کودکان ذاتاً پرانرژی هستند. ذهن آنها یک میلیون کیلومتردر ساعت سرعت دارد و بدن آنها می خواهد به همان سرعت حرکت کند. به همین دلیل است که برخی از کودکان مبتلا به بیش فعالی تشخیص داده نمی شوند، زیرا علائم آنها به عنوان "رفتار طبیعی" تلقی می شود.
چگونه می توانید تفاوت بیش فعالی و شیطنت را تشخیص دهید؟ آیا فرزنتان باید برای بیش فعالی معاینه شود؟ راهنمای زیر به شما کمک می کند تا گزینه های خود را بررسی کنید.
تفاوت های بین بیش فعالی و انرژی بالا
تفاوت های کلیدی بین بیش فعالی و انرژی بالا، به توجه و کنترل تکانشگری مرتبط است. زمانی که از یک کودک پرانرژی خواسته شود، می تواند تمرکز کند و یک کار را از ابتدا تا انتها انجام دهد. کودک مبتلا به بیش فعالی ممکن است تمرکز کردن برایش تقریبا غیرممکن باشد، یا ممکن است از تلاش برای تکمیل کار ناامید شود. اگر کودک شما تکانشگری اش را کنترل می کند و یا توانایی انجام کاری از ابتدا تا انتها را دارد، احتمالاً ADHD ندارد.
کودکان پرانرژی درست مانند کودکان مبتلا به بیش فعالی می‌توانند زمان زیادی را صرف موضوعی خاص کرده و به شدت روی جزئیات تمرکز کنند. این اتفاق کاملاً طبیعی است که کودکی پرانرژی 15 دقیقه زمان صرف کند تا به اصلی داستانی ساده برسد. بنابراین چه چیز دیگری رفتارهای کودکان مبتلا به بیش فعالی را منحصربه‌فرد می‌کند؟
تفاوت دیگر بین کودکان پرانرژی با کودکان بیش فعال این است که انرژی بالای یک کودک پرانرژی به صورت سینوسی است. آنها ممکن است فقط در محیطی خاص، مانند خانه یا مدرسه، انرژی بالایی داشته باشند و این انرژی در محیط‌های دیگر کاهش یابد. اما انرژی بالا در کودکان مبتلا به بیش فعالی بسیار پایدارتر است و معمولاً کودک بیش‌فعال در هر دو محیط انرژی زیادی از خود بروز می‌دهد.
برای تشخیص بیش فعالی در کودک، باید این رفتارهای او در حوزه‌های متعدد زندگی تداخل داشته باشند. یعنی انرژی بالای کودک باید در ترکیبی از زندگی شخصی، خانوادگی و تحصیلی او نمود پیدا کند.
به‌طور خلاصه، اگر رفتارهای کودک فقط در یک محیط وجود داشته باشد، یا فقط در یک حوزه از زندگی او تداخل داشته باشد، ممکن است مبتلا به بیش فعالی نباشد. اما اگر کودکی در خانه و بیرون از خانه رفتارهای بیش فعالی یا بی‌توجهی از خود نشان می‌دهد، احتمالاً مبتلا به بیش‌فعالی است.
واقعیت جالب: بیش فعالی همیشه با انرژی بالا مرتبط نیست!
باور بکنید یا نه، اختلال بیش فعالی و کمبود توجه همیشه با رفتار بیش فعالانه مرتبط نیست. اختلال کمبود توجه (ADD) هم در زیر چتر ADHD قرار می گیرد. ADD ممکن است با انرژی کم و بی توجهی مشخص شود - بدون هیچگونه رفتار بیش فعالی. بنابراین تشخیص اختلال نقص توجه و بیش فعالی بدون رفتارهای پرانرژی کاملاً امکان پذیر است، درست مانند داشتن انرژی بالا بدون داشتن ADHD.
علائم بیش فعالی و شیطنت در کودکان
سه نوع بیش فعالی وجود دارد:
- بیش فعالی بی‌توجهی شامل مشکل در توجه و تمرکز، حواس‌پرتی، خیال‌پردازی و ضعف در مهارت‌های برنامه‌ریزی است.
- بیش فعالی تکانشی شامل صحب کردن و تکان خوردن مداوم، حرکت دادن اشیا به اطراف، دست زدن به وسایل مختف و به‌طور کلی ناتوانی در کنترل سطوح فعالیت است.
- بیش فعالی ترکیبی نیز ترکیبی از علائم دو دسته بالا است.
برای اطلاعات کامل تر مطلب انواع اختلال نقص توجه و بیش فعالی را مطالعه کنید.
بیش فعالی و بی‌توجهی دو علامت بارز اختلال نقص توجه و بیش فعالی هستند، اما برای تشخیص، لازم نیست کودک هر دو نوع رفتار را از خود نشان دهد. دختران بیشتر به اختلال بیش فعالی بی‌توجهی مبتلا می‌شوند و به همین دلیل است که این اختلال در دختران کمتر از پسران تشخیص داده می‌شود؛ زیرا رفتارهای بی‌توجهی کمتر در محیط‌های اجتماعی بروز پیدا می‌کنند.
بررسی‌ها نشان می‌دهند تمام کودکان به‌طور طبیعی رفتارهای بیش فعالی از خود نشان می‌دهند. آنها بین صحبت دیگران می‌پرند، قادر نیستند به مدت طولانی بی‌حرکت بنشینند و ... . اما اگر کودک این رفتارها را به‌صورتی اغراق‌آمیز تکرار کند، غیرعادی می‌شود و نشان‌دهنده بیش فعالی است.
نحوه تشخیص بیش فعالی
اگر متوجه رفتارهای بیش فعالی یا بی‌توجهی کودک در حوزه‌های مختلف زندگی و محیط‌ها می‌شوید، برای اطمینان از بیش‌فعالی باید به پزشک مراجعه کنید:
- پزشک در ابتدا به بررسی سابقه خانوادگی کودک می‌پردازد.
- سپس به معاینه کودک و بررسی سطح سلامت می‌پردازد و بیماری‌های مشابه با بیش فعالی را بررسی می‌کند.
- در ادامه پرسشنامه‌ای در اختیار والدین قرار می‌دهد تا به سؤالاتی درمورد رفتارهای کودک در منزل پاسخ دهند. همچنین پرسشنامه‌ای دیگر نیز به معلم یا مشاور مدرسه می‌دهد. نتایج پرسشنامه‌ها داده‌هایی عینی ارائه می‌دهند و سیستم نمره‌دهی نشان می‌دهد آیا کودک مبتلا به بیش فعالی است یا خیر.
- در ادامه پزشک رفتارهای کودک را زیر نظر می‌گیرد و با توجه به نتایج پرسشنامه‌ها و رفتارهای کودک نظر نهایی را اعلام می‌کند.
عواقب تشخیص نادرست بیش فعالی در کودک
تشخیص صحیح کودک پرانرژی در مقابل کودک بیش فعال بسیار مهم است. در نهایت، این تشخیص کلید کمک به کاهش علائم در کودکان بیش فعال است.
از یک طرف، تشخیص بیش فعالی بدون داشتن این اختلال (مثبت کاذب) مشکلاتی به همراه دارد. داروهای بیش فعالی، که بیشتر آنها محرک هستند، اغلب منجر به عوارض جانبی بیشتری نسبت به فواید آنها در افرادی که بیش فعالی ندارند، می‌شوند.
از طرف دیگر، عدم شناسایی بیش فعالی در فرد مبتلا (منفی کاذب) فرصتی از دست رفته برای کمک به آنها است. درواقع در بسیاری از موارد کودکان بیش فعالی با کمک درمانگر و یادگیری مهارت‌های مقابله‌ای به‌صورتی موفقیت‌آمیز درمان می‌شوند. بنابراین تشخیص مرحله‌ای بسیار مهم در تعیین بیش فعالی است.
روش‌های درمان بیش فعالی
روش‌های درمان بیش فعالی معمولاً شامل موارد زیر هستند:
- دارودرمانی. داروها توانایی مغز را برای توجه، آرامش و استفاده بیشتر از خودکنترلی فعال می‌کنند.
- رفتاردرمانی. درمانگران می‌توانند به کودکان کمک کنند تا مهارت‌های اجتماعی، عاطفی و برنامه‌ریزی را توسعه دهند.
- مربیگری والدین. والدین می‌توانند ازطریق مربیگری، بهترین راه‌ها را برای پاسخ به مشکلات رفتاری کودک بیش فعال خود یاد بگیرند و از این راهکارها در طول تربیت کودک استفاده کنند.
- پشتیبانی مدرسه. معلمان می‌توانند به کودکان مبتلا به بیش فعال کمک کنند تا از مدرسه لذت ببرند و راحت‌تر به یادگیری بپردازند.
درمان مناسب به بهبود بیش فعالی کمک می‌کند. والدین و معلمان می‌توانند به کودکان کوچک‌تر آموزش دهند که در مدیریت توجه، رفتار و احساسات خود بهتر عمل کنند. همان‌طور که کودکان بزرگ‌تر می‌شوند، باید یاد بگیرند که توجه و کنترل خود را بهبود بخشند. میوانید اطلاعات بیشتر را در مطلب «درمان بیش فعالی کودکان» بخوانید.
چه زمانی باید به دنبال تست بیش فعالی باشید؟
تشخیص زودهنگام منجر به درمان زودهنگام و موثر می شود. اگر علائم بیش فعالی را در کودک خود مشاهده کرده اید، ممکن است زمان خوبی برای انجام بررسی باشد. کودکان از 3 تا 4 سالگی می توانند تشخیص داده شوند، اما بسیاری از آنها تا زمانی که مدرسه را شروع نکرده اند، علائمی نشان نمی دهند. گروه توانبخشی راه کمال، تست ADHD، برنامه ریزی مداخله، حمایت آموزشی و درمان بیش فعالی را ارائه می دهد. متخصصان باتجربه و دلسوز ما خوشحال خواهند شد اگر بتوانند در این مسیر شما را کمک کنند.
منابع
مطالب مشابه
اوتیسم خفیف یا سطح 1 با چالش‌هایی در زمینه‌های تعامل اجتماعی، ارتباطات و رفتار مشخص می‌شود. کودکان مبتلا به این سطح از اوتیسم علائمی خفیف‌تر نسبت به کودکان با اوتیسم سطح 3 نشان می‌دهند و به حمایت کمتری در زندگی روزمره نیاز دارند.
کاردرمانی در منزل برای کودکان به‌عنوان یک رویکرد نوین و مؤثر در حمایت از کودکان با نیازهای ویژه، توجه ویژه‌ای را جلب کرده است. این نوع درمان به کودکان این امکان را می‌دهد که در محیط آشنا و راحت خود، به بهبود مهارت‌های حرکتی، اجتماعی و شناختی بپردازند.
با وجود اینکه تشخیص بیش فعالی در دوران نوزادی دشوار است، برخی علائم می‌توانند زنگ خطری برای توجه والدین باشند. به طور معمول، نوزادان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی بیشتر از سایر کودکان نیازمند توجه و مراقبت هستند.
زمانی که در پی تشخیص یا درمان اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) هستید، انتخاب دکتر واجد شرایط که تجربه‌ی بالایی در برخورد با این اختلال داشته باشد، بسیار حیاتی است. متخصصان مختلفی می‌توانند در تشخیص و درمان بیش فعالی مشارکت کنند. این گروه شامل پزشکان، روانشناسان، مددکاران اجتماعی، پرستاران، دستیاران پزشک و دیگر درمانگران مجاز می‌شود.
زانوهای ضربدری وضعیتی است که زانوهای کودک هنگام ایستادن به هم نزدیک می‌شوند و مچ پاها از یکدیگر فاصله دارند. در اکثر موارد نیاز به درمان خاصی ندارد و با حرکات اصلاحی حل می شود.
پژوهش‌های نوین در حوزه درمان اوتیسم به تولید داروهای جدید AB-2004 ، بالواپتان، سورامین، نیسر‌ویمب منجر شده است که هدف آنهاکاهش علائم رفتاری و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به اوتیسم است.
کاردرمانی کودکان مبتلا به فلج مغزی می‌تواند به بهبود هماهنگی عضلات و مفاصل کمک کند؛ مشکلاتی که می‌توانند انجام فعالیت‌های روزانه مانند خوردن، مسواک زدن و حمام کردن را دشوار سازند.
در حالی که تشخیص اوتیسم تنها توسط متخصص انجام می‌شود، چندین ابزار غربالگری وجود دارند که می‌توانند والدین، مراقبان و افراد مبتلا به اتیسم را نسبت به علائم بالقوه این اختلال آگاه کند.
یکی از روش‌های مؤثر در درمان غیرجراحی پای پرانتزی در کودکان ، استفاده از بریس‌های ارتوپدی است. بریس‌ها به عنوان یک ابزار اصلاحی، به پاهای کودک بسته می‌شوند و با ایجاد فشار کنترل شده، به تدریج به صاف کردن زانوها و مچ پاها کمک می‌کنند.
اختلالات سیستم وستیبولار شامل چندین بیماری است که بر حس تعادل تأثیر می‌گذارد. این اختلالات بیشتر بر اندام‌های دهلیزی در گوش داخلی تأثیر می‌گذارند، اما مشکلات سیستم عصبی مرکزی نیز می‌تواند باعث ایجاد مشکلات تعادلی شوند. رایج‌ترین علامت این اختلال سرگیجه است.