اختلال رشد زبان بیانی چیست و چطور درمان می شود؟

اختلال زبان بیانی، که به آن تأخیر گفتار بیانی نیز گفته می‌شود، وضعیتی است که با ناتوانی در استفاده از کلمات و ساخت جملات متناسب با سن کودک، مشخص می‌شود. کودکان مبتلا به این اختلال ممکن است برای تشکیل جملات منسجم، پیدا کردن کلمات مناسب و انتقال مؤثر پیام‌های خود با مشکل روبرو شوند. اختلال زبان بیانی می‌تواند کودکان و بزرگسالان را تحت تأثیر قرار دهد و شدت این اختلال می‌تواند متفاوت باشد. اختلال زبان بیانی چالشی ارتباطی است که می‌تواند جنبه‌های مختلف زندگی ازجمله مدرسه و تعاملات اجتماعی را تحت تأثیر قرار دهد. این اختلال می‌تواند توانایی کودک را برای شرکت مؤثر در مکالمات، به اشتراک گذاشتن ایده‌ها و بیان خود به روشی که به‌راحتی توسط دیگران قابل درک باشد، مختل کند.

علائم و نشانه‌های اختلالات زبان بیانی

علائم و نشانه‌های رایج اختلال زبان بیانی معمولاً شامل موارد زیر هستند:

• مهارت‌های واژگان کمتر از حد متوسط
• استفاده نادرست از زمان‌های گذشته، حال و آینده
• ناتوانی در تشکیل جملات پیچیده و به خاطر سپردن کلمات
• ناتوانی در پاسخ به سؤالاتی مانند چه کسی، چه چیزی، کجا، و غیره
• چالش در بیان خواسته‌ها و نیازها یا گفتن داستان‌ها، به اشتراک گذاشتن ایده‌ها یا بیان افکار
• گرامر نامناسب
• استفاده از عبارات و جملات ناقص

برخی از علائم تأخیرهای زبان بیانی در سنین مختلف در جدول زیر ذکر شده‌اند:

تأثیر اختلال زبان بیانی بر زندگی روزمره و یادگیری

اختلال زبان بیانی، صحبت کردن و نوشتن را برای کودکان دشوار می‌کند اما نشان‌دهنده هوش آن‌ها نیست. این اختلال باعث تفاوت در پردازش کلمات می‌شود و پیدا کردن کلمات مناسب برای بیان افکار و احساسات را دشوار می‌کند.

چالش‌های تحصیلی

این اختلال بر عملکرد مدرسه، روابط با خانواده و توانایی ایجاد روابط خارج از خانه تأثیر می‌گذارد. ازآنجایی‌که اختلال زبان بیانی در کودکان بهبود پیدا نمی‌کند، حتماً باید علائم را قبل از ورود فرزندتان به پیش‌دبستانی شناسایی کنید.

اثرات اجتماعی و عاطفی

کودک بدون مداخلات مناسب برای مشکلات واژگان بیانی، همچنان مشکلات ارتباطی را تجربه خواهد کرد. این مسئله می‌تواند منجر به مشکلات رفتاری ناشی از ناامیدی مانند نافرمانی یا بدرفتاری شود. کودک همچنین ممکن است در زبان نوشتاری و گفتاری نیز با مشکل مواجه شود. این امر منجر به مشکلاتی در یادگیری و اجتماعی شدن می‌شود؛ زیرا رفتار کودک به اشتباه درک می‌شود و مشکلات زیر را ایجاد می‌کند:

• مهارت‌های تحصیلی ضعیف
• ناتوانی در یادگیری انگلیسی
• بروز رفتارهای ضد اجتماعی

چالش‌های رایجی که بر توانایی کودک در دستیابی به گفتار بیانی مناسب تأثیر می‌گذارند عبارت‌اند از:

• استفاده از کلمات مبهم
• صحبت کردن و نوشتن با جملاتی کوتاه
• مشکل در گرامر
• بدرفتاری در خانه، اجتماع و مدرسه به‌خاطر عدم درک شدن توسط دیگران
• داشتن واژگانی محدود که در مهارت‌های مکالمه و نوشتاری آن‌ها اختلال ایجاد می‌کند
• ناتوانی در بازنویسی
• ناتوانی در یادداشت‌برداری مؤثر
• تردید در پیوستن به مکالمات
• کپی کردن آنچه دیگران می‌گویند برای گنجانده شدن در مکالمات همسالان یا خانواده
• ناتوانی در گفتن داستان‌ها به‌صورت منطقی یا بدون از دست دادن مسیر
• اعتمادبه‌نفس پایین

علل اختلال زبان بیانی

اختلال زبان بیانی (ELD) می‌تواند علل مختلفی ازجمله عوامل ژنتیکی و تأثیرات محیطی داشته باشد. درک این علل برای شناسایی و رسیدگی مؤثر به این اختلال بسیار مهم است.

عوامل ژنتیکی

عوامل ژنتیکی نقش مهمی در رشد اختلال زبان بیانی ایفا می‌کنند. ژن‌های خاصی که با مهارت‌های زبانی و ارتباطی مرتبط هستند می‌توانند به شروع این اختلال کمک کنند. این ژن‌ها ممکن است جنبه‌های مختلف رشد زبان، مانند یادگیری واژگان، گرامر و ساخت جمله را تحت تأثیر قرار دهند. عوامل ژنتیکی می‌توانند بر توانایی کودک برای بیان خود به‌صورت کلامی تأثیر بگذارند، که منجر به مشکلاتی در تولید و سازماندهی زبان می‌شوند.

توجه به این نکته مهم است که عوامل ژنتیکی به‌تنهایی ممکن است تنها علت این اختلال نباشند. تعامل بین ژن‌ها و تأثیرات محیطی نیز نقش حیاتی در رشد این اختلال ایفا می‌کنند.

تأثیرات محیطی

در کنار عوامل ژنتیکی، تأثیرات محیطی نیز می‌توانند به رشد اختلال زبان بیانی کمک کنند. قرار گرفتن محدود در معرض محیط‌های غنی از زبان، غفلت، سوء استفاده، تجربیات آسیب‌زا و شرایط عصبی خاص مانند اختلال طیف اوتیسم (ASD) و اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD) با ELD مرتبط هستند.

کودکانی که در محیط‌های فقیر از نظر زبان رشد کرده یا غفلت یا سوء استفاده را تجربه می‌کنند، ممکن است تحریک زبانی لازم برای رشد بهینه زبان را دریافت نکنند. تجربیات آسیب‌زا همچنین می‌توانند بر مهارت‌های زبانی تأثیر بگذارند؛ زیرا فرد ممکن است به‌دلیل تأثیر عاطفی تروما در بیان خود مشکل داشته باشد.

علاوه‌براین، شرایط عصبی خاصی مانند اوتیسم و بیش‌فعالی، دارای شیوع بالاتری از مشکلات زبان بیانی هستند. این بیمار‌ی‌ها می‌توانند بر پردازش و بیان زبان تأثیر بگذارند، که به رشد اختلال زبان بیانی کمک می‌کنند.

مهم است به یاد داشته باشید که ELD می‌تواند ترکیبی از علل ژنتیکی و محیطی داشته باشد. عوامل خاصی که به مشکلات زبان بیانی کودک کمک می‌کنند ممکن است متفاوت باشند. بنابراین ارزیابی جامع توسط آسیب‌شناس گفتار-زبان می‌تواند به شناسایی علل زمینه‌ای و هدایت مداخلات مناسب کمک کند.

شیوع و بیماری‌های هم‌زمان

اختلال زبان بیانی در میان کودکان غیر معمول نیست. این بیماری اغلب بین سنین 3 تا 5سالگی تشخیص داده می‌شود. تخمین زده می‌شود که تقریباً 3 تا 5 درصد از کودکان دارای اختلال زبان بیانی هستند.

کودکان با اختلال زبان بیانی ممکن است بیماری‌های هم‌زمان دیگری را نیز مانند اختلال زبان دریافتی تجربه کنند. اختلال زبان دریافتی شامل ناتوانی در درک زبان گفتاری، حرکات، مفاهیم و ایده‌ها است. این بیماری می‌تواند بر توانایی کودک برای درک آنچه می‌خواند، یادگیری کلمات جدید، پاسخ به سؤالات، پیروی از دستورالعمل‌ها و شناسایی اشیاء تأثیر بگذارد.

درک نشانه‌های اولیه و جستجوی مداخله مناسب می‌تواند به کودکان با اختلال زبان بیانی کمک زیادی کند. با حمایت و درمان زودهنگام، کودکان می‌توانند مهارت‌های ارتباطی قوی‌تری را توسعه دهند، واژگان خود را بهبود بخشند و توانایی خود را برای بیان مؤثر خود افزایش دهند. مهم است که والدین، مراقبان و مربیان محیطی حمایتی و پرورشی را فراهم کنند که رشد زبان را تشویق می‌کند و مهارت‌های ارتباطی را تقویت می‌نماید.

تشخیص اختلال زبان بیانی

هنگامی که صحبت از تشخیص اختلال زبان بیانی می‌شود، فرایند ارزیابی جامع ضروری است. این فرایند شامل ارزیابی مهارت‌های زبانی کودک و تعیین علائم و نشانه‌های مرتبط با این اختلال می‌شود. آسیب‌شناسان گفتار-زبان (SLPs) نقشی حیاتی در این سفر تشخیصی ایفا می‌کنند.

فرایند ارزیابی

فرایند ارزیابی برای اختلال زبان بیانی معمولاً شامل ترکیبی از ارزیابی‌ها و مصاحبه‌ها با والدین، مراقبان و معلمان است. هدف، جمع‌آوری اطلاعات درمورد توانایی‌های زبانی کودک و شناسایی مشکلات است. برخی از روش‌های ارزیابی رایج عبارت‌اند از:

• مصاحبه با والدین: گفتاردرمانگران با والدین یا مراقبان مصاحبه می‌کنند تا اطلاعاتی درمورد رشد زبان، نقاط عطف و هرگونه نگرانی آن‌ها به دست آورند. این اطلاعات به تشکیل تصویری جامع از توانایی‌های زبانی کودک کمک می‌کنند.
• نمونه‌های گفتار: ضبط نمونه‌های گفتار به گفتاردرمانگر اجازه می‌دهد تا مهارت‌های زبان بیانی کودک را تجزیه و تحلیل کند. او عواملی مانند استفاده از واژگان، گرامر، تشکیل جمله و سازماندهی کلی زبان را بررسی می‌کند.
• برچسب‌گذاری تصاویر: این ارزیابی شامل برچسب‌گذاری تصاویر توسط کودک است، که اطلاعات ارزشمندی درمورد توانایی او برای بیان خود با استفاده از کلمات و جملات فراهم می‌کند.
• جمع‌آوری اطلاعات: گفتاردرمانگر همچنین ممکن است اطلاعاتی را از والدین، مراقبان و معلمان به دست آورد تا ماهیت و شدت اختلال زبان را درک کند. همکاری با سایر متخصصان درگیر در مراقبت از کودک، مانند مربیان و روانشناسان، می‌تواند بینش‌هایی اضافی ارائه دهد. گفتاردرمانگر می‌تواند با استفاده از این تکنیک‌های ارزیابی به‌طور مؤثر اختلال زبان بیانی را تشخیص داده و برنامه‌های درمانی مناسبی را که متناسب با نیازهای هر کودک است، توسعه دهد.

نقش آسیب‌شناسان گفتار-زبان

آسیب‌شناسان گفتار-زبان (SLPs) نقشی اصلی در تشخیص و درمان اختلالات زبان بیانی ایفا می‌کنند. آن‌ها متخصصان بسیار آموزش‌دیده‌ای هستند که در ارزیابی و درمان اختلالات ارتباطی در کودکان تخصص دارند. گفتاردرمانگران با کودک و خانواده‌اش از نزدیک کار می‌کنند تا به چالش‌های ناشی از اختلال زبان بیانی رسیدگی کنند.

آن‌ها در فرایند تشخیصی، بر تخصص خود برای انجام و تفسیر ارزیابی‌ها تکیه می‌کنند تا تعیین کنند آیا کودک معیارهای اختلال زبان بیانی را برآورده می‌کند یا خیر. گفتاردرمانگران عوامل مختلفی ازجمله مهارت‌های زبانی کودک، نقاط عطف رشدی و وجود هرگونه شرایط هم‌زمان را در نظر می‌گیرند.

گفتاردرمانگر پس از تشخیص بیماری، برنامه‌های درمانی فردی را بر اساس نیازهای خاص کودک توسعه می‌دهد. او از انواع مختلف تکنیک‌های گفتاردرمانی برای هدف قرار دادن حوزه‌هایی مانند رشد واژگان، تشکیل جمله و سازماندهی کلی زبان استفاده می‌کند. فرایند درمان اغلب شامل جلسات درمانی منظمی است، که در آن SLPها راهنمایی، پشتیبانی و فعالیت‌هایی را برای کمک به بهبود مهارت‌های زبان بیانی کودک ارائه می‌دهند.

گفتاردرمانگر علاوه‌بر کار مستقیم با کودک، نقش حیاتی والدین را در حمایت از رشد زبان کودک خود تشخیص می‌دهد. او به والدین درمورد نحوه شرکت در فعالیت‌هایی مانند خواندن، صحبت کردن و گوش دادن به کودک که مهارت‌های زبانی را افزایش می‌دهد، راهنمایی می‌کند. مشارکت والدین برای تقویت اهداف درمانی و ترویج پیشرفت مداوم بسیار مهم است.

کودکان مبتلا به اختلال زبان بیانی با کمک گفتاردرمانگر و پیروی از راهنمایی‌های او می‌توانند در توانایی‌های ارتباطی خود گام‌های مهمی بردارند. تخصص و حمایت این متخصصان در کمک به کودکان برای غلبه بر چالش‌های مرتبط با اختلال زبان بیانی بسیار ارزشمند است.

درمان اختلال زبان بیانی

هنگامی که صحبت از رسیدگی به اختلال زبان بیانی می‌شود، چندین گزینه درمانی مؤثر در دسترس هستند. مداخله اصلی برای کودکان مبتلا به اختلال زبان بیانی، گفتاردرمانی است. علاوه‌براین، حمایت و مشارکت والدین نقشی حیاتی در کل فرایند درمان ایفا می‌کند.

تکنیک‌های گفتاردرمانی

گفتاردرمانی جزئی کلیدی در درمان اختلال زبان بیانی است. آسیب‌شناسان گفتار-زبان (SLPs) با کودکان از نزدیک کار می‌کنند تا واژگان، تشکیل جمله و سازماندهی کلی زبان آن‌ها را بهبود بخشند. آن‌ها ازطریق انواع تکنیک‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا راحت‌تر از زبان استفاده کنند و مهارت‌های زبان بیانی خود را توسعه دهند. برخی از تکنیک‌های رایج گفتاردرمانی که برای اختلال زبان بیانی استفاده می‌شوند عبارت‌اند از:

• مدل‌سازی گفتار صحیح: گفتاردرمانگر گفتار صحیح را مدل‌سازی می‌کند و نمونه‌هایی را برای کودکان ارائه می‌دهد تا تقلید کنند، و به آن‌ها کمک می‌کند تا استفاده صحیح از زبان را یاد بگیرند و تمرین کنند.
• کمک‌های بصری: کمک‌های بصری، مانند تصاویر، نمودارها و دیاگرام‌ها، می‌توانند به کودکان در درک و بیان مؤثرتر خود کمک کنند.
• فعالیت‌های تعاملی: شرکت در فعالیت‌های تعاملی، مانند بازی‌ها و نقش‌آفرینی، به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های زبانی خود را در محیطی سرگرم‌کننده و محرک تمرین کنند.
• قصه‌گویی و خواندن داستان: تشویق فعالیت‌های قصه‌گویی و خواندن می‌تواند واژگان، درک و سازماندهی زبان کودک را افزایش دهد.

حمایت و مشارکت والدین

والدین و مراقبان نقشی حیاتی در حمایت از کودکان با اختلال زبان بیانی دارند. آن‌ها می‌توانند محیطی پرورشی و غنی از زبان ایجاد کنند و باعث رشد زبان کودک شوند. والدین می‌توانند با مشارکت فعال در درمان فرزند خود، اثربخشی درمان را بیشتر افزایش دهند. برخی از راه‌هایی که والدین می‌توانند از رشد زبان فرزند خود حمایت کنند عبارت‌اند از:

• تمرینات ارتباطی روزانه: شرکت در مکالمات منظم، پرسیدن سؤالات باز و تشویق کودک به بیان خود به‌صورت کلامی می‌توانند مهارت‌های زبان بیانی آن‌ها را بهبود بخشند.
• حمایت و گوش دادن فعال: فراهم کردن محیطی حمایتی به کودکان اجازه می‌دهد تا به‌راحتی افکار و ‌احساسات خود را بیان کنند. گوش دادن فعال علاقه را نشان می‌دهد و ارتباط بیشتر را تشویق می‌کند.
• فراهم کردن محیطی غنی از زبان: ایجاد محیطی که در آن زبان به‌طور مکرر استفاده می‌شود، می‌تواند به کودکان کمک کند تا مهارت‌های زبانی خود را در موقعیت‌های واقعی تمرین کنند. این روش می‌تواند شامل خواندن با هم، بحث درمورد فعالیت‌های روزانه و اشاره به کلمات روی علائم یا در طول گردش باشد.
• همکاری با آسیب‌شناسان گفتار-زبان: حفظ ارتباط باز با گفتاردرمانگر کودک و سایر متخصصان درگیر در مراقبت از او، رویکردی هماهنگ را برای درمان تضمین کرده و امکان نظارت بر پیشرفت و تنظیمات لازم را فراهم می‌کند.

ترکیب تکنیک‌های گفتاردرمانی با حمایت و مشارکت قوی والدین، می‌تواند پیشرفت‌های قابل توجهی در رشد زبان کودک ایجاد کند. تلاش مشترک بین آسیب‌شناسان گفتار-زبان و والدین، رویکردی جامع به درمان ارائه می‌دهد و پتانسیل کودک را برای بهبود و موفقیت به حداکثر می‌رساند.

جمع‌بندی

اختلال زبان بیانی،‌ اختلالی ارتباطی است که در آن کودکان در بیان افکار، ایده‌ها و نیازهای خود مشکل دارند. این مشکل به توانایی‌های درکی آن‌ها ارتباطی ندارد؛ به این معنی که کودک ممکن است آنچه را می‌شنود به‌خوبی درک کند، اما در بیان کلمات و جملات با مشکل مواجه شود. این چالش‌ها می‌توانند به ناامیدی کودک منجر شوند و بر تعاملات اجتماعی و عملکرد تحصیلی او تأثیر بگذارند. با تشخیص زودهنگام و دریافت گفتاردرمانی تخصصی، کودکان می‌توانند استراتژی‌هایی را برای بهبود مهارت‌های ارتباطی خود بیاموزند و با موفقیت رشد کنند. گروه توانبخشی راه کمال با تشکیل جلسات گفتاردرمانی به کودکان مبتلا به اختلالات زبانی کمک می‌کند. اگر فرزند شما مبتلا به اختلال زبان بیانی است می‌توانید جهت آشنایی بیشتر با خدمات ما، دریافت مشاوره رایگان یا تعیین نوبت ویزیت با ما تماس بگیرید.

منابع

kutestkids.com

noblesspeechtherapy.com