فلج مغزی و اوتیسم هر دو اختلالات طیفی هستند، به این معنی که طیف وسیعی از علائم و شدت را شامل می‌شوند. در نتیجه، هیچ دو مورد فلج مغزی یا اوتیسم یکسان نیستند. بنابراین بسیاری از افراد مبتلا به فلج مغزی می‌توانند به‌طور مستقل راه بروند و بسیاری دیگر می‌توانند صحبت کنند و بسیار باهوش هستند.
به نقل از سایت flintrehab تقریباً 7 درصد از کودکان فلج مغزی دارای اختلال طیف اوتیسم هستند. این 2 اختلال به یکدیگر مرتبط نیستند اما می‌توانند همزمان رخ دهند و بر رشد کودک تأثیر بگذارند.
در ادامه این دو بیماری را با جزئیات بیشتر مقایسه می‌کنیم.
تفاوت در نوع و ماهیت
فلج مغزی و اوتیسم هر دو اختلالات عصبی هستند. بااین‌حال، علائم هر کدام متفاوت ظاهر می‌شوند. یکی منجر به آسیب‌های جسمانی شده، درحالی‌که دیگری منجر به چالش‌های اجتماعی و رفتاری می‌شود.
فلج مغزی ناتوانی‌ای حرکتی است و بر حرکات، تعادل، وضعیت بدن و هماهنگی بیمار تأثیر می‌گذارد.
در مقابل، اتیسم عمدتاً بر رفتار و مهارت‌های ارتباطی بیمار تأثیر می‌گذارد.
در حالی که افراد مبتلا به فلج مغزی ممکن است دارای اختلالات اجتماعی یا رفتاری همزمان باشند، اما ارتباط مستقیمی با فلج مغزی ندارند. به همین ترتیب، افراد مبتلا به اوتیسم می‌توانند اختلالات حرکتی مانند هماهنگی ضعیف، الگوهای راه رفتن غیرطبیعی و تشنج را تجربه کنند. بااین‌حال، این علائم برای تشخیص اوتیسم مورد نیاز نیستند.
تفاوت در علت
تفاوت دیگر بین فلج مغزی و اتیسم علت آن است.
فلج مغزی در اثر آسیب به مغز در حال رشد قبل، در حین یا اندکی پس از تولد ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند در نتیجه زایمان زودرس، کمبود اکسیژن، خونریزی در مغز، عفونت یا آسیب سر رخ دهد.
به نقل از سایت birthinjurycenter اتیسم در کودکان مبتلا به فلج مغزی غیراسپاستیک بیشتر و در کودکان مبتلا به نوع اسپاستیک کمتر دیده می‌شود. بااین‌حال، کودکان مبتلا به هر نوع فلج مغزی بیش از سایر کودکان در معرض خطر ابتلا به اوتیسم هستند.
تحقیقات نشان می‌دهند برخی از انواع آسیب مغزی می‌توانند منجر به فلج مغزی و اوتیسم شوند، اگرچه بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری‌ها علائم واضحی از آسیب مغزی را نشان نمی‌دهند. تغییر در نحوه اتصال سلول‌های مغز نیز می‌تواند باعث ایجاد این دو بیماری به‌صورت همزمان شود.
عوامل ژنتیکی و محیطی رایج نیز می‌توانند خطر ابتلا به فلج مغزی و اوتیسم را افزایش دهند. به‌عنوان مثال، زایمان زودرس یک عامل خطر برای فلج مغزی و اتیسم است. از نظر عوامل ژنتیکی، مطالعات نشان می‌دهند که احتمال ابتلای همزمان دوقلوهای همسان به اتیسم حدود 36 تا 95 درصد است، درحالی‌که احتمال ابتلای همزمان دوقلوهای ناهمسان به اوتیسم حدود 31 درصد است. والدین یک کودک اتیسمی 2 تا 18 درصد شانس داشتن فرزند دوم مبتلا به اتیسم را دارند.
سایر عوامل خطر برای اتیسم عبارت‌اند از:
- ژنتیک. افرادی که سابقه خانوادگی اتیسم دارند بیشتر احتمال دارد که خودشان به آن مبتلا شوند و والدینی که یک فرزند اوتیسمی دارند بیشتر احتمال دارد فرزند دیگری با اختلال اوتیسم داشته باشند. خطر ابتلا به اتیسم در افرادی که شرایط ژنتیکی خاصی دارند بسیار زیاد است.
- عوارض زایمان. کسانی که در هنگام تولد مشکلاتی را تجربه می‌کنند، مانند آن‌هایی که زودتر از موعد به دنیا می‌آیند، بیشتر درمعرض ابتلا به اتیسم هستند.
- جنسیت. مردان بیشتر از زنان درمعرض ابتلا به اوتیسم هستند.
- سن والدین. احتمال ابتلا به اتیسم در کودکانی که والدین مسن‌تری دارند بیشتر از کودکانی است که والدین جوان‌تری دارند.
برخی از عوامل خطر اوتیسم می‌توانند باعث فلج مغزی نیز شوند و این مسئله توضیح می‌دهد چرا این دو بیماری می‌توانند به‌صورت همزمان رخ دهند.
تفاوت در علائم
از آنجایی که فلج مغزی و اوتیسم اختلالات طیفی هستند، در هر فردی خود را به‌صورت متفاوت نشان می‌دهند.
علائم شایع اتیسم عبارت‌اند از:
- ضعف در برقراری ارتباط ازطریق تماس چشمی، حالات چهره و ژست‌ها
- مشکل در درک موقعیت‌های اجتماعی و زبان بدن
- پرخاشگری‌های غیرقابل کنترل
- رفتار و حرکات تکراری یا وسواسی
- مشکلات در دوستیابی و شروع/ تداوم مکالمات
- تأخیر در گفتار یا ناتوانی در حرف زدن
- بسیار خاص بودن درمورد نحوه انجام کارها و مقاومت در برابر تغییر
- حساسیت به صداها یا لمس
- تمرکز بیش‌ازحد بر روی فعالیت‌های موردعلاقه خود
علائم شایع فلج مغزی عبارت‌اند از:
- راه رفتن غیرطبیعی
- حرکات غیرقابل کنترل
- وضعیت بدنی ضعیف
- تون عضلانی غیرطبیعی
- ناتوانی در صحبت کردن، جویدن یا بلعیدن
- تعادل و هماهنگی ضعیف
افراد می‌توانند هر ترکیبی از این علائم را با شدت‌های مختلف داشته باشند.
علائمی که ممکن است در هر دو بیماری وجود داشته باشند عبارت‌اند از:
- تأخیر در زبان یا اختلال زبان. درمورد فلج مغزی، این اغلب به‌دلیل مشکلات حرکتی در گفتار ایجاد می‌شود، درحالی‌که درمورد اوتیسم، به‌دلیل تغییرات در رشد مغز اتفاق میفتد.
- حرکات غیرطبیعی یا تکراری. کودکان مبتلا به فلج مغزی اغلب حرکات تکراری را به‌عنوان بخشی از اختلال حرکتی خود نشان می‌دهند، درحالی‌که افراد مبتلا به اتیسم ممکن است حرکات را به‌صورت تکراری انجام دهند.
- الگوهای راه رفتن غیرمعمول. ناهنجاری‌های راه رفتن یکی از علائم شایع فلج مغزی هستند. تحقیقات نشان می‌دهند بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم الگوهای راه رفتن غیرمعمولی دارند، اگرچه این در هر موردی اتفاق نمیفتد.
اگر فرزند شما هر دوی این بیماری‌ها را به‌صورت همزمان داشته باشد، مدیریت علائم آن‌ها ممکن است پیچیده باشد. برای مثال، کودکان مبتلا به اتیسم اغلب ترجیح می‌دهند کارها را به تنهایی انجام دهند. بااین‌حال، اختلالات حرکتی ناشی از فلج مغزی ممکن است استقلال را محدود کند. این مسئله می‌تواند بسیار ناامیدکننده باشد و باعث بروز ناامیدی در رفتارهای کودک شما می‌شود.
مدیریت فلج مغزی و اتیسم
فلج مغزی و اختلال طیف اوتیسم بیماری‌هایی مادام‌العمر هستند که قابل برگشت نیستند. بااین‌حال، با یادگیری نحوه برقراری ارتباط مؤثر و تکمیل فعالیت‌های عملکردی، کودک شما می‌تواند کیفیت زندگی خود را به‌طور قابل توجهی بهبود بخشد.
مداخلات مدیریتی که می‌توانند به رشد توانایی‌های فیزیکی و رفتارهای اجتماعی کودک شما کمک کنند شامل موارد زیر هستند:
- فیزیوتراپی می‌تواند به کودک شما کمک کند تا قدرت، تحرک، تعادل و هماهنگی خود را ازطریق ورزش بهبود بخشد.
- کاردرمانی می‌تواند به کودک شما بیاموزد که چگونه فعالیت‌های روزمره زندگی مانند استفاده از حمام یا پوشیدن لباس را انجام دهد و همچنین می‌تواند به تنظیم حسی کودک کمک کند.
- گفتاردرمانی می‌تواند به کودک شما بیاموزد که چگونه به‌طور مؤثرتر ارتباط برقرار کند و اجتماعی شود.
- درمان شناختی‌رفتاری می‌تواند به کودک شما کمک کند تا از انجام رفتارهای ناسالم یا مخرب خودداری کند.
ازآنجایی‌که هر مورد فلج مغزی و اوتیسم منحصربه‌فرد هستند، روش‌های درمانی شخصی‌سازی‌شده ضروری هستند و نقاط ضعف خاص فرزند شما را هدف قرار می‌دهند.
مداخله زودهنگام می‌تواند به‌طور قابل توجهی پیشرفت اختلالات حرکتی را کاهش دهد و مهارت‌های شناختی را بهبود بخشد.
در مورد درمان فلج مغزی و درمان اتیسم بیشتر بدانید.
جمع‌بندی
فلج مغزی و اختلال طیف اتیسم دو بیماری رشدی هستند که می‌توانند به‌صورت همزمان رخ دهند. فلج مغزی در درجه اول بر حرکت تأثیر گذاشته ولی اوتیسم بیشتر بر ارتباطات، رفتار و تعاملات اجتماعی تأثیر می‌گذارد. بااین‌حال، علل و علائم این دو اختلال ممکن است همپوشانی داشته باشند.
مطالب مشابه
گروه توانبخشی راه کمال، یکی از بهترین مراکز کاردرمانی در تهران است که با بهره‌گیری از کادری مجرب و دلسوز، خدمات تخصصی کاردرمانی را در محیطی مجهز و کودک‌پسند ارائه می‌دهد.
اتاق‌های حسی فضاهایی چندمنظوره هستند که می‌توانند به طیف وسیعی از افراد، ازجمله کسانی که با چالش‌های پردازش حسی، معلولیت‌ها یا نیازهای درمانی خاص روبرو هستند، کمک کنند.
کودکان مبتلا به اختلال یادگیری غیرکلامی معمولاً در زمینه‌هایی مانند خواندن، رمزگشایی زبان، املا، واژگان یا یادآوری موارد مشکلی ندارند؛ بااین‌حال، ممکن است در ادراک بصری، فضایی یا لمسی دچار مشکل شوند.
کودکان مبتلا به اختلال زبان دریافتی ممکن است در پردازش و درک کلمات، جملات و دستورالعمل‌ها مشکل داشته باشند. آن‌ها ممکن است در فهم معنا، زمینه و ظرافت‌های زبان دچار مشکل شوند.
اختلال زبان بیانی، که به آن تأخیر گفتار بیانی نیز گفته می‌شود، وضعیتی است که با ناتوانی در استفاده از کلمات و ساخت جملات متناسب با سن کودک، مشخص می‌شود. کودکان مبتلا به این اختلال ممکن است برای تشکیل جملات منسجم، پیدا کردن کلمات مناسب و انتقال مؤثر پیام‌های خود با مشکل روبرو شوند.
تأخیر در گفتار کودکان، نوعی اختلال ارتباطی است که بر تکلم کودک تأثیر می‌گذارد. اگر فرزند شما با وجود تکامل جسمی همچنان به نقاط عطف گفتار نرسیده باشد، ممکن است اختلال در تکلم داشته باشد.
اختلال پردازش زبان، نوعی ناتوانی یادگیری است که بر توانایی کودک در درک یا تولید کلمات تأثیر می‌گذارد. این مشکل به‌دلیل ناتوانی در شنیدن یا تولید فیزیکی صداها نیست، بلکه به توانایی فرد در ایجاد معنا از صداها برای برقراری ارتباط مربوط می‌شود.
ناتوانی‌های یادگیری می‌توانند فرایند یادگیری را مختل کنند. این کودکان ممکن است در مهارت‌هایی مانند صحبت کردن، خواندن، نوشتن، توجه، درک مطالب، به خاطر سپردن اطلاعات، انجام ریاضی یا هماهنگی حرکات مشکل داشته باشند. انواع رایج ناتوانی‌های یادگیری شامل نارساخوانی (دیسلکسیا)، اختلال نوشتن (دیسگرافی)، اختلال یادگیری ریاضی (دیسکالکولیا)، اختلاللات پردازش زبان، بینایی، شنوایی وناتوانی یادگیری غیرکلامی هستند.
اختلال حسی حرکتی زمانی رخ می‌دهد که مغز در دریافت و پاسخ دادن به اطلاعاتی که ازطریق حواس می‌آیند و بر حرکت و هماهنگی بیمار تأثیر می‌گذارند، مشکل داشته باشد. این اختلال باعث ناتوانی بیمار در پردازش ورودی‌های حسی و هماهنگی پاسخ‌های حرکتی می‌شود و چالش‌هایی در تعادل، حرکت و کنترل کلی بدن ایجاد می‌کند.
اختلال دوقطبی، اختلال سلامت روان است که باعث چرخه‌های شدید تغییرات عاطفی می‌شود. کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی دو دوره را تجربه می‌کنند: دوره‌هایی که در آن‌ها فوق‌العاده شاد و پرانرژی هستند، که به آن دوره شیدایی گفته می‌شود. و دوره‌های دیگری که در آن‌ها بسیار افسرده هستند.