بیش فعالی اختلالی است که باعث حواس‌پرتی، از دست دادن تمرکز، بیش فعالی، رفتارهای تکانشی و اعتمادبهنفس پایین و عملکرد ضعیف در کودکان بیش‌فعال می‌شود. مشاوره کودکان بیش فعال ازطریق رفتاردرمانی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و ... به بهبود رفتارهای تکانشی کودکان کمک می‌کند.
مروری بر بیش فعالی
بیش فعالی اختلالی است که به سه نوع بی‌توجهی، بیش فعالی/ تکانشی و نوع ترکیبی دسته‌بندی می‌شود. کودکان بیش فعال معمولاً احساسات مختلفی مانند سردرگمی، ناامیدی، بی‌قراری، احساس گم شدن، قطع ارتباط و غیره را تجربه می‌کنند.
مشاوره کودکان بیش فعال
درمان یا مشاوره کودک بیش فعال بخشی از درمان او محسوب می‌شود. در جلسات مشاوره، درمانگر به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌ها و رفتارهای متناسب با سن خود را ازطریق تکنیک‌های مختلف مانند ایفای نقش، نقاشی، هنردرمانی، بازی‌درمانی و غیره بیاموزند.
درمان برای تنظیم هیجانی کودکان عالی است. آن ها یاد می‌گیرند چگونه آگاهانه توجه کرده، منتظر نوبت خود باشند، به درستی ارتباط برقرار کنند و ... .
مشاور می‌تواند برخی از تکنیک‌های تنفس یا آرامش را برای کمک به آرامش کودکان بیش فعال آموزش دهد.
مشاور در کنار درمان کودکان بیش فعال، جلساتی برای والدین یا مراقبان کودکان برگزار می‌کند. در این جلسات، او درخصوص سابقه پزشکی کودک و پیشرفت او با والدین صحبت می‌کند. با این کار، مشاور ممکن است تکنیک‌هایی را به خانواده پیشنهاد دهد تا با کمک آنها به پیشرفت فرزند خود کمک کنند.
اهداف مشاوره کودکان بیش فعال
اهداف مشاوره کودکان بیش‌فعال معمولاً شامل موارد زیر هستند:
- بهبود عملکرد تحصیلی با کمک به والدین در ایجاد برنامه‌ها، سیستم‌های سازمانی و برنامه‌های رفتاری در منزل
- کمک به کودک و نوجوان برای تصمیم‌گیری ازطریق آموزش درمورد ماهیت بیش فعالی و توسعه مهارت‌های مقابله شناختی برای تفکر مؤثرتر در موقعیت‌ها
- بهبود مهارت‌های اجتماعی با افزایش توانایی درک دیدگاه دیگران، شناسایی و اصلاح رفتارهای اجتماعی منفی و یادگیری راهبردهای اجتماعی مؤثرتر
- کاهش نافرمانی در منزل و برنامه‌ریزی رفتاری
- شناسایی و تغییر تفکری که منجر به تصمیم‌گیری ضعیف، رفتارهای تکانشی و انگیزه کم می‌شوند
- بهبود احساس عزت نفس و کاهش احساس بی‌کفایتی در کودکان بیش‌فعال
- جلوگیری از انتخاب‌های ضعیف با عواقب مضر
مشاوره کودکان مبتلا به بیش فعالی چگونه است؟
مشاوره به طرق مختلف به کودک مبتلا به بیش فعالی کمک شایانی می‌کند و مهمترین بخش درمان بیش فعالی محسوب می‌شود. کودکان مبتلا به بیش فعالی در حین درمان احساس درک شدن، دیده و شنیده شدن می‌کنند. مشاوره و درمان کودکان مبتلا به بیش‌فعالی به آنها کمک می‌کنند در مدرسه و خانه عملکرد بهتری داشته باشند.
درمانگرانی که با کودکان سروکار دارند، درزمینه اختلالات رشدی و اختلالاتی که در دوران کودکی رخ می‌دهند، آموزش دیده‌اند. به همین دلیل، درمانگران مهارت‌های مناسبی دارند تا ابتدا با موقعیت کودک همدلی کرده و سپس او را به سمت رشد هدایت کنند.
بیش فعالی می‌تواند برای والدین یا مراقبان کودکان، طاقت‌فرسا و گاهی ناامیدکننده باشد. این عواطف یا احساسات ممکن است تأثیر ناسالمی بر کودک و رشد او بگذارند. درمانگر با دانستن مشکلات این والدین، آنها را راهنمایی می‌کند. حل مشکل والدین به‌طور غیرمستقیم به کودک کمک می‌کند.
کودکان مبتلا به بیش فعالی باید در جلسات مشاوره شرکت کنند؛ زیرا این جلسات به تمرکز بهتر، توجه آگاهانه به رفتارهای خود و آشنایی با رفتارهای مفید کمک می‌کنند. درمان می‌تواند به این کودکان کمک کند تا مهارت‌های جدیدی مانند گوش دادن به مطلبی بدون حواس‌پرتی، قطع نکردن صحبت دیگران، عدم بی‌قراری شدید در برخی رویدادها و ... را بیاموزد.
بهترین درمان برای کودکان مبتلا به بیش فعالی
بسته به نوع بیش فعالی، میزان ناراحتی‌ای که برای کودکان و همچنین والدین ایجاد می‌شود و همچنین نیازهای کودکان، درمان‌های مختلفی برای کودکان مبتلا به بیش فعالی وجود دارند. این درمان‌ها شامل موارد زیر هستند:
رفتاردرمانی
این درمان به مشاور کمک می‌کند تا به کودکان آموزش دهد در رفتار خود تغییراتی ایجاد کنند. در این روش درمانی، درمانگر از کمک والدین، مراقبان و معلمان کودک نیز بهره می‌برد. رفتار خوب پاداش داده می‌شود و رفتار منفی با سلب امتیازاتی مانند عدم حضور در نمایش یا کاهش زمان بازی برای درک پیامدهای رفتار منفی کودکان به آموزش کودک می‌پردازد. رفتاردرمانی با کودکان کوچک‌تر بهترین نتیجه را دارد، اما فرایندی طولانی است و نیاز به صبر دارد.
بازی‌درمانی
بازی یکی از کارهای موردعلاقه کودکان است. در جلسات بازی‌درمانی کودکان بیش فعال، به کودکان آزادی داده می‌شود تا هر گونه فعالیتی را انجام دهند. این فعالیت‌ها می‌توانند شامل بازی با شن، پازل، اسباب‌بازی، نقش‌آفرینی و غیره باشند. درمانگر کودک را در طول بازی مشاهده می‌کند و ممکن است در این بین به او آموزش دهد، ممکن است درمورد هر یک از احساساتی که در طول بازی ایجاد می‌شود نظر دهد، یا روی موقعیتی خاص کار کند. این روش درمانی به کودک کمک می‌کند تا سریع‌تر به بینشی درست دست یابد.
کاردرمانی
کاردرمانی به کودکان در انجام فعالیت‌های روزانه مانند دوش گرفتن، مرتب کردن تخت، مرتب کردن اسبا‌ب‌بازی‌ها پس از بازی، بستن بند کفش و غیره کمک می‌کند. همچنین در یادگیری سایر فعالیت‌ها مانند سازماندهی وظایف، کنترل سطح انرژی، هماهنگی چشم و دست، مهارت‌های حرکتی ظریف و غیره نیز تأثیرگذار است. اطلاعات بیشتر را در مطلب «کاردرمانی کودکان بیش فعال» بخوانید.
گفتاردرمانی
گفتاردرمانی روش سنتی است که در آن، مشاور و کودک درمورد مواردی که کودک را آزار می‌دهند، صحبت می‌کنند. گاهی‌اوقات مشاور ممکن است درمورد موضوعات مربوط به تنظیم هیجانی صحبت کند. او در برخی از جلسات به توسعه مهارت‌های مختلف می‌پردازد. گفتاردرمانی با کودکان ممکن است شامل بازی‌درمانی، برخی تکنیک‌های رفتاردرمانی، برخی فعالیت‌های آرامش‌بخش و ... نیز باشد.
آموزش ذهن‌آگاهی
آموزش ذهن‌آگاهی به کودکان کمک می‌کند تا سطح توجه و خودتنظیمی خود را بهبود بخشند. این روش درمانی به آنها کمک می‌کند تا هر زمان که توسط تکانشگری تحریک می‌شوند به آرام کردن خود بپردازند. درصورت لزوم می‌توان از ذهن‌آگاهی در ترکیب با سایر روش‌های درمانی استفاده کرد.
دارودرمانی
انواع مختلفی از داروها وجود دارند که می‌توانند برای درمان بیش فعالی استفاده شوند. درحالی‌که داروها نباید به‌عنوان درمان تلقی شوند، اما می‌توانند به افزایش تمرکز، آرامش و تمرین مهارت‌های جدید در کودکان مبتلا بیش‌فعالی کمک کنند. داروهای بیش فعالی مزایا و عوارض مختلفی دارند و حتما باید توسط پزشک تجویز شوند.
درمان شناختی‌رفتاری (CBT)
درمان شناختی‌رفتاری نوعی گفتاردرمانی است که به کودک کمک می‌کند تا با تغییر طرز تفکر و رفتار خود، مشکلات را مدیریت کند. این روش درمانی راهی عالی برای کمک به هر گونه اضطراب مرتبط با بیش فعالی است.
مؤثرترین مداخله برای بیش فعالی چیست؟
بر اساس تحقیقات اخیر، رفتاردرمانی درمانی مؤثر برای کودکان مبتلا به بیش فعالی است. اما لزوماً رفتاردرمانی بهترین گزینه برای تمام کودکان بیش فعال نیست بلکه بهترین روش درمانی با توجه به نیازهای کودک مشخص می‌شود.
رفتاردرمانی به کودکان مبتلا به بیش‌فعالی کمک می‌کند تا نظم و انضباط را رعایت کرده و پیامدهای رفتار خود را درک کنند. درست است که رفتارهای کودکان بیش فعال عمدی نیستند، اما برای رشد آنها نیز مفید نیستند. به همین دلیل است که با استفاده از رفتاردرمانی، کودکان یاد می‌گیرند که به نیازهای دیگران نیز اهمیت دهند. همچنین انگیزه دادن به این کودکان نیز به درمان رفتارهای آنها کمک می‌کند؛ زیرا رفتار خوب آنها مورد ستایش و پاداش قرار می‌گیرد و زمینه را برای رفتارها و الگوهای فکری سالم فراهم می‌کند.
در مجموع، رفتاردرمانی به ترویج رفتارهای خوب و آشنایی با رفتارهای بد و ناسالم کمک می‌کند.
جمع‌بندی
مشاوره کودکان بیش فعال ازطریق روش‌های مختلف به بهبود مهارت‌های اجتماعی و تعاملات آنها کمک می‌کند. بهترین مداخله، رفتاردرمانی کودکان بیش فعال است که به‌شکلی مؤثر به درمان مشکلات رفتاری آنها کمک می‌کند. مشاوران کلینیک توانبخشی راه کمال در این راستا به شما و فرزندتان کمک می‌کنند.
منابع
مطالب مشابه
اوتیسم خفیف یا سطح 1 با چالش‌هایی در زمینه‌های تعامل اجتماعی، ارتباطات و رفتار مشخص می‌شود. کودکان مبتلا به این سطح از اوتیسم علائمی خفیف‌تر نسبت به کودکان با اوتیسم سطح 3 نشان می‌دهند و به حمایت کمتری در زندگی روزمره نیاز دارند.
کاردرمانی در منزل برای کودکان به‌عنوان یک رویکرد نوین و مؤثر در حمایت از کودکان با نیازهای ویژه، توجه ویژه‌ای را جلب کرده است. این نوع درمان به کودکان این امکان را می‌دهد که در محیط آشنا و راحت خود، به بهبود مهارت‌های حرکتی، اجتماعی و شناختی بپردازند.
با وجود اینکه تشخیص بیش فعالی در دوران نوزادی دشوار است، برخی علائم می‌توانند زنگ خطری برای توجه والدین باشند. به طور معمول، نوزادان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی بیشتر از سایر کودکان نیازمند توجه و مراقبت هستند.
زمانی که در پی تشخیص یا درمان اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) هستید، انتخاب دکتر واجد شرایط که تجربه‌ی بالایی در برخورد با این اختلال داشته باشد، بسیار حیاتی است. متخصصان مختلفی می‌توانند در تشخیص و درمان بیش فعالی مشارکت کنند. این گروه شامل پزشکان، روانشناسان، مددکاران اجتماعی، پرستاران، دستیاران پزشک و دیگر درمانگران مجاز می‌شود.
زانوهای ضربدری وضعیتی است که زانوهای کودک هنگام ایستادن به هم نزدیک می‌شوند و مچ پاها از یکدیگر فاصله دارند. در اکثر موارد نیاز به درمان خاصی ندارد و با حرکات اصلاحی حل می شود.
پژوهش‌های نوین در حوزه درمان اوتیسم به تولید داروهای جدید AB-2004 ، بالواپتان، سورامین، نیسر‌ویمب منجر شده است که هدف آنهاکاهش علائم رفتاری و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به اوتیسم است.
کاردرمانی کودکان مبتلا به فلج مغزی می‌تواند به بهبود هماهنگی عضلات و مفاصل کمک کند؛ مشکلاتی که می‌توانند انجام فعالیت‌های روزانه مانند خوردن، مسواک زدن و حمام کردن را دشوار سازند.
در حالی که تشخیص اوتیسم تنها توسط متخصص انجام می‌شود، چندین ابزار غربالگری وجود دارند که می‌توانند والدین، مراقبان و افراد مبتلا به اتیسم را نسبت به علائم بالقوه این اختلال آگاه کند.
یکی از روش‌های مؤثر در درمان غیرجراحی پای پرانتزی در کودکان ، استفاده از بریس‌های ارتوپدی است. بریس‌ها به عنوان یک ابزار اصلاحی، به پاهای کودک بسته می‌شوند و با ایجاد فشار کنترل شده، به تدریج به صاف کردن زانوها و مچ پاها کمک می‌کنند.
اختلالات سیستم وستیبولار شامل چندین بیماری است که بر حس تعادل تأثیر می‌گذارد. این اختلالات بیشتر بر اندام‌های دهلیزی در گوش داخلی تأثیر می‌گذارند، اما مشکلات سیستم عصبی مرکزی نیز می‌تواند باعث ایجاد مشکلات تعادلی شوند. رایج‌ترین علامت این اختلال سرگیجه است.