کاردرمانی کودکان اوتیسم + تمرین های کاربردی

کاردرمانگران با کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم کار می‌کنند تا به آن‌ها کمک کنند فعالیت‌های روزمره زندگی را بهتر انجام دهند. کاردرمانی یکی از سه روش درمانی رایج در محیط مدرسه (همراه با گفتاردرمانی اتیسم و رفتاردرمانی) است. کاردرمانگران ممکن است در جهت طیف وسیعی از اهداف، از دست‌خط بهتر گرفته تا مهارت‌های بازی و یکپارچگی حسی به بیماران کمک کنند.

چرا کاردرمانگران با کودکان مبتلا به اوتیسم کار می‌کنند؟

کاردرمانگران اغلب با کودکانی کار می‌کنند که مشکلات جسمی ناشی از اختلالاتی مانند فلج مغزی یا آسیب مغزی تروماتیک دارند. کودکان اوتیسمی ممکن است ناتوانی جسمی عمده‌ای نداشته باشند، اما بسیاری از آن‌ها با چالش‌های خاصی ازجمله موارد زیر دست‌وپنجه نرم می‌کنند:

• تون حرکتی پایین (عضلات ضعیف)
• اختلال عملکرد حسی (پاسخ بیش‌ازحد یا خیلی کم به لمس، صدا، نور، بو یا مزه)
• مشکل در برنامه‌ریزی حرکتی (عدم هماهنگی)
• فقدان مهارت‌های تقلیدی که به کودکان معمولی کمک می‌کند تا مهارت‌های بازی و زندگی روزمره را بیاموزند.
• فقدان مهارت‌های اجتماعی که به کودکان معمولی کمک می‌کند یاد بگیرند چگونه در یک محیط گروهی در فعالیت‌های بدنی شرکت کنند

همه این چالش‌ها را می‌توان ازطریق اشکال مختلف کاردرمانی (اگرچه به ندرت درمان می‌شوند) برطرف کرد. کاردرمانگرانی که با کودکان اوتیسمی کار می‌کنند ممکن است در (به‌عنوان مثال) بازی‌درمانی، دست‌خط درمانی، درمان یکپارچگی حسی، درمان مهارت‌های اجتماعی یا حتی رفتاردرمانی تخصص داشته باشند. برای اطلاعات بیشتر می توانید با تمامی روش های درمان اتیسم آشنا شوید.

کاردرمانگران چگونه برنامه‌های درمانی را تدوین می‌کنند؟

ازآنجایی‌که هر کودکی ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد، کاردرمانگرانی که با کودکان اوتیسمی کار می‌کنند، برنامه‌های فردی را برای برآوردن نیازهای هر کودک طراحی می‌کنند. توجه به این نکته مهم است که کاردرمانگرانی که در مدارس کار می‌کنند باید بر نیازهای شناسایی شده ازطریق برنامه آموزشی فردی کودک تمرکز کنند، در حالی که درمانگرانی که در خانه یا جامعه کار می‌کنند طیف وسیع‌تری از گزینه‌ها را پیش رو دارند.

به‌طور معمول، کاردرمانگران برای تعیین نیازهای حمایتی کودک از آزمون‌ها و ارزیابی‌های تثبیت‌شده استفاده می‌کنند. یکی از این تست‌ها چک لیست اصلاح شده برای اوتیسم در کودکان نوپا (M-CHAT) است. سایر تست‌ها عبارت‌اند از:

• ارزیابی عملکرد مدرسه (SFA)
• ارزیابی کودکان از مشارکت و لذت/ اولویت فعالیت‌های کودکان (CAPE/PAC)
• ارزیابی عادات زندگی (Life-H) کودکان
• آزمون سنجش حرکت کودکان - ویرایش دوم (Movement ABC2)
• آزمون تبحر حرکتی Bruininks-Oseretsky، ویرایش دوم (BOT-2)
• اندازه‌گیری پردازش حسی
• نمایه حسی همراه مدرسه
• تست یکپارچگی حسی و پراکسیس (SIPT)

علاوه بر آزمایش، کاردرمانگران اغلب کودکان را در طیف وسیعی از محیط‌ها مشاهده می‌کنند تا ببینند تا چه حد می‌توانند وظایف زندگی روزمره را به خوبی انجام دهند. برای مثال، آن‌ها ممکن است کودک را تماشا کنند تا ببینند آیا کودک می‌تواند کت بپوشد و دکمه‌هایش را ببندد، بنویسد، در زمین بازی به شکلی مناسب بازی کند، با قیچی برش انجام دهد یا در یک فعالیت گروهی شرکت کند. آن‌ها همچنین ممکن است کودک را تماشا کنند تا ببینند آیا ورودی‌های حسی خاص مانند نورهای فلورسنت، زنگ‌ها یا بوهای تند برای کودک مشکل ایجاد می‌کنند یا خیر.

پس از تکمیل آزمایش‌ها و مشاهدات، درمانگران مجموعه‌ای از اهداف فردی را برای کودک تدوین می‌کنند. این اهداف بسیار شخصی هستند و به سطح حمایت و نیازهای خاص کودک بستگی دارند.

نحوه کار کاردرمانگران با کودکان اوتیسمی

به‌طور معمول، کاردرمانگران در مدرسه با کودکان اوتیسمی کار می‌کنند. آن‌ها ممکن است در کلاس درس شرکت کنند یا به‌صورت فردی و خارج از کلاس با کودک کار کنند. در برخی موارد، مدارس دارای «اتاق‌های حسی» هستند که در آن کودکان می‌توانند با توپ‌ها، ترامپولین‌ها و سایر تجهیزات ارتباط برقرار کنند. در موارد دیگر، درمانگر ممکن است توپ‌های ورزشی، طناب‌های پرش و سایر تجهیزات را به همراه داشته باشد. علاوه بر این، درمانگران ممکن است:

• از تکنیک‌هایی برای کمک به تقویت دست‌ها، پاها یا بدن کودک استفاده کنند
• ابزارهایی مانند جلیقه وزن‌دار یا مداد بزرگ را برای بهبود تمرکز و آسان‌تر کردن برخی کارها فراهم کنند
• با کودک در محیط‌های معمولی مدرسه مانند ورزشگاه، کلاس هنر یا کلاس موسیقی کار کنند

در برخی موارد، به‌ویژه در مورد کودکان بسیار کوچک، درمانگران به خانه می‌آیند. آن‌ها حتی ممکن است مستقیماً با والدین کار کنند و به والدین نشان دهند که چگونه مداخله درمانی را حتی زمانی که درمانگر حضور ندارد ادامه دهند.

نقش کاردرمانی در درمان اختلال طیف اوتیسم

کاردرمانی اوتیسم، سطوح رشد فعلی کودکان و بزرگسالان مبتلا به اتیسم را ارزیابی می‌کند و هدف آن بهبود توانایی آن‌ها برای خودتنظیمی احساسات و مشارکت در تعاملات اجتماعی است. از طریق مداخلات، یک کاردرمانگر اوتیسم می‌تواند به افراد کمک کند تا قدرت خود را افزایش دهند و بر محدودیت‌ها غلبه کنند.

نقش کاردرمانی در محیط‌های اجتماعی

کاردرمانگران لزوماً در زمینه مهارت‌های اجتماعی آموزش دیده‌اند، اما بسیاری از کاردرمانگران از یک رویکرد چند رشته‌ای استفاده می‌کنند که کاردرمانی را با سایر ابزارهای سنتی و نوآورانه آموزش اجتماعی ترکیب می‌کند. به‌عنوان مثال:

• کاردرمانگران ممکن است بر روی آگاهی و هماهنگی فضایی در زمینه یک فعالیت در زمین بازی مانند تاب خوردن، بازی کردن، یا بالا رفتن از وسایل بازی کار کنند. این مسئله باعث می‌شود کاردرمانگر بتواند به‌صورت همزمان بر روی مهارت‌های فیزیکی و عاطفی- شناختی کار کند.
• کاردرمانگران از فلورتایم (تکنیکی درمانی اجتماعی- عاطفی که توسط روان‌شناس استنلی گرینسپن ابداع شده است و شامل تکنیک‌های حسی است که با کاردرمانی سنتی مرتبط است) برای درمان اوتیسم استفاده می‌کنند.
• کاردرمانگران ممکن است از برخی از تکنیک‌های مشابه درمانگران تفریحی استفاده کنند و با مراجعین خود برای شرکت در فعالیت‌هایی مانند برنامه‌های کمپ تابستانی، شنا، ورزش‌های گروهی و دوچرخه‌سواری کار کنند.

کاردرمانی برای بزرگسالان مبتلا به اوتیسم

بسیاری از بزرگسالان اوتیسمی کاردرمانی دریافت می‌کنند. برای برخی، کاردرمانی ابزاری برای ایجاد مهارت‌های زندگی روزمره مانند آشپزی، تمیز کردن خانه، لباس پوشیدن، تا کردن لباس‌ها و غیره است. برای برخی دیگر، کاردرمانی ابزاری برای مدیریت استرس، ایجاد استقامت فیزیکی یا افزایش مهارت‌های تفریحی است.

مداخلات رایج کاردرمانی برای اوتیسم

مداخلات کاردرمانی اوتیسم ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• یکپارچگی حسی و راهبردهای حسی
• درمان سلامت روان و تندرستی
• استراتژی‌ها و برنامه‌های رشد عاطفی و خودتنظیمی
• گروه‌های همسالان، مشارکت اجتماعی و فعالیت‌های بازی
• روال‌های خودمراقبتی برای کمک به فعالیت‌های روزانه مانند حمام کردن، تغذیه و نظافت
• تکنیک‌های رشد حرکتی
• حمایت از انتقال نوجوان به بزرگسالی و کمک به آن‌ها برای ایجاد مهارت برای ورود به نیروی کار
• رویکردهای شناختی رفتاری برای حمایت از رفتارهای مثبت

کاردرمانی برای کاهش حساسیت در کودکان مبتلا به اوتیسم

کودکان مبتلا به اوتیسم به احساس لامسه، تعادل، بینایی و شنوایی بیش‌ازحد حساس هستند و به راحتی با تحریک از منابع مختلف حواسشان پرت می‌شود.

هدف کاردرمانی کاهش حساسیت حسی در کودکان اوتیسمی ازطریق تمرینات و برنامه‌های مختلف است.

حواس مختلف مانند حس تعادل، لامسه، بویایی، شنوایی و بینایی به ما کمک می‌کنند تا فعالیت‌های روزانه را مدیریت کنیم و وظایف خود را با سرعت و دقت انجام دهیم.

کودکان اوتیسمی یا درکی از این حواس ندارند، یا تا حدی آن‌ها را از دست داده‌اند یا به این حواس حساس هستند. آن‌ها به‌طور مداوم سعی می‌کنند ورودی‌های حسی خود را تنظیم کنند تا اضطراب را کاهش دهند.

نقش کاردرمانگران در کاهش مشکلات حسی کودکان مبتلا به اوتیسم

نقش کاردرمانگران حذف موانع حسی کودکان مبتلا به اوتیسم و کمک به آن‌ها برای داشتن یک زندگی معنادار است.

1. ارزیابی

کاردرمانگران ارزیابی‌های جامعی را برای درک نیازهای خاص، چالش‌ها و نقاط قوت کودکان خاص انجام می‌دهند.

2. طرح‌های درمانی فردی

بر اساس ارزیابی، درمانگران برنامه‌های شخصی‌سازی‌شده برای رسیدگی به نیازهای منحصربه‌فرد کودک را با در نظر گرفتن جنبه‌های حسی، حرکتی و شناختی ایجاد می‌کنند.

3. درمان یکپارچگی حسی

کاردرمانگران اغلب از تکنیک‌های یکپارچه‌سازی حسی برای کمک به پردازش و پاسخ مؤثرتر به اطلاعات حسی و بهبود تجربیات حسی کلی کودکان استفاده می‌کنند.

4. توسعه مهارت‌های حرکتی ظریف و درشت

درمانگران بر روی تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف (مانند دست‌خط) و مهارت‌های حرکتی درشت (مانند هماهنگی و تعادل) ازطریق تمرین‌ها و فعالیت‌های مختلف کار می‌کنند.

5. آموزش مهارت‌های زندگی روزانه

کودکان خاص ممکن است در فعالیت‌های روزمره زندگی (ADLs)، مانند لباس پوشیدن، نظافت، و تغذیه برای ارتقای استقلال آموزش ببینند.

6. فناوری کمکی

کاردرمانگران ممکن است استفاده از وسایل و فناوری‌های کمکی را توصیه و آموزش دهند که می‌توانند به کودکان در غلبه بر چالش‌های خاص کمک کنند.

7. استراتژی‌های رفتاری

درمانگران برای توسعه و اجرای راهبردهای رفتاری که از رفتار مثبت و تعامل اجتماعی حمایت می‌کنند، با والدین و مربیان همکاری می‌کنند.

8. اصلاحات محیطی

کاردرمانگران ممکن است تغییراتی را در محیط کودک پیشنهاد کنند تا فضای حمایت‌کننده‌تر و در دسترس‌تری ایجاد کنند که نیازهای منحصربه‌فرد او را برآورده کند.

9. همکاری با والدین و مراقبین

ارتباط و همکاری منظم با والدین و مراقبان برای اطمینان از حمایت مداوم از رشد کودک بسیار مهم است.

10. حمایت از شمول مدرسه

کاردرمانگران ممکن است با مدارس برای ارائه حمایت و تسهیلات همکاری کنند و محیط یادگیری فراگیرتری را برای کودکان خاص ایجاد کنند.

11. رشد عاطفی و اجتماعی

درمانگران به چالش‌های عاطفی و اجتماعی می‌پردازند و به کودکان کمک می‌کنند مکانیسم‌های مقابله‌ای و مهارت‌های اجتماعی ضروری برای بهزیستی کلی خود توسعه دهند.

12. برنامه‌ریزی انتقال

برای کودکان خاص بزرگ‌تر، کاردرمانگران ممکن است در برنامه‌ریزی انتقال، آماده‌سازی آن‌ها برای گذار از مدرسه به بزرگسالی، ازجمله آموزش حرفه‌ای و مهارت‌های زندگی مستقل، کمک کنند.

13. فعالیت‌های مرتبط با بهره‌وری

کاردرمانگران باید کودکان اوتیسمی را هوشیار کنند، آن‌ها را در فعالیت‌های مختلف شرکت دهند، مهارت‌های سازمانی آن‌ها را بهبود بخشند و در آخر به این کودکان در خواندن و نوشتن جملات کمک کنند.

14. فعالیت‌های فراغت

یک کاردرمانگر به کودکان اتیسمی کمک می‌کند تا در فعالیت‌های تفریحی مانند بازی، معاشرت، شرکت در رویدادها و بهبود مهارت‌های حرکتی خود شرکت کنند.

باید به خاطر داشت که هر کودک مبتلا به اتیسم متفاوت است و باید برای برآوردن نیازهای حسی خود به طور متفاوتی آموزش ببیند.

15. تهیه برنامه اقدام روزانه یا فعالیت‌های رژیم حسی

تکرار یک برنامه روزانه یا سازماندهی فعالیت‌های رژیم حسی مسئولیت مهمی برای کاردرمانگران است. وظیفه اصلی آن‌ها شامل ایجاد یک برنامه روزانه برای کودکان اوتیسمی، تسهیل تمرکز و توجه در طول روز است. هنگامی که سطح هیجان کودک بیش‌ازحد بالا است، فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی یا انجام کارهای تفریحی برای تقویت آرامش توصیه می‌شود. برعکس، اگر سطح هیجان خیلی پایین باشد، فعالیت‌هایی مانند آواز خواندن، رقصیدن و بازدید از باشگاه می‌تواند برای تحریک مفید باشد.

تمرین‌های مختلف برای تنظیم محرک‌ها در کودکان مبتلا به اوتیسم

در بررسی رویکردهای متنوع برای حمایت از تنظیم حسی در کودکان مبتلا به اتیسم، تمرینات مختلف می‌توانند به‌عنوان ابزاری برای مدیریت محرک‌ها و افزایش رفاه کلی آن‌ها عمل کنند. بیایید تعدادی از آن‌ها را بررسی کنیم.

1. محرک مربوط به موقعیت و حرکت (ورودی‌های حس عمقی)

ورودی‌های حس عمقی به اطلاعاتی اشاره دارند که بدن ما در مورد موقعیت و حرکات خود دریافت می‌کند. برای کودکان اوتیسمی، این ورودی‌ها می‌توانند بر نحوه حرکت آن‌ها تأثیر بگذارند و آن‌ها را وادار کنند که به دنبال برخی از احساسات باشند یا از آن‌ها اجتناب کنند؛ مانند زمین خوردن عمدی، هل دادن دیگران، یا ترجیح دادن لباس‌های نرم.

این‌ها برخی از فعالیت‌هایی هستند که می‌توانند کمک بسیار زیادی کنند.

• خزیدن
• بالا رفتن از وسایل
• فشار روی زانوها و شانه‌ها
• دادن کوله پشتی سنگین در حالت نشسته
• استفاده از ژاکت‌های سنگین

2. محرک مربوط به حرکت سر (ورودی‌های دهلیزی)

ورودی دهلیزی به احساسات مربوط به حرکت سر و بدن در فضا اشاره دارد. در زمینه کودکان اوتیسمی، این ورودی‌ها می‌توانند بر راحتی آن‌ها با فعالیت‌هایی که شامل حرکت سر هستند، مانند تاب خوردن یا چرخیدن، تأثیر بگذارند. برخی ممکن است بر اساس ترجیحات و حساسیت‌های حسی فردی خود به دنبال این احساسات باشند یا از آن‌ها اجتناب کنند.

کودکانی که به حرکت حساس هستند ممکن است فعالیت‌هایی را که شامل چرخیدن یا تاب خوردن است دوست نداشته باشند.

تمرینات مناسب برای این کودکان عبارت‌اند از:

• نوسان خطی
• پریدن روی ترامپولین

3. محرک مربوط به حس لامسه (ورودی‌های لمسی)

ورودی‌های لمسی شامل اطلاعات دریافت شده ازطریق حس لامسه هستند. در زمینه پردازش حسی، این به چگونگی درک و واکنش افراد، ازجمله کودکان اوتیسمی، احساساتی مانند بافت، فشار و دما اشاره دارد. برخی ممکن است بیش‌ازحد به این ورودی‌ها حساس باشند و برخی از لمس‌ها را ناراحت‌کننده بدانند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به دنبال اطلاعات لمسی بیشتری برای راحتی یا تحریک باشند.

تمرین مناسب برای این گونه افراد این است که آن‌ها را از انواع بافت‌ها مانند زبر، صاف، نرم، دانه‌دار و مرطوب آگاه کنید.

4. محرک‌های مربوط به حس بینایی (ورودی‌های ادراکی بصری)

ورودی‌های ادراکی بصری، مربوط به حس بینایی، شامل نحوه تفسیر و درک افراد از اطلاعات بصری هستند. برای کودکان اوتیسمی، این ورودی‌ها می‌توانند بر نحوه پردازش و پاسخ آن‌ها به محرک‌های بصری و درک آن‌ها از رنگ‌ها، الگوها و روابط فضایی تأثیر بگذارند. حساسیت‌ها یا ترجیحات در ادراک بصری ممکن است در بین افراد اوتیسمی متفاوت باشند و بر تجربیات و فعالیت‌های روزانه آن‌ها تأثیر بگذارند.

کودکانی که مشکلات ورودی دیداری دارند در جستجوی چیزها مشکل دارند.

بنابراین بهترین ورزش برای آن‌ها عبارت‌اند از:

• تمرین جستجوی کلمه
• پیدا کردن نیمه گمشده یک عکس

فواید کاردرمانی برای اوتیسم

هدف اصلی کاردرمانی اوتیسم بهبود کیفیت زندگی بیمار است. کاردرمانگر ازطریق مداخلات می‌تواند به افراد مبتلا به اتیسم کمک کند:

• استقلال خود را به دست آورند
• روی وظایف تحصیلی تمرکز کنند
• ارتباط مناسب برقرار کنند
• روابط را حفظ و تقویت کنند
• برای رسیدن به یک هدف یا هدف مشترک با دیگران کار کنند
• احساسات را به روشی سالم و سازنده بیان کرده و خودتنظیمی را مدیریت کنند
• مستقل‌تر و با اعتمادبه‌نفس‌تر شوند
• کمتر احساس اضطراب کنند

جمع‌بندی

کاردرمانی اوتیسم یکی از روش‌های درمانی است که به افراد مبتلا به اوتیسم کمک می‌کند استقلال خود را حفظ کنند و قادر به انجام امور و فعالیت‌های روزمره زندگی باشند. این روش درمانی با استفاده از مداخلات مختلف به بهبود مهارت‌های فردی و اجتماعی بیمار کمک می‌کند. بنابراین اگر خودتان یا فرزندتان مبتلا به اتیسم هستید، به کلینیک توانبخشی راه کمال مراجعه کنید و از خدمات کاردرمانی اوتیسم در این مرکز درمانی بهره‌مند شوید.

 منابع

verywellhealth.com

usa.edu

medicoexperts.com