کودکان نیز مانند بزرگسالان به برخی صداها حساس هستند. به‌عنوان مثال، صداهای بلند و نامنظم مانند صدای جاروبرقی یا سشوار باعث ناراحتی آن‌ها می‌شود. برخی از کودکان ممکن است نسبت به صداهای بلند و طولانی‌مدت، مانند صدای کنسرت، حساسیت بیش‌ازحد داشته باشند. این نوع حساسیت به صدا در کودکان شایع است و معمولاً با بزرگ‌تر شدن آن‌ها از بین می‌رود.
هایپراکوزیس (حساسیت شدید نسبت به صداها) چیست؟
هایپراکوزیس اصطلاحی است که برای توصیف حساسیت شدید به برخی صداها استفاده می‌شود؛ به‌طوری که حتی صداهای روزمره باعث ناراحتی یا درد می‌شوند. کودکانی که دچار هایپراکوزیس هستند ممکن است هنگام شنیدن صدایی که تحمل آن برایشان سخت است، گریه کنند، گوش‌های خود را بپوشانند، با صدای بلند فریاد بزنند یا رفتارهای غیرمعمول داشته باشند. حساسیت بیش‌ازحد به صدا می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر رفتار و تمرکز داشته باشد. برای برخی از کودکان، این موضوع می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد و رفتارهای اجتنابی را که منجر به انزوا و تأثیر بر تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های روزانه می‌شوند، تحریک کند. این رفتارها با تأثیرات منفی احتمالی بر آموزش، ارتباط و یادگیری همراه هستند. سایر اشکال عدم تحمل صدا عبارت‌اند از:
- میسوفونیا (صدابیزاری). نفرت شدید از صداهای محیط، صرف نظر از حجم آن‌ها، مانند صدای خوردن یا نفس کشیدن دیگران
- فونوفوبیا (ترس از صدا). پاسخ عاطفی نامطلوبی که باعث ایجاد ترس و اضطراب در مورد یک صدا هنگام حضور صدا و انتظار شنیدن صدا در آینده می‌شود.
چه کسانی تحت تأثیر هایپراکوزیس قرار می‌گیرند؟
هایپراکوزیس می‌تواند بر افراد در هر سنی، ازجمله بزرگسالان، تأثیر بگذارد، اما در کودکان خردسال و افرادی با نیازهای خاص، مانند افراد مبتلا به اوتیسم، شایع‌تر است.
کودکانی که از گوش چسبنده (اوتیت چسبنده که در آن قسمت میانی گوش با مایع پر می‌شود) رنج می‌برند نیز ممکن است دچار هایپراکوزیس شوند؛ زیرا سطح شنوایی آن‌ها فقط موقتاً کاهش می‌یابد، بنابراین زمانی که شنوایی آن‌ها بهبود می‌یابد، صداهای معمولی روزمره اغلب بسیار بلندتر به نظر می‌رسند.
علائم حساسیت شنوایی در کودکان چیست؟
کودکانی که دچار هایپراکوزیس هستند، ممکن است هنگام مواجهه با صداهای بلند:
- گریه کنند
- گوش‌های خود را با دستانشان بپوشانند
- دچار وحشت شده، عصبانی یا ناراحت شوند
- سعی کنند از صداها اجتناب کنند، به‌عنوان مثال اتاق را ترک کرده یا تلویزیون را خاموش کنند
علل حساسیت شنوایی در کودکان
علت حساسیت شنوایی در کودکان مشخص نیست.
ممکن است به تنهایی یا بعد از شنیدن صدای ناگهانی بلند، مانند آتش‌بازی یا در کنار سایر شرایط مانند موارد زیر ظاهر شود:
- وزوز گوش
- آسیب سر
- بیماری منییر (یکی از اختلالات مربوط به گوش داخلی که در بیشتر موارد فقط یک گوش را درگیر می‌کند)
- فلج بل (بیماری موقتی که موجب از کار افتادن یا ضعیف شدن ماهیچه‌های صورت در یک یا دو طرف می‌شود)
- بیماری لایم (نوعی عفونت باکتریایی که توسط باکتری بورلیا ایجاد می‌شود)
- میگرن
- سندرم ویلیامز (بیماری ژنتیکی نادر که با ویژگی‌های فیزیکی و رفتارهای خاصی مانند ویژگی‌هایی در چهره، ناتوانی ذهنی خفیف و رفتار اجتماعی بالا مشخص می‌شود)
- اوتیسم
کودکان اغلب نسبت به بزرگسالان به صداهای بلند حساس‌تر هستند. این حساسیت معمولاً با بزرگ‌تر شدن کودک بهتر می‌شود.
اما برخی از کودکان ممکن است بعد از ابتلا به عفونت گوش یا در صورت ابتلا به بیماری‌های دیگر مانند اوتیسم، نسبت به صداها حساس‌تر شوند.
تشخیص حساسیت شنوایی در کودکان
در صورتی که فکر می‌کنید فرزند شما مشکل حساسیت شنوایی دارد، بهتر است برای بررسی بیشتر به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید. پزشک در ابتدا به ارزیابی کامل شنوایی، بررسی سابقه پزشکی و ارزیابی آن می‌پردازد. او پس از انجام آزمایش‌های لازم، گزینه‌های درمانی پیش رو را پیشنهاد می‌دهد.
درمان حساسیت شنوایی در کودکان
اگر حساسیت شنوایی ناشی از بیماری دیگری مانند میگرن یا بیماری لایم باشد، درمان آن بیماری ممکن است حساسیت شنوایی را متوقف کند.
اگر علت مشخصی برای حساسیت وجود نداشته باشد، ممکن است پزشک درمانی ارائه دهد تا به کودک کمک کند به صداهای روزمره کمتر حساس شود.
این درمان‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- صدا درمانی برای عادت کردن دوباره به صداهای روزمره و ممکن است شامل استفاده از گوشی‌هایی باشد که صدای سفید ایجاد می‌کنند.
- درمان شناختی رفتاری (CBT) برای تغییر نحوه تفکر کودک در مورد حساسیت شنوایی و کاهش اضطراب است.
چگونه می توانم به فرزندم در مدیریت حساسیت شنوایی او کمک کنم؟
- مهم است که عدم تحمل فرزندتان را به برخی صداها بپذیرید، اما نباید روی آن تمرکز کرده یا رفتارهای اجتنابی را تقویت کنید.
- سعی کنید با توضیح منبع صدایی که باعث ناراحتی می‌شود، فرزندتان را آرام کنید.
- در صورت لزوم، فرزندتان را آرام کرده و او را از صدا دور کنید. خوب است که فرزندتان به صدا عادت کند؛ اما اگر خیلی ناراحت است، مجبور کردن او به ماندن در نزدیکی صدا لزوماً مفید نخواهد بود.
- سعی کنید از دادن گوشگیر یا محافظ گوش به فرزندتان خودداری کنید. استفاده از گوشگیر در واقع می‌تواند باعث حساسیت بیشتر گوش‌های فرزندتان شود؛ زیرا کودک به سطح کاهش‌یافته صدا عادت می‌کند.
- قرار گرفتن مکرر و ملایم درمعرض صدا ممکن است به کاهش واکنش فرزندتان به آن کمک کند. به‌عنوان مثال، می‌توانید صداهای آزاردهنده را روی تلفن همراه خود ضبط کنید و به فرزندتان اجازه دهید خودش حجم صدا را کنترل کند.
- قبل از شروع صدای بلند (در صورت امکان)، از کلمات هشداردهنده برای آماده‌سازی فرزندتان استفاده کنید.
- فرزندتان را تشویق کنید تا صداهایی را که خودش می‌تواند کنترل کند، مانند کف زدن، کوبیدن طبل، بازی با اسباب‌بازی‌های پر سر و صدا و روشن کردن جاروبرقی، امتحان کند.
- در محیطی آرام، برخی از صداهای پس‌زمینه ملایم یا موسیقی را برای فرزندتان پخش کنید. این کار به افزایش حجم صداهای پس‌زمینه کمک می‌کند و باعث می‌شود صداهای ناگهانی و بلند کمتر شوکه‌کننده باشند.
چگونه می‌توانم به فرزندم کمک کنم تا آرام شود؟
کمک به کودک برای مدیریت استرسی که اغلب با حساسیت شنوایی همراه است، اهمیت زیادی دارد. این کار می‌تواند به فرزندتان کمک کند تا هرگونه پاسخ اضطراب فیزیکی به حساسیت شنویایی را کاهش دهد.
تکنیک‌های آرامش مختلفی وجود دارند که می‌توانید امتحان کنید. این تکنیک‌ها عبارت‌اند از:
تمرینات تنفسی
کودک را تشویق کنید که نفس عمیق بکشد، نگه دارد و بازدم کند. سرعتی را پیدا کنید که برای فرزندتان راحت باشد.
تمرینات آرامش عضلانی
از فرزندتان بخواهید که بازوهای خود را تا جایی که می‌تواند بلند کند (و اگر می‌تواند روی نوک انگشتان پا بایستد) و سپس بیفتد و بگذارد بدنش به جلو خم شود. تکرار این کار به شل شدن عضلات کودک کمک می‌کند.
همچنین بهتر است که کودک هر روز فعالیت بدنی داشته و برای کاهش اضطراب، روتین خواب خوبی داشته باشد.
جمع بندی
اگر کودک شما به حساسیت شنوایی دچار است و به دنبال راهکارهای مؤثر برای مدیریت این مشکل هستید، گروه توانبخشی راه کمال آماده است تا با استفاده از روشهای تخصصی و درمان‌های نوین به شما کمک کند. تیم ما با توجه به نیازهای خاص هر کودک، برنامه‌های توانبخشی شخصی‌سازی شده‌ای را ارائه می‌دهد تا کودک شما بتواند در محیط‌های مختلف به راحتی و بدون استرس حضور پیدا کند. برای دریافت مشاوره و خدمات درمانی تخصصی، همین حالا با کلینیک های ما تماس بگیرید.
منابع
مطالب مشابه
کودکان مبتلا به اوتیسم معمولاً در ارتباطات اجتماعی و تعامل با دیگران با چالش‌هایی مواجه هستند. در 18ماهگی، والدین باید توجه دقیقی به نحوه تعامل فرزندشان با اطرافیان داشته باشند. نشانه‌های رایجی که ممکن است در این سن ظاهر شوند عبارت‌اند از: فقدان تماس چشمی مؤثر، پاسخ محدود به نام، عدم علاقه به بازی‌های تعاملی و مشکلات در تقلید حرکات یا رفتارها
گزارش‌های موجود از سوی اسپکتروم نشان می‌دهند که سن 6سالگی برای کودکان مبتلا به اوتیسم نقطه عطف مهمی است؛ چرا که طبق مطالعه‌ای طولانی‌مدت، شدت ویژگی‌های اوتیسم در بسیاری از کودکان از سنین 3 تا 6 سالگی کاهش می‌یابند، ولی این پیشرفت معمولاً برای سه‌چهارم کودکان متوقف می‌شود.
تشخیص زودهنگام اوتیسم در کودکان 2 ساله نقشی حیاتی در بهبود نتایج بلندمدت دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که شناسایی و مداخله به‌موقع، به‌ویژه در دوران حساس رشد مغز، می‌تواند به توسعه مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و رفتاری کودک کمک چشمگیری کند.
گفتاردرمانی و کاردرمانی پایه‌های اصلی مدیریت اوتیسم محسوب می‌شوند. بااین‌حال، بسیاری از خانواده‌ها برای تکمیل این روش‌ها به سراغ درمان‌های طبیعی و سنتی مانند شاهدانه، داروهای گیاهی و ... می روند.
یکی از مواردی که افراد مبتلا به اوتیسم برای جبران ناراحتی در هنگام برقراری ارتباط چشمی انجام می‌دهند، نگاه کردن به چیزی غیر از چهره دیگران در حین تعامل اجتماعی است. برای مثال دانش‌آموز مبتلا به اوتیسم در مدرسه می‌تواند هنگام نگاه کردن و ور رفتن با شیئی خاص، مانند اسباب‌بازی یا مداد بهتر روی درس تمرکز کند.
تیک‌ها، حرکات یا صداهای ناگهانی و سریعی هستند که کودک به‌طور مکرر و غیرارادی انجام می‌دهد. اگر کودک تیک حرکتی داشته باشد، ممکن است به‌طور مکرر پلک بزند یا شانه‌های خود را بارها و بارها بالا بیندازد. اگر تیک صوتی داشته باشد، احتمالاً به‌صورت ناخواسته صدای خرخر ایجاد می‌کند یا احساس نیاز به صاف کردن مداوم گلو دارد. تیک‌ها اغلب با گذشت زمان تغییر می‌کنند.
هنگامی که کودک به وسواس فکری عملی مبتلا می‌شود، افکار وسواسی و رفتاری اجباری می‌توانند بسیار مکرر و شدید شوند و در زندگی روزمره و رشد طبیعی کودک اختلال ایجاد کنند.
اختلال انفجاری متناوب (IED) نوعی اختلال رفتاری است که با دوره‌های مکرر خشم و پرخاشگری شدید مشخص می‌شود. این فوران‌ها می‌توانند کلامی یا جسمی باشند و اغلب غیرقابل پیش بینی هستند.
هنگامی که مغز در درک ورودی بصری دریافتی مشکل داشته باشد، اطلاعات به‌درستی درک نشده و نمی‌توانند با سایر حواس ادغام شوند.توجه به این نکته بسیار مهم است که اختلال حس بینایی به مشکلات مربوط به بینایی اشاره ندارد. درواقع کودکی که ازنظر بینایی دید 20/20 کامل دارد، اگر با اختلال حس بینایی دست و پنجه نرم کند، همچنان در درک آنچه می‌بیند با مشکل مواجه می‌شود.
آسیب سر می تواند به خفیفی ضربه، کبودی (کوفتگی) یا بریدگی روی سر باشد. یا می تواند ضربه مغزی، بریدگی عمیق یا زخم باز، شکستگی استخوان جمجمه، خونریزی داخلی یا آسیب به مغز باشد.