کودکان نیز مانند بزرگسالان به برخی صداها حساس هستند. به‌عنوان مثال، صداهای بلند و نامنظم مانند صدای جاروبرقی یا سشوار باعث ناراحتی آن‌ها می‌شود. برخی از کودکان ممکن است نسبت به صداهای بلند و طولانی‌مدت، مانند صدای کنسرت، حساسیت بیش‌ازحد داشته باشند. این نوع حساسیت به صدا در کودکان شایع است و معمولاً با بزرگ‌تر شدن آن‌ها از بین می‌رود.
هایپراکوزیس (حساسیت شدید نسبت به صداها) چیست؟
هایپراکوزیس اصطلاحی است که برای توصیف حساسیت شدید به برخی صداها استفاده می‌شود؛ به‌طوری که حتی صداهای روزمره باعث ناراحتی یا درد می‌شوند. کودکانی که دچار هایپراکوزیس هستند ممکن است هنگام شنیدن صدایی که تحمل آن برایشان سخت است، گریه کنند، گوش‌های خود را بپوشانند، با صدای بلند فریاد بزنند یا رفتارهای غیرمعمول داشته باشند. حساسیت بیش‌ازحد به صدا می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر رفتار و تمرکز داشته باشد. برای برخی از کودکان، این موضوع می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد و رفتارهای اجتنابی را که منجر به انزوا و تأثیر بر تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های روزانه می‌شوند، تحریک کند. این رفتارها با تأثیرات منفی احتمالی بر آموزش، ارتباط و یادگیری همراه هستند. سایر اشکال عدم تحمل صدا عبارت‌اند از:
- میسوفونیا (صدابیزاری). نفرت شدید از صداهای محیط، صرف نظر از حجم آن‌ها، مانند صدای خوردن یا نفس کشیدن دیگران
- فونوفوبیا (ترس از صدا). پاسخ عاطفی نامطلوبی که باعث ایجاد ترس و اضطراب در مورد یک صدا هنگام حضور صدا و انتظار شنیدن صدا در آینده می‌شود.
چه کسانی تحت تأثیر هایپراکوزیس قرار می‌گیرند؟
هایپراکوزیس می‌تواند بر افراد در هر سنی، ازجمله بزرگسالان، تأثیر بگذارد، اما در کودکان خردسال و افرادی با نیازهای خاص، مانند افراد مبتلا به اوتیسم، شایع‌تر است.
کودکانی که از گوش چسبنده (اوتیت چسبنده که در آن قسمت میانی گوش با مایع پر می‌شود) رنج می‌برند نیز ممکن است دچار هایپراکوزیس شوند؛ زیرا سطح شنوایی آن‌ها فقط موقتاً کاهش می‌یابد، بنابراین زمانی که شنوایی آن‌ها بهبود می‌یابد، صداهای معمولی روزمره اغلب بسیار بلندتر به نظر می‌رسند.
علائم حساسیت شنوایی در کودکان چیست؟
کودکانی که دچار هایپراکوزیس هستند، ممکن است هنگام مواجهه با صداهای بلند:
- گریه کنند
- گوش‌های خود را با دستانشان بپوشانند
- دچار وحشت شده، عصبانی یا ناراحت شوند
- سعی کنند از صداها اجتناب کنند، به‌عنوان مثال اتاق را ترک کرده یا تلویزیون را خاموش کنند
علل حساسیت شنوایی در کودکان
علت حساسیت شنوایی در کودکان مشخص نیست.
ممکن است به تنهایی یا بعد از شنیدن صدای ناگهانی بلند، مانند آتش‌بازی یا در کنار سایر شرایط مانند موارد زیر ظاهر شود:
- وزوز گوش
- آسیب سر
- بیماری منییر (یکی از اختلالات مربوط به گوش داخلی که در بیشتر موارد فقط یک گوش را درگیر می‌کند)
- فلج بل (بیماری موقتی که موجب از کار افتادن یا ضعیف شدن ماهیچه‌های صورت در یک یا دو طرف می‌شود)
- بیماری لایم (نوعی عفونت باکتریایی که توسط باکتری بورلیا ایجاد می‌شود)
- میگرن
- سندرم ویلیامز (بیماری ژنتیکی نادر که با ویژگی‌های فیزیکی و رفتارهای خاصی مانند ویژگی‌هایی در چهره، ناتوانی ذهنی خفیف و رفتار اجتماعی بالا مشخص می‌شود)
- اوتیسم
کودکان اغلب نسبت به بزرگسالان به صداهای بلند حساس‌تر هستند. این حساسیت معمولاً با بزرگ‌تر شدن کودک بهتر می‌شود.
اما برخی از کودکان ممکن است بعد از ابتلا به عفونت گوش یا در صورت ابتلا به بیماری‌های دیگر مانند اوتیسم، نسبت به صداها حساس‌تر شوند.
تشخیص حساسیت شنوایی در کودکان
در صورتی که فکر می‌کنید فرزند شما مشکل حساسیت شنوایی دارد، بهتر است برای بررسی بیشتر به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید. پزشک در ابتدا به ارزیابی کامل شنوایی، بررسی سابقه پزشکی و ارزیابی آن می‌پردازد. او پس از انجام آزمایش‌های لازم، گزینه‌های درمانی پیش رو را پیشنهاد می‌دهد.
درمان حساسیت شنوایی در کودکان
اگر حساسیت شنوایی ناشی از بیماری دیگری مانند میگرن یا بیماری لایم باشد، درمان آن بیماری ممکن است حساسیت شنوایی را متوقف کند.
اگر علت مشخصی برای حساسیت وجود نداشته باشد، ممکن است پزشک درمانی ارائه دهد تا به کودک کمک کند به صداهای روزمره کمتر حساس شود.
این درمان‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- صدا درمانی برای عادت کردن دوباره به صداهای روزمره و ممکن است شامل استفاده از گوشی‌هایی باشد که صدای سفید ایجاد می‌کنند.
- درمان شناختی رفتاری (CBT) برای تغییر نحوه تفکر کودک در مورد حساسیت شنوایی و کاهش اضطراب است.
چگونه می توانم به فرزندم در مدیریت حساسیت شنوایی او کمک کنم؟
- مهم است که عدم تحمل فرزندتان را به برخی صداها بپذیرید، اما نباید روی آن تمرکز کرده یا رفتارهای اجتنابی را تقویت کنید.
- سعی کنید با توضیح منبع صدایی که باعث ناراحتی می‌شود، فرزندتان را آرام کنید.
- در صورت لزوم، فرزندتان را آرام کرده و او را از صدا دور کنید. خوب است که فرزندتان به صدا عادت کند؛ اما اگر خیلی ناراحت است، مجبور کردن او به ماندن در نزدیکی صدا لزوماً مفید نخواهد بود.
- سعی کنید از دادن گوشگیر یا محافظ گوش به فرزندتان خودداری کنید. استفاده از گوشگیر در واقع می‌تواند باعث حساسیت بیشتر گوش‌های فرزندتان شود؛ زیرا کودک به سطح کاهش‌یافته صدا عادت می‌کند.
- قرار گرفتن مکرر و ملایم درمعرض صدا ممکن است به کاهش واکنش فرزندتان به آن کمک کند. به‌عنوان مثال، می‌توانید صداهای آزاردهنده را روی تلفن همراه خود ضبط کنید و به فرزندتان اجازه دهید خودش حجم صدا را کنترل کند.
- قبل از شروع صدای بلند (در صورت امکان)، از کلمات هشداردهنده برای آماده‌سازی فرزندتان استفاده کنید.
- فرزندتان را تشویق کنید تا صداهایی را که خودش می‌تواند کنترل کند، مانند کف زدن، کوبیدن طبل، بازی با اسباب‌بازی‌های پر سر و صدا و روشن کردن جاروبرقی، امتحان کند.
- در محیطی آرام، برخی از صداهای پس‌زمینه ملایم یا موسیقی را برای فرزندتان پخش کنید. این کار به افزایش حجم صداهای پس‌زمینه کمک می‌کند و باعث می‌شود صداهای ناگهانی و بلند کمتر شوکه‌کننده باشند.
چگونه می‌توانم به فرزندم کمک کنم تا آرام شود؟
کمک به کودک برای مدیریت استرسی که اغلب با حساسیت شنوایی همراه است، اهمیت زیادی دارد. این کار می‌تواند به فرزندتان کمک کند تا هرگونه پاسخ اضطراب فیزیکی به حساسیت شنویایی را کاهش دهد.
تکنیک‌های آرامش مختلفی وجود دارند که می‌توانید امتحان کنید. این تکنیک‌ها عبارت‌اند از:
تمرینات تنفسی
کودک را تشویق کنید که نفس عمیق بکشد، نگه دارد و بازدم کند. سرعتی را پیدا کنید که برای فرزندتان راحت باشد.
تمرینات آرامش عضلانی
از فرزندتان بخواهید که بازوهای خود را تا جایی که می‌تواند بلند کند (و اگر می‌تواند روی نوک انگشتان پا بایستد) و سپس بیفتد و بگذارد بدنش به جلو خم شود. تکرار این کار به شل شدن عضلات کودک کمک می‌کند.
همچنین بهتر است که کودک هر روز فعالیت بدنی داشته و برای کاهش اضطراب، روتین خواب خوبی داشته باشد.
جمع بندی
اگر کودک شما به حساسیت شنوایی دچار است و به دنبال راهکارهای مؤثر برای مدیریت این مشکل هستید، گروه توانبخشی راه کمال آماده است تا با استفاده از روش‌های تخصصی و درمان‌های نوین به شما کمک کند. تیم ما با توجه به نیازهای خاص هر کودک، برنامه‌های توانبخشی شخصی‌سازی شده‌ای را ارائه می‌دهد تا کودک شما بتواند در محیط‌های مختلف به راحتی و بدون استرس حضور پیدا کند. برای دریافت مشاوره و خدمات درمانی تخصصی، همین حالا با کلینیک های ما تماس بگیرید.
منابع
مطالب مشابه
اختلال هماهنگی رشدی (DCD)، اختلالی عصبی است که تعادل، هماهنگی و مهارت‌های حرکتی بیمار ازجمله مهارت‌های حرکتی ظریف، درشت و برنامه‌ریزی حرکتی را دچار مشکل می کند.
یکی از نکات مهم در هنگام یافتن مرکز درمانی اوتیسم، نزدیکی مرکز به محل زندگی بیمار است. در این صورت والدین با خیالی آسوده مراحل درمان فرزند خود را شروع می‌کنند. اگر در شمال تهران ساکن هستید و به مرکز درمانی اوتیسم نیاز دارید، گروه توانبخشی راه کمال با بهره‌گیری از تیمی مجرب و حرفه‌ای، خدمات تخصصی و نوین برای درمان کودک شما ارائه می‌دهد.
فلج مغزی، بیماری مادام‌العمری است که به درمان‌های طولانی‌مدت نیاز دارد. درحالی‌که اثربخشی بوتاکس در تسکین اسپاستیسیته در افراد مبتلا به فلج مغزی ثابت شده است، اثرات آن موقتی هستند.
امتناع کودک از غذا خوردن می‌تواند برای والدین ناراحت‌کننده باشد. مقداری بدغذایی در زمان غذا خوردن برای هر نوزاد یا کودک نوپایی طبیعی است، اما باید به‌مرور زمان از بین برود. هنگامی که بدغذایی یا مشکلات تغذیه ماه‌ها یا سال‌ها طول می‌کشند، ممکن است مشکلی پزشکی یا رفتاری در ریشه علائم آن‌ها وجود داشته باشد.
اختلال بلع یا دیسفاژی به معنی ناتوانی در عبور آسان غذا یا مایعات از دهان، گلو و سپس مری و معده در طی فرایند بلعیدن است. این اختلال می‌تواند منجر به آسپیراسیون (ورود غذا یا مایعات به نای و ریه‌ها) شود.
اگر با کودکی اوتیسمی زندگی یا کار کنید، می‌دانید که بال بال زدن در اوتیسم، رفتاری خودتحریکی (استیمینگ) در نظر گرفته می‌شود. کودک مبتلا به اوتیسم از رفتارهای استیمینگ برای خودتنظیمی احساسات یا اضطراب خود استفاده می‌کند.
رفتاردرمانی شناختی بر این ایده استوار است که احساسات، افکار و رفتارهای ما همگی به هم مرتبط هستند و می‌توانند بر یکدیگر تأثیر بگذارند. وقتی کودکان احساس اضطراب یا افسردگی می‌کنند، به‌راحتی در چرخه افکار منفی یا غیرمفید گرفتار می‌شوند.
اصطلاح «اوتیسم با عملکرد بالا» تشخیص پزشکی رسمی نیست، بلکه به‌طور عمومی برای اشاره به افرادی استفاده می‌شود که به‌طور نسبی نیاز به حمایت کمتری دارند و قادرند به‌طور مستقل‌تری در زمینه‌هایی مانند خواندن، نوشتن، صحبت کردن و مدیریت مهارت‌های زندگی عمل کنند.
انواع اختلالات رفتاری شایع در کودکان شامل این موارد هستند:اختلال نقص توجه و بیش‌‌فعالی (ADHD)، اوتیسم ، سلوک (CD)، اختلالات یادگیری، نافرمانی مقابله‌ای (ODD)، انفجاری متناوب، وسواس فکری- عملی (OCD)، دو قطبی، اضطرابی، اختلالات خوردن و ...
سندروم ساوان حالتی نادر است که در آن بیمار مبتلا به اختلالات رشدی، مهارت‌های چشمگیری در حوزه‌ای خاص از خود نشان می‌دهد. این سندرم اغلب با اختلال طیف اوتیسم (ASD) مرتبط است.