اختلال کمبود توجه و بیش فعالی، اختلالی عصبی‌رشدی است که باعث بیش فعالی و رفتارهای تکانشی می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال، ازجمله کودکان، معمولاً در تمرکز روی کاری خاص مشکل دارند. در این مطلب به بررسی علائم بیش فعالی در کودکان 3 ساله می‌پردازیم.
اگر میخواهید علادم در سنین مختلف را بدانید می توانید مطلب علائم بیش فعالی در کودکان را مطالعه نمایید.
تشخیص بیش فعالی در کودک 3 ساله
براساس مطالعه‌ای در سال 2019، برخی رفتارها در دوران کودکی ممکن است با بیش فعالی مرتبط باشند، اما تحقیقات بیشتری برای اثبات این ارتباط لازم هستند. طبق اطلاعات مؤسسه ملی بهداشت (NIH)، سه علامت اصلی بیش فعالی در کودکان بالای 3 سال عبارت‌اند از:
- بی‌توجهی
- بیش فعالی
- تکانشگری
این رفتارها در کودکان بدون بیش فعالی نیز مشاهده می‌شوند. با این حال، تشخیص بیش فعالی تنها زمانی داده می‌شود که کودک چندین علامت را به مدت حداقل 6 ماه داشته باشد و این علائم به‌طور قابل توجهی بر عملکرد او تأثیر بگذارند. به‌عنوان مثال، این علائم ممکن است مانع از شرکت کودک در فعالیت‌های متناسب با سن او شوند.
تشخیص بیش فعالی در کودکان به خصوص در سنین پایین به ویژه در انتخاب درمان دارویی نیازمند دقت زیادی است،. بهترین راه برای تشخیص بیش فعالی در این سن، مراجعه به یک متخصص سلامت روان یا متخصص اطفال است که تجربه کافی در این زمینه دارد.
نحوه رفتار یک کودک 3 ساله مبتلا به بیش فعالی
یک کودک 3 ساله مبتلا به بیش فعالی ممکن است علائم دیگری را نشان دهد که به توجه بیشتر نیاز دارد. این علائم می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- بروز ناامیدی، عصبانیت، و طغیان‌های عاطفی بیشتر نسبت به همسالان
- انجام رفتارهایی که خود یا دیگران را به خطر می‌اندازد به دلیل عدم ترس
- مشکل در آرام شدن و کنترل احساسات
- بروز رفتارهای پرخاشگرانه، چه به خود و چه به دیگران
- نیاز کم به خواب و ناتوانی در داشتن استراحت کافی
نتیجه تحقیقات بر روی علائم کودکان بیش فعال 3 ساله
دکتر مارک ماهون، مدیر بخش روانشناسی اعصاب در مؤسسه کندی کریگر در بالتیمور، والدین را ترغیب می‌کند که به رفتارهای فرزند خردسال خود توجه کنند. او می‌گوید: «تحقیقات نشان می‌دهند که کودکان مبتلا به بیش فعالی دارای رشد غیرطبیعی مغزی هستند، به این معنی که بیش فعالی پایه‌ای بیولوژیکی دارد و اغلب به یک مشکل طولانی‌مدت تبدیل می‌شود.» او تأکید می‌کند که تشخیص زودهنگام بیش فعالی بسیار مهم است؛ زیرا این اختلال می‌تواند تأثیر عمیقی بر یادگیری و رشد تحصیلی کودکان داشته باشد. کودکانی که علائم بیش فعالی آن‌ها در دوران کودکی آغاز می‌شود، بیشتر در معرض خطر شکست تحصیلی و تکرار پایه قرار دارند.
دکتر ماهون و همکارانش جزو اولین کسانی بودند که با استفاده از تصویربرداری عصبی به مطالعه مغز کودکان پیش‌دبستانی با علائم بیش فعالی پرداختند. یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهند که کودکان مبتلا به بیش فعالی در مقایسه با همسالان خود دارای هسته دمی کوچکتری هستند؛ این بخش از مغز با کنترل شناختی و حرکتی در ارتباط است. با شناسایی این نشانگرهای بیولوژیکی، هدف آن‌ها این است که مداخلات زودتر آغاز شود تا نتایج آموزشی بهتری حاصل شود.
برای کودکان پیش‌دبستانی (سنین 3 تا 4 سال)، دکتر ماهون توصیه می‌کند که والدین به علائم زیر توجه کنند:
- اجتناب از فعالیت‌هایی که نیاز به تمرکز بیش از یک یا دو دقیقه دارند
- از دست دادن علاقه به فعالیت‌ها پس از مدت کوتاهی و انجام فعالیتی دیگر
- صحبت کردن و ایجاد سروصدای بیشتر نسبت به همسالان خود
- بالا رفتن از اشیاء حتی زمانی که از او خواسته می‌شود این کار را نکند
- ناتوانی در پریدن روی یک پا تا سن 4 سالگی
- بی‌قراری دائمی، تکان دادن پاها یا چرخیدن در صندلی و اصرار به بلند شدن پس از نشستن کوتاه‌مدت
- ورود به موقعیت‌های خطرناک به دلیل بی‌باکی
- گرمی سریع با غریبه‌ها
- لجبازی و پرخاشگری مکرر با همبازی‌ها و احتمال اخراج از مهدکودک به دلیل رفتار پرخاشگرانه
- آسیب‌های مکرر ناشی از حرکت سریع یا دویدن بیش‌ازحد
دکتر ماهون توصیه می‌کند: «اگر والدین این علائم را مشاهده می‌کنند و نگران رشد فرزند خود هستند، باید با پزشک اطفال یا یک متخصص رشد مشورت کنند.» درمان‌های ایمن و مؤثری وجود دارند که می‌توانند به مدیریت علائم، بهبود مهارت‌های مقابله‌ای و تغییر رفتارهای منفی برای افزایش موفقیت تحصیلی و اجتماعی کمک کنند.
جمع‌بندی
علائم بیش فعالی در کودکان سه ساله ممکن است به عنوان بخشی از فرآیند طبیعی رشد ظاهر شود، اما در صورتی که این علائم بیش‌ازحد معمول یا ناهنجار باشند، می‌توانند نشانه‌ای از اختلال نقص توجه و بیش فعالی باشند. بی‌قراری، ناتوانی در تمرکز، تکانشگری و رفتارهای پرخاشگرانه ازجمله علائمی هستند که ممکن است در این کودکان دیده شوند. اگر این رفتارها به مرور زمان شدت یابند و بر زندگی روزمره کودک تأثیر منفی بگذارند، ضروری است که والدین با متخصصان بهداشتی مشورت کنند. تشخیص زودهنگام و مداخلات مناسب می‌تواند به مدیریت این علائم و بهبود کیفیت زندگی کودک کمک کند. اگر کودک 3 ساله شما علائم بیش فعالی را از خود بروز می‌دهد، می توانیدبرای دریافت نوبت و یا مشاوره با کارشناسان ما تماس بگیرید.
منابع
مطالب مشابه
کودکان مبتلا به اوتیسم معمولاً در ارتباطات اجتماعی و تعامل با دیگران با چالش‌هایی مواجه هستند. در 18ماهگی، والدین باید توجه دقیقی به نحوه تعامل فرزندشان با اطرافیان داشته باشند. نشانه‌های رایجی که ممکن است در این سن ظاهر شوند عبارت‌اند از: فقدان تماس چشمی مؤثر، پاسخ محدود به نام، عدم علاقه به بازی‌های تعاملی و مشکلات در تقلید حرکات یا رفتارها
گزارش‌های موجود از سوی اسپکتروم نشان می‌دهند که سن 6سالگی برای کودکان مبتلا به اوتیسم نقطه عطف مهمی است؛ چرا که طبق مطالعه‌ای طولانی‌مدت، شدت ویژگی‌های اوتیسم در بسیاری از کودکان از سنین 3 تا 6 سالگی کاهش می‌یابند، ولی این پیشرفت معمولاً برای سه‌چهارم کودکان متوقف می‌شود.
تشخیص زودهنگام اوتیسم در کودکان 2 ساله نقشی حیاتی در بهبود نتایج بلندمدت دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که شناسایی و مداخله به‌موقع، به‌ویژه در دوران حساس رشد مغز، می‌تواند به توسعه مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و رفتاری کودک کمک چشمگیری کند.
گفتاردرمانی و کاردرمانی پایه‌های اصلی مدیریت اوتیسم محسوب می‌شوند. بااین‌حال، بسیاری از خانواده‌ها برای تکمیل این روش‌ها به سراغ درمان‌های طبیعی و سنتی مانند شاهدانه، داروهای گیاهی و ... می روند.
یکی از مواردی که افراد مبتلا به اوتیسم برای جبران ناراحتی در هنگام برقراری ارتباط چشمی انجام می‌دهند، نگاه کردن به چیزی غیر از چهره دیگران در حین تعامل اجتماعی است. برای مثال دانش‌آموز مبتلا به اوتیسم در مدرسه می‌تواند هنگام نگاه کردن و ور رفتن با شیئی خاص، مانند اسباب‌بازی یا مداد بهتر روی درس تمرکز کند.
تیک‌ها، حرکات یا صداهای ناگهانی و سریعی هستند که کودک به‌طور مکرر و غیرارادی انجام می‌دهد. اگر کودک تیک حرکتی داشته باشد، ممکن است به‌طور مکرر پلک بزند یا شانه‌های خود را بارها و بارها بالا بیندازد. اگر تیک صوتی داشته باشد، احتمالاً به‌صورت ناخواسته صدای خرخر ایجاد می‌کند یا احساس نیاز به صاف کردن مداوم گلو دارد. تیک‌ها اغلب با گذشت زمان تغییر می‌کنند.
هنگامی که کودک به وسواس فکری عملی مبتلا می‌شود، افکار وسواسی و رفتاری اجباری می‌توانند بسیار مکرر و شدید شوند و در زندگی روزمره و رشد طبیعی کودک اختلال ایجاد کنند.
اختلال انفجاری متناوب (IED) نوعی اختلال رفتاری است که با دوره‌های مکرر خشم و پرخاشگری شدید مشخص می‌شود. این فوران‌ها می‌توانند کلامی یا جسمی باشند و اغلب غیرقابل پیش بینی هستند.
هنگامی که مغز در درک ورودی بصری دریافتی مشکل داشته باشد، اطلاعات به‌درستی درک نشده و نمی‌توانند با سایر حواس ادغام شوند.توجه به این نکته بسیار مهم است که اختلال حس بینایی به مشکلات مربوط به بینایی اشاره ندارد. درواقع کودکی که ازنظر بینایی دید 20/20 کامل دارد، اگر با اختلال حس بینایی دست و پنجه نرم کند، همچنان در درک آنچه می‌بیند با مشکل مواجه می‌شود.
آسیب سر می تواند به خفیفی ضربه، کبودی (کوفتگی) یا بریدگی روی سر باشد. یا می تواند ضربه مغزی، بریدگی عمیق یا زخم باز، شکستگی استخوان جمجمه، خونریزی داخلی یا آسیب به مغز باشد.