میشود، شکل تخصصی فیزیوتراپی است که از آب برای درمان بیماریها استفاده میکند. این نوع درمان محیطی امن و حمایتی را برای کودکان فراهم میکند که در آن میتوانند بدون تنش جاذبه در فعالیتهای فیزیکی شرکت کنند.
والدین میتوانند با استفاده از بازیهای ساده و سرگرمکننده در محیط خانه، رفتارهای کلیدی فرزند خود را در حوزههای مهمی مانند ارتباط چشمی، تقلید، تعاملات اجتماعی و حساسیتهای حسی زیر نظر بگیرند. این بازیها برای کودک جذاب هستند و در عین حال، به والدین کمک میکنند تا درصورت مشاهده علائم نگرانکننده، بهموقع با متخصصان رشد کودک مشورت نمایند.
کودکان مبتلا به CDD تا حداقل ۲سالگی رشد معمولی متناسب با سن را در ارتباطات کلامی و غیرکلامی، روابط اجتماعی، بازی و رفتار انطباقی دارند. آنها بین سنین ۲ تا ۱۰سالگی، مهارتهای کسبشده قبلی خود را به شکلی قابل توجه در دو یا چند مورد از دست میدهند.
یکی از تفاوتهای بزرگ بین اوتیسم و آسپرگر این است که کودکان مبتلا به اوتیسم دیرتر صحبت کردن را شروع میکنند. اما کسانی که سندرم آسپرگر دارند معمولاً تأخیر زبانی را تجربه نمیکنند. در حالی که کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب منزوی به نظر میرسند، افراد دارای آسپرگر معمولاً میخواهند با دیگران تعامل داشته باشند اما برای برقراری ارتباط با مشکل مواجه میشوند.
اختلال فراگیر رشد (PDD) زمانی اصطلاحی بود که برای توصیف گروهی از تأخیرهای رشدی که بر مهارتهای اجتماعی و ارتباطی تأثیر میگذاشتند، مورد استفاده قرار میگرفت. اما در حال حاضر، پزشکان آن را اختلال طیف اوتیسم (ASD) مینامند.
گرانی والدین درخصوص دیر حرف زدن فرزندشان امری کاملاً طبیعی است. اما باید توجه داشته باشید رشد گفتار در کودکان میتواند تحت تأثیر طیف وسیعی از عوامل قرار گیرد و یکی از این عوامل، تغذیه است که اغلب نادیده گرفته میشود.
اختلال ویژه زبانی (SLI)، اصطلاحی برای اختلال زبان رشدی است. این اختلال زمانی رخ میدهد که مهارتهای زبانی بهدرستی رشد نمیکنند ولی این چالشها به سایر مشکلات رشدی مانند اختلال طیف اوتیسم، آسیب مغزی تروماتیک، آپراکسی گفتار یا کم شنوایی مربوط نیستند.
کودکان مبتلا به اختلال ارتباط اجتماعی در استفاده از زبان برای تعامل با دیگران مشکل دارند. آنها زبان را میفهمند و میتوانند در برخی شرایط از آن استفاده کنند، اما در موقعیتهای اجتماعی در برقراری ارتباط با مشکل روبرو هستند.
اختلال گفتاری آفازی در کودکان نوعی اختلال ارتباطی است که توانایی کودک در درک، تولید و استفاده از زبان را مختل میکند. کودکان مبتلا به آفازی اغلب در ابراز وجود و درک زبان دیگران مشکل دارند. نکته مهم این است که آفازی نشانه کمبود هوش نیست، بلکه اختلالی در پردازش زبان است.