موسیقی درمانی بر بهبود بیان تجربیات عاطفی درونی و کمک به آگاهی بدن تمرکز دارد. این روش درمانی با تأثیر شدیدی که بر احساسات دارد، به کاهش استرس و افزایش آرامش در کودکان مبتلا به اوتیسم کمک میکند.
موسیقی به کاهش تنش در بدن کمک میکند. برخی از کارشناسان معتقدند موسیقی درمانی تأثیر مثبتی بر موارد زیر دارد:
- سیستم عصبی
- مغز
- عملکردهای شناختی
- مسائل پردازش حسی
موسیقیدرمانگران از ملودیها، ریتمها و صداهای خاصی برای کمک به افراد مبتلا به اوتیسم برای ابراز احساساتی مانند عصبانیت یا اضطراب استفاده میکنند. هدف درمانگر کمک به تنظیم حالات تنش کودک مبتلا به اوتیسم است.
روش های درمان اتیسم متفاوت هستند و برای درمان باید گزینه های مختلف را امتحان کنید. موسیقی شکلی از بیان بدون کلام است که این ویژگی این روش درمانی را برای کودکان غیرکلامی و کودکان با تأخیر در گفتار مفید میکند.
در سالهای اخیر، موسیقی درمانی بهعنوان ابزاری قدرتمند برای افزایش رشد کودکان مبتلا به اوتیسم استفاده شده است. موسیقی درمانی کیفیت زندگی بیمار را افزایش میدهد و محیطی مثبت ایجاد کرده که زمینه رشد موفق او را فراهم میکند.
موسیقی درمانی و اوتیسم
تحقیقات نشان میدهند اکثر افراد مبتلا به اوتیسم به موسیقی پاسخ مثبت نشان میدهند. افراد مبتلا به اوتیسم اغلب به موسیقی علاقه و واکنش نشان میدهند و این مسئله موسیقی را به یک ابزار درمانی عالی برای کار با این بیماران تبدیل میکند. انعطافپذیری موسیقی آن را به رسانهای تبدیل میکند که میتواند به نیازهای افراد مختلف پاسخگو باشد. موسیقی انگیزهبخش و لذتبخش است و میتواند ارتباط، آرامش و یادگیری را تقویت کند.
فواید موسیقی درمانی برای اوتیسم
مطالعات مختلف نشان میدهند که موسیقی درمانی برای مقابله با رفتارهای چالشبرانگیز، کاهش اضطراب و بهبود توجه کودک مفید است.
تحقیقات همچنین نشان میدهند موسیقی درمانی میتواند به بهبود موارد زیر کمک کند:
- اعتمادبهنفس
- تعامل اجتماعی
- استقلال
- تمرکز
- توجه
- انگیزه
در مطالعات بالینی مختلف مشخص شده است که بین فعالیتهای موسیقی و نتایج یادگیری ارتباطی وجود دارد. در اینجا برخی از مزایای کلیدی موسیقی درمانی برای کودکان مبتلا به اوتیسم ذکر شدهاند:
بیان و تنظیم عاطفی
کودکان مبتلا به اوتیسم میتوانند ازطریق موسیقی درمانی یاد بگیرند که احساسات خود را به شیوهای ساختاریافته و لذتبخش شناسایی و بیان کنند. در نتیجه، تنظیم هیجانی افزایش مییابد، فروپاشی کاهش پیدا میکند و بهبود احساس آرامش درونی را تجربه میکنند.
پرورش مهارتهای اجتماعی
تجربه ساخت موسیقی، تعامل اجتماعی را در میان کودکان مبتلا به اوتیسم تشویق میکند. جلسات گروهی فرصتهایی برای تجربیات مشترک فراهم میکنند. همانطور که کودکان اعمال خود را با ریتم موسیقی هماهنگ میکنند، بهطور طبیعی مهارتهای اجتماعی خود را نیز توسعه میدهند.
تقویت مهارتهای ارتباطی
کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است با چالشهای ارتباط کلامی روبرو شوند. موسیقی درمانی یک کانال جایگزین برای ابراز وجود و ارتباط برای کودکان مبتلا به اوتیسم فراهم میکند. ملودیها، ریتمها و نشانههای غیرکلامی ابزاری میشوند که افراد مبتلا به اوتیسم ازطریق آنها افکار و احساسات خود را منتقل میکنند.
جلسات موسیقی درمانی برای اوتیسم
در طول یک جلسه موسیقی درمانی، موسیقی درمانگر به بدن متحرک کودک و صدای او واکنش نشان میدهد. درمانگر همچنین از چندین ابزار موسیقی استفاده میکند.
طول جلسات متفاوت است و بسته به شرایط کودک از چند دقیقه تا چند ساعت طول میکشد. جلسات میتوانند بهصورت فردی یا در محیطی گروهی تشکیل شوند. همچنین موسیقی درمانی خانوادهمحور نیز وجود دارد که در آن تمام اعضای خانواده در جلسات شرکت میکنند. هدف این رویکرد کمک به کودک مبتلا به اوتیسم و کل خانواده برای بهبود سلامت روانی و جسمی است. موسیقی درمانی باید همیشه توسط یک موسیقی درمانگر تحصیلکرده با حداقل مدرک کارشناسی موسیقی درمانی و حداقل 1200 ساعت آموزش بالینی انجام شود. بسته به موقعیت کودک، درمانگر باید اهدافی را برای کودک تدوین کند و با والدین در میان بگذارد. اهداف برنامه درمانی باید بهصورت کتبی مستند شوند تا امکان بررسی طولانیمدت پیشرفت فراهم شود. هر موسیقی درمانگر دستورالعملهای خاصی را برای برنامه درمانی کودک ارائه میدهد.
نحوه اجرای موسیقی درمانی
موسیقی درمانی برای اوتیسم عملکردهای زیادی در محیطهای مختلف دارد. بااینحال، سه عامل مهم عبارتاند از:
رویکردهای فردی
موسیقی درمانی برای تطبیق مداخلات با اولویتها و حساسیتهای هر کودک، انعطافپذیری زیادی دارد. به همین دلیل، درمانگران اغلب برای درک نقاط قوت و چالشهای کودک با والدین همکاری میکنند.
ترکیب آهنگهای مورد علاقه
موسیقی آشنا میتواند ابزار قدرتمندی برای درگیر کردن کودکان مبتلا به اوتیسم باشد. گنجاندن آهنگهای مورد علاقه کودکان در جلسات درمانی میتواند به آنها انگیزه دهد و احساس راحتی ایجاد کند.
این آهنگهای ویژه برای موسیقی درمانی میتوانند شکاف بین منطقه راحتی کودک و محیط درمانی را پر کنند.
پیگیری پیشرفت
بررسی تأثیر موسیقی درمانی برای پیگیری پیشرفت بیمار ضروری است. این کار تضمین میکند که درمان مؤثر باقی میماند و اجازه میدهد تا با رشد کودک تغییراتی در برنامه درمانی اعمال شود.
تحقیقات انجام شده در مورد تأثیر موسیقی درمانی بر اوتیسم
انجمن موسیقی درمانی آمریکا ازطریق مجلات معتبر مانند مجله موسیقی درمانی و دیدگاههای موسیقی درمانی و مقالات گسترده در مجلات خارج از این حرفه، تحقیقات زیادی را ترویج کرده است که مزایای موسیقی درمانی را با افراد مبتلا به اوتیسم بررسی میکنند. طیف نتایج بالینی مورد مطالعه عمدتاً بر استفاده از موسیقی برای رسیدگی به موارد زیر متمرکز شده است:
- ارتباط
- شناخت
- رفتارها (مشکلات/ رفتارهای تکراری/ رفتارهای کلیشهای)
- مهارتهای اجتماعی و تعامل
- تنظیم عاطفی
نتایج این تحقیقات بهصورت خلاصه در ادامه ذکر شدهاند:
- موسیقی جذابیت جهانی دارد و باعث گسترش روابط، تسهیل یادگیری، بیان و بهبود ارتباطات میشود. موسیقی به جلب توجه و حفظ توجه افراد کمک میکند و بهعنوان یک روش «تقویتکننده» طبیعی برای واکنشهای موردنظر استفاده میشود.
- موسیقی درمانی میتواند افراد را به کاهش پاسخهای منفی یا خودتحریکی و افزایش مشارکت نسبت به روشهای مناسبتر و قابل قبولتر از نظر اجتماعی تحریک کند.
- موسیقی درمانی میتواند کسانی را که زبان کلامی ندارند قادر به برقراری ارتباط، مشارکت و بیان خود بهصورت غیرکلامی کند. اغلب اوقات موسیقی درمانی به رشد مهارتهای ارتباط کلامی، گفتار و زبان کمک میکند. یادگیری زمانبندی بینفردی و تعامل متقابل در بازیها، نوبت گرفتن، گوش دادن و پاسخ دادن به فرد دیگر در موسیقی درمانی تقویت میشود.
- موسیقی درمانی به افراد مبتلا به اوتیسم کمک میکند تا احساسات خود را شناسایی کرده و به درستی بیان کنند.
- ازآنجاییکه موسیقی در هر دو نیمکره مغز پردازش میشود، میتواند عملکرد شناختی را تحریک کند و ممکن است برای اصلاح برخی از مهارتهای گفتاری/ زبانی استفاده شود. تحقیقات اخیر نشان میدهند که موسیقی ممکن است مناطقی از مغز را درگیر کند که روی سیستم عصبی آینهای انسان همپوشانی دارند.
- موسیقی محرک عینی و چند حسی (شنیداری، بصری، حس عمقی، دهلیزی و لامسه) را فراهم میکند.
- مؤلفه ریتمیک موسیقی، سیستمهای حسی افراد مبتلا به اوتیسم را سازماندهی میکند. در نتیجه، پردازش شنوایی و سایر مهارتهای حسی-حرکتی، ادراکی/ حرکتی، مهارتهای حرکتی درشت و ظریف را میتوان ازطریق موسیقی درمانی تقویت کرد.
- عناصر و ساختارهای موسیقی حس امنیت و آشنایی را در محیط موسیقی درمانی ایجاد میکنند و افراد مبتلا به اوتیسم را تشویق میکنند تا کارهای جدید را در چارچوبی قابل پیش بینی اما قابل انعطاف انجام دهند.
- موسیقی درمانی بر نقاط قوت تمرکز دارد که به نوبه خود ممکن است برای رفع نیازهای هر فرد مورد استفاده قرار گیرد. بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم استعدادهای موسیقی ذاتی دارند. بنابراین، موسیقی درمانی فرصتی برای تجربههای موفق فراهم میکند.
آیا موسیقی درمانی میتواند برای بزرگسالان مبتلا به اوتیسم نیز مفید باشد؟
موسیقی درمانی میتواند برای بزرگسالان مبتلا به اوتیسم با ترویج بیان عاطفی، تعامل اجتماعی و بهطور بالقوه بهبود رفاه کلی مفید باشد. موسیقی درمانی نتیجهای خلاقانه و درمانی فراهم میکند که میتواند ارتباطات را بهبود بخشد.
چگونه میتوان از موسیقی درمانی در خانه استفاده کرد؟
والدین میتوانند با اختصاص دادن زمانی خاص به «موسیقی» (زمانی که آنها و فرزندشان با هم ساز مینوازند) همراه با آهنگها آواز بخوانند یا فعالیتهای ریتمیک انجام دهند. این روش میتواند راهی سرگرمکننده برای تقویت ارتباط و بیان عاطفی و در عین حال تقویت ارتباط بین والدین و فرزندان باشد.
جمعبندی
موسیقی درمانی ابزاری قدرتمند و مؤثر برای بهبود آرامش، مهارتهای ارتباطی و تعاملات اجتماعی افراد مبتلا به اوتیسم است و باعث کاهش استرس در این افراد میشود. این روش درمانی با کمک فعالیتهای جذاب به جلب و حفظ توجه فرد مبتلا به اوتیسم کمک میکند و باعث تقویت یادگیری او میشود. بنابراین اگر خودتان یا فرزندتان مبتلا به اتیسم هستید، به کلینیک توانبخشی راه کمال مراجعه کرده و در جلسات موسیقی درمانی این مرکز شرکت کنید. کارشناسان و متخصصان ما با صبر و حوصله به تقویت مهارتهای مختلف شما میپردازند.
منابع
سوالات متداول
برای موسیقی درمانی در اوتیسم، کودک را با آهنگسازی در طول فعالیتهای روزانه مانند مرتب کردن رختخواب یا مسواک زدن، درگیر کنید. این روش جذاب به بهبود تعاملات اجتماعی و مهارتهای ارتباطی کمک میکند.