لکنت زبان نوعی اختلال گفتاری است که باعث می‌شود کودک هنگام تلاش برای صحبت کردن، صدا، هجا یا کلمات را تکرار، قطع یا طولانی کند. لکنت زبان باعث گوشه‌گیری، کاهش عزت نفس و ناتوانی در برقراری ارتباط می‌شود. بنابراین درمان این اختلال از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مطلب به بررسی روش‌های درمان لکنت زبان می‌پردازیم.
لکنت زبان چیست؟
لکنت زبان اختلالی گفتاری است که بر ریتم و جریان صحبت کردن کودک تأثیر می‌گذارد. این اختلال نحوه صحبت کردن را مختل می‌کند و باعث ایجاد صداهای ناخواسته، مکث یا مشکلات دیگر در صحبت کردن می‌شود.
لکنت زبان انواع مختلفی دارد که در ادامه به توضیح آنها می‌پردازیم:
- لکنت رشدی: لکنت رشدی، اختلالی عصبی‌رشدی است و زمانی اتفاق میفتد که مغز متفاوت از آنچه انتظار می‌رود رشد می‌کند. این نوع لکنت از کودکی آغاز می‌شود.
- لکنت مداوم: لکنت مداوم، اختلال لکنت رشدی است که از کودکی شروع می‌شود و تا بزرگسالی ادامه می‌یابد.
- لکنت اکتسابی: این لکنت به‌دلیل بیماری یا آسیبی که بر مغز تأثیر می‌گذارد، ایجاد می‌شود.
چه عواملی باعث لکنت زبان می‌شوند؟
کارشناسان به‌طور کامل نمی‌دانند چرا لکنت زبان رخ می‌دهد. بااین‌حال، آنها گمان می‌کنند عوامل متعددی می‌توانند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند. این عوامل عبارت‌اند از:
- سابقه خانوادگی: اگر یکی از بستگان درجه یک (یکی از والدین یا خواهر و برادر) لکنت زبان داشته باشد، احتمال ابتلای کودک به این اختلال سه برابر افزایش می‌یابد.
- ژنتیک: جهش‌های DNA ممکن است به لکنت کمک کنند. به نظر می‌رسد ژنتیک نیز بر بهبود یا از بین رفتن این اختلال در طول زمان تأثیر می‌گذارد.
- تفاوت ساختار مغز: افرادی که مبتلا به لکنت زبان هستند در نواحی خاصی از مغز تفاوت‌هایی دارند. این نواحی معمولاً به کنترل عضلات مربوط به صحبت کردن یا هماهنگی عضلات می‌پردازند.
روش‌های درمان لکنت زبان
آسیب‌شنان گفتار-زبان پس از ارزیابی جامع کودک، درمورد بهترین رویکرد درمانی تصمیم‌گیری می‌کند. چندین رویکرد مختلف برای درمان کودکان مبتلا به لکنت وجود دارند. ممکن است برخی روش‌ها یا ترکیب آنها برای درمان لکنت زبان کودکی مفید و برای دیگر بی‌اثر باشند. به همین دلیل متخصص پس از معاینه کودک بهترین روش درمانی را پیشنهاد می‌دهد.
درمان ارائه‌شده ممکن است به‌طور کامل لکنت را از بین نبرد، اما می‌تواند به آموزش مهارت‌هایی زیر بپردازد:
- بهبود گفتار روان و واضح
- توسعه ارتباطات مؤثر
- مشارکت کامل در فعالیت‌های مدرسه، خانه و محیط‌های اجتماعی
چند نمونه از روش‌های درمان لکنت زبان در ادامه ذکر شده‌اند:
- گفتاردرمانی: گفتاردرمانی به کودک می‌آموزد سرعت گفتار خود را آهسته کند، یاد بگیرد در هنگام لکنت توجه و تمرکز خود را افزایش دهد، به مدیریت موقعیت‌هایی بپردازد که در آنها لکنت زبان او بدتر می‌شود و روی الگوی گفتاری روان و واضح کار کند. کودک احتمالاً در هنگام شروع گفتاردرمانی بسیار آهسته صحبت می‌کند، اما با گذشت زمان به الگوی گفتاری طبیعی‌تری می‌رسد. تحقیقات نشان می‌دهند گفتاردرمانی بهترین روش درمانی لکنت زبان است.
- ابزارهای الکترونیکی: ابزارهای الکترونیکی زیادی برای افزایش تسلط بر صحبت کردن وجود دارند. این ابزارها برای تمرین گفتار روان‌تر استفاده می‌شوند. به‌عنوان مثال گفتار کودک را در حین صحبت کردن تقلید کرده و برای او پخش می‌کنند.
- درمان شناختی‌رفتاری: این نوع روان‌درمانی می‌تواند به کودک کمک کند تا روش‌های تفکری را که باعث بدتر شدن لکنت می‌شوند، شناسایی کند و تغییر دهد. همچنین به کاهش استرس، اضطراب یا مشکلات عزت نفس مرتبط با لکنت زبان کمک می‌کند. درمان شناختی‌رفتاری برای لکنت زبان شامل موارد زیر می‌باشد:
- ارتباط مستقیم
- آموزش کودک درمورد لکنت زبان
- حل مشکل
- تمرین‌هایی برای افزایش طول صداها
- تکنیک‌های آرام‌سازی، ازجمله تنفس عمیق
- به چالش کشیدن افکار غیرمفید
- تعامل والدین و فرزند: مشارکت والدین در تمرین تکنیک‌ها در خانه، بخش کلیدی کمک به کودک برای مقابله با لکنت زبان است.
- دارودرمانی: برخی از داروهایی که پزشکان برای لکنت تجویز می‌کنند عبارت‌اند از:
- آلپرازولام: داروی ضداضطراب
- سیتالوپرام: داروی ضدافسردگی
- کلومیپرامین: یکی دیگر از داروهای ضدافسردگی
درمان کودکان پیش‌دبستانی مبتلا به لکنت زبان
درمان مورداستفاده برای کودکان پیش‌دبستانی شامل استفاده از روش‌های مستقیم یا غیرمستقیم می‌باشد:
- روش‌های مستقیم به فرزند شما کمک می‌کنند تا نحوه صحبت کردن خود را تغییر دهد.
- روش‌های غیرمستقیم راه‌هایی هستند که باعث می‌شوند فرزندتان راحت‌تر صحبت کند. این استراتژی‌ها می‌توانند شامل کاهش سرعت گفتار و پرسیدن سؤالات کمتر باشند.
درمان کودکان بزرگ‌تر مبتلا به لکنت زبان
برای کودکان بزرگ‌تر، درمان بر مدیریت لکنت زبان تمرکز دارد. گفتاردرمانگر به آنها کمک می‌کند در مدرسه، خانه و محیط‌های اجتماعی مختلف احساس تنش کمتری داشته باشند و آزادانه‌تر صحبت کنند. او همچنین به کودک کمک می‌کند تا با موقعیت‌های گفتاری‌ای که باعث ترس یا اضطراب او می‌شوند، مواجه شود. این موقعیت‌ها ممکن است شامل صحبت کردن با تلفن یا سفارش غذا در رستوران باشند.
پیوستن به گروه‌های اجتماعی نیز مفید است و به کودک کمک می‌کند به‌صورت آزادانه درخصوص مشکلات خود با دیگران صحبت کند.
حمایت از کودک
اگر والدین کودکی هستید که لکنت دارد، نکات زیر ممکن است به شما کمک کنند:
- با دقت به صحبت‌های فرزندتان گوش دهید: هنگامی که کودک صحبت می‌کند، تماس چشمی طبیعی خود را حفظ کنید.
- جمله‌های کودک را کامل نکنید: منتظر بمانید تا فرزندتان جمله‌اش را کامل کند و به تکمیل جملات او نپردازید.
- زمانی را اختصاص دهید که بتوانید بدون حواس‌پرتی با فرزند خود صحبت کنید: زمان صرف غذا فرصت خوبی برای گفتگو است.
- آهسته و بدون عجله صحبت کنید: اگر به این شکل صحبت کنید، کودک نیز همین کار را می‌کند. آهسته حرف زدن به کاهش لکنت کودک کمک می‌کند.
- به‌نوبت صحبت کنید: همه اعضای خانواده خود را تشویق کنید که شنونده خوبی باشند و به‌نوبت صحبت کنند.
- فضای آرامی در خانه ایجاد کنید: تمام تلاش خود را بکنید تا فضایی آرام در خانه ایجاد کنید تا فرزند شما در این فضا احساس راحتی کند و بتواند آزادانه حرف بزند.
- روی لکنت کودکتان تمرکز نکنید: سعی کنید در تعاملات روزانه توجهی به لکنت کودک نداشته باشید. کودک خود را در معرض موقعیت‌هایی قرار ندهید که احساس فوریت، فشار یا نیاز به عجله داشته باشد. همچنین او را ملزم به صحبت در مقابل دیگران نکنید.
- به‌جای انتقاد، او را تشویق کنید: بهتر است کودک خود را به‌خاطر صحبت‌های واضح و روشن او تحسین کنید و توجهی به لکنت او نداشته باشید. اگر گفتار فرزندتان را اصلاح می‌کنید، این کار را با ملایمت و به‌شکلی مثبت انجام دهید.
- فرزندتان را همان‌طور که هست بپذیرید: واکنش منفی نشان ندهید یا فرزندتان را به‌خاطر لکنت زبان موردانتقاد یا تنبیه قرار ندهید. حمایت و تشویق می‌توانند تفاوت بزرگی در درمان کودک ایجاد کنند.
آماده شدن برای ملاقات با پزشک
احتمالاً ابتدا درمورد لکنت زبان فرزندتان با پزشک اطفال صحبت خواهید کرد. سپس ممکن است پزشک شما را به یک متخصص اختلالات گفتار و زبان (آسیب‌شناس گفتار و زبان) ارجاع دهد.
قبل از ملاقات با پزشک، فهرستی تهیه کرده و موارد زیر را در آن ذکر کنید:
- نمونه‌هایی از کلمات یا صداهای مشکل‌دار، مانند کلماتی که با صامت‌ها یا مصوت‌های خاصی شروع می‌شوند. درصورت امکان، قسمتی از لکنت را برای پخش در قرار ملاقات ضبط کنید.
- سعی کنید به یاد بیاورید اولین بار چه زمانی متوجه لکنت زبان کودک خود شدید و عواملی را که باعث بهتر یا بدتر شدن آن می‌شوند، یادداشت کنید.
- اطلاعات پزشکی کودک ازجمله سایر بیماری‌های جسمی یا روانی را به همراه داشته باشید.
- لیست داروها، ویتامین‌ها، گیاهان دارویی یا مکمل‌هایی که کودک به‌طور منظم مصرف می‌کند و مقدار مصرف آنها را به پزشک اطلاع دهید.
- سؤالاتی که را می‌خواهید از پزشک یا آسیب‌شناس گفتار-زبان بپرسید، بنویسید.
برخی از سؤالات اساسی که باید از پزشک یا آسیب‌شناس گفتار-زبان بپرسید شامل موارد زیر هستند:
- چه چیزی باعث لکنت زبان می‌شود؟
- چه نوع آزمایشاتی لازم است؟
- آیا این اختلال موقتی است یا طولانی‌مدت؟
- چه درمان‌هایی در دسترس هستند و کدام را توصیه می‌کنید؟
- آیا جایگزینی برای رویکرد اولیه که شما پیشنهاد می‌کنید وجود دارد؟
- چه منابع یا وب‌سایت‌هایی را برای مطالعه بیشتر پیشنهاد می‌کنید؟
خدمات کلینیک توانبخشی راه کمال برای درمان لکنت زبان
لکنت زبان اختلالی گفتاری است که با اختلالات مکرر در جریان طبیعی گفتار مانند تکرار صدا یا هجاهای طولانی همراه است. این اختلال بر روی اعتمادبهنفس کودک و تعاملات او با دیگران تأثیر قابل‌توجهی می‌گذارد. بنابراین درمان آن اهمیت زیادی دارد. یکی از خدمات کلینیک توانبخشی راه کمال، درمان اختلال لکنت زبان در کودکان است. متخصصان و گفتاردرمانگران این مرکز پس از تشخیص اختلال و دلایل ایجاد آن، به ارائه راهکارهای درمانی می‌پردازند. آنها با کمک روش‌های مختلف به آموزش کودک شما می‌پردازند و لکنت زبان او را درمان می‌کنند. بنابراین اگر فرزند شما مبتلا به لکنت زبان است با ما تماس بگیرید و از خدمات مجموعه ما استفاده کنید.
منابع
medicalnewstoday.com
mayoclinic.org
asha.org/public
مطالب مشابه
آموزش نوشتن به کودکان مبتلا به اوتیسم پروسه‌ای چالش‌برانگیز است؛ زیرا نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، صبر و حوصله است. ازآنجایی‌که مهارت‌های سوادآموزی برای زندگی روزمره بسیار حیاتی هستند، باید به کودک مبتلا به اوتیسم کمک کنید در این توانایی‌ها رشد کند.
آموزش به کودکان مبتلا به اوتیسم بسیار ارزشمند است، اما با چالش‌های زیادی همراه است. درواقع روند آموزش برای فردی که تجربه کافی ندارد، بسیار طاقت‌فرسا است.
برای درمان بیش‌فعالی روش های جایگزینی وجود دارند که در آن دارو استفاده نمی‌شود. در این مطلب به بررسی روش‌های درمانی جایگزین دارودرمانی برای کاهش علائم بیش‌فعالی در کودکان می‌پردازیم.
در سن 4سالگی، رفتارهای معمولی ممکن است با علائم بیش‌فعالی همپوشانی داشته باشند. بنابراین تمایز بین این دو دشوار است. در این مطلب به بررسی علائم بیش‌فعالی در کودکان 4ساله می‌پردازیم.
نوزادان نارس با مغزهای رشدنکرده به دنیا می‌آیند و این مسئله آنها را در برابر آسیب‌هایی که می‌توانند باعث فلج مغزی شوند آسیب‌پذیرتر می‌کند. با مداخله زود هنگام علائم و عوارض فلج مغزی را می‌توان برای بهینه‌سازی کیفیت زندگی کودک به حداقل رساند.
فلج مغزی خفیف به اختلالات حرکتی ناشی از آسیب خفیف به مغز در حال رشد اشاره دارد. ازآنجایی‌که آسیب آنقدر شدید نیست، اختلالات حرکتی ممکن است در سال‌های اولیه کودکی ناشناخته بمانند. بااین‌حال، با رشد کودکان مبتلا به فلج مغزی خفیف، اختلالات حرکتی ممکن است آشکارتر شوند. خوشبختانه هیچ وقت برای بهبودی دیر نیست.
طول عمر کودکان فلج مغزی به عوامل متعددی بستگی دارد با این حال با مراقبت و درمان‌های مناسب بسیاری از کودکان مبتلا به فلج مغزی می‌توانند زندگی طولانی و پرباری داشته باشند.پس برای آشنایی بیشتر با این موضوع با ما همراه باشید.
علائم فلج مغزی در نوزادان بر هماهنگی و توانایی آنها برای حرکت مستقل تأثیر می‌گذارد و همیشه بلافاصله قابل تشخیص نیست. این امر به‌ویژه زمانی صادق است که علائم فلج مغزی خفیف باشند.
اختلال پردازش حسی (SPD) کودکان بیش فعال درصورت درک بیش‌ازحد حواس مختلف ازجمله لامسه یا شنوایی ایجاد شده که منجر به دشوار شدن عملکرد برای بیمار، احساس اضطراب یا حتی وحشت می‌شود.
کودکان مبتلا به بیش‌فعالی بیشتر درمعرض خطر مشکلاتی هستند که بر عملکرد آنها در تحصیل و مدرسه تأثیر منفی می‌گذارند.آنها در ریاضی و مهارت خواندن توانایی کمتری دارند و اختلال می تواند بر میانگین نمرات دانش‌آموزان تأثیر بگذارد.
رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان بیش‌فعال مکرر و شدید هستند. درک و مدیریت این خشم و پرخاشگری کلید کمک به کودکان مبتلا به بیش‌فعالی است. ترکیبی از دارودرمانی، رفتاردرمانی و سایر درمان‌ها به کودکان بیش‌فعال کمک می‌کنند.
پر حرفی و صحبت کردن بیش‌ازحد یکی از علائم رایج برای کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی است که اغلب در مهار و کنترل پاسخ‌های خود مشکل دارند.
بسیاری از فعالیت‌ها و ورزش‌ها به تخلیه انرژی کودکان بیش‌فعال کمک می‌کنند و باعث بهبود علائم آنها می‌شوند. از بین آنها می توان به شنا، ورزش های رزمی، مدیتیشن، تنیس و .... اشاره کرد. این ورزش ها جنب و جوش زیادی دارند و باعث تحرک مداوم و سوزاندن انرژی کودکان بیش فعال می شوند.
موسیقی‌درمانی می‌تواند درمانی بسیار مؤثر برای درمان علائم اصلی بیش‌فعالی و سایر اختلالاتی مانند اضطراب و مشکلات خواب باشد که اغلب با هم اتفاق میفتند. موسیقی‌درمانی از ریتم و موسیقی برای بهبود مهارت‌های اجتماعی، تنظیم احساسات و اختلالات اجرایی استفاده می‌کند و اغلب در ترکیب با سایر درمان‌ها مانند دارودرمانی یا رفتاردرمانی استفاده می‌شود.