معلمان پیش دبستانی، اقوام و حتی دوستان در مورد فعالیت بیش از حد پ، عدم تمرکز و رفتار جسورانه فرزند شما نظر می دهند. هر روز رفتار افراطی کودکتان را مشاهده می کنید، اما در انجام ارزیابی ADHD تردید دارید، زیرا این ترسناک است که فکر کنید کودک شما دارای یک بیماری عصبی است که بر سلامت و شادی او تأثیر می گذارد. در اینجا دلایلی آورده شده که والدین اغلب برای به تاخیر انداختن تشخیص دارند و پاسخ های متخصصان ADHD نیز بیان شده که قویاً آنها را متقاعد می کنند تا در این مورد تجدید نظر کنند است.
آیا کودک 4 ساله من بیش فعالی دارد؟ در چه سنی می‌توان گفت؟
دستورالعمل‌های پزشکی برای تشخیص و درمان ADHD در کودکان مدت‌ها بر آن بود که ارزیابی ADHD فقط برای کودکان 6 سال یا بالاتر میسر بود. در سال 2011 همه‌چیز تغییر کرد، زمانی که آکادمی اطفال آمریکا (AAP) اشاره کرد که کودکان از سن 4 سالگی نیز می‌توانند برای این بیماری تشخیص داده‌شده و تحت درمان قرار گیرند.
ADHD در کودکان بین 4 تا 6 سال معمولاً به شکل بی‌توجهی مداوم و ناتوان‌کننده، بیش فعالی و/یا تکانشگری به نظر می‌رسد. رفتاردرمانی اولین گزینه درمانی است که برای کودکان در این گروه سنی توصیه می‌شود و به دنبال آن دارودرمانی است. برای اطلاعات از همه گزینه های درمانی، مطلب درمان بیش فعالی در کودکان را مطالعه نمایید.
گرچه تشخیص این بیماری برای کودکان کمتر از 4 سال نیز بعید نیست اما، دستورالعمل مشخصی برای تشخیص زیر 4 سال وجود ندارد.
بااین‌حال، برخی از والدین از ارزیابی فرزندانشان قبل از رسیدن به سن مدرسه تردید دارند. چهار دلیل متداول در مورد اینکه که چرا والدین منتظر می‌مانند - و چرا نباید منتظر بمانند را بیان می‌کنیم.
نگرانی‌های رایج والدین
1- "فعالیت بیش‌ازحد و مشکل در توجه برای کودکان پیش‌دبستانی طبیعی است."
درست است که کودکان پیش‌دبستانی به‌طور طبیعی فعال هستند و معمولاً نمی‌توانند به‌اندازه بچه‌های بزرگ‌تر تمرکز کنند، اما تفاوت‌های فاحشی بین کودکان مبتلا به ADHD و کودکان دیگر وجود دارد.
پاتریشیا کوین، پزشک متخصص اطفال در امریکا، می‌گوید: «کودکان پیش‌دبستانی مبتلا به ADHD بدون فکر کردن به خیابان می‌دوند.»
او می‌گوید: "تشخیص و درمان کودک شما در پیش از مدرسه به او کمک می‌کند تا علائمش را مدیریت کند و احتمالاً او را سالم و سلامت نگه می‌دارد."
2. " می‌ترسم به کودک 4 ساله‌ام دارو بدهم."
همانطور که گفته شد، رفتاردرمانی درواقع اولین نوع درمانی است که برای کودکان 4 ساله توصیه می‌شود. اگر رفتاردرمانی امتحان شده (معمولاً در یک برنامه 8 تا 12 هفته ای) و نتیجه نداده باشد ، پزشک می‌تواند استفاده از دارو را برای کودک 4 ساله در نظر بگیرد که طبق دستورالعمل‌ها آن هم برای این گروه سنی مؤثر و بی‌خطر است. درنهایت برای بسیاری از کودکان از هر دو روش درمانی و دارویی استفاده می‌شود.
مایکل ریف، پزشک اطفال می‌گوید: "دارو هرگز در هیچ سنی جادو نمی‌کند." اما اگر فرزند شما رفتارهای خطرناکی از خود نشان دهد که به‌طور قابل‌توجهی زندگی روزمره او را مختل می‌کند، منطقی به نظر می‌رسد که درمان دارویی را در نظر بگیرید.
3. "رفتاردرمانی کارساز نیست".
رفتاردرمانی درواقع به والدین کمک می‌کند تا با تغییر نحوه برخورد و تعامل با فرزندشان، رفتار کودک خود را به‌طور مؤثر مدیریت کرده و بهبود بخشند. این شکل از درمان که توسط یک درمانگر آموزش داده می‌شود و بارها و بارها ثابت شده که مداخله‌ای مؤثر برای کودکان، به‌ویژه در سنین 4 تا 6 سال است.
آری تاکمن، روانشناس، می‌گوید: «رفتاردرمانی سیم‌کشی مغز کودک را تغییر نمی‌دهد. بااین‌حال، می‌تواند حواس‌پرتی را به حداقل برساند و لحن تعامل بین کودک و والدین یا معلمان را تغییر دهد.»
او می‌افزاید: «رفتاردرمانی به کودک مبتلا به ADHD کمک می‌کند تا عملکرد بهتری داشته باشد، همانطور که تغییر رژیم غذایی بیمار دیابتی می‌تواند به او کمک کند بدون تغییر در توانایی پردازش قند، حال و عملکرد بهتری داشته باشد.»
4. "من نمی‌خواهم به فرزندم برچسب بزنند."
اگر زودتر به ADHD او بپردازید، درواقع ممکن است کمتر به او لقب «دردسرساز»، «بچه بد» یا «خیال‌باف» داده شود.
مطالعه‌ای نشان داده که یک کودک مبتلا به ADHD درمان‌نشده در 10 سال اول زندگی 20000 پیام منفی دریافت کرده است. «اگر کودک اغلب بشنود: «تو خیلی شیطونی، سروکله زدن با تو غیرممکنه»، بر نحوه تفکر کودک در مورد خودش تأثیر می‌گذارد. درمان ADHD می‌تواند به عملکرد و رفتار کودک شما کمک کرده و به‌احتمال‌زیاد باعث افزایش عزت‌نفس او شود.
علائم اختلال بیش فعالی در کودک 4ساله
همانطور که گفته شد در سن 4سالگی، رفتارهای معمولی ممکن است با علائم بیش فعالی همپوشانی داشته باشند. بنابراین تمایز بین این دو دشوار است. بااین‌حال، در ادامه برخی از علائم رایج بیش فعالی در کودک 4ساله را نام می‌بریم:
- حرکت مداوم، تکان دادن زانو، تکان دادن پا، ضربه زدن به مداد و ناتوانی در نشستن بدون تکان خوردن
- نیاز مکرر به بلند شدن و حرکت کردن
- ناتوانی در انجام وظیفه زمانی که باید بی‌حرکت بنشینند
- ناتوانی در نشستن برای فعالیت‌های آرام مانند غذا خوردن و خواندن کتاب برای آنها
- صحبت کردن و ایجاد سر و صدای زیاد
- بالا رفتن مداوم از صندلی‌ها، مبل‌ها و میز
- دویدن بی‌هدف
- بی‌حوصلگی شدید
- امتناع از منتظر ماندن برای نوبت خود در طول بازی با کودکان دیگر
- قطع صحبت دیگران
- بروز رفتارهای تهاجمی در طول بازی
- نشان دادن رفتارهای بیش‌ازحد جسورانه
- انجام فعالیت‌های مخاطره‌آمیز
- خراب کردن اسباب‌بازی‌ها و چیزهای دیگر به‌دلیل عدم فکر کردن به عواقب آن
- مشکل در پیروی از دستورالعمل‌ها
- رؤیاپردازی مکرر
- اختلال خواب، پرخوابی یا کم‌خوابی
- انزوا و گوشه‌گیری
- ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران
- وابستگی بیش‌ازحد به والدین (راه‌های کاهش وابستگی کودک به والدین)
اگر میخواهید علادم در سنین مختلف را بدانید می توانید مطلب علائم بیش فعالی در کودکان را مطالعه نمایید.
توجه به این نکته ضروری است که این رفتارها در کودکانی که شیطنت سالم دارند نیز مشاهده می‌شوند. تفاوت در این است که کودکان سالم، حرف‌شنو هستند و پس از گوشزدهای والدین، میزان شیطنت خود را کنترل می‌کنند، اما کودکان مبتلا به بیش فعالی حتی پس از شنیدن تذکرات والدین نیز به رفتارهای خود (به‌خصوص دویدن‌های بی‌وقفه) ادامه می‌دهند.
مطالعه بیشتر: تفاوت بیش فعالی و شیطنت در کودک: چه موقع باید نگران شد؟
جمع بندی
تشخیص علائم بیش‌فعالی در کودک 4 ساله می‌تواند برای والدین چالش‌برانگیز باشد، اما شناسایی زودهنگام این علائم، مانند بی‌قراری مفرط، مشکلات در توجه و تمرکز، و ناتوانی در انجام فعالیت‌ها به مدت طولانی، می‌تواند به مدیریت بهتر رفتارهای کودک کمک کند. گروه توانبخشی راه کمال با تیم متخصص خود آماده است تا والدین را در شناسایی و درمان علائم بیش‌فعالی در کودکان کمک کرده و برنامه‌های درمانی مناسب را ارائه دهد. برای دریافت مشاوره و راهنمایی‌های تخصصی، همین حالا با ما تماس بگیرید و به بهبود وضعیت کودک خود کمک کنید.
مطالب مشابه
درمان شناختی‌رفتاری، رویکردی سه‌بعدی است که به کودک کمک می‌کند تا راهبردهای جدید و مؤثرتری برای تنظیم احساسات، افکار و رفتارهای پرخاشگرانه خود به دست آورد. تنظیم هیجان به کودک اجازه می‌دهد تا محرک‌های خشم و راهبردهای پیشگیرانه را بیاموزد.
اختلالات خلقی بیماری‌هایی هستند که منجر به تغییر جدی در خلق‌وخو و وضعیت احساسی کودک می‌شوند. مدیریت این اختلال‌ها برای کودکان بسیار دشوار است. بنابراین درمان زودهنگام آنها از اهمیت زیادی برخوردار است.
درمان تاخیر در گفتار از اهمیت زیادی برخوردار است، چون باعث می‌شود کودک نتواند درباره نیازها و احساساتش صحبت کند. نقش والدین در مسیر درمان این اختلال بسیار مهم است.
علائم ADHD در دختران اغلب به‌عنوان ویژگی‌های شخصیتی تلقی می‌شوند. به همین دلیل است که اغلب نادیده گرفته یا توجیه می‌شوند. اگر بیش فعالی در دختران تشخیص داده نشود، می‌تواند به مشکلاتی مانند عدم تطبیق شرایط در کلاس درس، عزت نفس پایین و سرزنش خود منجر شود. حتی می‌تواند سلامت روان را تا بزرگسالی تحت تأثیر قرار دهد.
رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) به‌طور مؤثر به درمان اضطراب، افسردگی، و اختلال بی‌نظمی خلقی اخلال‌گرانه (DMDD) در کودکان کمک می‌کند. این روش با آموزش تکنیک‌هایی به کودکان برای تنظیم احساسات و رفتارهایشان کار می‌کند.
کاردرمانگران نقش حیاتی در راهنمایی کودکان قطع عضو در فرایند توانبخشی، به‌ویژه در استفاده از وسایل پروتزی ایفا می‌کنند. مشارکت آنها از همان مرحله پیش از عمل جراحی آغاز می‌شود و بر مدیریت زخم و توصیه‌هایی برای تجهیزات تطبیقی تمرکز دارد که بیماران را برای جراحی آماده می‌کند.
اتیسم غیرکلامی زمانی است که کودک مبتلا به اوتیسم صحبت نمی‌کند، اما ممکن است انواع صداهای آوایی را تولید کند. اوتیسم غیرکلامی به این معنی نیست که کودک نمی‌تواند تعامل داشته باشد، یا کلمات و گفتار را درک کند. بلکه به این معناست که آنها قادر به استفاده از زبان کلامی برای برقراری ارتباط نیستند.
لکنت زبان اختلالی گفتاری است که عضلات مورد استفاده برای صحبت کردن، به‌طور غیرقابل کنترلی منقبض شده یا حرکت می‌کنند و باعث مکث، صداهای ناخواسته و گیر کردن روی کلمات می‌شود.
کلاترینگ با ویژگی‌هایی مانند صحبت کردن بسیار سریع و استفاده از کلمات پُرکننده مانند «اِم» و «آه» همراه است. استفاده گاه‌به‌گاه از این کلمات در گفتار منسجم کاملاً عادی است، اما درصورت ابتلای کودک به این وضعیت، این ویژگی‌ها به عادتی همیشگی تبدیل شده و اغلب مانع از درک صحبت‌های او توسط دیگران می‌شوند.
زمانی که فردی اختلال لیسپ دارد، زبان خود را به گونه‌ای قرار می‌دهد که جریان هوای لازم برای تولید صداهای «س» و «ز» را مسدود یا تحریف می‌کند. این تحریف جریان هوا باعث می‌شود کودک به‌صورت نوک زبانی حرف بزند.
با گذشت زمان، کودکان مبتلا به سندرم رت مشکلات فزاینده‌ای در استفاده از عضلات کنترل‌کننده حرکت، هماهنگی و ارتباط پیدا می‌کنند. سندرم رت همچنین می‌تواند باعث تشنج و ناتوانی‌های ذهنی شود.
سندرم تورت، اختلالی است که بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد و باعث ایجاد تیک می‌شود. تیک‌ها، حرکات یا صداهایی هستند که کودک بارها و بارها تکرار می‌کند و قادر به کنترل آنها نیست. به‌عنوان مثال، کودکان مبتلا به سندرم توره ممکن است مدام گلوی خود را صاف کنند یا چشمک بزنند.
تشخیص اولیه کف پای صاف در کودکان اغلب توسط متخصصان اطفال انجام می‌شود. اگر فرزند شما هیچ درد یا علائم دیگری را تجربه نکند، معمولاً نیازی به آزمایش بیشتر نیست. کودکانی که علائم دارند باید توسط متخصصان ارتوپدی کودکان معاینه شوند.