ناتوانی یادگیری غیرکلامی، اختلالی رشدی‌عصبی است که با مشکلاتی در پردازش دیداری-فضایی، عملکردهای اجرایی، مفاهیم ریاضی، مهارت‌های حرکتی ظریف و مهارت‌های اجتماعی مشخص می‌شود. به اختصار به آن NVLD یا NLD نیز گفته می‌شود.
کودکان مبتلا به اختلال یادگیری غیرکلامی معمولاً در زمینه‌هایی مانند خواندن، رمزگشایی زبان، املا، واژگان یا یادآوری موارد مشکلی ندارند؛ بااین‌حال، ممکن است در ادراک بصری، فضایی یا لمسی دچار مشکل شوند.
اختلال یادگیری غیرکلامی به‌عنوان تشخیصی رسمی شناخته نشده است؛ بااین‌حال، تخمین زده می‌شود که تقریباً ۵٪ از افراد با مشکلات یادگیری مبتلا به این اختلال هستند.
میزان شیوع این اختلال چقدر است؟
از آنجا که این بیماری اغلب به‌اشتباه تشخیص داده شده یا اصلاً تشخیص داده نمی‌شود، میزان شیوع آن نامشخص است. به نظر می‌رسد این وضعیت به‌طور یکسان بر پسران و دختران تأثیر می‌گذارد و انتقال آن در خانواده‌ها، نشان‌دهنده وجود جزء ژنتیکی است.
مشکلات مرتبط با اختلال یادگیری غیرکلامی
کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری غیرکلامی ممکن است در برخی از زمینه‌های زیر مشکل داشته باشند.
آگاهی دیداری و فضایی
کودک مبتلا به ناتوانی یادگیری غیرکلامی ممکن است در پردازش تصاویر بصری مشکل داشته باشد. به‌عنوان مثال، اگر از او خواسته شود مربع یا مثلث را کپی کند، ممکن است چیزی کاملاً متفاوت و نامتناسب بکشد؛ زیرا ممکن است نتواند شکل، عناصر تشکیل‌دهنده آن و روابط بین عناصر را به‌درستی درک کند.
کودک همچنین ممکن است در ارزیابی جنبه‌های دیداری-فضایی محیط اطراف خود مشکل داشته باشد. این مسئله درک آنچه می‌بیند و اینکه دقیقاً در کجا قرار دارد را برایش دشوار می‌کند. درنتیجه، ممکن است دست و پا چلفتی یا ازنظر فیزیکی ناهماهنگ به نظر برسد.
درک سطوح بالاتر
درک سطوح بالاتر، مهارتی است که به ما کمک می‌کند هر موضوع را به شکلی کلی با فهم ایده اصلی و جزئیات مختلف آن درک کنیم.
کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری غیرکلامی ممکن است در درک سطوح بالاتر مشکل داشته باشند. درنتیجه درک نکات برجسته آنچه می‌خوانند برایشان دشوار می‌شود. آنها همچنین ممکن است در تعریف یا نوشتن مؤثر داستان مشکل داشته باشند.
مشکل در این زمینه می‌تواند یادداشت‌برداری را نیز سخت کند؛ زیرا کودکان ممکن است نتوانند بین اطلاعات مهم و غیرمهم تمایز قائل شوند. درنتیجه، ممکن است هر آنچه معلم می‌گوید را بنویسند، چیزهای اشتباه را یادداشت کنند، یا اصلاً نتوانند چیزی بنویسند.
مفاهیم ریاضی
کودکان مبتلا به اختلال یادگیری غیرکلامی در یادگیری طوطی‌وار خوب هستند و بنابراین ممکن است در مراحل اولیه در ریاضی خوب عمل کنند. بااین‌حال، ممکن است با چالش‌برانگیزتر شدن ریاضی با مشکل مواجه شوند و قادر به تشخیص الگوها یا کاربرد مفاهیم پیشرفته نباشند.
حتی ممکن است کودک مسئله‌ای ریاضی را قبلاً حل کرده باشد، اما درصورت تغییر رویکرد یا اصلاح جزئی مسئله برای حل آن با مشکل مواجه شود.
عملکردهای اجرایی
عملکردهای اجرایی، مجموعه‌ای از مهارت‌های سطوح بالاتر هستند که به ما کمک می‌کنند افکارمان را سازماندهی کرده، وظایفمان را برنامه‌ریزی کنیم و بفهمیم چگونه با مشکلات یا موانع کنار بیاییم.
کودکان مبتلا به اختلال یادگیری غیرکلامی ممکن است در برنامه‌ریزی و سازماندهی مشکل داشته باشند. به‌عنوان مثال، ممکن است در تصور مراحل لازم برای انجام کاری خاصی، برنامه ریزی روز خود، یا اتخاذ رویکردی گام به گام برای حل مسئله‌ای مشخص با مشکل مواجه شوند.
مهارت‌های اجتماعی
کودکان مبتلا به اختلال یادگیری غیرکلامی ممکن است برای فهم نشانه‌های غیرکلامی ارتباطی، مانند حالات چهره و زبان بدن، مشکل داشته باشند.
برخلاف سایر کودکان، که به‌طور خودکار شروع به دریافت نشانه‌های اجتماعی می‌کنند، کودکان با این وضعیت ممکن است در درک موقعیت‌های اجتماعی مشکل داشته باشند. درنتیجه، ممکن است از آنچه در تعامل رخ می‌دهد آگاه نباشند و رفتار مناسب برای آن موقعیت را ندانند.
بنابراین، کودکان با این وضعیت ممکن است با حالت‌های ارتباطی نوشتاری مانند متن یا چت راحت‌تر باشند؛ زیرا این روش‌های ارتباطی مانند ارتباط حضوری شامل نشانه‌های غیرکلامی نیستند.
علائم اختلال یادگیری غیرکلامی
کسی که ناتوانی یادگیری غیرکلامی دارد، ممکن است در کارهای زیر مشکل داشته باشد:
- گرفتن مداد
- بستن بند کفش
- استفاده از قیچی
- پرتاب توپ
- دوچرخه‌سواری
- برخورد نکردن به اشیاء
- یادآوری اطلاعات بصری
- متمرکز ماندن بر روی فعالیتی خاص
- انجام چند کار به‌طور همزمان
- برنامه‌ریزی
- نظم
- نوشتن انشاء
- تعریف داستان
- یادداشت‌برداری
- کشیدن اشکال هندسی
- درک کسرها
- حل مسائل ریاضی
- رمزگشایی نمودارها یا نقشه‌ها
- تفسیر نشانه‌های اجتماعی
- ارزیابی شرایط جدید
- خواندن حالات چهره و زبان بدن
- درک طنز، اصطلاحات و کنایه
- دوست‌یابی
درنتیجه کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری غیرکلامی ممکن است احساس انزوا و به حاشیه رانده شدن کنند. آنها احتمالاً در دوران بزرگسالی با موانع اجتماعی روبرو می‌شوند.
علت اختلال یادگیری غیرکلامی
ناتوانی یادگیری غیرکلامی به‌عنوان وضعیتی رشدی‌عصبی طبقه‌بندی می‌شود که باور بر این است که از اختلال در نیمکره راست مغز ناشی می‌شود. ناهنجاری در ماده سفید مغز می‌تواند انتقال سیگنال‌های عصبی را در این منطقه مختل کند و منجر به علائم این وضعیت شود.
بنابراین، ناتوانی یادگیری غیرکلامی با مشکل در وظایف نیمکره راست مغز و آسانی نسبی در وظایف نیمکره چپ مغز مشخص می‌شود.
چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پس از اینکه والدین یا معلمان علائم NVLD را مشاهده کردند باید کودک را نزد روان‌شناس عصبی برد تا رشد گفتار و زبان، مهارت‌های دیداری-فضایی، رشد حرکتی و IQ او را ارزیابی کند. پزشک بررسی می‌کند آیا کودک با الگوی ویژگی‌های دیده‌شده در افراد مبتلا به این وضعیت مطابقت دارد یا خیر.
متخصصان بالینی گاهی‌اوقات اختلال یادگیری غیرکلامی را با ناتوانی یادگیری خاص، اختلال هماهنگی رشدی، فوبیای اجتماعی یا اختلال طیف اوتیسم اشتباه می‌گیرند. این مسئله باعث می‌شود دریافت توجه و درمان برای کمبودهای اصلی دیداری-فضایی کودک به تعویق بیفتد.
در برخی موارد نیز اختلال یادگیری غیرکلامی به‌اشتباه به‌عنوان اختلال بیش‌فعالی تشخیص داده می‌شود، که می‌تواند باعث نگرانی شود. درواقع داروی تجویزشده برای بیش‌فعالی هیچ کمکی به کودک مبتلا به اختلال یادگیری غیرکلامی نمی‌کند.
روش‌های درمان
کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری غیرکلامی ممکن است از انواع درمان‌های زیر بهره‌مند شوند:
- درمان شناختی-رفتاری: برای بهبود اعتمادبه‌نفس و مهارت‌های اجتماعی آنها
- کاردرمانی: برای کمک به آنها برای سازگاری بهتر در مدرسه و خانه
- فیزیوتراپی: برای بهبود هماهنگی و مهارت‌های حرکتی ظریف
- مداخلات آموزشی: برای کمک به آنها برای کنار آمدن در مدرسه
- گفتگو درمانی: برای بهبود مهارت‌های اجتماعی
آیا اختلال یادگیری غیرکلامی در طیف اوتیسم قرار دارد؟
تحقیقات نشان می‌دهند اوتیسم با عملکرد بالا (که قبلاً به‌عنوان سندرم آسپرگر شناخته می‌شد) شباهت‌هایی به اختلال یادگیری غیرکلامی دارد، اما تفاوت‌های مهمی نیز وجود دارند.
به‌طور خاص کودک مبتلا به هر دو اختلال، مهارت‌های حفظ کردن عالی و مهارت‌های اجتماعی ضعیف دارند. اما کودکان مبتلا به NVLD در دریافت اطلاعات از محیط بصری و حل مسائل بصری ریاضی با مشکل مواجه می‌شوند.
این مشکلات پردازش در برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم نیز مشاهده می‌شوند اما در همه وجود ندارند.
بااین‌حال، برخی از رویکردهایی که برای کمک به کودکان با ASD استفاده می‌شوند، می‌توانند به افراد با NVLD نیز کمک کنند.
والدین چه کارهایی می‌توانند برای کمک به کودک انجام دهند؟
استراتژی‌های خانگی را می‌توان با یادگیری و مداخلات مبتنی بر مدرسه کودک هماهنگ کرد، اما والدین همچنین باید به سلامت روان کودک توجه زیادی داشته باشند. کودکان با NVLD آگاه هستند که در یک یا چند زمینه مشکل دارند، و از آنجا که این امر چالش‌هایی را برای اعتمادبه‌نفس و عزت نفس آنها ایجاد می‌کند، ممکن است در معرض خطر بالاتری برای داشتن اختلالات اضطراب عمومی و اجتماعی باشند. بنابراین، روان‌درمانی ممکن است مفید باشد.
جمع‌بندی
در حالی که اختلال یادگیری غیرکلامی به‌عنوان تشخیصی رسمی شناخته نشده است، شامل مجموعه‌ای از علائم است که با سایر اختلالات یادگیری یا مشکلات درمانی دیگر قابل توجیه نیست. این اختلال می‌تواند یادگیری، بیان خود، درک مفاهیم و تعامل با دیگران را برای کودکان دشوار کند.
اگر گمان می‌کنید فرزندتان ممکن است مبتلا به این اختلال باشد، مراجعه به متخصص ممکن است برای دریافت درمان و حمایت مناسب مفید باشد. همچنین می‌توانید برای شرکت در جلسات گفتگو درمانی، رفتاردرمانی، کاردرمانی و فیزیوتراپی به کلینیک توانبخشی راه کمال مراجعه کنید و از خدمات این مرکز بهره‌مند شوید. برای دریافت مشاوره رایگان با شماره‌های کلینیک تماس بگیرید.
منابع
مطالب مشابه
اتاق‌های حسی فضاهایی چندمنظوره هستند که می‌توانند به طیف وسیعی از افراد، ازجمله کسانی که با چالش‌های پردازش حسی، معلولیت‌ها یا نیازهای درمانی خاص روبرو هستند، کمک کنند.
کودکان مبتلا به اختلال یادگیری غیرکلامی معمولاً در زمینه‌هایی مانند خواندن، رمزگشایی زبان، املا، واژگان یا یادآوری موارد مشکلی ندارند؛ بااین‌حال، ممکن است در ادراک بصری، فضایی یا لمسی دچار مشکل شوند.
کودکان مبتلا به اختلال زبان دریافتی ممکن است در پردازش و درک کلمات، جملات و دستورالعمل‌ها مشکل داشته باشند. آنها ممکن است در فهم معنا، زمینه و ظرافت‌های زبان دچار مشکل شوند.
اختلال زبان بیانی، که به آن تأخیر گفتار بیانی نیز گفته می‌شود، وضعیتی است که با ناتوانی در استفاده از کلمات و ساخت جملات متناسب با سن کودک، مشخص می‌شود. کودکان مبتلا به این اختلال ممکن است برای تشکیل جملات منسجم، پیدا کردن کلمات مناسب و انتقال مؤثر پیام‌های خود با مشکل روبرو شوند.
تأخیر در گفتار کودکان، نوعی اختلال ارتباطی است که بر تکلم کودک تأثیر می‌گذارد. اگر فرزند شما با وجود تکامل جسمی همچنان به نقاط عطف گفتار نرسیده باشد، ممکن است اختلال در تکلم داشته باشد.
اختلال پردازش زبان، نوعی ناتوانی یادگیری است که بر توانایی کودک در درک یا تولید کلمات تأثیر می‌گذارد. این مشکل به‌دلیل ناتوانی در شنیدن یا تولید فیزیکی صداها نیست، بلکه به توانایی فرد در ایجاد معنا از صداها برای برقراری ارتباط مربوط می‌شود.
ناتوانی‌های یادگیری می‌توانند فرایند یادگیری را مختل کنند. این کودکان ممکن است در مهارت‌هایی مانند صحبت کردن، خواندن، نوشتن، توجه، درک مطالب، به خاطر سپردن اطلاعات، انجام ریاضی یا هماهنگی حرکات مشکل داشته باشند. انواع رایج ناتوانی‌های یادگیری شامل نارساخوانی (دیسلکسیا)، اختلال نوشتن (دیسگرافی)، اختلال یادگیری ریاضی (دیسکالکولیا)، اختلاللات پردازش زبان، بینایی، شنوایی وناتوانی یادگیری غیرکلامی هستند.
اختلال حسی حرکتی زمانی رخ می‌دهد که مغز در دریافت و پاسخ دادن به اطلاعاتی که ازطریق حواس می‌آیند و بر حرکت و هماهنگی بیمار تأثیر می‌گذارند، مشکل داشته باشد. این اختلال باعث ناتوانی بیمار در پردازش ورودی‌های حسی و هماهنگی پاسخ‌های حرکتی می‌شود و چالش‌هایی در تعادل، حرکت و کنترل کلی بدن ایجاد می‌کند.
اختلال دوقطبی، اختلال سلامت روان است که باعث چرخه‌های شدید تغییرات عاطفی می‌شود. کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی دو دوره را تجربه می‌کنند: دوره‌هایی که در آنها فوق‌العاده شاد و پرانرژی هستند، که به آن دوره شیدایی گفته می‌شود. و دوره‌های دیگری که در آنها بسیار افسرده هستند.
کف پای صاف اختلال رایجی است که در آن قوس داخلی پاها در زمان تحمل فشار صاف می شود. هنگامی که افراد دارای کف پای صاف می‌ایستند، پاهای آنها به سمت بیرون بوده و تمام کف پا پایین آمده و با زمین در تماس است.