کلاترینگ (پریده‌گویی یا تندگویی) نوعی اختلال در روانی گفتار است که بر سرعت و ریتم صحبت کردن تأثیر می‌گذارد. اختلالات روانی گفتار، که شامل تندگویی و لکنت زبان هستند، باعث وقفه در جریان صحبت می‌شوند. در حالت کلاترینگ، ممکن است کودک آن‌قدر سریع صحبت کند که کلمات به هم بچسبند. بنابراین برای اینکه کلمات در جمله جا شوند، ممکن است هجاها حذف شده یا کلمات با هم ترکیب شوند. همچنین ممکن است کودک در جاهای غیرمنتظره مکث کرده و به‌صورت نامنظم صحبت کند که حرف‌هایش برای شنونده بی‌نظم به نظر برسد.
تندگویی می‌تواند آزاردهنده باشد؛ زیرا از دیدگاه گوینده معمولاً همه چیز کاملاً واضح و منطقی است، اما شنونده در هنگام شنیدن صحبت‌ها دچار مشکل می‌شود. اگر فرزند شما مبتلا به اختلال کلاترینگ باشد، دیگران مرتباً از او می‌خواهند آرام‌تر صحبت کند یا حرف‌هایش را مجدداً بگوید.
علائم کلاترینگ چیست؟
کلاترینگ با ویژگی‌هایی مانند صحبت کردن بسیار سریع و استفاده از کلمات پُرکننده مانند «اِم» و «آه» همراه است. استفاده گاه‌به‌گاه از این کلمات در گفتار منسجم کاملاً عادی است، اما درصورت ابتلای کودک به این وضعیت، این ویژگی‌ها به عادتی همیشگی تبدیل شده و اغلب مانع از درک صحبت‌های او توسط دیگران می‌شوند.
علائم رایج تندگویی عبارت‌اند از:
- گفتار سریع: رایج‌ترین نشانه تندگویی این است که بیمار آن‌قدر سریع صحبت می‌کند که دیگران در دنبال کردن حرف‌های او مشکل دارند. ریتم گفتار او ممکن است برای دیگران نامنظم یا «تند» به نظر برسد.
- ادغام کلمات و عبارات: بیمار ممکن است هجاهای کلمات بلندتر را حذف کند (مثلاً به‌جای «ارتباطات» بگوید «ارتباطت») یا چند کلمه را با هم ترکیب کرده و بخش‌هایی از آن‌ها را حذف کند (مثلاً به‌جای «من می‌خواهم بروم» بگوید «مِخام برم»).
- مکث‌های نابجا در جمله: ممکن است بیمار در جاهایی که شنوندگان انتظار ندارند، مکث کند. به‌عنوان مثال، ممکن است بگوید: «من می‌خواهم بروم به [مکث] سینما».
- استفاده مکرر از کلمات پُرکننده: این علامت شامل استفاده بیش‌ازحد از کلماتی مانند «اِم»، «آه» یا «می‌دونی» است که جریان صحبت را مختل می‌کنند.
- الگوهای گفتاری «پیچیده»: ممکن است بیمار موضوع صحبت را طوری تغییر دهد که دنبال کردن روند فکری او برای شنونده‌ها سخت باشد. به‌عنوان مثال، ممکن است بگوید: «من باید تمام کنم— نمی‌خواهم به دردسر بیفتم. گزارش من دفعه پیش دیر شد. باید گزارش را به‌موقع تحویل بدهم وگرنه دچار دردسر می‌شوم».
- بازنگری صحبت‌ها در میانه جمله: به‌عنوان مثال، ممکن است بیمار بگوید: «من می‌خواهم عصر را... آیا می‌توانم عصر را... با تو بگذرانم؟»
سایر علائم کلاترینگ شامل موارد زیر هستند:
- دست‌خط نامرتب
- ناتوانی در تمرکز
- حرکت و اشاره زیاد هنگام صحبت کردن
- مشکل در یادگیری (که با هوش ارتباطی ندارد)
- اجتناب از تماس چشمی هنگام صحبت کردن
- حرف زدن بین حرف دیگران، قطع کردن صحبت یا رعایت نکردن نوبت در مکالمه
چه عواملی باعث تندگویی می‌شوند؟
کارشناسان پزشکی علت کلاترینگ را نمی‌دانند. اما این اختلال در افرادی که شرایط خاصی مانند موارد زیر را دارند، شایع‌تر است:
- اختلال پردازش شنوایی
- اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD)
- اختلال طیف اوتیسم
- اختلالات یادگیری
- سندرم تورت
برخی مطالعات نشان می‌دهند که تندگویی ممکن است در خانواده‌ها ارثی باشد، اما محققان برای اطمینان بیشتر نیاز به بررسی‌های بیشتری دارند.
تفاوت تندگویی و لکنت زبان
در برخی از موارد تندگویی با لکنت زبان اشتباه گرفته می‌شود. اما این دو اختلال یکسان نیستند. در جدول زیر تفاوت‌های کلاترینگ و لکنت زبان ذکر شده‌اند:
کلاترینگ |
لکنت زبان |
|
عدم روانی گفتار معمول: تکرار عبارات، جملات و بازنگری در حین صحبت |
عدم روانی گفتار غیرمعمول: تکرار صداها، هجاها و کلمات، کشیده‌گویی (طولانی شدن صداها)، گیر کردن در کلمات و صداها |
|
ریتم سریع یا نامنظم |
ریتم و آهنگ نامعمول |
|
گفتار نامفهوم و ادغام هجاها |
بدون خطاهای تلفظی |
|
زبان نامنظم و دشواری در یافتن کلمات |
معمولاً بدون مشکلات زبانی |
|
عدم بروز رفتارهای اجتنابی یا تنش |
بروز رفتارهای اجتنابی و تنش |
|
عملکرد بهتر تحت فشار |
عملکرد بدتر تحت فشار |
کلاترینگ چه عوارضی دارد؟
مشکلات مکرر در برقراری ارتباط که بیمار را از ارتباط با دیگران و درک شدن باز می‌دارند، می‌توانند بر سلامت روان او تأثیر بگذارند. کودکانی که دچار تندگویی هستند، ممکن است احساس شرمندگی کرده، به هوش خود شک کنند و از همسالانشان فاصله بگیرند. آن‌ها ممکن است کمتر صحبت کنند تا از سوءتفاهم‌ها جلوگیری شود.
به همین دلیل است که تشخیص و درمان بسیار مهم است. اعتمادبه‌نفس بالا و داشتن مهارت ارتباطی قوی، تأثیر مثبتی بر تمام بخش‌های زندگی کودک می‌گذارند.
پریده‌گویی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
آسیب‌شناس گفتار و زبان(SLP) می‌تواند با گوش دادن به گفتار بیمار و رد کردن سایر اختلالات گفتاری، پریده‌گویی را تشخیص دهد.
در طول جلسه گفتاردرمانی، متخصص علائم و تاریخچه پزشکی کودک را بررسی می‌کند. به‌عنوان مثال، بخش مهمی از تشخیص، تعیین این است که آیا کلاترینگ در کنار اختلال مرتبط دیگری مانند بیش‌فعالی یا اختلال یادگیری رخ می‌دهد یا خیر. در این رستا گفتاردرمانگر به‌دنبال علائم بیماری می‌گردد. او برای این کار از روش‌های زیر در جهت تبادل با بیمار استفاده می‌کند:
- مکالمه
- بلندخوانی
- تعریف داستان یا خاطره
- انجام آزمون‌های خواندن، نوشتن یا هوش
اگر کودک شما علائم تندگویی را نشان می‌دهد، می‌توانید برای تشخیص مشکل احتمالی به متخصص گفتاردرمانی مراجعه کنید. ممکن است آسیب‌شناس نیاز به شنیدن نظر معلمان یا مسئولان مدرسه هم داشته باشد. آن‌ها می‌توانند اطلاعاتی درمورد مشکلات زبانی، یادگیری یا اجتماعی کودک شما ارائه دهند که جدا از کلاترینگ هستند. تشخیص دقیق تمامی مشکلات برای یافتن درمان مناسب ضروری است.
کلاترینگ چگونه درمان می‌شود؟
گفتاردرمانی می‌تواند به کودک کمک کند تا تندگویی در گفتار را کاهش دهد. آسیب‌شناس در طول جلسات به بیمار کمک می‌کند تا از الگوی کلاترینگ خود آگاه شود، تا بتواند آگاهانه‌تر و واضح‌تر صحبت کند. آن‌ها ممکن است از فرزند شما فیلم بگیرند تا او بتواند درک کند که دیگران هنگام صحبت کردنش، چه چیزی را می‌شنوند و می‌بینند.
آسیب‌شناس بسته به ویژگی‌های گفتاری کودک، ممکن است روش‌های زیر را به او آموزش دهد:
- کنترل تنفس برای صحبت کردن با ریتم طبیعی‌تر
- مکث در زمان و مکان مناسب برای روان‌تر شدن گفتار
- تأکید روی هجاها برای جلوگیری از چسبیدن کلمات و عبارات به هم
- ساختاردهی داستان‌ها به گونه‌ای که برای شنونده‌ها روندی منطقی داشته باشند
- استفاده از اشارات غیرکلامی، مانند برقراری تماس چشمی برای برقراری ارتباط بهتر با دیگران
- در میان گذاشتن نیازهای خود با دیگران (مانند اینکه از آن‌ها بخواهد به او اجازه دهند جمله‌ای را که در آن مشکل دارد کامل کند و میان صحبت او نپرند)
مشاوره یا روان‌درمانی نیز ممکن است بخش مهمی از درمان باشد. ممکن است بیمار برای مدیریت استرس ناشی از یادگیری صحبت کردن بدون تندگویی، به حمایت نیاز داشته باشد. اگر کودک شما دچار کلاترینگ است، مشاوره خانواده می‌تواند به تقویت استراتژی‌های ارتباطی که در گفتاردرمانی یاد می‌گیرد، کمک کند.
چشم‌انداز این وضعیت چگونه است؟
اگرچه درمان ساده‌ای برای تندگویی وجود ندارد، گفتاردرمانی می‌تواند به فرزندتان کمک کند تا این وضعیت را مدیریت کند و گفتارش قابل فهم‌تر شود. اما این فرایند به صبر و تعهد نیاز دارد. برای مثال، در موقعیت‌های خاص (مانند زمان‌های استرس‌زا)، ممکن است بازگشت به الگوی کلاترینگ آسان باشد. ادامه تمرین آنچه در گفتاردرمانی آموخته شده است، به کودک کمک می‌کند تا در هر شرایطی واضح‌تر حرف بزند.
چگونه می‌توانم با کلاترینگ کنار بیایم؟
اگر کودک شما دچار تندگویی است، کارهایی وجود دارند که می‌توانید برای کمک به او انجام دهید:
- آموزش‌های گفتاردرمانی را تقویت کنید: جلسات گفتاردرمانی کودک را پیگیری کرده تا بتوانید با آگاهی از آنچه یاد می‌گیرد از او حمایت کنید. از آسیب‌شناس او بپرسید که چگونه می‌توانید تمرینات را در خانه انجام دهید.
- صبور باشید: ممکن است اصلاح حرف زدن و راهنمایی کودکی که تند حرف می‌زند، وسوسه‌انگیز باشد. اما بهتر است به او زمان بدهید تا افکارش را کامل کند.
- از منابع مدرسه استفاده کنید: فرزند شما ممکن است نیازمند دریافت کمک و امکانات اضافی در مدرسه باشد که می‌توانند به موفقیت او کمک کنند.
- با گروه‌های حمایتی ارتباط برقرار کنید: از آسیب‌شناس گفتار و زبان فرزندتان درمورد راه‌های ارتباط با والدین دیگری که فرزندانشان مشکل تندگویی دارند، بپرسید. می‌توانید به یکدیگر کمک کنید تا در رسیدگی به نیازهای فرزندانتان آگاه‌تر شوید و بهتر رفتار کنید.
جمع‌بندی
تندگویی می‌تواند کودک را از یکی از اساسی‌ترین فعالیت‌ها یعنی به اشتراک گذاشتن اطلاعات با دیگران و درک شدن، محروم کند. این وضعیت می‌تواند باعث احساس شرمندگی و ناکافی بودن شود. اما کلاترینگ هیچ ارتباطی با هوش فرد یا حتی توانایی گفتاری بالقوه او ندارد. بسیاری از افراد موفق، ازجمله کسانی که برای امرار معاش از صدای خود استفاده می‌کنند، دارای اختلالات روانی گفتار هستند. کلید حل این مشکل، یادگیری نحوه مدیریت آن است. اینجاست که کار با آسیب‌شناس گفتار و زبان می‌تواند به بیمار کمک کند تا ریتم و اعتمادبه‌نفس خود را پیدا کند. ما در کلینیک توانبخشی راه کمال با تشکیل جلسات گفتاردرمانی به فرزند شما کمک می‌کنیم مشکلات گفتاری خود را برطرف کند. اگر نگران وضعیت گفتار کودکتان هستید می‌توانید جهت دریافت مشاوره رایگان یا دریافت نوبت ویزیت با ما تماس بگیرید و از خدمات درمانی ما بهره‌مند شوید.
منابع
library.sheffieldchildrens.nhs.uk
مطالب مشابه
والدین می‌توانند با استفاده از بازی‌های ساده و سرگرم‌کننده در محیط خانه، رفتارهای کلیدی فرزند خود را در حوزه‌های مهمی مانند ارتباط چشمی، تقلید، تعاملات اجتماعی و حساسیت‌های حسی زیر نظر بگیرند. این بازی‌ها برای کودک جذاب هستند و در عین حال، به والدین کمک می‌کنند تا درصورت مشاهده علائم نگران‌کننده، به‌موقع با متخصصان رشد کودک مشورت نمایند.
کودکان مبتلا به CDD تا حداقل ۲سالگی رشد معمولی متناسب با سن را در ارتباطات کلامی و غیرکلامی، روابط اجتماعی، بازی و رفتار انطباقی دارند. آن‌ها بین سنین ۲ تا ۱۰سالگی، مهارت‌های کسب‌شده قبلی خود را به شکلی قابل توجه در دو یا چند مورد از دست می‌دهند.
یکی از تفاوت‌های بزرگ بین اوتیسم و آسپرگر این است که کودکان مبتلا به اوتیسم دیرتر صحبت کردن را شروع می‌کنند. اما کسانی که سندرم آسپرگر دارند معمولاً تأخیر زبانی را تجربه نمی‌کنند. در حالی که کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب منزوی به نظر می‌رسند، افراد دارای آسپرگر معمولاً می‌خواهند با دیگران تعامل داشته باشند اما برای برقراری ارتباط با مشکل مواجه می‌شوند.
اختلال فراگیر رشد (PDD) زمانی اصطلاحی بود که برای توصیف گروهی از تأخیرهای رشدی که بر مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی تأثیر می‌گذاشتند، مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما در حال حاضر، پزشکان آن را اختلال طیف اوتیسم (ASD) می‌نامند.
گرانی والدین درخصوص دیر حرف زدن فرزندشان امری کاملاً طبیعی است. اما باید توجه داشته باشید رشد گفتار در کودکان می‌تواند تحت تأثیر طیف وسیعی از عوامل قرار گیرد و یکی از این عوامل، تغذیه است که اغلب نادیده گرفته می‌شود.
اختلال ویژه زبانی (SLI)، اصطلاحی برای اختلال زبان رشدی است. این اختلال زمانی رخ می‌دهد که مهارت‌های زبانی به‌درستی رشد نمی‌کنند ولی این چالش‌ها به سایر مشکلات رشدی مانند اختلال طیف اوتیسم، آسیب مغزی تروماتیک، آپراکسی گفتار یا کم شنوایی مربوط نیستند.
کودکان مبتلا به اختلال ارتباط اجتماعی در استفاده از زبان برای تعامل با دیگران مشکل دارند. آن‌ها زبان را می‌فهمند و می‌توانند در برخی شرایط از آن استفاده کنند، اما در موقعیت‌های اجتماعی در برقراری ارتباط با مشکل روبرو هستند.
اختلال گفتاری آفازی در کودکان نوعی اختلال ارتباطی است که توانایی کودک در درک، تولید و استفاده از زبان را مختل می‌کند. کودکان مبتلا به آفازی اغلب در ابراز وجود و درک زبان دیگران مشکل دارند. نکته مهم این است که آفازی نشانه کمبود هوش نیست، بلکه اختلالی در پردازش زبان است.
اختلال سلوک (CD) بیماری سلامت روان است که کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و رفتارهای پرخاشگرانه و اقداماتی که به آسایش دیگران آسیب می‌رساند مشخص می‌شود.
سندرم داون موزاییک نوعی از سندرم داون است. سندرم داون، اختلالی ژنتیکی و مادرزادی است که زمانی رخ می‌دهد که کودک به‌جای دو نسخه (تعداد استاندارد) از کروموزوم ۲۱، سه نسخه از آن را داشته باشد. این وضعیت تریزومی ۲۱ نامیده می‌شود.