معلمان پیش دبستانی، اقوام و حتی دوستان در مورد فعالیت بیش از حد پ، عدم تمرکز و رفتار جسورانه فرزند شما نظر می دهند. هر روز رفتار افراطی کودکتان را مشاهده می کنید، اما در انجام ارزیابی ADHD تردید دارید، زیرا این ترسناک است که فکر کنید کودک شما دارای یک بیماری عصبی است که بر سلامت و شادی او تأثیر می گذارد. در اینجا دلایلی آورده شده که والدین اغلب برای به تاخیر انداختن تشخیص دارند و پاسخ های متخصصان ADHD نیز بیان شده که قویاً آنها را متقاعد می کنند تا در این مورد تجدید نظر کنند است.
آیا کودک 4 ساله من بیش فعالی دارد؟ در چه سنی می‌توان گفت؟
دستورالعمل‌های پزشکی برای تشخیص و درمان ADHD در کودکان مدت‌ها بر آن بود که ارزیابی ADHD فقط برای کودکان 6 سال یا بالاتر میسر بود. در سال 2011 همه‌چیز تغییر کرد، زمانی که آکادمی اطفال آمریکا (AAP) اشاره کرد که کودکان از سن 4 سالگی نیز می‌توانند برای این بیماری تشخیص داده‌شده و تحت درمان قرار گیرند.
ADHD در کودکان بین 4 تا 6 سال معمولاً به شکل بی‌توجهی مداوم و ناتوان‌کننده، بیش فعالی و/یا تکانشگری به نظر می‌رسد. رفتاردرمانی اولین گزینه درمانی است که برای کودکان در این گروه سنی توصیه می‌شود و به دنبال آن دارودرمانی است. برای اطلاعات از همه گزینه های درمانی، مطلب درمان بیش فعالی در کودکان را مطالعه نمایید.
گرچه تشخیص این بیماری برای کودکان کمتر از 4 سال نیز بعید نیست اما، دستورالعمل مشخصی برای تشخیص زیر 4 سال وجود ندارد.
بااین‌حال، برخی از والدین از ارزیابی فرزندانشان قبل از رسیدن به سن مدرسه تردید دارند. چهار دلیل متداول در مورد اینکه که چرا والدین منتظر می‌مانند - و چرا نباید منتظر بمانند را بیان می‌کنیم.
نگرانی‌های رایج والدین
1- "فعالیت بیش‌ازحد و مشکل در توجه برای کودکان پیش‌دبستانی طبیعی است."
درست است که کودکان پیش‌دبستانی به‌طور طبیعی فعال هستند و معمولاً نمی‌توانند به‌اندازه بچه‌های بزرگ‌تر تمرکز کنند، اما تفاوت‌های فاحشی بین کودکان مبتلا به ADHD و کودکان دیگر وجود دارد.
پاتریشیا کوین، پزشک متخصص اطفال در امریکا، می‌گوید: «کودکان پیش‌دبستانی مبتلا به ADHD بدون فکر کردن به خیابان می‌دوند.»
او می‌گوید: "تشخیص و درمان کودک شما در پیش از مدرسه به او کمک می‌کند تا علائمش را مدیریت کند و احتمالاً او را سالم و سلامت نگه می‌دارد."
2. " می‌ترسم به کودک 4 ساله‌ام دارو بدهم."
همانطور که گفته شد، رفتاردرمانی درواقع اولین نوع درمانی است که برای کودکان 4 ساله توصیه می‌شود. اگر رفتاردرمانی امتحان شده (معمولاً در یک برنامه 8 تا 12 هفته ای) و نتیجه نداده باشد ، پزشک می‌تواند استفاده از دارو را برای کودک 4 ساله در نظر بگیرد که طبق دستورالعمل‌ها آن هم برای این گروه سنی مؤثر و بی‌خطر است. درنهایت برای بسیاری از کودکان از هر دو روش درمانی و دارویی استفاده می‌شود.
مایکل ریف، پزشک اطفال می‌گوید: "دارو هرگز در هیچ سنی جادو نمی‌کند." اما اگر فرزند شما رفتارهای خطرناکی از خود نشان دهد که به‌طور قابل‌توجهی زندگی روزمره او را مختل می‌کند، منطقی به نظر می‌رسد که درمان دارویی را در نظر بگیرید.
3. "رفتاردرمانی کارساز نیست".
رفتاردرمانی درواقع به والدین کمک می‌کند تا با تغییر نحوه برخورد و تعامل با فرزندشان، رفتار کودک خود را به‌طور مؤثر مدیریت کرده و بهبود بخشند. این شکل از درمان که توسط یک درمانگر آموزش داده می‌شود و بارها و بارها ثابت شده که مداخله‌ای مؤثر برای کودکان، به‌ویژه در سنین 4 تا 6 سال است.
آری تاکمن، روانشناس، می‌گوید: «رفتاردرمانی سیم‌کشی مغز کودک را تغییر نمی‌دهد. بااین‌حال، می‌تواند حواس‌پرتی را به حداقل برساند و لحن تعامل بین کودک و والدین یا معلمان را تغییر دهد.»
او می‌افزاید: «رفتاردرمانی به کودک مبتلا به ADHD کمک می‌کند تا عملکرد بهتری داشته باشد، همانطور که تغییر رژیم غذایی بیمار دیابتی می‌تواند به او کمک کند بدون تغییر در توانایی پردازش قند، حال و عملکرد بهتری داشته باشد.»
4. "من نمی‌خواهم به فرزندم برچسب بزنند."
اگر زودتر به ADHD او بپردازید، درواقع ممکن است کمتر به او لقب «دردسرساز»، «بچه بد» یا «خیال‌باف» داده شود.
مطالعه‌ای نشان داده که یک کودک مبتلا به ADHD درمان‌نشده در 10 سال اول زندگی 20000 پیام منفی دریافت کرده است. «اگر کودک اغلب بشنود: «تو خیلی شیطونی، سروکله زدن با تو غیرممکنه»، بر نحوه تفکر کودک در مورد خودش تأثیر می‌گذارد. درمان ADHD می‌تواند به عملکرد و رفتار کودک شما کمک کرده و به‌احتمال‌زیاد باعث افزایش عزت‌نفس او شود.
علائم اختلال بیش فعالی در کودک 4ساله
همانطور که گفته شد در سن 4سالگی، رفتارهای معمولی ممکن است با علائم بیش فعالی همپوشانی داشته باشند. بنابراین تمایز بین این دو دشوار است. بااین‌حال، در ادامه برخی از علائم رایج بیش فعالی در کودک 4ساله را نام می‌بریم:
- حرکت مداوم، تکان دادن زانو، تکان دادن پا، ضربه زدن به مداد و ناتوانی در نشستن بدون تکان خوردن
- نیاز مکرر به بلند شدن و حرکت کردن
- ناتوانی در انجام وظیفه زمانی که باید بی‌حرکت بنشینند
- ناتوانی در نشستن برای فعالیت‌های آرام مانند غذا خوردن و خواندن کتاب برای آنها
- صحبت کردن و ایجاد سر و صدای زیاد
- بالا رفتن مداوم از صندلی‌ها، مبل‌ها و میز
- دویدن بی‌هدف
- بی‌حوصلگی شدید
- امتناع از منتظر ماندن برای نوبت خود در طول بازی با کودکان دیگر
- قطع صحبت دیگران
- بروز رفتارهای تهاجمی در طول بازی
- نشان دادن رفتارهای بیش‌ازحد جسورانه
- انجام فعالیت‌های مخاطره‌آمیز
- خراب کردن اسباب‌بازی‌ها و چیزهای دیگر به‌دلیل عدم فکر کردن به عواقب آن
- مشکل در پیروی از دستورالعمل‌ها
- رؤیاپردازی مکرر
- اختلال خواب، پرخوابی یا کم‌خوابی
- انزوا و گوشه‌گیری
- ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران
- وابستگی بیش‌ازحد به والدین (راه‌های کاهش وابستگی کودک به والدین)
اگر میخواهید علادم در سنین مختلف را بدانید می توانید مطلب علائم بیش فعالی در کودکان را مطالعه نمایید.
توجه به این نکته ضروری است که این رفتارها در کودکانی که شیطنت سالم دارند نیز مشاهده می‌شوند. تفاوت در این است که کودکان سالم، حرف‌شنو هستند و پس از گوشزدهای والدین، میزان شیطنت خود را کنترل می‌کنند، اما کودکان مبتلا به بیش فعالی حتی پس از شنیدن تذکرات والدین نیز به رفتارهای خود (به‌خصوص دویدن‌های بی‌وقفه) ادامه می‌دهند.
جمع بندی
تشخیص علائم بیشفعالی در کودک 4 ساله می‌تواند برای والدین چالش‌برانگیز باشد، اما شناسایی زودهنگام این علائم، مانند بی‌قراری مفرط، مشکلات در توجه و تمرکز، و ناتوانی در انجام فعالیت‌ها به مدت طولانی، می‌تواند به مدیریت بهتر رفتارهای کودک کمک کند. گروه توانبخشی راه کمال با تیم متخصص خود آماده است تا والدین را در شناسایی و درمان علائم بیشفعالی در کودکان کمک کرده و برنامه‌های درمانی مناسب را ارائه دهد. برای دریافت مشاوره و راهنمایی‌های تخصصی، همین حالا با ما تماس بگیرید و به بهبود وضعیت کودک خود کمک کنید.
مطالب مشابه
درمان شناختی‌رفتاری، رویکردی سه‌بعدی است که به کودک کمک می‌کند تا راهبردهای جدید و مؤثرتری برای تنظیم احساسات، افکار و رفتارهای پرخاشگرانه خود به دست آورد. تنظیم هیجان به کودک اجازه می‌دهد تا محرک‌های خشم و راهبردهای پیشگیرانه را بیاموزد.
اختلالات خلقی بیماری‌هایی هستند که منجر به تغییر جدی در خلق‌وخو و وضعیت احساسی کودک می‌شوند. مدیریت این اختلال‌ها برای کودکان بسیار دشوار است. بنابراین درمان زودهنگام آنها از اهمیت زیادی برخوردار است.
درمان تاخیر در گفتار از اهمیت زیادی برخوردار است، چون باعث می‌شود کودک نتواند درباره نیازها و احساساتش صحبت کند. نقش والدین در مسیر درمان این اختلال بسیار مهم است.
اختلال هماهنگی رشدی (DCD)، اختلالی عصبی است که تعادل، هماهنگی و مهارت‌های حرکتی بیمار ازجمله مهارت‌های حرکتی ظریف، درشت و برنامه‌ریزی حرکتی را دچار مشکل می کند.
یکی از نکات مهم در هنگام یافتن مرکز درمانی اوتیسم، نزدیکی مرکز به محل زندگی بیمار است. در این صورت والدین با خیالی آسوده مراحل درمان فرزند خود را شروع می‌کنند. اگر در شمال تهران ساکن هستید و به مرکز درمانی اوتیسم نیاز دارید، گروه توانبخشی راه کمال با بهره‌گیری از تیمی مجرب و حرفه‌ای، خدمات تخصصی و نوین برای درمان کودک شما ارائه می‌دهد.
فلج مغزی، بیماری مادام‌العمری است که به درمان‌های طولانی‌مدت نیاز دارد. درحالی‌که اثربخشی بوتاکس در تسکین اسپاستیسیته در افراد مبتلا به فلج مغزی ثابت شده است، اثرات آن موقتی هستند.
امتناع کودک از غذا خوردن می‌تواند برای والدین ناراحت‌کننده باشد. مقداری بدغذایی در زمان غذا خوردن برای هر نوزاد یا کودک نوپایی طبیعی است، اما باید به‌مرور زمان از بین برود. هنگامی که بدغذایی یا مشکلات تغذیه ماه‌ها یا سال‌ها طول می‌کشند، ممکن است مشکلی پزشکی یا رفتاری در ریشه علائم آنها وجود داشته باشد.
اختلال بلع یا دیسفاژی به معنی ناتوانی در عبور آسان غذا یا مایعات از دهان، گلو و سپس مری و معده در طی فرایند بلعیدن است. این اختلال می‌تواند منجر به آسپیراسیون (ورود غذا یا مایعات به نای و ریه‌ها) شود.
اگر با کودکی اوتیسمی زندگی یا کار کنید، می‌دانید که بال بال زدن در اوتیسم، رفتاری خودتحریکی (استیمینگ) در نظر گرفته می‌شود. کودک مبتلا به اوتیسم از رفتارهای استیمینگ برای خودتنظیمی احساسات یا اضطراب خود استفاده می‌کند.
رفتاردرمانی شناختی بر این ایده استوار است که احساسات، افکار و رفتارهای ما همگی به هم مرتبط هستند و می‌توانند بر یکدیگر تأثیر بگذارند. وقتی کودکان احساس اضطراب یا افسردگی می‌کنند، به‌راحتی در چرخه افکار منفی یا غیرمفید گرفتار می‌شوند.
اصطلاح «اوتیسم با عملکرد بالا» تشخیص پزشکی رسمی نیست، بلکه به‌طور عمومی برای اشاره به افرادی استفاده می‌شود که به‌طور نسبی نیاز به حمایت کمتری دارند و قادرند به‌طور مستقل‌تری در زمینه‌هایی مانند خواندن، نوشتن، صحبت کردن و مدیریت مهارت‌های زندگی عمل کنند.
انواع اختلالات رفتاری شایع در کودکان شامل این موارد هستند:اختلال نقص توجه و بیشفعالی (ADHD)، اوتیسم ، سلوک (CD)، اختلالات یادگیری، نافرمانی مقابله‌ای (ODD)، انفجاری متناوب، وسواس فکری- عملی (OCD)، دو قطبی، اضطرابی، اختلالات خوردن و ...
سندروم ساوان حالتی نادر است که در آن بیمار مبتلا به اختلالات رشدی، مهارت‌های چشمگیری در حوزه‌ای خاص از خود نشان می‌دهد. این سندرم اغلب با اختلال طیف اوتیسم (ASD) مرتبط است.