کودک مبتلا به اوتیسم در درک عواقب رفتارهای خود مشکل دارد. بنابراین تنبیه کردن او به‌خاطر بروز رفتارهای نامناسب روشی غیرمنطقی است. درواقع شناخت رفتارهای کودک به شما کمک می‌کند راحت‌تر با او ارتباط برقرار کنید. در این مطلب به بررسی رفتارهای مختلف کودک مبتلا به اوتیسم و روش‌های مدیریت رفتارهای او می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
حتما بخوانید: بازی‌های کودکان اتیسم
ویژگی‌های کودک مبتلا به اختلال اوتیسم
اختلال اوتیسم، اختلال رشدی است و بر نحوه تعامل و ارتباط کودکان با دیگران تأثیر می‌گذارد. برخی از کودکان مبتلا به این اختلال قادر به صحبت کردن هستند و درنهایت می‌توانند به‌تنهایی زندگی کنند. اما برخی دیگر حتی قادر به حرف زدن نیستند.
بسیاری از رفتارهای کودکان مبتلا به اوتیسم ناشی از تلاش آنها برای بیان نیازها یا خواسته‌هایشان یا درک هنجارها و نشانه‌های اجتماعی هستند. بنابراین نباید به‌خاطر این رفتارها آنها را تنبیه کنید، بلکه باید به‌دنبال راهی برای درک بهتر رفتارهای آنها باشید.
در اینجا به بررسی ویژگی‌های کودکان مبتلا به اوتیسم می‌پردازیم:
- ممکن است نتوانند ارتباطات غیرکلامی شما را درک کنند و معمولاً به لبخند یا اخم شما واکنش نشان نمی‌دهند.
- متوجه استعاره‌ها، کنایه‌ها و جوک‌ها نمی‌شوند. بنابراین باید منظور خود را واضح برای آنها توضیح دهید.
- قادر به مدیریت مراحل پیچیده فعالیت‌های مختلف نیستند. بنابراین سعی کنید مکالمات را به‌صورت متمرکز و ساده بیان کنید.
- معمولاً تمایل دارند در زمانی خاص فقط درمورد چیزی که واقعاً علاقه دارند صحبت کنند. همچنین ممکن است بخواهند بارها و بارها درخصوص موضوع مورعلاقه خود حرف بزنند.
- مسائل را متفاوت از شما می‌بینند. در برخی موارد شما متوجه صداها، مزه‌ها، بوها و ... نمی‌شوید اما آنها تمام حواس را به‌خوبی درک کرده و گاهی نیز ازنظر جسمی احساس درد می‌کنند.
- قادر به برقراری ارتباط با دیگران نیستند و در برقراری تماس چشمی مشکل دارند.
- نسبت به همسالان و بزرگسالان، پرخاشگری فیزیکی مانند گاز گرفتن، تف کردن یا لگد زدن نشان میدهند.
- معمولاً با گاز گرفتن دست و انگشتان خود، ضربه زدن به سر خود و ... به خود آسیب می‌رسانند.
- رفتارهای خودتحریکی مانند تکان دادن دست یا پا از خود نشان میدهند.
حتما بخوانید: ماساژ کودکان اتیسم
برقراری ارتباط با کودکان مبتلا به اوتیسم
یادگیری مهارت‌های لازم برای برقراری ارتباط با کودک مبتلا به اوتیسم برای والدین بسیار مهم است. درواقع ناتوانی والدین برای برقراری ارتباط باعث ناراحتی شدید کودک میشود. بنابراین سعی کنید اطلاعات کافی درخصوص این اختلال و نحوه رفتار با فرزند خود کسب کنید. در ادامه به توضیح راهکارهایی مناسب برای ارتباط مؤثر با کودک مبتلا به اوتیسم می‌پردازیم:
- صبور باشید: کودک مبتلا به اوتیسم برای پردازش اطلاعات به زمان بیشتری نیاز دارد. بنابراین در طول مکالمه با سرعت کمتری پیش بروید و سعی کنید مکث‌های طولانی‌تری داشته باشید.
- به کودک بیاموزید چگونه خشم خود را بدون پرخاشگری ابراز کند: کودکان مبتلا به اوتیسم باید بدانند مجبور نیستند خشم و ناامیدی خود را سرکوب کنند. بنابراین راهکارهایی برای بروز خشم بدون پرخاشگری به آنها بیاموزید. از تکنیک‌های خودآرام‌سازی برای کنترل احساسات استفاده کنید. یکی از روش‌های ساده خودآرام‌سازی تنفس ازطریق بینی است. به کودک بگویید چشم‌های خود را ببندد و چیزی را که دوست دارد (مانند بچه‌گربه یا تفریح موردعلاقه خود) تصور کند. همچنین در برخی موارد در آغوش گرفتن کودک به آرام شدن او کمک می‌کند.
- انعطاف‌پذیر باشید: نسبت به رفتارهای کودک حساس و زودرنج نباشید. همان‌طور که می‌دانید کودکان مبتلا اوتیسم در بیان و کنترل احساسات خود مشکل دارند. بنابراین از رفتارهای آنها ناراحت یا عصبی نشوید.
- او را تشویق کنید: کودک مبتلا به اوتیسم نسبت به تشویق و تحسین واکنش بهتری نشان میدهد. بنابراین اگر رفتار خوبی مشاهده کردید، او را تشویق کنید و درخصوص رفتارهای مثبت او حرف بزنید.
- به رفتارهای آزاردهنده کودک توجه نکنید: گاهی‌اوقات کودک مبتلا به اوتیسم رفتارهای آزاردهنده اما غیرمخربی از خود نشان میدهد و سعی می‌کند توجه شما را به رفتارهای خود جلب کند. به‌عنوان مثال، رفتارهای خودتحریکی مانند تکان دادن دست را بروز میدهد. در این حالت به رفتارهای بد او که باعث ایجاد مشکل یا آسیب به دیگران نمی‌شوند، توجه نکنید.
- ازطریق ورزش با کودک تعامل داشته باشید: کودکان مبتلا به اوتیسم معمولاً دامنه توجه کوتاهی دارند. این ویژگی آنها در هنگام برقراری ارتباط به‌وضوح دیده میشود. ورزش، دویدن و بازی کردن به آرامش کودک کمک می‌کنند و باعث می‌شوند زمان بیشتری را در کنار کودک باشید.
- مهربان باشید: کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب نیاز دارند مانند سایر کودکان در آغوش گرفته شوند. البته برخی از کودکان اوتیسم نسبت به لمس فیزیکی حساس هستند. بنابراین پیش از بغل کردن کودک به علایق او توجه کنید و هرگز محبت جسمی را به‌صورت ناخواسته به او تحمیل نکنید.
- عشق و علاقه خود را نشان دهید: کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است در نشان دادن احساسات خود مشکل داشته باشند. اما هنوز باید بدانند آنها را دوست دارید. برای ابراز علاقه، مراقبت و حمایت به شیوه موردعلاقه آنها عمل کنید.
- به کودک خود ایمان داشته باشید: کودک مبتلا به اوتیسم قبل از هر چیز یک کودک است. او فردی در حال رشد با مهارت‌های ناشناخته است. به کاری که کودک می‌تواند انجام دهد ایمان داشته باشید و توانایی‌های او را به‌خاطر بیماری‌اش زیر سؤال نبرید.
- در رفتار با فرزند خود به روتین‌ها پایبند باشید: بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم خواهان ثبات و نظم هستند و مختل شدن روالهای معمول و مواجهه با موقعیت‌های غیرمنتظره برای آنها مشکل‌ساز هستند. بنابراین به برنامهای قابل پیش‌بینی پایبند باشید و فعالیت‌های روزمره کودک را طبق برنامه پیش ببرید.
- محیط کودک را کنترل کنید: برای کودکان مبتلا به اوتیسم، آرام و مساعد بودن محیط اطراف اهمیت زیادی دارد. پر کردن محل بازی یا اتاق خواب با اسباب‌بازی‌ها و اشیاء موردعلاقه این کودکان می‌تواند در آنها احساس امنیت و راحتی بیشتری ایجاد کند. همچنین سعی کنید از موقعیت‌هایی که باعث تحریک کودکان اوتیسم می‌شوند، اجتناب کنید. به‌عنوان مثال، مکان‌های شلوغ یا پر سر و صدا برای بعضی از کودکان مبتلا به اوتیسم آزاردهنده هستند.
- به‌طور واضح ارتباط برقرار کنید: بهتر است هنگام ارتباط با کودک مبتلا به اوتیسم از زبان ساده استفاده کنید. این کودکان اغلب در درک ظرافت‌های زبان یا زبان بدن با مشکل مواجه می‌شوند.
- ایمنی را در اولویت قرار دهید: بسیاری از رفتارهای کودکان مبتلا به اوتیسم به خود آنها یا دیگران آسیب نمی‌زنند. بااین‌حال، هر زمان که کودک شروع به نشان دادن واکنش‌های فیزیکی کرد، باید از امنیت او و اطرافیانش مطمئن شوید. اگر عصبانیت کودک را به‌سختی میتوانید متوقف کنید، حتماً اجسام سخت یا تیز را از دسترس او دور نگه دارید.
- به متخصص مراجعه کنید: اگر قادر به مدیریت رفتارهای فرزند خود نیستید، حتماً به متخصص اطفال یا روانشناس مراجعه کنید. آنها از روش‌های مختلف برای کنترل رفتارهای فرزند شما استفاده می‌کنند.
- مراقب خودتان باشید: گاهی‌اوقات از دوستان یا خانواده بخواهید مراقبت فرزند شما باشند و استراحت کنید. خستگی باعث میشود رفتاری غیرمنطقی و نامناسب با فرزند خود داشته باشید.
خدمات آموزشی برای کودکان اوتیسم
اختلال اوتیسم باعث ایجاد مشکلاتی در برقراری ارتباط میشود. همچنین بر بسیاری از رفتارهای کودک تأثیر می‌گذارد. به‌طوری که والدین در بسیاری از موارد از رفتارهای فرزند خود خجالت‌زده یا ناامید می‌شوند. بنابراین آموزش اصول رفتار با کودکان مبتلا به اوتیسم از اهمیت زیادی برخوردار است. گروه توانبخشی راه کمال با کمک متخصصان حاذق و باتجربه به والدین کودکان اوتیسم کمک می‌کند راهکارهایی برای ارتباط مؤثر با فرزند خود بیاموزند. کارشناسان این مرکز در ابتدا به توضیح علائم و رفتارهای کودکان مبتلا به اوتیسم می‌پردازند. سپس راه‌هایی برای آموزش رفتارهای مناسب به این کودکان پیشنهاد میدهند. بنابراین اگر فرزند شما مبتلا به اوتیسم است، به ما مراجعه کنید و از خدمات کادر درمانی ما بهره‌مند شوید.
منابع
سوالات متداول
در ابتدا باید با معلمها و مسئولان مدرسه فرزندتان همکاری کنید تا رویکردی مشترک برای نظم و انضباط ایجاد کنید. داشتن انتظارات و استراتژیهای مشابه به کودکان این امکان را میدهد که آموختههای خود را از مدرسه به خانه (یا برعکس) منتقل کنند.
مطالب مشابه
نوزادان نارس با مغزهای رشدنکرده به دنیا می‌آیند و این مسئله آنها را در برابر آسیب‌هایی که می‌توانند باعث فلج مغزی شوند آسیب‌پذیرتر می‌کند. با مداخله زود هنگام علائم و عوارض فلج مغزی را می‌توان برای بهینه‌سازی کیفیت زندگی کودک به حداقل رساند.
فلج مغزی خفیف به اختلالات حرکتی ناشی از آسیب خفیف به مغز در حال رشد اشاره دارد. ازآنجایی‌که آسیب آنقدر شدید نیست، اختلالات حرکتی ممکن است در سال‌های اولیه کودکی ناشناخته بمانند. بااین‌حال، با رشد کودکان مبتلا به فلج مغزی خفیف، اختلالات حرکتی ممکن است آشکارتر شوند. خوشبختانه هیچ وقت برای بهبودی دیر نیست.
طول عمر کودکان فلج مغزی به عوامل متعددی بستگی دارد با این حال با مراقبت و درمان‌های مناسب بسیاری از کودکان مبتلا به فلج مغزی می‌توانند زندگی طولانی و پرباری داشته باشند.پس برای آشنایی بیشتر با این موضوع با ما همراه باشید.
علائم فلج مغزی در نوزادان بر هماهنگی و توانایی آنها برای حرکت مستقل تأثیر می‌گذارد و همیشه بلافاصله قابل تشخیص نیست. این امر به‌ویژه زمانی صادق است که علائم فلج مغزی خفیف باشند.
اختلال پردازش حسی (SPD) کودکان بیش فعال درصورت درک بیش‌ازحد حواس مختلف ازجمله لامسه یا شنوایی ایجاد شده که منجر به دشوار شدن عملکرد برای بیمار، احساس اضطراب یا حتی وحشت میشود.
کودکان مبتلا به بیش‌فعالی بیشتر درمعرض خطر مشکلاتی هستند که بر عملکرد آنها در تحصیل و مدرسه تأثیر منفی می‌گذارند.آنها در ریاضی و مهارت خواندن توانایی کمتری دارند و اختلال می تواند بر میانگین نمرات دانش‌آموزان تأثیر بگذارد.
رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان بیش‌فعال مکرر و شدید هستند. درک و مدیریت این خشم و پرخاشگری کلید کمک به کودکان مبتلا به بیش‌فعالی است. ترکیبی از دارودرمانی، رفتاردرمانی و سایر درمان‌ها به کودکان بیش‌فعال کمک می‌کنند.
پر حرفی و صحبت کردن بیش‌ازحد یکی از علائم رایج برای کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی است که اغلب در مهار و کنترل پاسخ‌های خود مشکل دارند.
بسیاری از فعالیت‌ها و ورزش‌ها به تخلیه انرژی کودکان بیش‌فعال کمک می‌کنند و باعث بهبود علائم آنها می‌شوند. از بین آنها می توان به شنا، ورزش های رزمی، مدیتیشن، تنیس و .... اشاره کرد. این ورزش ها جنب و جوش زیادی دارند و باعث تحرک مداوم و سوزاندن انرژی کودکان بیش فعال می شوند.
موسیقی‌درمانی می‌تواند درمانی بسیار مؤثر برای درمان علائم اصلی بیش‌فعالی و سایر اختلالاتی مانند اضطراب و مشکلات خواب باشد که اغلب با هم اتفاق میفتند. موسیقی‌درمانی از ریتم و موسیقی برای بهبود مهارت‌های اجتماعی، تنظیم احساسات و اختلالات اجرایی استفاده می‌کند و اغلب در ترکیب با سایر درمان‌ها مانند دارودرمانی یا رفتاردرمانی استفاده میشود.