فلج مغزی و اوتیسم هر دو اختلالات طیفی هستند، به این معنی که طیف وسیعی از علائم و شدت را شامل می‌شوند. در نتیجه، هیچ دو مورد فلج مغزی یا اوتیسم یکسان نیستند. بنابراین بسیاری از افراد مبتلا به فلج مغزی می‌توانند به‌طور مستقل راه بروند و بسیاری دیگر می‌توانند صحبت کنند و بسیار باهوش هستند.
به نقل از سایت flintrehab تقریباً 7 درصد از کودکان فلج مغزی دارای اختلال طیف اوتیسم هستند. این 2 اختلال به یکدیگر مرتبط نیستند اما می‌توانند همزمان رخ دهند و بر رشد کودک تأثیر بگذارند.
در ادامه این دو بیماری را با جزئیات بیشتر مقایسه می‌کنیم.
تفاوت در نوع و ماهیت
فلج مغزی و اوتیسم هر دو اختلالات عصبی هستند. بااین‌حال، علائم هر کدام متفاوت ظاهر می‌شوند. یکی منجر به آسیب‌های جسمانی شده، درحالی‌که دیگری منجر به چالش‌های اجتماعی و رفتاری می‌شود.
فلج مغزی ناتوانی‌ای حرکتی است و بر حرکات، تعادل، وضعیت بدن و هماهنگی بیمار تأثیر می‌گذارد.
در مقابل، اتیسم عمدتاً بر رفتار و مهارت‌های ارتباطی بیمار تأثیر می‌گذارد.
در حالی که افراد مبتلا به فلج مغزی ممکن است دارای اختلالات اجتماعی یا رفتاری همزمان باشند، اما ارتباط مستقیمی با فلج مغزی ندارند. به همین ترتیب، افراد مبتلا به اوتیسم می‌توانند اختلالات حرکتی مانند هماهنگی ضعیف، الگوهای راه رفتن غیرطبیعی و تشنج را تجربه کنند. بااین‌حال، این علائم برای تشخیص اوتیسم مورد نیاز نیستند.
تفاوت در علت
تفاوت دیگر بین فلج مغزی و اتیسم علت آن است.
فلج مغزی در اثر آسیب به مغز در حال رشد قبل، در حین یا اندکی پس از تولد ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند در نتیجه زایمان زودرس، کمبود اکسیژن، خونریزی در مغز، عفونت یا آسیب سر رخ دهد.
به نقل از سایت birthinjurycenter اتیسم در کودکان مبتلا به فلج مغزی غیراسپاستیک بیشتر و در کودکان مبتلا به نوع اسپاستیک کمتر دیده می‌شود. بااین‌حال، کودکان مبتلا به هر نوع فلج مغزی بیش از سایر کودکان در معرض خطر ابتلا به اوتیسم هستند.
تحقیقات نشان می‌دهند برخی از انواع آسیب مغزی می‌توانند منجر به فلج مغزی و اوتیسم شوند، اگرچه بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری‌ها علائم واضحی از آسیب مغزی را نشان نمی‌دهند. تغییر در نحوه اتصال سلول‌های مغز نیز می‌تواند باعث ایجاد این دو بیماری به‌صورت همزمان شود.
عوامل ژنتیکی و محیطی رایج نیز می‌توانند خطر ابتلا به فلج مغزی و اوتیسم را افزایش دهند. به‌عنوان مثال، زایمان زودرس یک عامل خطر برای فلج مغزی و اتیسم است. از نظر عوامل ژنتیکی، مطالعات نشان می‌دهند که احتمال ابتلای همزمان دوقلوهای همسان به اتیسم حدود 36 تا 95 درصد است، درحالی‌که احتمال ابتلای همزمان دوقلوهای ناهمسان به اوتیسم حدود 31 درصد است. والدین یک کودک اتیسمی 2 تا 18 درصد شانس داشتن فرزند دوم مبتلا به اتیسم را دارند.
سایر عوامل خطر برای اتیسم عبارت‌اند از:
- ژنتیک. افرادی که سابقه خانوادگی اتیسم دارند بیشتر احتمال دارد که خودشان به آن مبتلا شوند و والدینی که یک فرزند اوتیسمی دارند بیشتر احتمال دارد فرزند دیگری با اختلال اوتیسم داشته باشند. خطر ابتلا به اتیسم در افرادی که شرایط ژنتیکی خاصی دارند بسیار زیاد است.
- عوارض زایمان. کسانی که در هنگام تولد مشکلاتی را تجربه می‌کنند، مانند آن‌هایی که زودتر از موعد به دنیا می‌آیند، بیشتر درمعرض ابتلا به اتیسم هستند.
- جنسیت. مردان بیشتر از زنان درمعرض ابتلا به اوتیسم هستند.
- سن والدین. احتمال ابتلا به اتیسم در کودکانی که والدین مسن‌تری دارند بیشتر از کودکانی است که والدین جوان‌تری دارند.
برخی از عوامل خطر اوتیسم می‌توانند باعث فلج مغزی نیز شوند و این مسئله توضیح می‌دهد چرا این دو بیماری می‌توانند به‌صورت همزمان رخ دهند.
تفاوت در علائم
از آنجایی که فلج مغزی و اوتیسم اختلالات طیفی هستند، در هر فردی خود را به‌صورت متفاوت نشان می‌دهند.
علائم شایع اتیسم عبارت‌اند از:
- ضعف در برقراری ارتباط ازطریق تماس چشمی، حالات چهره و ژست‌ها
- مشکل در درک موقعیت‌های اجتماعی و زبان بدن
- پرخاشگری‌های غیرقابل کنترل
- رفتار و حرکات تکراری یا وسواسی
- مشکلات در دوستیابی و شروع/ تداوم مکالمات
- تأخیر در گفتار یا ناتوانی در حرف زدن
- بسیار خاص بودن درمورد نحوه انجام کارها و مقاومت در برابر تغییر
- حساسیت به صداها یا لمس
- تمرکز بیش‌ازحد بر روی فعالیت‌های موردعلاقه خود
علائم شایع فلج مغزی عبارت‌اند از:
- راه رفتن غیرطبیعی
- حرکات غیرقابل کنترل
- وضعیت بدنی ضعیف
- تون عضلانی غیرطبیعی
- ناتوانی در صحبت کردن، جویدن یا بلعیدن
- تعادل و هماهنگی ضعیف
افراد می‌توانند هر ترکیبی از این علائم را با شدت‌های مختلف داشته باشند.
علائمی که ممکن است در هر دو بیماری وجود داشته باشند عبارت‌اند از:
- تأخیر در زبان یا اختلال زبان. درمورد فلج مغزی، این اغلب به‌دلیل مشکلات حرکتی در گفتار ایجاد می‌شود، درحالی‌که درمورد اوتیسم، به‌دلیل تغییرات در رشد مغز اتفاق میفتد.
- حرکات غیرطبیعی یا تکراری. کودکان مبتلا به فلج مغزی اغلب حرکات تکراری را به‌عنوان بخشی از اختلال حرکتی خود نشان می‌دهند، درحالی‌که افراد مبتلا به اتیسم ممکن است حرکات را به‌صورت تکراری انجام دهند.
- الگوهای راه رفتن غیرمعمول. ناهنجاری‌های راه رفتن یکی از علائم شایع فلج مغزی هستند. تحقیقات نشان می‌دهند بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم الگوهای راه رفتن غیرمعمولی دارند، اگرچه این در هر موردی اتفاق نمیفتد.
اگر فرزند شما هر دوی این بیماری‌ها را به‌صورت همزمان داشته باشد، مدیریت علائم آن‌ها ممکن است پیچیده باشد. برای مثال، کودکان مبتلا به اتیسم اغلب ترجیح می‌دهند کارها را به تنهایی انجام دهند. بااین‌حال، اختلالات حرکتی ناشی از فلج مغزی ممکن است استقلال را محدود کند. این مسئله می‌تواند بسیار ناامیدکننده باشد و باعث بروز ناامیدی در رفتارهای کودک شما می‌شود.
مدیریت فلج مغزی و اتیسم
فلج مغزی و اختلال طیف اوتیسم بیماری‌هایی مادام‌العمر هستند که قابل برگشت نیستند. بااین‌حال، با یادگیری نحوه برقراری ارتباط مؤثر و تکمیل فعالیت‌های عملکردی، کودک شما می‌تواند کیفیت زندگی خود را به‌طور قابل توجهی بهبود بخشد.
مداخلات مدیریتی که می‌توانند به رشد توانایی‌های فیزیکی و رفتارهای اجتماعی کودک شما کمک کنند شامل موارد زیر هستند:
- فیزیوتراپی می‌تواند به کودک شما کمک کند تا قدرت، تحرک، تعادل و هماهنگی خود را ازطریق ورزش بهبود بخشد.
- کاردرمانی می‌تواند به کودک شما بیاموزد که چگونه فعالیت‌های روزمره زندگی مانند استفاده از حمام یا پوشیدن لباس را انجام دهد و همچنین می‌تواند به تنظیم حسی کودک کمک کند.
- گفتاردرمانی می‌تواند به کودک شما بیاموزد که چگونه به‌طور مؤثرتر ارتباط برقرار کند و اجتماعی شود.
- درمان شناختی‌رفتاری می‌تواند به کودک شما کمک کند تا از انجام رفتارهای ناسالم یا مخرب خودداری کند.
ازآنجایی‌که هر مورد فلج مغزی و اوتیسم منحصربه‌فرد هستند، روشهای درمانی شخصی‌سازی‌شده ضروری هستند و نقاط ضعف خاص فرزند شما را هدف قرار می‌دهند.
مداخله زودهنگام می‌تواند به‌طور قابل توجهی پیشرفت اختلالات حرکتی را کاهش دهد و مهارت‌های شناختی را بهبود بخشد.
در مورد درمان فلج مغزی و درمان اتیسم بیشتر بدانید.
جمع‌بندی
فلج مغزی و اختلال طیف اتیسم دو بیماری رشدی هستند که می‌توانند به‌صورت همزمان رخ دهند. فلج مغزی در درجه اول بر حرکت تأثیر گذاشته ولی اوتیسم بیشتر بر ارتباطات، رفتار و تعاملات اجتماعی تأثیر می‌گذارد. بااین‌حال، علل و علائم این دو اختلال ممکن است همپوشانی داشته باشند.
مطالب مشابه
کودکان مبتلا به اوتیسم معمولاً در ارتباطات اجتماعی و تعامل با دیگران با چالش‌هایی مواجه هستند. در 18ماهگی، والدین باید توجه دقیقی به نحوه تعامل فرزندشان با اطرافیان داشته باشند. نشانه‌های رایجی که ممکن است در این سن ظاهر شوند عبارت‌اند از: فقدان تماس چشمی مؤثر، پاسخ محدود به نام، عدم علاقه به بازی‌های تعاملی و مشکلات در تقلید حرکات یا رفتارها
گزارش‌های موجود از سوی اسپکتروم نشان می‌دهند که سن 6سالگی برای کودکان مبتلا به اوتیسم نقطه عطف مهمی است؛ چرا که طبق مطالعه‌ای طولانی‌مدت، شدت ویژگی‌های اوتیسم در بسیاری از کودکان از سنین 3 تا 6 سالگی کاهش می‌یابند، ولی این پیشرفت معمولاً برای سه‌چهارم کودکان متوقف می‌شود.
تشخیص زودهنگام اوتیسم در کودکان 2 ساله نقشی حیاتی در بهبود نتایج بلندمدت دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که شناسایی و مداخله به‌موقع، به‌ویژه در دوران حساس رشد مغز، می‌تواند به توسعه مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و رفتاری کودک کمک چشمگیری کند.
گفتاردرمانی و کاردرمانی پایه‌های اصلی مدیریت اوتیسم محسوب می‌شوند. بااین‌حال، بسیاری از خانواده‌ها برای تکمیل این روش‌ها به سراغ درمان‌های طبیعی و سنتی مانند شاهدانه، داروهای گیاهی و ... می روند.
یکی از مواردی که افراد مبتلا به اوتیسم برای جبران ناراحتی در هنگام برقراری ارتباط چشمی انجام می‌دهند، نگاه کردن به چیزی غیر از چهره دیگران در حین تعامل اجتماعی است. برای مثال دانش‌آموز مبتلا به اوتیسم در مدرسه می‌تواند هنگام نگاه کردن و ور رفتن با شیئی خاص، مانند اسباب‌بازی یا مداد بهتر روی درس تمرکز کند.
تیک‌ها، حرکات یا صداهای ناگهانی و سریعی هستند که کودک به‌طور مکرر و غیرارادی انجام می‌دهد. اگر کودک تیک حرکتی داشته باشد، ممکن است به‌طور مکرر پلک بزند یا شانه‌های خود را بارها و بارها بالا بیندازد. اگر تیک صوتی داشته باشد، احتمالاً به‌صورت ناخواسته صدای خرخر ایجاد می‌کند یا احساس نیاز به صاف کردن مداوم گلو دارد. تیک‌ها اغلب با گذشت زمان تغییر می‌کنند.
هنگامی که کودک به وسواس فکری عملی مبتلا می‌شود، افکار وسواسی و رفتاری اجباری می‌توانند بسیار مکرر و شدید شوند و در زندگی روزمره و رشد طبیعی کودک اختلال ایجاد کنند.
اختلال انفجاری متناوب (IED) نوعی اختلال رفتاری است که با دوره‌های مکرر خشم و پرخاشگری شدید مشخص می‌شود. این فوران‌ها می‌توانند کلامی یا جسمی باشند و اغلب غیرقابل پیش بینی هستند.
هنگامی که مغز در درک ورودی بصری دریافتی مشکل داشته باشد، اطلاعات به‌درستی درک نشده و نمی‌توانند با سایر حواس ادغام شوند.توجه به این نکته بسیار مهم است که اختلال حس بینایی به مشکلات مربوط به بینایی اشاره ندارد. درواقع کودکی که ازنظر بینایی دید 20/20 کامل دارد، اگر با اختلال حس بینایی دست و پنجه نرم کند، همچنان در درک آنچه می‌بیند با مشکل مواجه می‌شود.
آسیب سر می تواند به خفیفی ضربه، کبودی (کوفتگی) یا بریدگی روی سر باشد. یا می تواند ضربه مغزی، بریدگی عمیق یا زخم باز، شکستگی استخوان جمجمه، خونریزی داخلی یا آسیب به مغز باشد.