تحقیقات نشان میدهند هیچ آزمایش پزشکی خاصی مانند آزمایش خون، برای تشخیص اختلال طیف اوتیسم (ASD) وجود ندارد. در عوض، متخصصان پزشکی باتجربه، تاریخچه رشد و رفتار فرد را بررسی میکنند، با فرد و عزیزانش مصاحبه و مشاهده میکنند و از غربالگری و ابزارهای تشخیصی حرفهای برای تشخیص استفاده میکنند.
در حالی که تشخیص اوتیسم تنها توسط یک متخصص مراقبتهای بهداشتی انجام میشود، چندین ابزار غربالگری وجود دارند که میتوانند والدین، مراقبان و افراد مبتلا به اوتیسم را نسبت به علائم بالقوه اوتیسم آگاه کند. غربالگری زودهنگام اوتیسم میتواند بر دسترسی به خدمات و حمایتها تأثیر بگذارد، که به نوبه خود میتواند بر زندگی آینده افراد مبتلا به اوتیسم تأثیرگذار باشد.
ابزارهای غربالگری (تستهای آنلاین) زیر برای کمک به شناسایی کودکانی که ممکن است اتیسم داشته باشند طراحی شدهاند:
ابزار بررسی توجه اجتماعی و نظارت ارتباطات (SACS-R) برای سنین 12 تا 60 ماه
SACS-R و SACS-PR ابزارهای غربالگری اوتیسم هستند که توسط دانشگاه La Trobe توسعه یافتهاند و برای شناسایی رفتارهایی طراحی شدهاند که مشخصه کودکان در طیف اتیسم از سن 12 ماهگی تا پیشدبستانی است. این ابزار باید توسط یک روانشناس آموزش دیده، مربی دوران کودکی، متخصص بهداشت یا سایر متخصصان استفاده شود.
پرسشنامه غربالگری چالشهای اجتماعی (SCSQ) برای کودکان در سن مدرسه
پرسشنامه غربالگری چالشهای اجتماعی 15 سؤالی مرکز تحقیقات و منابع اوتیسم جنوب غربی (SARRC) که برای استفاده والدین، مربیان و متخصصان پزشکی تهیه شده است، میتواند کودکانی را که ممکن است علائمی را داشته باشند که زمانی به عنوان سندرم آسپرگر شناخته میشد و اکنون سطح 1 ASD (اتیسم خفیف) است، شناسایی کند.
چک لیست اصلاحشده برای اوتیسم در کودکان نوپا، اصلاح شده (M-CHAT-R) برای سنین 16 تا 30 ماه
M-CHAT-R یک پرسشنامه رایگان است که توسط والدین تکمیل می شود و مجموعه ای از 20 سؤال در مورد رفتار فرزند شما میپرسد. میتوانید از نتایج غربالگری برای بحث در مورد نگرانیهایی که ممکن است با ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی فرزندتان داشته باشید، استفاده کنید.
هدف اصلی M-CHAT-R به حداکثر رساندن حساسیت است، به این معنی که تا حد ممکن موارد اتیسم را شناسایی کند. بنابراین، نرخ مثبت کاذب بالایی وجود دارد، به این معنی که همه کودکانی که در معرض خطر هستند، مبتلا به اوتیسم تشخیص داده نمی شوند.
امتیازدهی
برای همه موارد به جز 2، 5 و 12، پاسخ «خیر» نشاندهنده خطر اوتیسم است. برای موارد 2، 5 و 12، «بله» نشاندهنده خطر اوتیسم است. الگوریتم زیر ویژگیهای روانسنجی M-CHAT-R را به حداکثر میرساند:
- احتمال کم: امتیاز کل 0-2 است. اگر کودک کمتر از 24 ماه است، پس از تولد دو سالگی دوباره غربالگری انجام دهید. هیچ اقدام دیگری لازم نیست مگر اینکه نظارت نشاندهنده خطر ابتلا به اوتیسم باشد.
- احتمال متوسط: امتیاز کل 3-7 است. پیگیری (مرحله دوم M-CHAT-R/F) را برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد پاسخهای در معرض خطر اجرا کنید. اگر نمره M-CHAT-R/F روی 2 یا بالاتر باقی بماند، کودک غربالگری مثبت داشته است. اقدام موردنیاز: ارجاع کودک برای ارزیابی تشخیصی و ارزیابی صلاحیت برای مداخله اولیه. اگر امتیاز پیگیری 0-1 باشد، کودک غربالگری منفی داشته است. هیچ اقدام دیگری لازم نیست مگر اینکه نظارت نشاندهنده خطر ابتلا به اتیسم باشد. کودک باید در ویزیتهای بعدی مورد غربالگری مجدد قرار گیرد.
- احتمال بالا: امتیاز کل 8-20 است. دور زدن پیگیری و ارجاع فوری برای ارزیابی تشخیصی و ارزیابی واجد شرایط بودن برای مداخله اولیه قابل قبول است.
چک لیست اصلاحشده برای اوتیسم در کودکان نوپا (M-CHAT-R)
1. اگر به چیزی در آن سوی اتاق اشاره کنید، آیا فرزندتان به آن نگاه میکند؟ (بهعنوان مثال، اگر به یک اسباببازی یا حیوانی اشاره کنید، آیا فرزندتان به اسباببازی یا حیوان نگاه میکند؟) |
بله |
خیر |
2. آیا تا به حال به این فکر کردهاید که ممکن است فرزندتان ناشنوا باشد؟ |
بله |
خیر |
3. آیا کودک شما بازیهای وانمودی انجام میدهد؟ (بهعنوان مثال، وانمود کند که از یک فنجان خالی مینوشد، با تلفن صحبت میکند، یا به عروسک یا حیوان عروسکی غذا میدهد؟) |
بله |
خیر |
4. آیا کودک شما از بالا رفتن از چیزها خوشش میآید؟ (بهعنوان مثال مبلمان، تجهیزات زمین بازی، یا پلهها) |
بله |
خیر |
5. آیا کودک شما حرکات غیرمعمولی با انگشتان خود در نزدیکی چشمان خود انجام میدهد؟ (بهعنوان مثال، آیا کودک شما انگشتان خود را نزدیک چشمانش تکان میدهد؟) |
بله |
خیر |
6. آیا کودک شما با انگشت برای درخواست چیزی یا کمک گرفتن اشاره میکند؟ (بهعنوان مثال، اشاره به یک میانوعده یا اسباببازی که در فاصله دوری قرار دارد) |
بله |
خیر |
7. آیا کودک شما با انگشت اشاره میکند تا چیز جالبی را به شما نشاندهد؟ (بهعنوان مثال، اشاره به یک هواپیما در آسمان یا یک کامیون بزرگ در جاده) |
بله |
خیر |
8. آیا فرزند شما به کودکان دیگر علاقهمند است؟ (بهعنوان مثال، آیا فرزند شما کودکان دیگر را تماشا میکند، به آنها لبخند میزند یا به سمت آنها میرود؟) |
بله |
خیر |
9. آیا فرزندتان چیزهایی را نزد شما میآورد یا آنها را بالا نگه میدارد تا ببینیدشان - نه برای کمک گرفتن، بلکه فقط برای به نشان دادن؟ (بهعنوان مثال، نشان دادن یک گل، یک حیوان عروسکی یا یک کامیون اسباببازی) |
بله |
خیر |
10. آیا فرزندتان وقتی اسمش را صدا میزنید پاسخ میدهد؟ (بهعنوان مثال، آیا وقتی اسمش را صدا میزنید، به بالا نگاه میکند، حرف میزند یا غرغر میکند، یا کاری را که انجام میدهد متوقف میکند؟) |
بله |
خیر |
11. وقتی به فرزندتان لبخند میزنید، آیا او نیز به شما لبخند میزند؟ |
بله |
خیر |
12. آیا فرزند شما از صداهای روزمره ناراحت میشود؟ (بهعنوان مثال، آیا کودک شما با سر و صدایی مانند جاروبرقی یا موسیقی با صدای بلند جیغ میکشد یا گریه میکند؟) |
بله |
خیر |
13. آیا فرزند شما راه میرود؟ |
بله |
خیر |
14. آیا فرزندتان وقتی با او صحبت میکنید، با او بازی میکنید یا لباس تنش میکنید به چشمان شما نگاه میکند؟ |
بله |
خیر |
15. آیا فرزند شما سعی میکند از کارهایی که شما انجام میدهید تقلید کند؟ (بهعنوان مثال، هنگام خداحافظی، کف زدن، یا صدای خندهدار، رفتار شما را تکرار میکند؟) |
بله |
خیر |
16. اگر سر خود را بچرخانید تا به چیزی نگاه کنید، آیا فرزندتان به اطراف نگاه میکند تا ببیند شما به چه چیزی نگاه میکنید؟ |
بله |
خیر |
17. آیا فرزندتان سعی میکند شما را به تماشای خود وادار کند؟ (بهعنوان مثال، آیا فرزندتان برای تمجید به شما نگاه میکند یا میگوید «نگاه کن» یا «مواظبم باش»؟) |
بله |
خیر |
18. آیا کودک شما وقتی به او میگویید کاری انجام دهد، متوجه میشود؟ (بهعنوان مثال، اگر اشاره نکنید، آیا فرزندتان میتواند «کتاب را روی صندلی بگذار» یا «پتو را برای من بیاور» را بفهمد؟) |
بله |
خیر |
19. اگر اتفاق جدیدی بیفتد، آیا فرزندتان به صورت شما نگاه میکند تا ببیند در مورد آن چه احساسی دارید؟ (بهعنوان مثال، اگر صدایی عجیب یا خندهدار بشنود، یا اسباببازی جدیدی ببیند، آیا به صورت شما نگاه میکند؟) |
بله |
خیر |
20. آیا کودک شما فعالیتهای حرکتی را دوست دارد؟ (بهعنوان مثال، تاب خوردن یا پرش) |
بله |
خیر |
پرسشنامه غربالگری طیف اوتیسم (ASSQ)
این پرسشنامه یک ارزیابی 27 سؤالی است که توسط والدین یا معلمان کودکان یا نوجوانان (6 تا 17 سال) پر میشود. این پرسشنامه برای اختلال طیف اوتیسم (ASD) به ویژه در کسانی که IQ بالا یا نرمال دارند، یا کسانی که فقط ناتوانی ذهنی خفیف دارند، طراحی شده است.
میتوان از این پرسشنامه برای پسران و دختران استفاده کرد و از مفهوم قدیمیتر سندرم آسپرگر برای توصیف افراد در انتهای خفیف طیف اوتیسم استفاده میشود. این پرسشنامه برای افراد دارای ناتوانی ذهنی متوسط یا شدید مناسب نیست.
امتیازدهی
نتایج شامل یک نمره کل بین 0 تا 54 است، که در آن نمرات بالاتر نشان میدهد که بسیاری از ویژگیهای اوتیسم گزارش شدهاند. نمره 13 و بالاتر نشان میدهد که اتیسم با نرخ مثبت واقعی 90٪ و نرخ منفی کاذب 22٪ محتمل است.
پرسشنامه غربالگری طیف اوتیسم (ASSQ)
|
خیر |
تا حدودی |
بله |
از مد افتاده است یا جلوتر از زمانه پیش میرود |
0 |
1 |
2 |
به نظر سایر کودکان بهعنوان یک فرد «غیرعادی» در نظر گرفته میشود |
0 |
1 |
2 |
تا حدودی در دنیایی با علایق فکری خاص خود زندگی میکند |
0 |
1 |
2 |
حقایق را در مورد موضوعات خاصی جمعآوری میکند (حافظه خوب) اما واقعاً معنی آنها را درک نمیکند |
0 |
1 |
2 |
درک تحتاللفظی از زبان مبهم و استعاری دارد |
0 |
1 |
2 |
دارای سبک ارتباطی انحرافی با زبانی رسمی، شلوغ، قدیمی یا «رباتمانند» است |
0 |
1 |
2 |
صدا یا گفتار متفاوتی دارد |
0 |
1 |
2 |
بی اختیار صداها را بیان میکند. گلو را صاف میکند، غرغر میکند، میزند، گریه میکند یا جیغ میکشد |
0 |
1 |
2 |
در بعضی چیزها به طرز شگفتآوری خوب است و در بعضی چیزها به طرز شگفتآوری ضعیف است |
0 |
1 |
2 |
آزادانه از زبان استفاده میکند، اما نمیتواند متناسب با زمینههای اجتماعی یا نیازهای شنوندگان مختلف صحبت کند |
0 |
1 |
2 |
فاقد حس همدلی است |
0 |
1 |
2 |
اظهارات سادهلوحانه و شرمآور میکند |
0 |
1 |
2 |
سبک نگاه انحرافی دارد |
0 |
1 |
2 |
مایل است اجتماعی باشد اما در برقراری رابطه با همسالان شکست میخورد |
0 |
1 |
2 |
میتواند با کودکان دیگر باشد اما فقط در شرایط خودش قادر به همراهی است |
0 |
1 |
2 |
دوست صمیمی ندارد |
0 |
1 |
2 |
فاقد عقل سلیم است |
0 |
1 |
2 |
در بازیها ضعیف است: نظری در مورد همکاری در یک تیم ندارد، «گل به خودی» میزند |
0 |
1 |
2 |
دارای حرکات یا ژستهای ناشیانه، ناهماهنگ، ناخوشایند، ناهنجار است |
0 |
1 |
2 |
دارای حرکات غیرارادی صورت یا بدن است |
0 |
1 |
2 |
در انجام فعالیتهای ساده روزانه به دلیل تکرار اجباری اعمال یا افکار خاص مشکل دارد |
0 |
1 |
2 |
روال خاصی دارد: اصرار بر عدم تغییر دارد |
0 |
1 |
2 |
دلبستگی خاصی به اشیا نشان میدهد |
0 |
1 |
2 |
توسط سایر کودکان مورد آزار و اذیت قرار میگیرد |
0 |
1 |
2 |
حالت چهره به طور قابل توجهی غیرعادی دارد |
0 |
1 |
2 |
وضعیت بدنی غیرعادی دارد |
0 |
1 |
2 |
منابع