کار درمانی دست کودکان چیست؟
کاردرمانی دست کودک شکلی از کاردرمانی است که بازتوانی دست‌ها، مچ دست و اندام فوقانی را پس از آسیب یا به‌دلیل بیماری‌ای مزمن انجام می‌دهد.
بیماری‌های مرتبط با دست و آسیب‌های وارده به دست، مفاصل، تاندون‌ها و ... موجب ناتوانی کودک در انجام مهارت‌های حرکتی ظریف و درشت می‌شوند. یکی از روش‌های درمان این مشکلات، کار درمانی دست است.
به‌طور کلی، کار درمانی به درمانی اطلاق می‌شود که هدف آن بهبود توانایی کودک برای انجام وظایفی است که در خانه یا مدرسه انجام می‌دهد. نمونه‌هایی از کار درمانی در رابطه با دست‌درمانی عبارت‌اند از:
- بستن بند کفش
- مسواک زدن دندان‌ها
- نوشتن و تایپ کردن
- غذا خوردن
- نگه داشتن و بلند کردن اشیاء
- فشار دادن گیره‌های لباس یا بطری‌های مختلف
- استفاده از انبر یا موچین
کار درمانی نقش مهمی در درمان بیماری‌های مربوط به درست دارد؛ زیرا هدف اصلی کار درمانی بهبود و حفظ عملکرد است و ازآنجایی‌که بخش زیادی از فعالیت‌های روزمره ما با استفاده از دست‌هایمان انجام می‌شوند، منطقی است که رویکردهای مورداستفاده در کار درمانی در درمان بیماری‌های مرتبط با دست مفید باشند.
کار درمانی دست کودکان چه آسیب‌هایی را درمان می‌کند؟
کاردرمانی به درمان آسیب‌های وارده به دست، مچ دست یا اندام فوقانی می‌پردازد. آسیب‌های رایجی که ممکن است نیاز به کار درمانی داشته باشند عبارت‌اند از:
- رگ‌به‌رگ شدن مفصل و دررفتگی
- تاندونوپاتی (آسیب‌های تاندون)
- تاندونیت (التهاب تاندون)
- شکستگی‌ها
- استفاده بیش‌ازحد و آسیب‌های ناشی از حرکت‌های مکرر مانند سندرم تونل کارپال (شایع‌ترین نوروپاتی ناشی از گیر افتادن عصب است که در ناحیه دالان مچ دست (تونل کارپال) ایجاد می‌شود)
- پارگی‌های پوست، اعصاب، تاندون‌ها، ماهیچه‌ها یا رباط‌های دست یا مچ دست
- زخم‌ها
- سوختگی‌ها
- حساسیت مفرط
- سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS) (سندرمی است با درد مداوم ناحیه‌ای از بدن که کاملاً ازنظر زمان و شدت بروز درد تناسبی با نوع و شدت ضایعه یا تروما ندارد)
- قطع عضو
- آرتروز
- فشرده‌سازی عصب محیطی «مانند سندرم تونل کوبیتال (آسیب‌دیدگی عصب اولنار واقع در بازو) یا سندرم تونل رادیال (درد، تحریک، سردی و ضعف عضلات در ناحیه آرنج و ساعد)»
- انگشت ماشه‌ای (حالتی است که در آن حرکت تاندون ماهیچه‌های خم‌کننده انگشتان در داخل نیام عضله به‌راحتی صورت نمی‌گیرد و ممکن است با درد نیز همراه باشد)
- فیبرومیالژیا (اختلالی مزمن که باعث درد، سفت شدن و نازکی ماهیچه‌ها، تاندون‌ها و مفاصل می‌شود)
- ناهنجاری‌های مادرزادی
- آسیب‌های ورزشی
- کشیدگی‌های عضلانی
- درد دست یا مچ دست ناشی از بی‌ثباتی یا بیش‌حرکتی مفصل
- ناتوانی در انجام مهارت‌های حرکتی ظریف به‌دلیل مشکلات هماهنگی یا ضعف عضلانی ناشی از دیسپراکسی (اختلالی حرکتی مبتنی بر مغز که بر مهارت‌های حرکتی ظریف و درشت، برنامه‌ریزی حرکتی و هماهنگی تأثیر می‌گذارد)، سکته مغزی و سایر اختلالات
در حین کار درمانی چه اتفاقی میفتد؟
اولین کاری که کاردرمانگر در طول جلسه کار درمانی دست انجام می‌دهد این است که وضعیت یا آسیبی را که روی دست کودک تأثیر می‌گذارد، ارزیابی می‌کند. او در طول معاینه به بررسی موارد زیر می‌پردازد:
- تورم
- بدشکلی
- تغییر رنگ
- حساسیت
- تغییر در عملکرد کلی
- دامنه حرکت
- مهارت
- قدرت
کاردرمانگر در حین تکمیل ارزیابی بصری و لمسی دست و مچ دست کودک، از تمرینات ساده برای درک بهتر محدودیت‌های فعلی و شدت آسیب استفاده می‌کند. او در طول هر جلسه درمانی به بررسی محدوده حرکت، قدرت، وضعیت بدن و حالت عصبی کودک می‌پردازد و تمرین‌هایی برای توسعه توانایی‌های او در خانه پیشنهاد می‌دهد.
درمان‌های مورداستفاده در طول کار درمانی دست
هنگامی که ارزیابی انجام شد، کاردرمانگر برنامه‌ای درمانی متناسب با شرایط کودک طراحی می‌کند تا به مدیریت یا بهبودی مشکلات دست یا مچ دست او کمک کند.
چند نمونه از درمان‌های مورداستفاده در طول کار درمانی دست عبارت‌اند از:
- تولید ارتز
- آموزش درمورد گزینه‌های درمانی و خود بیماری
- مدیریت درد
- ماساژ عضلانی
- حساسیت‌زدایی
- مشاوره برای سازگاری با شرایط
- توانبخشی تصویرسازی حرکتی (تمرینی ذهنی که در آن حرکت تصور شده اما انجام نمی‌شود)
- کار درمانی برای مدیریت وظایف روزمره در خانه و مدرسه
- تمرینات یا فعالیت‌هایی برای بهبود دامنه و الگوهای حرکتی
- آموزش مهارت‌های حرکتی ظریف و درشت
- مراقبت از زخم
- مدیریت تورم
- روش‌های حرارتی (مانند سرما و گرما)
- تمرینات قدرتی
- یونتوفورزیس (استفاده از جریان‌های بسیار پایین برای درمان تعریق بیش‌ازحد کف دست)
- آموزش‌های لازم برای جلوگیری از آسیب مجدد
- تحریک الکتریکی
- روش‌های متحرک‌سازی بافت نرم و مفاصل
کاردرمانگر در گام اول تمریناتی ارائه می‌دهد که بیشتر بالینی بوده و کمتر شبیه به فعالیت‌های روزمره زندگی هستند. او سپس تمرینات ضروری را در برنامه زندگی روزمره کودک جای می‌دهد. به‌عنوان مثال، با یک سری تمرینات برای دامنه حرکتی و تقویت عضلات شروع می‌کند. اما کم‌کم به سمت فعالیت‌هایی مانند انجام فعالیت‌های خودمراقبتی مانند برس زدن موها یا نوشتن تکالیف می‌رود. بنابراین، کاردرمانگر روی رویکردهای ایمن‌تر و مؤثرتر برای نقش‌ها و عادات روزمره کودک کار می‌کند تا از بهبود آسیب‌ها و عدم عود آنها اطمینان حاصل کند.
اهداف کار درمانی دست
اگر کار درمانی دست بعد از آسیب یا جراحی انجام شود با هدف بهبود و بازیابی سطح فعالیت قبلی کودک پیش می‌رود. اما هدف از کار درمانی بعد از بیماری‌های مزمن، کمک به کودک برای سازگاری با شرایط، به حداقل رساندن درد و ناراحتی و به حداکثر رساندن عملکرد و استقلال است.
مزایای کار درمانی دست کودکان
صدمات دست و سایر بیماری‌هایی که روی دست‌ها تأثیر می‌گذارند، مطمئناً زندگی روزمره و تحصیل کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهند. کار درمانی به کودک کمک می‌کند به‌صورت مستقل به انجام فعالیت‌های روزمره بپردازد و با همسالان خود تعامل داشته باشد. در ادامه به برخی از مزایای کار درمانی دست کودکان اشاره می‌کنیم:
- حفظ نقش‌ها، عادات و سلامت روانی
- افزایش انگیزه برای درمان
- توانبخشی مقرون‌به‌صرفه تر با استفاده از وسایل مورداستفاده در زندگی روزمره
- مشارکت بیمار در روند درمان با استفاده از تمرین فعالیت‌های روزمره زندگی
ازآنجایی‌که دست‌های ما یکی از کاربردی‌ترین ابزارهای ما هستند، منطقی است که کار درمانی می‌تواند نقش کلیدی در درمان بیماری‌های مربوط به دست‌ها داشته باشد.
جمع بندی
کار درمانی دست کودکان نقش بسیار مهمی در بهبود عملکرد حرکتی و توانمندسازی آنها دارد. با استفاده از روش‌های نوین درمانی، می‌توان مشکلات دست و بازوهای کودکان را به طور مؤثر درمان کرده و به آنها کمک کرد تا در فعالیت‌های روزمره خود استقلال بیشتری پیدا کنند. اگر شما نیز به دنبال کمک حرفه‌ای برای فرزند خود هستید، گروه توانبخشی راه کمال با تیم متخصص و باتجربه خود آماده است تا راهکارهای مناسب را برای درمان به شما ارائه دهد. برای مشاوره و دریافت خدمات حرفه‌ای، هم‌اکنون با ما تماس بگیرید.
منابع
مطالب مشابه
آموزش نوشتن به کودکان اوتیسم پروسه‌ای چالش‌برانگیز است؛ زیرا نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، صبر و حوصله است. ازآنجایی‌که مهارت‌های سوادآموزی برای زندگی روزمره بسیار حیاتی هستند، باید به کودک مبتلا به اوتیسم کمک کنید در این توانایی‌ها رشد کند.
بیش‌فعالی در اثر عوامل ژنتیکی، مشکلات دوران بارداری و زایمان، آسیب‌های مغزی، ترومای روانی و عوامل محیطی ایجاد می‌شود. اما هنوز علت اصلی ابتلا به بیش فعالی به طور قطعی و دقیق مشخص نشده است.
گفتاردرمانی در اوتیسم، بسته به فردی که تحت درمان قرار می‌گیرد، اشکال مختلفی دارد. گفتار درمانگران به کودکان مبتلا به اتیسم کمک می‌کنند دایره لغات خود را گسترش دهند و مهارت‌های کلامی را بهبود بخشند.
اختلالات ژنتیکی در کودکان می‌توانند در یکی از دسته‌های زیر قرار گیرند: کروموزومی، چندعاملی، تک ژنی. برخی از آنها عبارتند از سندرم داون، سندرم ایکس شکننده، اوتیسم، اسپینا بیفیدا و ...
قشقرق و به‌هم‌ریختگی حسی در اوتیسم ممکن است در سطح ظاهری مشابه به نظر برسند. هر دو می‌توانند با فریاد زدن و گریه کردن، لگد زدن، زدن و حبس نفس بروز پیدا کنند.
«تئوری ذهن» توانایی انسان را برای درک این موضوع توصیف می‌کند که درک آنچه در ذهن اشخاص دیگر می‌گذرد، غیرممکن است. «تئوری ذهن» مفهومی پیچیده به‌نظر می‌رسد، اما درواقع، معمولاً کودکان قبل از 5 سالگی به آن تسلط پیدا می‌کنند.
مشکلات حس چشایی می‌توانند تأثیر زیادی بر زندگی داشته باشند. حس چشایی، میل به غذا خوردن را تحریک می‌کند و نقش مهمی در تغذیه و انتخاب رژیم غذایی دارد. حس چشایی به سلامتی ما نیز کمک می‌کند؛ زیرا باعث می‌شود غذا یا نوشیدنی‌های فاسد را تشخیص دهیم.
در برخی موارد، دور بودن مرکز درمانی دلیل اصلی برای شرکت نکردن کودک در جلسات کاردرمانی است. انتخاب مرکزی مناسب می‌تواند تأثیر مستقیمی بر روند درمان و پیشرفت کودکان داشته باشد. اگر در جنوب تهران زندگی می‌کنید و به کاردرمانی در منزل یا کلینیک نیاز دارید، ما در گروه توانبخشی راه کمال با استفاده از تکنیک‌های مدرن و برنامه‌ریزی شخصی‌شده شما را در مسیر بهبودی همراهی می‌کنیم.
آیا به‌دنبال بهترین و مجهزترین کلینیک کاردرمانی کودکان در شمال تهران هستید؟ کلینیک کاردرمانی راه کمال با ارائه خدمات تخصصی در محیطی گرم و صمیمی، پذیرای فرزندان دلبند شماست. ما با بهره‌گیری از دانش روز و تجهیزات پیشرفته، به کودکان کمک می‌کنیم تا توانایی‌های خود را کشف کرده و به بهترین نحو ممکن رشد کنند.
ماساژ درمانی کودک روشی طبیعی، مراقبتی و آرامش‌بخش برای حمایت از سلامت و رفاه کودک است. این درمان به‌گونه‌ای طراحی شده است که با استفاده از حرکات نرم و ریتمیک به ایجاد آرامش، کاهش اضطراب و بهبود خلق و خوی کودکان کمک کند.
اگر کودک شما در تلفظ کلمات، روانی گفتار، برقراری ارتباط یا درک زبان مشکل دارد، گفتاردرمانی می‌تواند روشی مؤثر برای بهبود مهارت‌های زبانی و گفتاری او باشد. انتخاب مرکز گفتاردرمانی مجهز و حرفه‌ای، نقش مهمی در پیشرفت درمانی کودک دارد.
دسترسی به مراکز گفتاردرمانی مجهز و متخصص، به‌ویژه در مناطقی مانند غرب تهران، اهمیت زیادی دارد؛ زیرا رفت‌وآمد به مراکز درمانی می‌تواند برای خانواده‌ها چالش‌برانگیز باشد. اگر در غرب تهران زندگی می‌کنید ما در گروه توانبخشی راه کمال، بهترین خدمات گفتاردرمانی را با استفاده از روش‌های علمی و نوین برای شما فراهم می‌کنیم.
آیا به‌دنبال بهترین و پیشرفته‌ترین مرکز گفتار درمانی برای کودکان در شرق تهران هستید؟ کلینیک گفتار درمانی راه کمال با فراهم کردن محیطی گرم و دوستانه، آماده پذیرش کودکان شماست. این مرکز با استفاده از تجهیزات مدرن، دانش به‌روز و تیم متخصص، به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های زبانی و ارتباطی خود را بهبود بخشند و مسیر مناسبی را برای رشد و پیشرفت طی کنند.