کودکان نیز مانند بزرگسالان به برخی صداها حساس هستند. بهعنوان مثال، صداهای بلند و نامنظم مانند صدای جاروبرقی یا سشوار باعث ناراحتی آنها میشود. برخی از کودکان ممکن است نسبت به صداهای بلند و طولانیمدت، مانند صدای کنسرت، حساسیت بیشازحد داشته باشند. این نوع حساسیت به صدا در کودکان شایع است و معمولاً با بزرگتر شدن آنها از بین میرود.
هایپراکوزیس (حساسیت شدید نسبت به صداها) چیست؟
هایپراکوزیس اصطلاحی است که برای توصیف حساسیت شدید به برخی صداها استفاده میشود؛ بهطوری که حتی صداهای روزمره باعث ناراحتی یا درد میشوند. کودکانی که دچار هایپراکوزیس هستند ممکن است هنگام شنیدن صدایی که تحمل آن برایشان سخت است، گریه کنند، گوشهای خود را بپوشانند، با صدای بلند فریاد بزنند یا رفتارهای غیرمعمول داشته باشند. حساسیت بیشازحد به صدا میتواند تأثیرات قابل توجهی بر رفتار و تمرکز داشته باشد. برای برخی از کودکان، این موضوع میتواند بسیار ناراحتکننده باشد و رفتارهای اجتنابی را که منجر به انزوا و تأثیر بر تعاملات اجتماعی و فعالیتهای روزانه میشوند، تحریک کند. این رفتارها با تأثیرات منفی احتمالی بر آموزش، ارتباط و یادگیری همراه هستند. سایر اشکال عدم تحمل صدا عبارتاند از:
- میسوفونیا (صدابیزاری). نفرت شدید از صداهای محیط، صرف نظر از حجم آنها، مانند صدای خوردن یا نفس کشیدن دیگران
- فونوفوبیا (ترس از صدا). پاسخ عاطفی نامطلوبی که باعث ایجاد ترس و اضطراب در مورد یک صدا هنگام حضور صدا و انتظار شنیدن صدا در آینده میشود.
چه کسانی تحت تأثیر هایپراکوزیس قرار میگیرند؟
هایپراکوزیس میتواند بر افراد در هر سنی، ازجمله بزرگسالان، تأثیر بگذارد، اما در کودکان خردسال و افرادی با نیازهای خاص، مانند افراد مبتلا به اوتیسم، شایعتر است.
کودکانی که از گوش چسبنده (اوتیت چسبنده که در آن قسمت میانی گوش با مایع پر میشود) رنج میبرند نیز ممکن است دچار هایپراکوزیس شوند؛ زیرا سطح شنوایی آنها فقط موقتاً کاهش مییابد، بنابراین زمانی که شنوایی آنها بهبود مییابد، صداهای معمولی روزمره اغلب بسیار بلندتر به نظر میرسند.
علائم حساسیت شنوایی در کودکان چیست؟
کودکانی که دچار هایپراکوزیس هستند، ممکن است هنگام مواجهه با صداهای بلند:
- گریه کنند
- گوشهای خود را با دستانشان بپوشانند
- دچار وحشت شده، عصبانی یا ناراحت شوند
- سعی کنند از صداها اجتناب کنند، بهعنوان مثال اتاق را ترک کرده یا تلویزیون را خاموش کنند
علل حساسیت شنوایی در کودکان
علت حساسیت شنوایی در کودکان مشخص نیست.
ممکن است به تنهایی یا بعد از شنیدن صدای ناگهانی بلند، مانند آتشبازی یا در کنار سایر شرایط مانند موارد زیر ظاهر شود:
- وزوز گوش
- آسیب سر
- بیماری منییر (یکی از اختلالات مربوط به گوش داخلی که در بیشتر موارد فقط یک گوش را درگیر میکند)
- فلج بل (بیماری موقتی که موجب از کار افتادن یا ضعیف شدن ماهیچههای صورت در یک یا دو طرف میشود)
- بیماری لایم (نوعی عفونت باکتریایی که توسط باکتری بورلیا ایجاد میشود)
- میگرن
- سندرم ویلیامز (بیماری ژنتیکی نادر که با ویژگیهای فیزیکی و رفتارهای خاصی مانند ویژگیهایی در چهره، ناتوانی ذهنی خفیف و رفتار اجتماعی بالا مشخص میشود)
- اوتیسم
کودکان اغلب نسبت به بزرگسالان به صداهای بلند حساستر هستند. این حساسیت معمولاً با بزرگتر شدن کودک بهتر میشود.
اما برخی از کودکان ممکن است بعد از ابتلا به عفونت گوش یا در صورت ابتلا به بیماریهای دیگر مانند اوتیسم، نسبت به صداها حساستر شوند.
تشخیص حساسیت شنوایی در کودکان
در صورتی که فکر میکنید فرزند شما مشکل حساسیت شنوایی دارد، بهتر است برای بررسی بیشتر به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید. پزشک در ابتدا به ارزیابی کامل شنوایی، بررسی سابقه پزشکی و ارزیابی آن میپردازد. او پس از انجام آزمایشهای لازم، گزینههای درمانی پیش رو را پیشنهاد میدهد.
درمان حساسیت شنوایی در کودکان
اگر حساسیت شنوایی ناشی از بیماری دیگری مانند میگرن یا بیماری لایم باشد، درمان آن بیماری ممکن است حساسیت شنوایی را متوقف کند.
اگر علت مشخصی برای حساسیت وجود نداشته باشد، ممکن است پزشک درمانی ارائه دهد تا به کودک کمک کند به صداهای روزمره کمتر حساس شود.
این درمانها میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- صدا درمانی برای عادت کردن دوباره به صداهای روزمره و ممکن است شامل استفاده از گوشیهایی باشد که صدای سفید ایجاد میکنند.
- درمان شناختی رفتاری (CBT) برای تغییر نحوه تفکر کودک در مورد حساسیت شنوایی و کاهش اضطراب است.
چگونه می توانم به فرزندم در مدیریت حساسیت شنوایی او کمک کنم؟
- مهم است که عدم تحمل فرزندتان را به برخی صداها بپذیرید، اما نباید روی آن تمرکز کرده یا رفتارهای اجتنابی را تقویت کنید.
- سعی کنید با توضیح منبع صدایی که باعث ناراحتی میشود، فرزندتان را آرام کنید.
- در صورت لزوم، فرزندتان را آرام کرده و او را از صدا دور کنید. خوب است که فرزندتان به صدا عادت کند؛ اما اگر خیلی ناراحت است، مجبور کردن او به ماندن در نزدیکی صدا لزوماً مفید نخواهد بود.
- سعی کنید از دادن گوشگیر یا محافظ گوش به فرزندتان خودداری کنید. استفاده از گوشگیر در واقع میتواند باعث حساسیت بیشتر گوشهای فرزندتان شود؛ زیرا کودک به سطح کاهشیافته صدا عادت میکند.
- قرار گرفتن مکرر و ملایم درمعرض صدا ممکن است به کاهش واکنش فرزندتان به آن کمک کند. بهعنوان مثال، میتوانید صداهای آزاردهنده را روی تلفن همراه خود ضبط کنید و به فرزندتان اجازه دهید خودش حجم صدا را کنترل کند.
- قبل از شروع صدای بلند (در صورت امکان)، از کلمات هشداردهنده برای آمادهسازی فرزندتان استفاده کنید.
- فرزندتان را تشویق کنید تا صداهایی را که خودش میتواند کنترل کند، مانند کف زدن، کوبیدن طبل، بازی با اسباببازیهای پر سر و صدا و روشن کردن جاروبرقی، امتحان کند.
- در محیطی آرام، برخی از صداهای پسزمینه ملایم یا موسیقی را برای فرزندتان پخش کنید. این کار به افزایش حجم صداهای پسزمینه کمک میکند و باعث میشود صداهای ناگهانی و بلند کمتر شوکهکننده باشند.
چگونه میتوانم به فرزندم کمک کنم تا آرام شود؟
کمک به کودک برای مدیریت استرسی که اغلب با حساسیت شنوایی همراه است، اهمیت زیادی دارد. این کار میتواند به فرزندتان کمک کند تا هرگونه پاسخ اضطراب فیزیکی به حساسیت شنویایی را کاهش دهد.
تکنیکهای آرامش مختلفی وجود دارند که میتوانید امتحان کنید. این تکنیکها عبارتاند از:
تمرینات تنفسی
کودک را تشویق کنید که نفس عمیق بکشد، نگه دارد و بازدم کند. سرعتی را پیدا کنید که برای فرزندتان راحت باشد.
تمرینات آرامش عضلانی
از فرزندتان بخواهید که بازوهای خود را تا جایی که میتواند بلند کند (و اگر میتواند روی نوک انگشتان پا بایستد) و سپس بیفتد و بگذارد بدنش به جلو خم شود. تکرار این کار به شل شدن عضلات کودک کمک میکند.
همچنین بهتر است که کودک هر روز فعالیت بدنی داشته و برای کاهش اضطراب، روتین خواب خوبی داشته باشد.
جمع بندی
اگر کودک شما به حساسیت شنوایی دچار است و به دنبال راهکارهای مؤثر برای مدیریت این مشکل هستید، گروه توانبخشی راه کمال آماده است تا با استفاده از روشهای تخصصی و درمانهای نوین به شما کمک کند. تیم ما با توجه به نیازهای خاص هر کودک، برنامههای توانبخشی شخصیسازی شدهای را ارائه میدهد تا کودک شما بتواند در محیطهای مختلف به راحتی و بدون استرس حضور پیدا کند. برای دریافت مشاوره و خدمات درمانی تخصصی، همین حالا با کلینیک های ما تماس بگیرید.
منابع
مطالب مشابه
هیدروتراپی، که به آن آب درمانی نیز گفته میشود، شکل تخصصی فیزیوتراپی است که از آب برای درمان بیماریها استفاده میکند. این نوع درمان محیطی امن و حمایتی را برای کودکان فراهم میکند که در آن میتوانند بدون تنش جاذبه در فعالیتهای فیزیکی شرکت کنند.
والدین میتوانند با استفاده از بازیهای ساده و سرگرمکننده در محیط خانه، رفتارهای کلیدی فرزند خود را در حوزههای مهمی مانند ارتباط چشمی، تقلید، تعاملات اجتماعی و حساسیتهای حسی زیر نظر بگیرند. این بازیها برای کودک جذاب هستند و در عین حال، به والدین کمک میکنند تا درصورت مشاهده علائم نگرانکننده، بهموقع با متخصصان رشد کودک مشورت نمایند.
کودکان مبتلا به CDD تا حداقل ۲سالگی رشد معمولی متناسب با سن را در ارتباطات کلامی و غیرکلامی، روابط اجتماعی، بازی و رفتار انطباقی دارند. آنها بین سنین ۲ تا ۱۰سالگی، مهارتهای کسبشده قبلی خود را به شکلی قابل توجه در دو یا چند مورد از دست میدهند.
یکی از تفاوتهای بزرگ بین اوتیسم و آسپرگر این است که کودکان مبتلا به اوتیسم دیرتر صحبت کردن را شروع میکنند. اما کسانی که سندرم آسپرگر دارند معمولاً تأخیر زبانی را تجربه نمیکنند. در حالی که کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب منزوی به نظر میرسند، افراد دارای آسپرگر معمولاً میخواهند با دیگران تعامل داشته باشند اما برای برقراری ارتباط با مشکل مواجه میشوند.
اختلال فراگیر رشد (PDD) زمانی اصطلاحی بود که برای توصیف گروهی از تأخیرهای رشدی که بر مهارتهای اجتماعی و ارتباطی تأثیر میگذاشتند، مورد استفاده قرار میگرفت. اما در حال حاضر، پزشکان آن را اختلال طیف اوتیسم (ASD) مینامند.
گرانی والدین درخصوص دیر حرف زدن فرزندشان امری کاملاً طبیعی است. اما باید توجه داشته باشید رشد گفتار در کودکان میتواند تحت تأثیر طیف وسیعی از عوامل قرار گیرد و یکی از این عوامل، تغذیه است که اغلب نادیده گرفته میشود.
اختلال ویژه زبانی (SLI)، اصطلاحی برای اختلال زبان رشدی است. این اختلال زمانی رخ میدهد که مهارتهای زبانی بهدرستی رشد نمیکنند ولی این چالشها به سایر مشکلات رشدی مانند اختلال طیف اوتیسم، آسیب مغزی تروماتیک، آپراکسی گفتار یا کم شنوایی مربوط نیستند.
کودکان مبتلا به اختلال ارتباط اجتماعی در استفاده از زبان برای تعامل با دیگران مشکل دارند. آنها زبان را میفهمند و میتوانند در برخی شرایط از آن استفاده کنند، اما در موقعیتهای اجتماعی در برقراری ارتباط با مشکل روبرو هستند.
اختلال گفتاری آفازی در کودکان نوعی اختلال ارتباطی است که توانایی کودک در درک، تولید و استفاده از زبان را مختل میکند. کودکان مبتلا به آفازی اغلب در ابراز وجود و درک زبان دیگران مشکل دارند. نکته مهم این است که آفازی نشانه کمبود هوش نیست، بلکه اختلالی در پردازش زبان است.
اختلال سلوک (CD) بیماری سلامت روان است که کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار میدهد و رفتارهای پرخاشگرانه و اقداماتی که به آسایش دیگران آسیب میرساند مشخص میشود.