اختلال طیف اوتیسم یکی از اختلالات عصبی-رشدی است که هنوز بسیاری از علل دقیق آن مشخص نیست، اما تحقیقات علمی نشان می‌دهند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی می‌توانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند. برخی از کودکان با پیش‌زمینه‌های ژنتیکی خاص به اوتیسم مبتلا می‌شوند، در حالی که عوامل محیطی مانند عفونت‌ها، اختلالات دوران بارداری و حتی مواد شیمیایی می‌توانند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهند. در این مقاله به بررسی عوامل مختلفی که ممکن است باعث بروز اوتیسم در کودکان شوند، پرداخته‌ایم.
ژنتیک
تحقیقات نشان می‌دهند اوتیسم معمولاً در خانواده‌ها ایجاد می‌شود و یک متاآنالیز از 7 مطالعه دوقلو ادعا می‌کند که 60 تا 90 درصد از خطر ابتلا به اوتیسم از ژنوم والدین ناشی می‌شود. بنابراین اگر کودک مبتلا به اوتیسم داشته باشید، احتمال اینکه فرزند اوتیسم دیگری نیز داشته باشید بیشتر است. احتمال داشتن فرزند اتیسمی در سایر اعضای خانواده شما نیز افزایش می‌یابد.
تغییرات در ژن‌های خاص یا ژنوم والدین خطر ابتلای کودک به اوتیسم را افزایش می‌دهند. اگر والدین حامل یک یا چند مورد از این تغییرات ژنی باشند، ممکن است اتیسم به کودک منتقل شود (حتی اگر والدین اوتیسم نداشته باشند). برای برخی افراد، خطر بالای اتیسم می‌تواند با یک اختلال ژنتیکی مانند سندرم رت یا سندرم ایکس شکننده مرتبط باشد. برای اکثر مبتلایان به اوتیسم، تغییرات متعدد در سایر مناطق DNA والدین خطر ابتلا به اختلال طیف اوتیسم را افزایش می‌دهند. اکثر این تغییرات DNA به خودی خود باعث اوتیسم نمی‌شوند، بلکه در ارتباط با بسیاری از ژن‌ها و عوامل محیطی دیگر باعث ایجاد اوتیسم می‌شوند.
عوامل محیطی
محققان در حال حاضر در حال بررسی این موضوع هستند که آیا عواملی مانند عفونت‌های ویروسی، داروها یا عوارض دوران بارداری، یا آلاینده‌های هوا در ایجاد اختلال طیف اوتیسم نقش دارند یا خیر.
کمبود ویتامین قبل از تولد
یک مطالعه در سال 2020 کمبود آهن در بارداری را ارزیابی کرد و نشان داد که مصرف کمتر آهن در دوران بارداری با خطرات اوتیسم بیشتر مرتبط است. آهن پایین مادر با اختلالات رشد مغز مرتبط است، بنابراین بعید است که یک عامل خطر مستقل باشد. برای اوتیسم، به این معنی که بعید است کمبود آهن در دوران بارداری به تنهایی خطر ابتلا به اوتیسم را در کودک افزایش دهد. با این حال، مصرف کافی آهن در دوران بارداری یک راه ساده برای محافظت از مغز در حال رشد جنین شما است.
علاوه بر این، یک متاآنالیز 10 مطالعه در سال 2022 نشان داد که مصرف اسید فولیک (فولات) در اوایل بارداری به طور قابل توجهی خطر ابتلا به اوتیسم را کاهش می‌دهد. فولات در رشد سلولی ضروری است و باعث رشد عصبی می‌شود. کمبودهای اوایل بارداری با نقایص مادرزادی و افزایش خطر ابتلا به اختلال طیف اوتیسم مرتبط هستند. محققان می‌گویند در حالی که کمبود فولات برای رشد جنین مضر است، مقادیر بیش‌ازحد آن نیز می‌تواند مضر باشد. محققان دریافتند که اگر یک مادر پس از زایمان سطح بسیار بالایی فولات (بیش از چهار برابر مقدار کافی در نظر گرفته شده) مصرف کند، خطر ابتلای فرزندش به اختلال طیف اوتیسم دو برابر می‌شود.
توصیه می‌شود همه افرادی که می‌توانند باردار شوند (حتی کسانی که در تلاش برای باردار شدن نیستند) باید روزانه بین 400 تا 800 میکروگرم فولات یا اسید فولیک دریافت کنند. اکثر مردم روزانه حدود 150 میکروگرم اسید فولیک را از غذاهای غنی شده مانند نان و غلات دریافت می‌کنند. بنابراین، برچسب مواد مغذی ویتامین خود را بررسی کنید و در صورت لزوم، غذاهای غنی از فولات (مانند عدس، اسفناج و کلم بروکلی) را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
سطوح بسیار بالای ویتامین ب 12 در مادران جدید نیز به‌طور بالقوه مضر است و خطر ابتلای فرزندان او به اختلال طیف اوتیسم را سه برابر می‌کند. اگر سطح فولات و ویتامین ب 12 بسیار بالا باشد، خطر ابتلای کودک به اختلال اوتیسم 17.6 برابر افزایش می‌یابد.
آلودگی هوا
یک مطالعه در سال 2022 نشان داد که قرار گرفتن درمعرض آلودگی هوا در طول هر سه ماهه بارداری، خطر ابتلا به اتیسم را به‌ویژه در نوزادان پسر افزایش می‌دهد.
راه‌های مختلفی برای محافظت از خود در برابر آلودگی هوا وجود دارد. به‌عنوان مثال، پس از تاریک شدن هوا باک بنزین خود را پر کنید، دور از مناطق پر تردد ورزش کنید و زمانی که سطح آلودگی بالاست در داخل خانه ورزش کنید.
افزایش وزن در بارداری
یک بررسی سیستماتیک در سال 2020 نشان داد که شاخص توده بدنی بالا (BMI) و افزایش وزن اضافی بارداری با خطر ابتلا به اوتیسم در فرزندان مرتبط هستند. محققان حدس می‌زنند که اختلالات هورمونی مرتبط با افزایش وزن اضافی می‌توانند بر رشد مغز جنین تأثیر بگذارند.
دیابت بارداری
مطالعه‌ای در سال 2015 نشان داد کسانی که در هفته بیست و ششم بارداری خود مبتلا به دیابت حاملگی بوده‌اند، 63 درصد بیشتر احتمال دارد فرزند مبتلا به اوتیسم داشته باشند. این بدان معناست که از هر 1000 نفر مبتلا به دیابت بارداری، هفت نفر از آن‌ها ممکن است یک فرزند مبتلا به اوتیسم داشته باشند.
محققان حدس می‌زنند قرار گرفتن درمعرض قند خون بالا در دوران بارداری ممکن است بر رشد مغز جنین تأثیر بگذارد و خطر ابتلا به اختلالات رشدی را افزایش دهد. یک مطالعه در سال 2021 همچنین ارتباط احتمالی بین قند خون بالا در دوران بارداری و خطر ابتلا به اوتیسم را نشان داد. عامل مهم ممکن است افزایش سطح قند خون باشد
جالب اینجاست که مطالعه سال 2015 نشان داد که نوزادانی که از والدین بارداری که قبل از باردار شدن دیابت نوع 2 داشتند، به دنیا می‌آیند (احتمالاً به این دلیل که برای کنترل سطح قند خون خود دارو مصرف می‌کنند) در معرض خطر ابتلا به اوتیسم نیستند.
دیابت بارداری مشکلات متعددی ازجمله زایمان زودرس، وزن بالا در هنگام تولد و افزایش خطر چاقی و دیابت نوع 2 در مراحل بعدی زندگی را برای جنین ایجاد می‌کند. علاوه بر این، والدین حامله در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به فشار خون بالا، پره اکلامپسی و دیابت نوع 2 هستند.
دارو
محققان ارتباط بالقوه‌ای بین داروهایی که والدین حامله در دوران بارداری مصرف می‌کنند و خطر ابتلا به اوتیسم جنین پیدا کرده‌اند. برای مثال، دسته‌ای از داروهای ضدافسردگی که به‌عنوان مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) شناخته می‌شوند، با اوتیسم در ارتباط هستند. بااین‌حال، محققان می‌گویند نتایج نشان می‌دهند که این ارتباط بیشتر به‌دلیل افسردگی مادر به‌عنوان یک عامل خطر است تا داروهایی که افسردگی را درمان می‌کنند.
علاوه بر این، مصرف داروهای ضدتشنج، به‌ویژه والپروات، در دوران بارداری با افزایش خطر ابتلا به اوتیسم مرتبط است.
فاصله سنی بین کودکان
مطالعه‌ای در مجله آکادمی روان‌پزشکی کودک و نوجوان آمریکا نشان داد که بارداری‌هایی که بین دو تا پنج سال از هم فاصله دارند، کمترین خطر ابتلای کودک به اوتیسم را دارند.
محققان همچنین دریافتند آن دسته از افرادی که فاصله فرزندان آن‌ها کمتر از 12 ماه است، 50 درصد بیشتر از افرادی که فاصله فرزندان آن‌ها دو تا پنج سال است در معرض بارداری کودک مبتلا به اوتیسم قرار دارند. همچنین آن‌هایی که فاصله فرزندانشان بیش از 60 ماه است، 30 درصد بیشتر احتمال دارند فرزند مبتلا به اتیسم داشته باشند.
بااین‌حال، یادآوری این نکته مهم است که خطر اوتیسم با افزایش سن والدین بیولوژیکی در زمان لقاح افزایش می‌یابد و با افزایش سن، باروری افراد کاهش می‌یابد. بنابراین، وقتی نوبت به زمان‌بندی می‌رسد، با یک پزشک متخصص صحبت کنید تا بهترین برنامه را برای خود و خانواده‌تان داشته باشید.
بیماری مادر
محققان می‌دانند که سلامت مادر در دوران بارداری بر جنین تأثیر می‌گذارد و اتیسم نیز از این قاعده مستثنی نیست. به‌عنوان مثال، کسانی که در دوران بارداری مبتلا به برخی از عفونت‌ها هستند، بیشتر درمعرض ابتلا به اوتیسم قرار دارند. به‌طور خاص، مطالعات ارتباط بین تب مادر در دوران بارداری و خطر بعدی ابتلا به اختلال طیف اوتیسم را برای فرزندانشان نشان داده‌اند.
بنابراین مادران باید در دوران بارداری نهایت توجه را به سلامتی خود داشته باشند. شستن مکرر دست‌ها، اجتناب از گذراندن وقت با افراد بیمار تا حد امکان، خوردن غذاهای مقوی و مصرف ویتامین‌های دوران بارداری راه‌های خوبی برای مراقبت از خود هستند.
جمع‌بندی
اگرچه علت دقیق اوتیسم هنوز به طور کامل روشن نشده است، اما شناخت عواملی که می‌توانند در بروز این اختلال مؤثر باشند، می‌تواند به پیشگیری و درمان‌های به موقع کمک کند. اگر شما یا خانواده‌تان نگرانی‌هایی در مورد اوتیسم و علل آن دارید، گروه توانبخشی راه کمال با تیم متخصص خود آماده است تا با ارائه مشاوره و خدمات توانبخشی، به شما در درک و مدیریت اوتیسم کمک کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره تخصصی، همین حالا با ما تماس بگیرید.
منابع
مطالب مشابه
کودکان مبتلا به اوتیسم معمولاً در ارتباطات اجتماعی و تعامل با دیگران با چالش‌هایی مواجه هستند. در 18ماهگی، والدین باید توجه دقیقی به نحوه تعامل فرزندشان با اطرافیان داشته باشند. نشانه‌های رایجی که ممکن است در این سن ظاهر شوند عبارت‌اند از: فقدان تماس چشمی مؤثر، پاسخ محدود به نام، عدم علاقه به بازی‌های تعاملی و مشکلات در تقلید حرکات یا رفتارها
گزارش‌های موجود از سوی اسپکتروم نشان می‌دهند که سن 6سالگی برای کودکان مبتلا به اوتیسم نقطه عطف مهمی است؛ چرا که طبق مطالعه‌ای طولانی‌مدت، شدت ویژگی‌های اوتیسم در بسیاری از کودکان از سنین 3 تا 6 سالگی کاهش می‌یابند، ولی این پیشرفت معمولاً برای سه‌چهارم کودکان متوقف می‌شود.
تشخیص زودهنگام اوتیسم در کودکان 2 ساله نقشی حیاتی در بهبود نتایج بلندمدت دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که شناسایی و مداخله به‌موقع، به‌ویژه در دوران حساس رشد مغز، می‌تواند به توسعه مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و رفتاری کودک کمک چشمگیری کند.
گفتاردرمانی و کاردرمانی پایه‌های اصلی مدیریت اوتیسم محسوب می‌شوند. بااین‌حال، بسیاری از خانواده‌ها برای تکمیل این روش‌ها به سراغ درمان‌های طبیعی و سنتی مانند شاهدانه، داروهای گیاهی و ... می روند.
یکی از مواردی که افراد مبتلا به اوتیسم برای جبران ناراحتی در هنگام برقراری ارتباط چشمی انجام می‌دهند، نگاه کردن به چیزی غیر از چهره دیگران در حین تعامل اجتماعی است. برای مثال دانش‌آموز مبتلا به اوتیسم در مدرسه می‌تواند هنگام نگاه کردن و ور رفتن با شیئی خاص، مانند اسباب‌بازی یا مداد بهتر روی درس تمرکز کند.
تیک‌ها، حرکات یا صداهای ناگهانی و سریعی هستند که کودک به‌طور مکرر و غیرارادی انجام می‌دهد. اگر کودک تیک حرکتی داشته باشد، ممکن است به‌طور مکرر پلک بزند یا شانه‌های خود را بارها و بارها بالا بیندازد. اگر تیک صوتی داشته باشد، احتمالاً به‌صورت ناخواسته صدای خرخر ایجاد می‌کند یا احساس نیاز به صاف کردن مداوم گلو دارد. تیک‌ها اغلب با گذشت زمان تغییر می‌کنند.
هنگامی که کودک به وسواس فکری عملی مبتلا می‌شود، افکار وسواسی و رفتاری اجباری می‌توانند بسیار مکرر و شدید شوند و در زندگی روزمره و رشد طبیعی کودک اختلال ایجاد کنند.
اختلال انفجاری متناوب (IED) نوعی اختلال رفتاری است که با دوره‌های مکرر خشم و پرخاشگری شدید مشخص می‌شود. این فوران‌ها می‌توانند کلامی یا جسمی باشند و اغلب غیرقابل پیش بینی هستند.
هنگامی که مغز در درک ورودی بصری دریافتی مشکل داشته باشد، اطلاعات به‌درستی درک نشده و نمی‌توانند با سایر حواس ادغام شوند.توجه به این نکته بسیار مهم است که اختلال حس بینایی به مشکلات مربوط به بینایی اشاره ندارد. درواقع کودکی که ازنظر بینایی دید 20/20 کامل دارد، اگر با اختلال حس بینایی دست و پنجه نرم کند، همچنان در درک آنچه می‌بیند با مشکل مواجه می‌شود.
آسیب سر می تواند به خفیفی ضربه، کبودی (کوفتگی) یا بریدگی روی سر باشد. یا می تواند ضربه مغزی، بریدگی عمیق یا زخم باز، شکستگی استخوان جمجمه، خونریزی داخلی یا آسیب به مغز باشد.