سندرم دیجیتال اختلالی است که در کودکان زیر سه سال دیده می‌شود و به‌دلیل استفاده زیاد از وسایل دیجیتال اتفاق میفتد. این اختلال تأثیری قابل‌توجه بر رفتارهای اجتماعی کودک می‌گذارد و علائمی شبیه به اختلال طیف اوتیسم ایجاد می‌کند. بنابراین آشنایی با این بیماری اهمیت زیادی دارد. در این مطلب به بررسی سندرم دیجیتال، علائم، دلایل، روش‌های درمان و ... می‌پردازیم.
سندرم دیجیتال چیست؟
سندرم دیجیتال اختلالی است که در کودکان خردسال (زیر سه سال) که بیش‌ازحد از وسایل دیجیتال استفاده می‌کنند، ایجاد می‌شود. این اختلال علائمی شبیه به اوتیسم در کودک ایجاد می‌کند.
تفاوت بین اوتیسم و سندرم دیجیتال
اوتیسم، اختلالی عصبی‌رشدی است و می‌تواند از بدو تولد وجود داشته باشد. اما سندرم دیجیتال می‌تواند صرفاً به‌دلیل استفاده بیش‌ازحد کودک از وسایل دیجیتال ایجاد شود. کودکان در سنین اولیه 2 تا 4 سالگی مستعد ابتلا به این اختلال هستند.
گاهی‌اوقات، کودکی که در معرض محیط مجازی قرار می‌گیرد، فقط برخی از احساسات (بصری و شنوایی) را تجربه می‌کند و نمی‌تواند به‌طور طبیعی رشد کند؛ زیرا نمی‌تواند بین بینایی و شنوایی و سایر حواس مانند حس لامسه، بویایی، چشایی و ... ارتباط برقرار کند.
علل ابتلا به سندرم دیجیتال چیست؟
بزرگ‌ترین دلیل ابتلا به سندرم دیجیتال، استفاده بیش‌ازحد از وسایل دیجیتال است. مطالعات نشان می‌دهند کودکانی که کمتر از 3 ساعت در روز از وسایل دیجیتال استفاده می‌کنند، بازه توجه بیشتر و تأخیر زبانی کمتری دارند. اما کودکانی که بیش از 3 ساعت در روز از وسایل دیجیتال استفاده می‌کنند، بیش‌فعال هستند، بازه توجه کوتاه و تأخیر زبانی بیشتری دارند.
همچنین، افزایش زمان استفاده از وسایل دیجیتال با کاهش انتقال‌دهنده عصبی گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) همراه است و در نتیجه منجر به رفتارهای ناهنجار، کاهش عملکرد شناختی و مشکلات رشد زبان می‌شود.
علائم سندرم دیجیتال
برخی از علائم اصلی این اختلال عبارت‌اند از:
- کاهش توانایی شناختی
- بیش‌فعالی
- ناتوانی در تمرکز
- عدم علاقه به فعالیت‌های دیگر
- اختلال گفتار و زبان به‌دلیل کاهش تعامل اجتماعی
- تحریک‌پذیری
- بازه توجه کوتاه‌تر
- نوسانات خلقی
- تحریک‌پذیری و ناامیدی مکرر به‌دلیل انتقال از محیط مجازی به موقعیت‌های واقعی
- مشکل در حفظ تمرکز بر یک فعالیت یا مکالمه خاص برای مدت طولانی
- تغییرات ناگهانی و قابل‌توجه در احساسات و خلق‌وخو و بروز رفتارهای غیرقابل‌پیش‌بینی
تأثیر سندرم دیجیتال بر کودکان
سندرم بیبی دیجیتال می‌تواند اثرات مضری بر رفاه و رشد کلی کودکان داشته باشد. مطالعات نشان می‌دهند استفاده بیش‌ازحد از وسایل دیجیتال مانند تلفن همراه، تبلت، لپ‌تاپ و ... می‌تواند منجر به سندرم دیجیتال شود. در اینجا برخی از تأثیرات کلیدی این اختلال بر کودکان ذکر شده‌اند:
رشد اجتماعی
استفاده طولانی‌مدت از وسایل دیجیتال مانع از توانایی کودکان برای توسعه مهارت‌های اجتماعی ضروری مانند ارتباط، همدلی و درک نشانه‌های غیرکلامی می‌شود. صرف زمان بیشتر در محیط‌های مجازی، تعاملات رو در رو را کاهش می‌دهد و به‌طور بالقوه مانع از توانایی آن‌ها در ایجاد روابط معنادار و ارتباط عاطفی با دیگران می‌شود.
توسعه شناختی
کودکانی که در تجارب مجازی غوطه‌ور هستند، مواجهه محدودی با تعاملات زبانی در دنیای واقعی دارند که این مسئله باعث تأخیر در رشد زبان و اکتساب واژگان می‌شود. قرار گرفتن مداوم در معرض محتوای دیجیتالی می‌تواند منجر به کاهش توجه و مشکل در تمرکز بر کارهای دنیای واقعی شود.
بهزیستی عاطفی
قرار گرفتن طولانی‌مدت در محیط‌های مجازی منجر به افزایش استرس و اضطراب در کودکان می‌شود. تعاملات محدود رو در رو و قرار گرفتن در معرض محتوای دیجیتال پویا، توانایی آن‌ها را برای درک و همدلی با احساسات دیگران کاهش می‌دهند.
سلامت جسمانی
درگیر شدن با دستگاه‌های دیجیتال برای مدت طولانی منجر به سبک زندگی بی‌تحرکی می‌شود که با مشکلاتی مختلف مانند چاقی و آمادگی جسمانی ضعیف همراه است. تماشای بیش‌ازحد صفحه نمایش، به‌ویژه قبل از خواب، الگوی خواب کودکان را مختل می‌کند و بر سلامت و رفاه کلی آن‌ها تأثیر می‌گذارد.
پیوند والدین و فرزند
استفاده بیش‌ازحد از دستگاه‌های دیجیتال زمان صرف تعامل و ارتباط با کودکان را کاهش می‌دهد. این مسئله رابطه عاطفی بین والدین و فرزندان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
تأثیر آموزشی
قرار گرفتن بیش‌ازحد در معرض یادگیری مبتنی بر صفحه نمایش، کاوش عملی و یادگیری تجربی کودکان را محدود می‌کند و به‌طور بالقوه مانع از رشد کلی شناختی آن‌ها می‌شود.
درمان سندرم دیجیتال
درحالی‌که هیچ درمان خاصی برای سندروم دیجیتال وجود ندارد، می‌توانید اقدامات پیشگیرانه‌ای را برای کاهش اثرات آن بر روی فرزند خود انجام دهید. در اینجا چند استراتژی وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند:
- زمان استفاده از وسایل دیجیتال را محدود کنید: زمان مشخصی برای استفاده از وسایل دیجیتال تعیین کنید و فعالیت‌های جایگزین مانند بازی در فضای باز، کتاب خواندن و بازی‌های خلاقانه را به کودک پیشنهاد بدهید. کاهش زمان نمایش به کودک این امکان را می‌دهد که تمرکز خود را بر روی انواع دیگر فعالیت‌های خلاقانه متمرکز کند. این کار به تقویت مهارت‌های دیگر کمک می‌کند. همچنین اعتمادبهنفس کودک را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود بر روی کشف دنیای اطراف تمرکز کند.
- کودک را به برقراری ارتباط با دیگران تشویق کنید: تعاملات رو در رو را با اعضای خانواده، همسالان و مراقبان برای ارتقای مهارت‌های اجتماعی و رشد عاطفی تقویت کنید.
- به کودک پاداش بدهید: سعی کنید درصورت رفتار خوب به کودک پاداش‌های کوچک بدهید. به‌عنوان مثال اگر در یک روز کودکی زمان استفاده از وسایل دیجیتال را از 2 ساعت به 1 ساعت کاهش داد، برای رفتار منضبطانه‌اش به او پاداش دهید. این کار باعث می‌شود به‌تدریج احساس آگاهی و نگرشی مسئولانه نسبت به روال روزانه زندگی‌اش داشته باشد.
- محیطی پرورشی فراهم کنید: محیطی امن و محرک برای کودک فراهم کنید تا از رشد شناختی، عاطفی و فیزیکی او حمایت کند.
- به‌دنبال راهنمایی حرفه‌ای باشید: اگر نگرانی‌هایی درمورد سندرم دیجیتال دارید، برای ارزیابی دقیق و مداخلات مناسب به متخصص مراجعه کنید.
حتما بخوانید: درمان اتیسم در کودکان
رژیم غذایی مناسب
تغذیه نقش مهمی در سلامت کودکان دارد. رژیم غذایی‌ای که می‌تواند به کاهش علائم سندروم بیبی دیجیتال کمک کند شامل مواد غذایی زیر است:
- آجیل: تمام مغزها مانند بادام، گردو، بادام هندی، بادام زمینی و فندق سرشار از ویتامین ای هستند و به تقویت حافظه کمک می‌کنند. آن‌ها همچنین آنتی‌اکسیدانی هستند که از آسیب سلولی محافظت می‌کنند. گردو سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 است و ماده‌ای ارزشمند برای عملکرد مغز، حافظه و توانایی‌های تفکر است. این اسید چرب همچنین عملکردهای شناختی را تشویق کرده و به رشد کلی گفتار کمک می‌کند.
- دانه‌ها: به غیر از آجیل، دانه‌هایی مانند کتان، چیا، دانه خربزه، کنجد و کدوتنبل نیز حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی مانند ویتامین ای هستند که از مغز در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. تخمه آفتابگردان بر خلق‌وخوی کلی و قدرت پردازش ذهنی تأثیر می‌گذارد و بنابراین به‌عنوان تقویت‌کننده مغز در نظر گرفته می‌شود. دانه‌های کدوتنبل حاوی منیزیم، مس و روی بسیار بیشتری نسبت به سایر دانه‌ها هستند که به افزایش تمرکز، حافظه و تمرکز کمک می‌کنند.
- پودر کاکائو: پودر کاکائو خالص (شیرین نشده) حاوی اجزای تقویت‌کننده مغز است؛ زیرا حاوی تعداد زیادی مولکول آنتی‌اکسیدان است که اصلی‌ترین آن اپی کاتچین است که برای بهبود شناخت و اختلالات گفتاری مفید است. از این رو پودر کاکائو ماده غذایی مهمی برای رشد مغز کودکان است.
- براهمی: براهمی غذایی فوق‌العاده برای مغز است و اعتقاد بر این است که با محافظت از سلول‌ها و افزایش مواد شیمیایی مرتبط با یادگیری و حافظه، مغز را تقویت می‌کند. مطالعات نشان می‌دهند این ماده غذایی یادگیری فضایی، تمرکز و توجه را در کودکان بهبود می‌بخشد.
- شانخ پوشپی (از خانواده پیچک): شانخ پوشپی درمانی سنتی برای افزایش عملکرد مغز است. آنتی‌اکسیدان‌ها و فلاونوئیدهای قوی موجود در آن باعث بهبود ظرفیت حافظه، تمرکز، آرامش و هوشیاری کودک می‌شوند. این گیاه دارویی حافظه، استدلال، حل مسئله و سایر توانایی‌های شناختی را بهبود می‌بخشد.
- آشواگاندا: آشواگاندا به کاهش اضطراب و استرس کمک می‌کند. علاوه بر این، سطح استیل کولین (یکی از مهم‌ترین انتقال‌دهنده‌های عصبی) را افزایش می‌دهد که از حافظه، تمرکز ذهنی و هوش بهتر پشتیبانی می‌کند. آشواگاندا همچنین ارتباط بین سلول‌های عصبی را بهبود می‌بخشد و ظرفیت بدن را برای التیام هرگونه آسیب به سیستم عصبی تحریک می‌کند. همچنین منجر به بهبود گفتار نیز می‌شود.
بنابراین رژیم غذایی متعادل و اقدامات مؤثر می‌توانند به معکوس کردن تأثیرات سندروم دیجیتال کمک کنند.
خدمات گروه توانبخشی راه کمال برای سندروم دیجیتال
سندرم دیجیتال اختلالی شبیه به اوتیسم است که در کودکان دیده می‌شود. این اختلال به‌دلیل استفاده زیاد از وسایل دیجیتال مانند تلفن همراه، تبلت، لپ‌تاپ، تلویزیون و ... ایجاد می‌شود. کودکان مبتلا به سندروم دیجیتال علائمی شبیه به اوتیسم از خود نشان می‌دهند و ازنظر اجتماعی تمایلی به برقراری ارتباط با دیگران ندارند. بنابراین درمان این بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از گروه راه کمال درمان کودکان مبتلا به سندرم دیجیتال است. کارشناسان و متخصصان این مرکز پس از تشخیص اختلال به ارائه راهکارهای درمانی می‌پردازند. بنابراین اگر فرزند شما مبتلا به سندرم بیبی دیجیتال است به ما مراجعه کنید و از خدمات کادر درمانی ما بهره‌مند شوید.
منابع:
مطالب مشابه
آموزش ریاضی به کودکان مبتلا به اوتیسم، در اغلب اوقات فرایندی چالش‌برانگیز است. اما به کارگیری روش‌های صحیح باعث موفقیت و پیشرفت قابل‌توجه کودک می‌شود. در این مطلب به بررسی روش‌های مختلف آموزش ریاضی به کودکان مبتلا به اوتیسم می‌پردازیم.
داروی بیش فعالی درمان دائمی محسوب نمی‌شود اما به تمرکز بهتر، افزایش آرامش، یادگیری مهارت‌های جدید و کاهش تکانشگری کودکان کمک می‌کند.
اوتیسم یک بیماری مادام العمر است. خوب شدن اتیسم با افزایش سن نتیجه ای نیست که معمولاً گزارش شود، اما مواردی وجود دارد که علائم با بزرگتر شدن از بین می روند.
اختلال سلوک نوعی اختلال رفتاری محسوب می‌شود که قبل از سن 10 سالگی بروز پیدا می‌کند. درمقابل، اختلال بیش فعالی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانپزشکی در کودکان و نوجوانان است که منجر به ناتوانی در کنترل رفتار می‌شود.
معیارهای تشخیصی اختلال طیف اوتیسم (ASD) به طور خاص به مسائل گوارشی مانند مشکلات حرکات روده، تهوع یا درد معده اشاره نمی‌کنند. با این حال، تحقیقات نشان داده‌اند که کودکان مبتلا به اوتیسم به طور قابل توجهی بیشتر از همسالان خود با مشکلات گوارشی (GI) روبه‌رو هستند.
کودکان مبتلا به اوتیسم، همانند کودکان دیگر، اضطراب یا نگرانی‌های خود را بروز می‌دهند، اما روش‌های بیان آن‌ها ممکن است متفاوت باشند.
جیغ زدن در کودکان مبتلا به اوتیسم، رفتاری رایج است که می‌تواند دلایل مختلفی از جمله ناراحتی، اضطراب، تحریک بیش‌ازحد یا تلاش برای برقراری ارتباط داشته باشد. برخلاف کودکان معمولی، جیغ زدن در کودکان اوتیستیک اغلب بازتابی از چالش‌های حسی یا احساسی است که آن‌ها در درک و بیان نیازها یا احساسات خود تجربه می‌کنند.
مشاوره رابطه والدین با فرزند می‌تواند در مواجهه با موقعیت‌های چالش‌برانگیز گزینه‌ای مؤثر باشد.این فرآیند می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا به چالش‌ها به شکلی سالم‌تر پاسخ دهند و در نهایت، ارتبط با فرزند و شیوه‌های تربیتی خود را بهبود بخشند.
اوتیسم شدید یا اتیسم سطح 3 نوعی اوتیسم با نیازهای حمایتی بالا است. کودک مبتلا ممکن است غیرکلامی باشد یا گفتار بسیار محدود و مهارت‌های اجتماعی بسیار کمی داشته باشد. این کودکان معمولاً با مشکلاتی در پردازش حسی و مشکلات زیادی در مواجهه با تغییرات در روال روزمره روبه‌رو هستند
اوتیسم خفیف یا سطح 1 با چالش‌هایی در زمینه‌های تعامل اجتماعی، ارتباطات و رفتار مشخص می‌شود. کودکان مبتلا به این سطح از اوتیسم علائمی خفیف‌تر نسبت به کودکان با اوتیسم سطح 3 نشان می‌دهند و به حمایت کمتری در زندگی روزمره نیاز دارند.
کاردرمانی در منزل برای کودکان به‌عنوان یک رویکرد نوین و مؤثر در حمایت از کودکان با نیازهای ویژه، توجه ویژه‌ای را جلب کرده است. این نوع درمان به کودکان این امکان را می‌دهد که در محیط آشنا و راحت خود، به بهبود مهارت‌های حرکتی، اجتماعی و شناختی بپردازند.
با وجود اینکه تشخیص بیش فعالی در دوران نوزادی دشوار است، برخی علائم می‌توانند زنگ خطری برای توجه والدین باشند. به طور معمول، نوزادان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی بیشتر از سایر کودکان نیازمند توجه و مراقبت هستند.
زمانی که در پی تشخیص یا درمان اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) هستید، انتخاب دکتر واجد شرایط که تجربه‌ی بالایی در برخورد با این اختلال داشته باشد، بسیار حیاتی است. متخصصان مختلفی می‌توانند در تشخیص و درمان بیش فعالی مشارکت کنند. این گروه شامل پزشکان، روانشناسان، مددکاران اجتماعی، پرستاران، دستیاران پزشک و دیگر درمانگران مجاز می‌شود.
زانوهای ضربدری وضعیتی است که زانوهای کودک هنگام ایستادن به هم نزدیک می‌شوند و مچ پاها از یکدیگر فاصله دارند. در اکثر موارد نیاز به درمان خاصی ندارد و با حرکات اصلاحی حل می شود.