ماساژ درمانی کودکان: تاثیر آن در رشد جسمی و روانی کودک

ماساژ درمانی کودک روشی طبیعی، مراقبتی و آرامش‌بخش برای حمایت از سلامت و رفاه کودک است. این درمان به‌گونه‌ای طراحی شده است که با استفاده از حرکات نرم و ریتمیک به ایجاد آرامش، کاهش اضطراب و بهبود خلق و خوی کودکان کمک کند. ماساژ درمانی تأثیرات مثبت زیادی بر کودکان سنین مختلف دارد و برای کودکان 1.5 ماهه و بالاتر توصیه می‌شود.

چه زمانی ماساژ کودک توصیه می‌شود؟

تحقیقات مختلف نشان داده‌اند که ماساژ به کودکانی که از آسم یا مشکلات آرتریت رنج می‌برند، کمک می‌کند. از‌‌آنجایی‌که هدف ماساژ درمانی ایجاد آرامش است ،می‌تواند به رفع مشکلات زیر کمک کند:

• دردهای رشد
• گرفتگی عضلات
• مشکلات گردش خون و دستگاه گوارش
• مشکلات هماهنگی و تمرکز
• اختلال بیش‌فعالی
• بی‌خوابی
• افسردگی و اضطراب
• یبوست و دفع
• پرخوری عصبی و موارد دیگر

تکنیک‌های ماساژ کودکان

برخی از تکنیک‌های رایج ماساژ کودکان شامل موارد زیر می‌شوند:

• استروکینگ: استروکینگ، تکنیکی بنیادی است که شامل حرکات طولانی و ملایم در جهت قلب است. این تکنیک، نه‌تنها گردش خون را بهبود می‌بخشد، بلکه سیستم عصبی را نیز آرام کرده و احساس آرامش عمیقی را ایجاد می‌کند. از استروکینگ برای کمک به ایجاد احساس آرامش و امنیت در کودکان و برقراری ارتباط بیشتر با بدن خود استفاده می‌شود.
• کنیدینگ: ماساژ کنیدینگ شامل ورز دادن و مالش ملایم عضلات بوده و بسیار شبیه به ورز دادن خمیر است. این تکنیک به‌ویژه برای تسکین گرفتگی عضلات، به‌خصوص در کودکان فعال یا کودکانی که دچار سفتی عضلات مرتبط با رشد می‌شوند، مفید است. با استفاده از ماساژ کنیدینگ درمانگر می‌تواند بر روی نواحی خاصی که دارای تنش هستند، تمرکز کرده و تسکین هدفمند را فراهم کند.
• افلوراژ (حرکات دایره‌ای): در ماساژ افلوراژ، از حرکات دایره‌ای ملایم، اغلب با نوک انگشتان، استفاده می‌شود. این روش به تحریک دستگاه گوارش و تسکین مشکلاتی مانند گاز معده و یبوست کمک می‌کند و برای نوزادانی که از کولیک یا ناراحتی گوارشی رنج می‌برند، مفید است. اعمال فشار ملایم به‌صورت حرکت دایره‌ای در جهت عقربه‌های ساعت به تسهیل هضم بهتر و کاهش ناراحتی شکمی کمک می‌کند.
• فشار دادن با شست: فشار دادن با شست تکنیک دیگری است که برای اعمال فشار ملایم و کنترل‌شده در سرتاسر کمر یا کف پاها استفاده می‌شود. این تکنیک برای آزاد کردن نواحی کوچک دارای تنش یا گره‌های عضلانی عالی است و به کودکان کمک می‌کند تا احساس راحتی بیشتری داشته باشند. ماساژ دادن با شست به‌ویژه برای کودکانی که ممکن است در پاها یا پشت کمر خود ناراحتی موضعی داشته باشند، مؤثر است.
• تاپوتمنت (ضربه زدن): تاپوتمنت که به معنای ضربه زدن یا کوبیدن ملایم با نوک انگشتان است، برای تحریک ملایم گردش خون و تقویت انرژی بدن استفاده می‌شود. این تکنیک می‌تواند ماساژ را برای کودکان جذاب‌تر و لذت‌بخش‌تر کند؛ به‌ویژه هنگامی که خسته یا کسل هستند.
• روکینگ (تکان نوسانی): تکان نوسانی، حرکتی طبیعی است که احساس بغل یا آغوش گرفتن را تقلید می‌کند. به همین دلیل در آرام کردن نوزادان و کودکان خردسال بسیار مؤثر است. در این روش درمانگر، کودک را به‌آرامی به جلو و عقب تکان می‌دهد که به کاهش بی‌قراری و ایجاد احساس امنیت کمک می‌کند. روکینگ برای آرام شدن کودکان بسیار کوچک قبل از خواب در طول روز یا خواب شبانه ایده‌آل است.
• کشش ملایم: کشش ملایم بازوها و پاها برای بهبود انعطاف‌پذیری و دامنه‌ حرکتی استفاده می‌شود. این تکنیک به‌ویژه برای کودکان نوپایی که تازه شروع به کشف راه رفتن خود می‌کنند، مفید است. با استفاده از این تکنیک، می‌توان به تسکین سفتی عضلات و تقویت رشد سالم آن‌ها کمک کرده و انجام فعالیت‌های فیزیکی را برای کودکان آسان‌تر کرد.
• رفلکسولوژی: رفلکسولوژی شامل اعمال فشار ملایم بر نقاط خاصی از پاها یا دست‌ها است که با نواحی مختلف بدن مطابقت دارند. این تکنیک به‌ویژه برای رفع مشکلات خواب یا ناراحتی گوارشی مؤثر است. رفلکسولوژی به درمانگر کمک می‌کند تا آرامش و تعادل را در بدن تقویت کرده و از سلامت عمومی حمایت کند.
• ماساژ پر: ماساژ پر (لمس بسیار سبک) تکنیکی بسیار ملایم است که برای تحریک سیستم حسی و افزایش آگاهی بدن استفاده می‌شود. این تکنیک شامل لمس سبک و تقریباً قلقلک‌دهنده است که می‌تواند برای کودکان آرامش‌بخش و جذاب باشد. اغلب ماساژ را با این تکنیک به پایان می‌رسانند تا کودکان احساس آرامش، خوشحالی و ارتباط بیشتر با بدن خود را حفظ کنند.

مزایای ماساژ درمانی کودک

ماساژ درمانی مزایای فیزیکی، عاطفی و رشدی زیادی برای نوزادان و کودکان دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

مزایای فیزیکی

• بهبود گردش خون: ماساژ،‌ جریان خون را تقویت کرده و به بهبود سلامت پوست و تقویت عضلات کمک می‌کند. افزایش گردش خون همچنین باعث بهبود رساندن اکسیژن و مواد مغذی به تمام قسمت‌های بدن می‌شود که برای رشد و بهبودی بسیار مهم است.
• تسکین گرفتگی عضلات: حرکات ملایم ماساژ و نوازش به شل شدن عضلات سفت یا منقبض کمک می‌کند و ناراحتی را کاهش می‌دهد. این امر به‌ویژه برای کودکان فعال یا کودکانی که دچار رشد ناگهانی می‌شوند و سفتی عضلات را تجربه می‌کنند، مفید است.
• کمک به مشکلات گوارشی: ماساژ به هضم غذا کمک می‌کند و می‌تواند مشکلات رایج مانند گاز معده، یبوست و کولیک را تسکین دهد. ماساژ ملایم شکم به‌صورت دایره‌ای در جهت عقربه‌های ساعت به تحریک دستگاه گوارش کمک کرده، حرکات روده را منظم می‌کند و ناراحتی را کاهش می‌دهد.
• بهبود خواب: ماساژ می‌تواند با افزایش آرامش عضلات و سیستم عصبی به بهبود کیفیت خواب کمک کند. ماساژ آرامش‌بخش قبل از خواب می‌تواند به کودکان کمک کند تا سریع‌تر به خواب بروند و مدت‌زمان بیشتری بخوابند.

مزایای عاطفی

• کاهش استرس و اضطراب: تحقیقات نشان داده‌اند که ماساژ سطح کورتیزول (هورمون استرس) را کاهش داده و در عین حال سروتونین و اکسی‌توسین (هورمون‌های آرامش و شادی) را افزایش می‌دهد. این تعادل عاطفی به کودکان کمک می‌کند تا احساس امنیت بیشتری داشته باشند و کمتر مضطرب شوند.
• تقویت پیوند بین والدین و کودک: ماساژ فرصتی فوق‌العاده برای والدین است تا ازطریق لمس با فرزند خود ارتباط برقرار کنند. ماساژ کودک فضایی برای اعتماد، نزدیکی و پیوند عاطفی ایجاد کرده و به کودک کمک می‌کند تا احساس عشق و امنیت داشته باشد.
• بهبود خلق و خو: آزاد شدن هورمون‌های مثبت در حین ماساژ درمانی می‌تواند منجر به بهبود کلی خلق و خو شود. کودکانی که ممکن است با نوسانات خلقی یا تحریک‌پذیری دست و پنجه نرم کنند، می‌توانند با ماساژ منظم احساس تعادل و آرامش بیشتری داشته باشند.

مزایای رشدی

• حمایت از رشد حسی: ماساژ حواس لامسه، بینایی و شنوایی را تحریک کرده و از رشد حسی نوزاد حمایت می‌کند. هنگامی که نوزاد به احساسات مختلف ماساژ عادت می‌کند، با بدن و محیط اطراف خود بیشتر هماهنگ می‌شود. این امر به رشد همه‌جانبه او کمک می‌کند.
• حمایت از رشد مهارت‌های حرکتی: ماساژ با تحریک عضلات و مفاصل، آگاهی بدن و هماهنگی کودک را افزایش می‌دهد. این آگاهی بهبودیافته از بدن می‌تواند به رشد مهارت‌های حرکتی مانند خزیدن، ایستادن و درنهایت راه رفتن کمک کند.
• تقویت سیستم ایمنی: ماساژ تعداد گلبول‌های سفید خون را که نقش مهمی در دفاع از بدن در برابر بیماری‌ها دارند، افزایش می‌دهد. افزایش گردش خون ناشی از ماساژ همچنین به دفع سموم و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند.
• تشویق امنیت عاطفی: فرایند پرورش‌دهنده و مداوم ماساژ، امنیت عاطفی را تقویت می‌کند و به کودکان اجازه می‌دهد تا در محیط خود احساس راحتی و اعتماد‌به‌نفس بیشتری داشته باشند. این ثبات عاطفی می‌تواند به‌ویژه در تایم‌هایی خاص مانند شروع مدرسه یا سازگاری با تغییرات در خانه مهم باشد.
• تقویت مهارت‌های تعامل اجتماعی: ماساژ که شامل لمس منظم کودکان است، به آن‌ها کمک می‌کند تا ارزش محبت فیزیکی را درک کنند و همدلی را پرورش دهند. درنتیجه، تعاملات اجتماعی کودکان همزمان با رشد آن‌ها تقویت می‌شوند و روابط مثبت آن‌ها با همسالان و اعضای خانواده بهبود می‌یابند..
• تسکین دردهای ناشی از رشد: بسیاری از کودکان به هنگام رشد، به‌ویژه در مراحل رشد سریع، دچار دردهای رشد می‌شوند. ماساژ می‌تواند به تسکین درد عضلانی ناشی از رشد کمک کرده و روند رشد را راحت‌تر کند.

موارد منع ماساژ درمانی کودکان

مانند هر نوع درمان دیگری، ماساژ درمانی کودک نیز موارد منع مصرف خاصی دارد.

ماساژ درمانی برای کودکانی که تب، عفونت‌های پوستی، جراحی‌های اخیر، شکستگی، سوختگی یا جراحات و ضعف قلب دارند، توصیه نمی‌شود. بهتر است پیش از شروع درمان، درمورد وضعیت سلامت فعلی کودک و موارد منع مصرف با یک درمانگر عمومی مشورت کنید.

جمع‌بندی

به‌طور کلی، ماساژ درمانی می‌تواند در سنین 8 تا 16سالگی به‌دلیل وجود جهش‌های رشدی برای کودکان بسیار مفید باشد. جهش‌های رشدی در این دوره از زندگی کودک شایع هستند و می‌توانند منجر به افزایش تنش و درد عضلانی شوند. زمانی که ماساژ درمانی در طیف وسیعی از شرایط مانند درد حاد، درد مزمن و سفتی عضلات استفاده شود، می‌تواند بسیار مفید باشد.ماساژ درمانی می‌تواند ازطریق گشاد کردن عروق و افزایش دما و کشسانی بافت عضلانی، مزایایی مانند کاهش تنش و درد، حفظ عضلات سالم و تقویت سیستم ایمنی بدن را به همراه داشته باشد. اگر شما نیز به دنبال یک روش امن و مؤثر برای بهبود سلامت کودک خود هستید، می‌توانید با گروه توانبخشی راه کمال تماس بگیرید و از خدمات حرفه‌ای ما بهره‌مند شوید. تیم ما با تخصص و تجربه بالا در زمینه ماساژ درمانی کودکان آماده ارائه خدمات درمانی به شما و فرزندانتان است. همین امروز تماس بگیرید و آینده‌ای سالم‌تر برای کودکتان رقم بزنید!

منابع

westendwellness.ca