بهطور کلی هیچ درمانی برای اختلال طیف اوتیسم وجود ندارد و در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان آن کشف نشده است. اما برخی داروها میتوانند به علائم مرتبط مانند افسردگی، تشنج، بیخوابی و مشکل در تمرکز کمک کنند.
مطالعات نشان دادهاند که داروها زمانی مؤثرتر هستند که با رفتار درمانی ترکیب شوند. درواقع داروها مکمل سایر استراتژیهای درمانی هستند.
ریسپریدون (ریسپردال) و آریپیپرازول (آبیلیفای) تنها داروهای مورد تأیید FDA برای کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم هستند. ریسپریدون را میتوان برای کودکان بین 5 تا 16 سال برای کمک به تحریکپذیری و پرخاشگری تجویز کرد. آریپیپرازول را میتوان برای کودکان بین 6 تا 17 سال تجویز کرد.
برخی از پزشکان در موارد خاص داروهای دیگری ازجمله مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، داروهای ضد اضطراب یا محرکها را تجویز میکنند، اما این داروها برای اختلال طیف اوتیسم مورد تأیید FDA نیستند.
حتماً با پزشک کودک خود درمورد اینکه آیا داروهایی برای درمان علائم او وجود دارد یا خیر صحبت کنید.
بااینحال در سالهای اخیر، پیشرفتهای قابل توجهی در زمینه داروهای جدید اوتیسم ایجاد شده است، که نور تازهای بر مسیر درمان این اختلال تابانده است. این تحولات، با ایجاد امید برای افراد مبتلا به اوتیسم و خانوادههایشان، راههای نوینی را به منظور بهبود تعاملات اجتماعی، تقویت مهارتهای زبانی و ارتباطی و نیز تسهیل فرایندهای تشخیص و درمان فراهم میکنند. اکنون، با دستاوردهای جالبی که دانشمندان و محققان به آن دست یافتهاند، میتوانیم چشمانداز روشنتری برای بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به اوتیسم تصور کنیم. آزمایشهای اولیه نشان میدهند که چندین ترکیب با مکانیسمهای اثر متفاوت پتانسیل زیادی برای استفاده بالینی دارند و بسیاری از آنها اکنون در آزمایشهای بالینی هستند.
اگرچه این پیشرفتها هیجانانگیز هستند و بهبود زندگی افراد مبتلا به اوتیسم را نوید میدهند، اما باید حداقل چند سال دیگر منتظر بمانیم تا ببینیم آیا این مطالعات دارویی اطلاعات کافی درمورد ایمنی و اثربخشی کافی در درمان اوتیسم جهت تأیید توسط FDA ارائه میکند یا خیر.
امروزه، بیشتر داروهایی که برای کاهش علائم ناتوانکننده اوتیسم تجویز میشوند، «خارج از برچسب» استفاده میشوند، به این معنی که تأییدیه FDA آنها برای سایر بیماریهای مرتبط با بیش فعالی (ADHD)، اختلالات خواب یا افسردگی است. چنین استفادهای بدون برچسب تقریباً در تمام زمینههای پزشکی رایج است و معمولاً برای تسکین درد و رنج قابل توجهی را به همراه دارد.
مثال آن در اوتیسم، دستهای از داروهای شناختهشده بهعنوان مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، ازجمله فلوکستین هستند. تعدادی از این داروها برای درمان اختلالات اضطرابی و افسردگی در کودکان و همچنین بزرگسالان مورد تأیید FDA هستند. اگرچه آزمایشهای بالینی بزرگ هنوز اثربخشی آن را نشان ندادهاند، اما والدین و پزشکان دریافتهاند که این داروها میتوانند مشکلات اجتماعی را در میان برخی مبتلایان به اوتیسم کاهش دهند. بااینحال، پیشبینی اینکه کدام داروها در این دسته ممکن است بیشترین سود را برای بیمار اوتیسم دارند، دشوار است. بهطور مشابه، تعیین بهترین دوز نیز میتواند چالشبرانگیز باشد.
مثال دیگر نالترکسون است که مورد تأیید FDA برای درمان اعتیاد به الکل و مواد مخدر است. این دارو میتواند رفتارهای مکرر و خودآسیبزا را در برخی از کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم کاهش دهد.
این داروها برای همه مؤثر نیستند و همه داروها عوارض جانبی دارند. و همانطور که در بالا ذکر شد، هر فرد ممکن است واکنش متفاوتی به دارویی خاص نشان دهد. علاوهبراین، با گذشت زمان ممکن است تغییراتی در پاسخ به یک دارو رخ دهد، حتی زمانی که دوز آن تغییر نکرده باشد. با گذشت زمان، برخی از افراد به دارو مقاومت (زمانی که اثربخشی دارو متوقف میشود) یا حساسیت (زمانی که عوارض جانبی بدتر میشوند) نشان میدهند.
برخی از جدیدترین داروهایی که دانشمندان در تحقیقات مختلف در حال بررسی آنها هستند عبارتاند از:
داروی AB-2004
پژوهشهای نوین در حوزه درمان اوتیسم (ASD) به تولید دارویی به نام AB-2004 منجر شده است که هدف آن کاهش علائم رفتاری و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به اوتیسم است. این دارو بهعنوان جاذبی خوراکی عمل میکند و بر روی متابولیتهای موجود در دستگاه گوارش اثر میگذارد تا با کاهش میزان آنها، بر رفتارهای مرتبط با اوتیسم تأثیر بگذارد.
اهمیت ارتباط روده و اوتیسم
در سالهای اخیر، مطالعات بسیاری نشان دادهاند که افراد مبتلا به اوتیسم اغلب با مشکلات دستگاه گوارش (GI) مواجه هستند. ازجمله علائمی که این افراد تجربه میکنند، میتوان به مشکلات گوارشی مانند نفخ، یبوست، اسهال، و درد شکم اشاره کرد. نظریههای جدید حاکی از آن هستند که تغییرات در میکروبیوم روده، یعنی جمعیت باکتریهای مفید و مضر در دستگاه گوارش، میتوانند بر رفتارها و علائم مرتبط با اوتیسم تأثیر بگذارند.
برخی تحقیقات ادعا میکنند که متابولیتهای میکروبی، ترکیباتی که توسط باکتریهای روده تولید میشوند، میتوانند ازطریق جریان خون به مغز برسند و باعث تشدید علائمی همچون اضطراب، تحریکپذیری، و رفتارهای تکراری در افراد مبتلا به اوتیسم شوند. در این راستا، AB-2004 بهعنوان راهحلی نوین طراحی شده است که با اتصال به این متابولیتها در روده، از ورود آنها به خون جلوگیری کند و بدین ترتیب علائم رفتاری را کاهش دهد.
نحوه عملکرد داروی AB-2004
AB-2004 بهصورت خوراکی مصرف میشود و در دستگاه گوارش جذب میشود. این دارو به گونهای طراحی شده است که مستقیماً به متابولیتهای باکتریایی خاص در روده متصل میشود. این فرایند از انتقال این مواد به جریان خون جلوگیری میکند و از این طریق تأثیر آنها بر سیستم عصبی و رفتار را کاهش میدهد. این رویکرد که به رویکرد محور روده-مغز معروف است، نشان میدهد که ممکن است تغییرات در میکروبیوم روده بتواند بر عملکرد مغز و درنتیجه بر رفتار افراد مبتلا به اوتیسم اثر بگذارد.
مطالعات و کارآزماییهای بالینی
داروی AB-2004 تاکنون در چندین مرحله آزمایشی مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از این مطالعات در کشورهای نیوزلند و استرالیا انجام شد که هدف اصلی آن ارزیابی ایمنی دارو و همچنین بررسی اثرات آن بر علائم رفتاری و گوارشی در افراد مبتلا به اوتیسم بود. این کارآزمایی شامل 30 نوجوان مبتلا به اوتیسم بود که همگی علائم گوارشی داشتند.
در طول این کارآزمایی، شرکتکنندگان طی یک دوره هشت هفتهای دوز داروی AB-2004 را به تدریج بر اساس وزن بدن خود افزایش دادند. این افزایش دوز از 2.25 گرم در روز در ابتدای آزمایش شروع شد و تا 6 گرم در روز در انتهای دوره رسید. هدف از این افزایش تدریجی، کاهش خطر عوارض جانبی و مشاهده تأثیرات دارو بود.
نتایج این مطالعه نشان دادند که داروی AB-2004 نهتنها عوارض جانبی جدی نداشت، بلکه باعث بهبود علائم گوارشی و رفتاری در شرکتکنندگان شد. ازجمله مهمترین بهبودها میتوان به کاهش اضطراب، تحریکپذیری و بهبود سلامت کلی گوارشی اشاره کرد.
تأثیرات بالینی AB-2004
پس از پایان دوره درمان، محققان کاهش قابل توجهی در سطوح متابولیتهای باکتریایی در نمونههای پلاسما و ادرار شرکتکنندگان مشاهده کردند. این یافته نشان میدهد که داروی AB-2004 توانسته است به متابولیتهای هدف خود در روده متصل شده و آنها را از ورود به جریان خون بازدارد. همچنین، بررسیهای رفتاری پس از درمان نشان داد که اضطراب و تحریکپذیری شرکتکنندگان بهطور قابل توجهی کاهش یافته است. این یافتهها نشاندهنده اثربخشی AB-2004 در کاهش علائم مرتبط با اتیسم هستند.
چالشها و آینده AB-2004
هرچند نتایج این مطالعه نشاندهنده پیشرفتهای چشمگیری در درمان اوتیسم هستند، اما AB-2004 هنوز در مراحل آزمایشی قرار دارد و نیاز به مطالعات بیشتری برای تأیید اثرات و ایمنی بلندمدت آن وجود دارد. این دارو میتواند یکی از ابزارهای مؤثر در مدیریت علائم اوتیسم باشد و امیدوار است که در آیندهای نزدیک بهعنوان یک گزینه درمانی رسمی معرفی شود.
ازآنجاییکه اتیسم اختلالی بسیار پیچیده و متنوع است، درمانهایی مانند AB-2004 میتوانند بهطور ویژه برای افرادی که با مشکلات گوارشی مرتبط با اوتیسم مواجه هستند، مفید واقع شوند.
با پیشرفت تحقیقات در این زمینه، ممکن است راهکارهای جدیدتری برای مدیریت بهتر علائم این اختلال شناسایی شوند.
داروی بالواپتان
داروی بالواپتان با تعدیل گیرندههای اکسیتوسین در مغز، به بهبود تعاملات اجتماعی در افراد مبتلا به اوتیسم کمک میکند. در یک مطالعه فاز دوم که بر روی حدود 500 نوجوان و بزرگسال مبتلا به اوتیسم انجام شد، بالواپتان توانست در مقایسه با دارونما، تعاملات اجتماعی را تا 15 درصد بهبود بخشد. این دارو بهویژه به توانایی شناسایی چهرههای احساسی کمک میکند که برای افراد مبتلا به اوتیسم اغلب چالشبرانگیز است. همچنین، بالواپتان در کاهش رفتارهای تکراری، که یکی از مشخصههای اوتیسم است، اثرات مثبتی نشان داده است.
داروی CM-AT
CM-AT، یک درمان مبتنی بر آنزیم پانکراس، برای تقویت زبان و تعاملات اجتماعی در کودکان مبتلا به اوتیسم امیدبخش است. در یک کارآزمایی فاز دوم، کودکانی که این دارو را دریافت کردند، بهبود قابل توجهی در زبان و تعاملات اجتماعی در مقایسه با گروه دارونما نشان دادند. این پیشرفت، فرصتهای جدیدی برای حمایت از رشد ارتباطی و اجتماعی کودکان مبتلا به اوتیسم فراهم میکند.
داروی سورامین
سورامین، یک داروی ضدانگلی، در بهبود زبان و ارتباطات اجتماعی کودکان مبتلا به اوتیسم نتایج امیدبخشی نشان داده است. در یک مطالعه فاز دوم که اثرات این دارو را بررسی کرد، بهبودهای چشمگیری در زبان و ارتباطات اجتماعی و همچنین کاهش رفتارهای تکراری مشاهده شد. این دستاورد راههای جدیدی برای پژوهشهای بیشتر و مداخلات درمانی در افراد مبتلا به اوتیسم فراهم میکند.
داروی نیسرویمب (Nirsevimab)
داروی نوین نیسرویمب (Nirsevimab) در راستای یافتن درمانهای مؤثر برای اختلال طیف اوتیسم (ASD) بهعنوان یک دستاورد مهم مطرح شده است. این دارو با مکانیسم اثر خاص و متفاوت از سایر روشهای درمانی موجود، امید جدیدی برای افراد مبتلا به اوتیسم و خانوادههای آنها به ارمغان میآورد.
مکانیسم عمل منحصربهفرد
نیسرویمب ازطریق رویکردی جدید عمل میکند که آن را از درمانهای سنتی متمایز میسازد. در حالی که روشهای درمانی فعلی بیشتر بر تعدیل انتقالدهندههای عصبی تمرکز دارند، نیسرویمب با یک پروتئین خاص تعامل داشته و بر بیان ژن و فرایند تقسیم سلولی در سلولهای مغزی اثر میگذارد. این روش نوآورانه، امکان بهبود مهارتهای شناختی و ارتباط اجتماعی در افراد مبتلا به اوتیسم را فراهم میآورد.
شواهد از نمونههای حیوانی
مطالعات انجامشده بر روی مدلهای حیوانی، خصوصاً موشها، نشان دادهاند که نیسرویمب بهطور مؤثری قادر به کاهش یا معکوس کردن علائم رفتاری مرتبط با اوتیسم است. این شواهد از پتانسیل این دارو در هدف قرار دادن ویژگیهای اصلی اختلال طیف اوتیسم حمایت میکنند.
تأثیر بر بیان ژن و عملکرد مغز
برای بررسی بهتر چگونگی تأثیر نیسرویمب بر مغز، محققان به بررسی نمونههای مغزی پیش و پس از درمان پرداختند. نتایج حاکی از تغییرات عمدهای در بیان ژنهای مرتبط با تنظیم تقسیم سلولی بودند که مسیرهای جدیدی را برای کاهش علائم اوتیسم ازطریق تأثیر بر بیان ژن و عملکرد مغز آشکار میکنند.
نتایج امیدوارکننده کارآزماییهای بالینی
در کارآزماییهای بالینی انجامشده بر روی کودکان مبتلا به اوتیسم شدید، نیسرویمب نتایج دلگرمکنندهای نشان داده است. کودکانی که تحت درمان با این دارو قرار گرفتند، بهبودهای چشمگیری در ارتباطات اجتماعی، تواناییهای شناختی و رفتارهای تکراری نشان دادند. این نتایج نشاندهنده پتانسیل نیسرویمب بهعنوان گزینهای درمانی و امیدی برای توسعه درمانهای هدفمند برای افراد مبتلا به اوتیسم است.
کشف و توسعه نیسرویمب، نگاهی روشنتر به آینده درمان اوتیسم دارد و هرچند تحقیقات بیشتری برای اطمینان از ایمنی و تأثیر آن لازم است، شواهد اولیه نشان میدهند که نیسرویمب میتواند گامی مهم در بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به اوتیسم باشد.
جمعبندی
در سالهای اخیر، توسعه داروهای جدید برای اوتیسم به امید تازهای برای بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این اختلال منجر شده است. داروهایی همچون AB-2004، بالواپتان، CM-AT، سورامین و نیسرویمب، هر یک با مکانیسمهای منحصربهفرد خود، در بهبود تعاملات اجتماعی، مهارتهای زبانی، و کاهش رفتارهای تکراری تأثیرات مثبتی نشان دادهاند. از تعدیل گیرندههای اکسیتوسین در مغز تا تأثیر بر بیان ژن و پروتئینهای مرتبط با تقسیم سلولی، این داروها با ارائه رویکردهای نوین درمانی، افقهای تازهای برای کاهش علائم اصلی اوتیسم به وجود آوردهاند.
هرچند هنوز به تحقیقات گستردهتر و بررسیهای بالینی بیشتری برای تأیید ایمنی و اثربخشی این داروها نیاز است، این پیشرفتها نشاندهنده چشمانداز امیدوارکنندهای برای توسعه درمانهای هدفمند و بهبود زندگی افراد مبتلا به اوتیسم و خانوادههای آنان هستند.
منابع
مطالب مشابه
آگنوزیای بینایی، اختلالی عصبی است که توانایی کودک را در تشخیص و شناسایی اشیاء مختل میکند. حتی ممکن است درک بصری و بینایی بیمار سالم باشد، اما قادر به تشخیص چهرهها نباشد. کودکان مبتلا به آگنوزی بینایی معمولاً در پردازش و تفسیر اطلاعات بصری مشکل دارند، که میتواند منجر به مشکلاتی در تشخیص اشیاء آشنا، چهرهها و سایر محرکهای بصری شود.
اختلالات تکاملی، شرایط فیزیکی یا مبتنی بر مغز هستند که بر پیشرفت کودک هنگام رشد و کسب مهارتهای ضروری زندگی تأثیر میگذارند. بسیاری از اختلالات تکاملی کودکی قبل از تولد وجود دارند و در طول زندگی ادامه مییابند. همچنین ممکن است درنتیجه آسیب، ضربه یا سایر عوامل پزشکی در طول کودکی رخ دهند.
هیدروتراپی، که به آن آب درمانی نیز گفته میشود، شکل تخصصی فیزیوتراپی است که از آب برای درمان بیماریها استفاده میکند. این نوع درمان محیطی امن و حمایتی را برای کودکان فراهم میکند که در آن میتوانند بدون تنش جاذبه در فعالیتهای فیزیکی شرکت کنند.
والدین میتوانند با استفاده از بازیهای ساده و سرگرمکننده در محیط خانه، رفتارهای کلیدی فرزند خود را در حوزههای مهمی مانند ارتباط چشمی، تقلید، تعاملات اجتماعی و حساسیتهای حسی زیر نظر بگیرند. این بازیها برای کودک جذاب هستند و در عین حال، به والدین کمک میکنند تا درصورت مشاهده علائم نگرانکننده، بهموقع با متخصصان رشد کودک مشورت نمایند.
کودکان مبتلا به CDD تا حداقل ۲سالگی رشد معمولی متناسب با سن را در ارتباطات کلامی و غیرکلامی، روابط اجتماعی، بازی و رفتار انطباقی دارند. آنها بین سنین ۲ تا ۱۰سالگی، مهارتهای کسبشده قبلی خود را به شکلی قابل توجه در دو یا چند مورد از دست میدهند.
یکی از تفاوتهای بزرگ بین اوتیسم و آسپرگر این است که کودکان مبتلا به اوتیسم دیرتر صحبت کردن را شروع میکنند. اما کسانی که سندرم آسپرگر دارند معمولاً تأخیر زبانی را تجربه نمیکنند. در حالی که کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب منزوی به نظر میرسند، افراد دارای آسپرگر معمولاً میخواهند با دیگران تعامل داشته باشند اما برای برقراری ارتباط با مشکل مواجه میشوند.
اختلال فراگیر رشد (PDD) زمانی اصطلاحی بود که برای توصیف گروهی از تأخیرهای رشدی که بر مهارتهای اجتماعی و ارتباطی تأثیر میگذاشتند، مورد استفاده قرار میگرفت. اما در حال حاضر، پزشکان آن را اختلال طیف اوتیسم (ASD) مینامند.
گرانی والدین درخصوص دیر حرف زدن فرزندشان امری کاملاً طبیعی است. اما باید توجه داشته باشید رشد گفتار در کودکان میتواند تحت تأثیر طیف وسیعی از عوامل قرار گیرد و یکی از این عوامل، تغذیه است که اغلب نادیده گرفته میشود.
اختلال ویژه زبانی (SLI)، اصطلاحی برای اختلال زبان رشدی است. این اختلال زمانی رخ میدهد که مهارتهای زبانی بهدرستی رشد نمیکنند ولی این چالشها به سایر مشکلات رشدی مانند اختلال طیف اوتیسم، آسیب مغزی تروماتیک، آپراکسی گفتار یا کم شنوایی مربوط نیستند.
کودکان مبتلا به اختلال ارتباط اجتماعی در استفاده از زبان برای تعامل با دیگران مشکل دارند. آنها زبان را میفهمند و میتوانند در برخی شرایط از آن استفاده کنند، اما در موقعیتهای اجتماعی در برقراری ارتباط با مشکل روبرو هستند.