اوتیسم، اختلالی رشدی است که در بسیاری از کودکان دیده میشود. آموختن الفبا و نحوه خواندن کلمات مختلف، اولین و مهم‌ترین مسئله‌ای است که همه کودکان باید آن را پشت سر بگذارند. کودکان مبتلا به اوتیسم، به‌راحتی نمی‌توانند الفبا را یاد بگیرند و آموزش الفبا به آنها، والدین یا مربیان را با چالش‌های متعددی روبرو می‌کند. در این مطلب به بررسی روشهای آموزش الفبا به کودکان مبتلا به اوتیسم می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
مطالعه بیشتر: استراتژی‌های آموزش به کودکان اتیسم
آموزش الفبا به کودکان مبتلا به اوتیسم به توانایی‌ها و سبک‌های خاصی نیاز دارد و در برخی موارد باعث کلافگی معلم میشود. به‌طور کلی، برای آموزش الفبا به کودکان مبتلا به اوتیسم، باید از یک سری دستورالعمل ساده شروع کنید. این دستورالعمل‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که می‌توانند به‌صورت مستقیم روند یادگیری را تحت تأثیر قرار دهند. در ادامه به بررسی روش‌هایی که به آموزش الفبا به کودکان مبتلا به اوتیسم کمک می‌کنند، می‌پردازیم:
1. از دستورالعمل‌های ساده استفاده کنید.
کودکان مبتلا به اوتیسم نمی‌توانند به سؤالات پیچیده، پاسخ‌های هوشمندانه بدهند. بنابراین در طول آموزش الفبا از دستورالعمل‌های ساده و زبانی قابل‌درک استفاده کنید. به‌عنوان مثال برای آموزش حروف بزرگ و کوچک، آنها را روی میز قرار دهید و از کودک مبتلا به اوتیسم بخواهید حروف یکسان را کنار هم قرار دهد.
2. اوتیسم را بشناسید.
آموزش کودکان مبتلا به اوتیسم نیاز به صبر، حوصله و شناخت بیماری دارد. بنابراین پیش از آموزش، درخصوص بیماری دانش‌آموز خود مطالعه کنید. شناخت بیماری و علائم آن باعث ارتباط راحت‌تر معلم با کودک میشود. توجه داشته باشید کودکان مبتلا به اوتیسم رفتارهای متفاوتی از خود بروز می‌دهند. بنابراین آموزش الفبا به آنها می‌تواند به شیوه‌های مختلف صورت گیرد. درواقع آشنایی بیشتر با کودک باعث تسهیل روند آموزش میشود.
3. زمان بیشتری را به آموزش اختصاص دهید.
صرف زمان و توجه بیشتر برای آموزش الفبا به کودکان مبتلا به اوتیسم بسیار مهم است؛ زیرا این کودکان دیرتر مطالب را پردازش می‌کنند و آموزش به آنها نیازمند صبر و حوصله است. به‌علاوه می‌توانید از فعالیت‌های خلاقانه برای آموزش حروف استفاده کنید.
4. از بازی برای آموزش الفبا استفاده کنید
یکی از مشکلات کودکان مبتلا به اوتیسم ناتوانی در بیان مشکلات و برقراری ارتباط است. بنابراین اگر در طول آموزش با مشکلی مواجه شوند یا متوجه نکات آموزش نشوند، قادر به بیان آن نیستند. به همین علت سعی کنید در طول آموزش از روشهای ساده استفاده کنید. همچنین طوری رفتار کنید که باعث ایجاد اضطراب و استرس در کودکان مبتلا به اوتیسم نشود. یکی از روش‌هایی که باعث ارتباط مؤثر با کودک میشود، استفاده از بازی‌های مخصوص آموزش الفبا است. این بازی‌ها جذابیت یادگیری را برای کودکان افزایش داده و حواس‌پرتی آنها را کاهش می‌دهند.
5. واضح و روشن صحبت کنید.
یکی از مشکلات کودکان مبتلا به اوتیسم عدم درک استعاره‌ها، جوک‌ها، اصطلاحات و غیره است. استفاده از این ترفندها در طول آموزش باعث گیج شدن کودک میشود. بنابراین به‌صورت کاملاً واضح و روشن درخصوص تکالیف با کودک حرف بزنید.
6. آموزش را به‌صورت مرحله‌به‌مرحله پیش ببرید.
یکی دیگر از مشکلات کودکان مبتلا به اوتیسم ناتوانی در درک توالی و مراحل فعالیت‌ها است. بنابراین حتماً در طول آموزش به رویکرد گام‌به‌گام توجه کنید. به‌علاوه از آموزش تمام حروف به‌صورت همزمان بپرهیزید؛ زیرا موجب گیج شدن کودک میشود. پس بهتر است از آموزش چند حرف شروع کنید. کودکان معمولاً حرف اول نام خود یا پدر و مادر را زودتر یاد می‌گیرند.
7. به کودکان کمک کنید دوست پیدا کنند.
آنها را تشویق کنید با دانش‌آموزان دیگر درمورد دروسی که فرا گرفته‌اند، صحبت کنند. همچنین می‌توانید سایر کودکان را تشویق کنید تا به کودک مبتلا به اوتیسم کمک کنند در خارج از کلاس حروف الفبا را یاد بگیرد.
8. به کودکان کمک کنید بنویسند.
آموزش نوشتن به کودکان مبتلا به اوتیسم نیاز به صبر و حوصله دارد. پس از آموزش الفبا، برای یادگیری بهتر می‌توانید از آموزش نوشتن کمک بگیرید. یادگیری نوشتاری منجر به هماهنگی دست و چشم آنها میشود.
9. گزینه‌های کمتری به کودکان ارائه دهید.
وقتی از آنها سؤال می‌پرسید، گزینه‌های کمتری به آنها ارائه دهید. هرچه گزینه‌های پیشنهادی بیشتر باشند، کودک گیج‌تر میشود و قادر به پاسخگویی نخواهد بود. حداکثر سه گزینه برای درک تفاوت بین پاسخ درست و غلط کافی است.
10. تمرین‌ها را با حوصله تکرار کنید.
در طول آموزش الفبا به کودکان مبتلا به اوتیسم حوصله به خرج دهید و به تکرار مطالب بپردازید. در نظر داشته باشید این کودکان نسبت به همسالان خود دیرتر مطالب را پردازش می‌کنند و در برخی موارد نیز نمی‌توانند روند آموزش را دنبال کنند و تمرکز خود را از دست می‌دهند. بنابراین در طول آموزش صبور باشید و چندین بار هر مطلب را تکرار کنید تا کودک کاملاً آن را درک کند.
11. به نیازهای کودکان توجه کنید.
رفتار و واکنش شما نسبت به کودکان مبتلا به اوتیسم از اهمیت زیادی برخوردار است و تأثیر قابل‌توجهی بر زندگی و رفتار کلی آنها می‌گذارد. توجه به این نکته ضروری است که این کودکان افرادی خاص هستند و باید با تمرکز بیشتر به نیازهای آنها توجه کنید. همچنین برای آموزش الفبا به کودکان مبتلا به اوتیسم نیاز به انگیزه زیادی دارید.
12. از دستورات کلامی طولانی خودداری کنید.
در طول آموزش به کودکان مبتلا به اوتیسم باید از دستورالعمل‌های شفاهی دقیق و آسان استفاده کنید؛ زیرا همه ما می‌دانیم پیگیری آموزشهای شفاهی و طولانی برای آنها دشوار است. بنابراین دستورات کلامی را به‌صورت مرحله‌ای و کاملاً شفاف برای آنها توضیح بدهید. همچنین برای تسهیل روند آموزش از تصاویر استفاده کنید. تصاویر راحت‌تر در ذهن کودک می‌مانند و به یادگیری او کمک می‌کنند.
13. از آهنگ‌ها و موسیقی‌های مخصوص آموزش الفبا استفاده کنید.
آموزش الفبا به کودکان مبتلا به اوتیسم با آموزشهای معمولی متفاوت است. یکی از روشهای خلاقانه آموزش الفبا، استفاده از آهنگ‌ها و موسیقی‌های مخصوص آموزش الفبا است. علاوه بر جذابیت موسیقی و آهنگ، تکرار آن برای کودک آسان‌تر است. همچنین می‌توانید در طول آهنگ خواندن به حروف مختلف اشاره کنید تا کودک ارتباط بین حروف و آهنگ را درک کند. این کار منجر به افزایش سرعت یادگیری او میشود.
14. به نقاط قوت کودکان توجه کنید.
هر کودکی، صرف‌نظر از چالش‌هایی که در شخصیت خود می‌بیند، دارای نقاط قوتی است. فقط باید از نزدیک با او آشنا شوید تا نقاط قوت او را بشناسید. کودکان مبتلا به اوتیسم در انجام برخی فعالیت‌ها با چالش‌هایی روبرو هستند، اما آموزش صحیح و حمایت به پیشرفت آنها کمک می‌کنند. کودکان مبتلا به اوتیسم، حروف الفبا را ازطریق نمایش تصویری راحت‌تر یاد می‌گیرند. بنابراین بهتر است از روش‌هایی استفاده کنید که نتیجه مطلوب‌تری ارائه می‌کنند.
15. از قوانین سخت‌گیرانه استفاده نکنید.
در طول آموزش کودک را محدود نکنید و قوانین سخت‌گیرانه وضع نکنید. به‌عنوان مثال نشستن کودک پشت میز ضروری نیست. به او اجازه بدهید در شرایطی قرار گیرد که در آن تمرکز بالاتری دارد. همچنین نیازی به استفاده از کاربرگ نیست. کاربرگ‌های آموزشی در شرایطی استفاده می‌شوند که معلم به‌صورت همزمان در حال آموزش به تعداد زیادی دانش‌آموز است. آموزش انفرادی نیازی به قوانین سخت‌گیرانه و رعایت اصول آموزشی مدرسه ندارد.
16. فراتر از چارچوب‌ها بروید.
علایق، مهارت‌ها و مشکلات کودک مبتلا به اوتیسم را بنویسید. سپس یادگیری را در طول فعالیت‌های موردعلاقه او بگنجانید. به‌عنوان مثال در طول بازی، شستشوی دست‌ها، آشپزی، مسواک زدن، لباس پوشیدن و ... شروع به خواندن آهنگ‌های مخصوص آموزش الفبا کنید. او را مجبور نکنید با شما همراه شود. اجازه بدهید خودش تصمیم بگیرد چه زمانی دوست دارد در فعالیت شرکت کند. توجه کنید کودک کم‌کم همراه با شما شروع به شعر خواندن می‌کند.
حتما بخوانید: درمان اتیسم در کودکان
جمع بندی
آموزش الفبا به کودکان اتیسم ممکن است چالش‌برانگیز باشد، اما با استفاده از روشهای مناسب و متناسب با نیازهای خاص این کودکان، می‌توان به بهبود مهارت‌های زبانی و شناختی آنها کمک کرد. رویکردهایی مانند استفاده از بازی‌های آموزشی، تصاویر و ابزارهای بصری، می‌توانند فرآیند یادگیری را جذاب و موثرتر کنند. برای والدین و مربیان، آگاهی از تکنیک‌های ویژه و ایجاد محیطی حمایتی می‌تواند تفاوت زیادی در پیشرفت کودک ایجاد کند. گروه توانبخشی راه کمال با تیم مجرب و متخصص خود آماده است تا به شما در این مسیر کمک کند. برای مشاوره و دریافت خدمات تخصصی، هم‌اکنون با ما تماس بگیرید!
منابع
مطالب مشابه
کودکان مبتلا به اوتیسم معمولاً در ارتباطات اجتماعی و تعامل با دیگران با چالش‌هایی مواجه هستند. در 18ماهگی، والدین باید توجه دقیقی به نحوه تعامل فرزندشان با اطرافیان داشته باشند. نشانه‌های رایجی که ممکن است در این سن ظاهر شوند عبارت‌اند از: فقدان تماس چشمی مؤثر، پاسخ محدود به نام، عدم علاقه به بازی‌های تعاملی و مشکلات در تقلید حرکات یا رفتارها
گزارش‌های موجود از سوی اسپکتروم نشان می‌دهند که سن 6سالگی برای کودکان مبتلا به اوتیسم نقطه عطف مهمی است؛ چرا که طبق مطالعه‌ای طولانی‌مدت، شدت ویژگی‌های اوتیسم در بسیاری از کودکان از سنین 3 تا 6 سالگی کاهش می‌یابند، ولی این پیشرفت معمولاً برای سه‌چهارم کودکان متوقف میشود.
تشخیص زودهنگام اوتیسم در کودکان 2 ساله نقشی حیاتی در بهبود نتایج بلندمدت دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که شناسایی و مداخله به‌موقع، به‌ویژه در دوران حساس رشد مغز، می‌تواند به توسعه مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و رفتاری کودک کمک چشمگیری کند.
گفتاردرمانی و کاردرمانی پایه‌های اصلی مدیریت اوتیسم محسوب می‌شوند. بااین‌حال، بسیاری از خانواده‌ها برای تکمیل این روش‌ها به سراغ درمان‌های طبیعی و سنتی مانند شاهدانه، داروهای گیاهی و ... می روند.
یکی از مواردی که افراد مبتلا به اوتیسم برای جبران ناراحتی در هنگام برقراری ارتباط چشمی انجام می‌دهند، نگاه کردن به چیزی غیر از چهره دیگران در حین تعامل اجتماعی است. برای مثال دانش‌آموز مبتلا به اوتیسم در مدرسه می‌تواند هنگام نگاه کردن و ور رفتن با شیئی خاص، مانند اسباب‌بازی یا مداد بهتر روی درس تمرکز کند.
تیک‌ها، حرکات یا صداهای ناگهانی و سریعی هستند که کودک به‌طور مکرر و غیرارادی انجام می‌دهد. اگر کودک تیک حرکتی داشته باشد، ممکن است به‌طور مکرر پلک بزند یا شانه‌های خود را بارها و بارها بالا بیندازد. اگر تیک صوتی داشته باشد، احتمالاً به‌صورت ناخواسته صدای خرخر ایجاد می‌کند یا احساس نیاز به صاف کردن مداوم گلو دارد. تیک‌ها اغلب با گذشت زمان تغییر می‌کنند.
هنگامی که کودک به وسواس فکری عملی مبتلا میشود، افکار وسواسی و رفتاری اجباری می‌توانند بسیار مکرر و شدید شوند و در زندگی روزمره و رشد طبیعی کودک اختلال ایجاد کنند.
اختلال انفجاری متناوب (IED) نوعی اختلال رفتاری است که با دوره‌های مکرر خشم و پرخاشگری شدید مشخص میشود. این فوران‌ها می‌توانند کلامی یا جسمی باشند و اغلب غیرقابل پیش بینی هستند.
هنگامی که مغز در درک ورودی بصری دریافتی مشکل داشته باشد، اطلاعات به‌درستی درک نشده و نمی‌توانند با سایر حواس ادغام شوند.توجه به این نکته بسیار مهم است که اختلال حس بینایی به مشکلات مربوط به بینایی اشاره ندارد. درواقع کودکی که ازنظر بینایی دید 20/20 کامل دارد، اگر با اختلال حس بینایی دست و پنجه نرم کند، همچنان در درک آنچه می‌بیند با مشکل مواجه میشود.
آسیب سر می تواند به خفیفی ضربه، کبودی (کوفتگی) یا بریدگی روی سر باشد. یا می تواند ضربه مغزی، بریدگی عمیق یا زخم باز، شکستگی استخوان جمجمه، خونریزی داخلی یا آسیب به مغز باشد.