تجربه زندگی با اختلال کمبود توجه و بیش‌فعالی می‌تواند شبیه قرار گرفتن در اتاقی باشد که هزار تلویزیون روشن دارد، اما کانال خاصی را نشان می‌دهند. اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی در کودکان بیش‌فعال می‌تواند شبیه چنین موقعیتی باشد. در ذهن کودک بیش‌فعال، موارد زیادی برای توجه کردن وجود دارند، اما تعدد این موارد حواس کودک را پرت می‌کند. دیگر علائم بیش‌فعالی در کودکان مثل پرتحرکی و بدون فکر عمل کردن (تکانشگری) می‌توانند در قالب رفتارهای مختلفی آشکار شوند.
آگاهی از علائم بیش‌فعالی در کودکان، نقش مهمی در ایجاد تغییرات مثبت در روند درمانی آنها دارد. تشخیص زودهنگام بیش‌فعالی می‌تواند به فرزند شما کمک کند تا درمان مناسب بیماری خود را دریافت کرده و به مدیریت وضعیت خود بپردازد، اما در برخی مواد والدین ممکن است برای تشخیص علائم بیش‌فعالی با توجه به رفتارهای عادی فرزندشان، دچار تردید شوند. آیا فکر می‌کنید فرزند شما مبتلا به بیش‌فعالی است؟ در این مطلب به بررسی علائم بیش‌فعالی می‌پردازیم. پس با ما همراه باشید.
علائم کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی
علائم بیش‌فعالی در کودکان مختلف، متفاوت هستند و در هر فردی به شکلی خاص بروز می‌کنند.
علائم بیش‌فعالی را می‌توان به دو نوع مشکل رفتاری طبقه‌بندی کرد:
- بی‌توجهی (مشکل در تمرکز)
- بیش‌فعالی و تکانشگری
بسیاری از افراد مبتلا به بیش‌فعالی مشکلاتی دارند که در هر دو دسته قرار می‌گیرند، اما همیشه این‌طور نیست. به‌عنوان مثال، از هر 10 نفر کودک بیش‌فعال، دو تا سه نفر از آنها مشکل تمرکز دارند اما مشکل بیش‌فعالی یا تکانشگری ندارند.
بیش‌فعالی بیشتر در پسران دیده می‌شود. در دختران بیشتر علائم بی‌توجهی دیده می‌شود و از آنجایی که دختران رفتارهای مخرب کمتری از خود نشان می‌دهند، علائم اختلال کمبود توجه و بیش‌فعالی کمتر در آنها آشکار می‌شوند. درواقع در بیشتر موارد بیش‌فعالی در دختران مبتلا به آن تشخیص داده نمی‌شود.
علائم بیش‌فعالی معمولاً در سنین پایین (در سنین مدرسه) ظاهر می‌شوند. اما ممکن است خیلی زودتر متوجه آنها شوید. برخی از کودکان در سنین 2 یا 3 سالگی به بیش‌فعالی مبتلا شده‌اند.
ممکن است متوجه شوید کودک‌تان زیاد تکان می‌خورد یا بی‌قراری می‌کند. در کودکان نوپا نیز احتمالاً متوجه عدم توجه کودک در طول صحبت معلم می‌شوید.
تحقیقات نشان می‌دهند که کودکان 3 ساله‌ای که علائم بیش‌فعالی را نشان می‌دهند، احتمالاً در 13 سالگی به آن مبتلا می‌شوند.
کودکان مبتلا به بیش‌فعالی ممکن است در تمرکز بر روی چیزهای مختلف مانند خواندن مشکل داشته باشند. همچنین این کودکان دائماً در حال حرکت هستند و کارهایشان را بدون فکر انجام می‌دهند.
علائم بیش‌فعالی در کودکان مختلف متفاوت هستند. به‌طور کلی، انواع علائم بیش‌فعالی کودکان عبارت‌اند از:
حتما بخوانید: انواع بیش‌فعالی
بی‌توجهی
ممکن است تا زمانی که فرزندتان وارد مدرسه نشود، متوجه بی‌توجهی (اختلال کمبود توجه) او نشوید. کودکان مبتلا به بیش‌فعالی معمولاً کارها را به تعویق می‌اندازند، تکالیف یا کارهای خانه را تمام نمی‌کنند، یا از کاری نیمه‌تمام به کار دیگری می‌روند. همچنین ممکن است:
- بی‌نظم باشند.
- تمرکز نداشته باشند.
- در توجه به جزئیات مشکل داشته باشند.
- به خاطر بی‌دقتی اشتباهات زیادی انجام دهند.
- کارها را به‌صورت نامرتب انجام دهند و قادر به سازماندهی وظایف نباشند.
- در حین صحبت کردن درخصوص یک موضوع خاص حواس‌شان پرت شود.
- به دیگران گوش ندهند.
- قوانین اجتماعی را نادیده بگیرند.
- فعالیت‌های روزمره را فراموش کنند (مثلاً غیبت در کلاس یا فراموش کردن ناهار).
- با صداهای کوچک یا چیزهایی که دیگران نادیده می‌گیرند به‌راحتی حواس‌شان پرت شود.
- به‌سختی با دیگران کنار بیایند؛ زیرا نمی‌توانند احساسات و حالات آنها را متوجه شوند.
- زیاد رویاپردازی کنند.
- به‌حدی در افکار خود غرق شوند که صدای دیگران را نشنوند.
- در انجام کارهایی که خسته‌کننده یا وقت‌گیر هستند، ناتوان باشند.
- قادر به گوش دادن یا اجرای دستورالعمل‌ها نباشند.
- قادر به انجام فعالیت یا وظیفه‌ای به‌صورت دائمی نباشند.
بیش‌فعالی
ممکن است متوجه علائم بیش‌فعالی در کودکان پیش‌دبستانی شوید. گاهی‌اوقات، با بزرگ‌تر شدن کودکان، علائم بهتر می‌شوند.
کودکان مبتلا به بیش‌فعالی علائم زیر را نشان می‌دهند:
- وقتی نشسته‌اند بی‌قراری می‌کنند و وول می‌خورند.
- اغلب برای راه رفتن یا دویدن بلند می‌شوند.
- در زمان نامناسب، به دویدن یا بالا رفتن از صندلی‌ها یا میزها مشغول می‌شوند.
- در انجام بازی‌های بی‌سروصدا یا سرگرمی‌های آرام مشکل دارند.
- همیشه «در حال حرکت» هستند.
- زیاد صحبت می‌کنند.
کودکان نوپا و پیش‌دبستانیِ مبتلا به بیش‌فعالی دائماً در حال حرکت هستند، روی مبل‌ها می‌پرند و برای شرکت در فعالیت‌های گروهی که مجبور به نشستن هستند، مشکل دارند.
تکانشگری
ممکن است متوجه شوید کودک شما بی‌حوصله است و برای صحبت کردن یا انجام کاری دیگر منتظر نمی‌ماند و حرف دیگران را قطع می‌کند. این امر در کودکان غیرعادی نیست، اما در کودکان مبتلا به بیش‌فعالی بیشتر دیده می‌شود. همچنین کودکان مبتلا به بیش‌فعالی تکانشی علائم زیر را نشان می‌دهند:
- قبل از اینکه کسی سؤالی بپرسد، شروع به جواب دادن می‌کنند.
- به‌سختی منتظر نوبت خود می‌شوند.
- زیاد حرف دیگران را قطع می‌کنند (این امر باعث ایجاد مشکلاتی می‌شود. به‌عنوان مثال ممکن است دوستان آنها از این اتفاق عصبانی یا ناراحت شوند).
- مکالمات را در زمان‌های نامناسب شروع می‌کنند.
تکانشگری می‌تواند منجر به حوادثی مانند ضربه زدن به اشیا یا برخورد با افراد شود. کودکان همچنین شاید بدون فکر کردن درمورد آنچه ممکن است اتفاق بیفتد، کارهای خطرناک انجام دهند. به‌عنوان مثال، ممکن است از جایی بالا بروند و خود را درمعرض خطر قرار دهند.
بیش‌فعالی ترکیبی
این نوع بیش‌فعالی معمولاً زمانی اتفاق میفتد که کودک علائم بی‌توجهی، بیش‌فعالی و تکانشگری را نشان می‌دهد. درواقع، این نوع بیش‌فعالی، شایع‌ترین نوع است زیرا کودکان اغلب علائم متفاوتی از سه گروه نشان می‌دهند.
خدمات کلینیک توانبخشی راه کمال برای کودکان بیش‌فعال
کلینیک توانبخشی راه کمال با کمک بهترین متخصصان توانبخشی و مجرب‌ترین درمانگرها، به بررسی علائم و مشکلات کودک دلبند شما می‌پردازد. بنابراین اگر فکر می‌کنید فرزند شما مبتلا به بیش‌فعالی است و برخی از علائم بیش‌فعالی را در رفتارهای او مشاهده می‌کنید، به ما مراجعه کنید و از خدمات ما بهره‌مند شوید. کارشناسان و متخصصان کلینیک راه کمال در کوتاه‌ترین زمان ممکن بیماری فرزند شما را تشخیص می‌دهند و درمان او را با بالاترین کیفیت شروع می‌کنند.
منابع
مطالب مشابه
اختلال پردازش حسی (SPD) کودکان بیش فعال درصورت درک بیش‌ازحد حواس مختلف ازجمله لامسه یا شنوایی ایجاد شده که منجر به دشوار شدن عملکرد برای بیمار، احساس اضطراب یا حتی وحشت می‌شود.
کودکان مبتلا به بیش‌فعالی بیشتر درمعرض خطر مشکلاتی هستند که بر عملکرد آنها در تحصیل و مدرسه تأثیر منفی می‌گذارند.آنها در ریاضی و مهارت خواندن توانایی کمتری دارند و اختلال می تواند بر میانگین نمرات دانش‌آموزان تأثیر بگذارد.
رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان بیش‌فعال مکرر و شدید هستند. درک و مدیریت این خشم و پرخاشگری کلید کمک به کودکان مبتلا به بیش‌فعالی است. ترکیبی از دارودرمانی، رفتاردرمانی و سایر درمان‌ها به کودکان بیش‌فعال کمک می‌کنند.
پر حرفی و صحبت کردن بیش‌ازحد یکی از علائم رایج برای کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی است که اغلب در مهار و کنترل پاسخ‌های خود مشکل دارند.
بسیاری از فعالیت‌ها و ورزش‌ها به تخلیه انرژی کودکان بیش‌فعال کمک می‌کنند و باعث بهبود علائم آنها می‌شوند. از بین آنها می توان به شنا، ورزش های رزمی، مدیتیشن، تنیس و .... اشاره کرد. این ورزش ها جنب و جوش زیادی دارند و باعث تحرک مداوم و سوزاندن انرژی کودکان بیش فعال می شوند.
موسیقی‌درمانی می‌تواند درمانی بسیار مؤثر برای درمان علائم اصلی بیش‌فعالی و سایر اختلالاتی مانند اضطراب و مشکلات خواب باشد که اغلب با هم اتفاق میفتند. موسیقی‌درمانی از ریتم و موسیقی برای بهبود مهارت‌های اجتماعی، تنظیم احساسات و اختلالات اجرایی استفاده می‌کند و اغلب در ترکیب با سایر درمان‌ها مانند دارودرمانی یا رفتاردرمانی استفاده می‌شود.
اگر والدینی هستید که با لجبازی کودکان بیش‌فعال سر و کار دارید، احتمالاً این رفتار آنها را بسیار طاقت‌فرسا می‌دانید؛ زیرا احساس می‌کنید دائماً با مسائل مربوط به مدیریت خشم فرزند خود درگیر هستید. لجبازی کودکان مقاومت آشکار آنها در برابر قوانین و دستورالعمل‌ها است.
ارتوپدی فنی کودکان از فناوری‌های مختلف برای بهبود کیفیت زندگی و حفظ استقلال کودک بهره می‌گیرند.ارتزها بریس‌هایی هستند که پس از آسیب، ضعف یا عملکرد نادرست به کودک کمک می کنند.
مشاوره کودکان بیش‌فعال ازطریق رفتاردرمانی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و ... به بهبود رفتارهای تکانشی کودکان کمک می‌کند. بیش‌فعالی اختلالی است که به سه نوع بی‌توجهی، بیش‌فعالی/ تکانشی و نوع ترکیبی دسته‌بندی می‌شود.
آریپیپرازول می‌تواند برای کودکان بیش‌فعال مفید باشد و به مدیریت چالش‌های خاصی که ممکن است با آنها مواجه شوند، می‌پردازد. مصرف این دارو به‌شکل قابل توجهی باعث بهبود علائم بیش‌فعالی و کاهش سطح پرولاکتین در کودکان می‌شود.