انواع اتیسم - 5 مدل مختلف اختلال طیف اوتیسم

اختلال طیف اوتیسم (ASD) یک ناتوانی مادام‌العمر است که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد. این اختلال بر افراد از هر نژاد، هویت جنسی و زمینه‌های اجتماعی-اقتصادی تأثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به اوتیسم سطوح مختلفی از شدت این بیماری را تجربه می‌کنند که با مشکلات اجتماعی و ارتباطی و همچنین الگوهای رفتاری محدود یا تکراری مشخص می‌شوند. این سطوح اوتیسم نشان‌دهنده ویژگی‌های اصلی این اختلال هستند. بااین‌حال، در این ویژگی‌ها، بیماران می‌توانند طیف گسترده‌ای از علائم مرتبط با انواع مختلف اوتیسم را نشان دهند. به همین دلیل اختلال طیف اوتیسم به‌عنوان یک طیف شناخته می‌شود.
زمانی چندین نوع و تشخیص اوتیسم مورد استفاده قرار می گرفت. اما امروزه، اختلال طیف اتیسم به عنوان طیفی توصیف می شود که دامنه و شدت علائمی را که قبلاً به عنوان انواع مختلف اوتیسم در نظر گرفته می شدند، پوشش می دهد.

این مقاله پنج نوع مختلف اوتیسم را پوشش می دهد که برای تمایز بین اختلالات رشدی مرتبط با اوتیسم مورد استفاده قرار میگیرند. بررسی طبقه‌بندی‌های قدیمی‌تر برای درک بهتر ASD مفید بوده و به شما کمک می‌کند تا به تشخیص ASD فرزندتان بر اساس طبقه‌بندی قبلی آن نزدیک شوید.

سندرم کانر

سندرم کانر که به نام لئو کانر، یکی از محققینی که یکی از گزارش‌های اصلی اوتیسم را در سال 1943 نوشت، نامگذاری شده است، یک اصطلاح منسوخ شده برای چیزی است که ما اکنون اوتیسم می‌نامیم. در زمان انتشار مقاله، کانر اوتیسم را به عنوان «اوتیسم نوزادی» (اختلالی که در نوزادان و کودکان مشاهده می‌شود که شامل اختلالات اجتماعی شدن و رفتارهای تکراری و سایر علائم است) شناسایی کرد.

در ابتدا تصور نمی‌شد که سندرم کانر به آن اندازه که اکنون می‌دانیم رایج باشد. امروزه، سندرم کانر، که اکنون به‌عنوان اوتیسم یا اختلال طیف اوتیسم شناخته می‌شود، در 1 کودک از 44 کودک رخ می‌دهد. هنگامی که اتیسم برای اولین بار به راهنمای تشخیصی و آماری (DSM)-III اضافه شد، علائم آن شامل موارد زیر بودند:

• شروع علائم قبل از 30 ماهگی
• الگوهای گفتاری غیرمعمول
• مقاومت در برابر تغییر
• نقص شدید در رشد زبان
• عدم پاسخگویی فراگیر به دیگران
• دلبستگی عجیب و غریب به اشیاء

سندرم آسپرگر

سندروم آسپرگر یک اختلال رشدی است که قبلاً به‌عنوان یک اختلال جدا از اوتیسم شناخته شده بود. با انتشار DSM-V، آسپرگر به همراه چندین اختلال رشدی دیگر به دسته وسیع‌تری از اوتیسم طبقه‌بندی شد. با توجه به سابقه طولانی آسپرگر به‌عنوان یک اختلال مجزا از اوتیسم، متخصصان گاهی‌اوقات بیماری سندرم آسپرگر را در کودکان مبتلا به این اختلال تشخیص می‌دهند و آن را به‌عنوان دسته‌ای فرعی از اوتیسم با شدت کمتر در نظر می‌گیرند.

علیرغم حذف آسپرگر از DSM، بسیاری از مردم هنوز این اصطلاح را می‌شناسند. رابطه بین سندرم آسپرگر و اوتیسم مشابه است، اما همیشه یکسان نیست و درک این رابطه منحصربه‌فرد می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک کند. قبل از حذف سندرم آسپرگر از DSM-V، این اختلال علائم و معیارهای مشترکی با اوتیسم داشت، اما علائمی متمایز نیز دارد.

معیارهایی که آسپرگر را از اوتیسم متمایز می‌کنند عبارت‌اند از:

• نیازی به شروع قبل از 3 سالگی نیست
• بدون نیاز به عدم تأخیر زبان
• هیچ معیار تشخیصی در حوزه ارتباطات وجود ندارد
• دارای معیارهایی که فقدان نقص در رشد شناختی را مشخص می‌کنند

سندرم رت

سندرم رت اختلالی عصبی رشدی است که تقریباً به‌طور انحصاری دختران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. کودکان مبتلا به سندرم رت اغلب علائم مشابه اوتیسم مانند از دست دادن مهارت های ارتباطی و اجتماعی را در اوایل دوران کودکی نشان می‌دهند. بااین‌حال، ازآنجایی‌که سندرم رت عمدتاً در دختران دیده می‌شود و علائم فیزیکی زیادی را نشان می‌دهد که در اوتیسم یافت نمی‌شود، از DSM-V حذف شد و دیگر به‌عنوان یک اختلال رشدی زیرمجموعه اتیسم در نظر گرفته نمی‌شود.

تقریباً تمام موارد سندرم رت به‌دلیل جهش در ژن MECP2 رخ می‌دهند. جهش در ژن‌های دیگر نیز با سندرم رت مرتبط است، اگرچه بسیار کمتر رایج است. با وجود اینکه سندرم رت یک اختلال ژنتیکی است، کمتر از 1 درصد موارد ثبت شده ارثی هستند. اگرچه خانواده‌های بیماران مبتلا به سندرم رت ممکن است حامل‌های بدون علامت جهش داشته باشند، بیشتر موارد این بیماری ناشی از جهش‌های خود به خودی هستند.

سندرم رت چهار مرحله دارد، اما سرعت مرحله و شدت علائم در هر مرحله متفاوت هستند. کودک مبتلا به سندرم رت در ابتدا نشانه‌هایی از رشد معمولی را نشان می‌دهد اما در نهایت کاهش رشد، از دست دادن کنترل حرکتی، تأخیر در رشد، تحلیل عضلانی و ناتوانی‌های شناختی را نشان می‌دهد.

علائم سندرم رت در طول چهار مرحله آن همراه با یک دوره کوتاه از دست دادن مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی در اوایل کودکی ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• کند شدن رشد سر
• ضعف عضلانی
• الگوهای تنفس غیرطبیعی
• حرکات تکراری
• از دست دادن مهارت های هدفمند دست
• راه رفتن غیرطبیعی
• تشنج
• ناتوانی در صحبت کردن یا درک زبان
• اسکولیوز (کژپشتی)

اختلال فروپاشی دوران کودکی (CDD)

اختلال فروپاشی دوران کودکی (CDD) یکی دیگر از اختلالات رشدی است که با انتشار DSM-5 به‌عنوان زیرمجموعه اوتیسم در نظر گرفته شد. قبل از طبقه‌بندی مجدد آن به‌عنوان اوتیسم، CDD یک نوع نادر و شدیدتر اوتیسم در نظر گرفته می‌شد. اختلال فروپاشی دوران کودکی اختلالی نادر است که شیوع آن 1.7 در 100000 کودک است.

این اختلال بسیاری از علائم مشابه اوتیسم ازجمله رگرسیون مهارت‌های ارتباطی و رشدی را دارد. تفاوت اصلی این اختلال این است که شروع فروپاشی دوران کودکی در مقایسه با اوتیسم نسبتاً دیر است. علائم فروپاشی دوران کودکی شامل از دست دادن موارد زیر هستند:

• مهارت‌های حرکتی
• مهارت‌های بازی
• کنترل مثانه یا روده
• خودمراقبتی و مهارت‌های اجتماعی
• مهارت‌های زبانی بیانی و دریافتی

کودکان مبتلا به اختلال فروپاشی دوران کودکی همچنین ممکن است ارتباطات یا تعامل اجتماعی غیرعادی داشته باشند و علایق یا رفتارهای تکراری از خود نشان دهند. میزان صرع در کودکان مبتلا به این اختلال بیشتر از کودکان مبتلا به اوتیسم است و این کودکان بیشتر از کودکان مبتلا به اوتیسم ترس از خود نشان می‌دهند.

اختلال فراگیر رشدی که در غیر این صورت مشخص نشده (PDD-NOS)

اختلال فراگیر رشدی طبقه بندی نشده همراه با اوتیسم و ​​سندرم آسپرگر، یکی از سه نوع اصلی اوتیسم هستند. تفاوت بین این اختلال و اوتیسم قبل از DSM-V ناتوانی در برآورده کردن تمام معیارهای اوتیسم بود.

PDD-NOS تشخیص «کلی» برای افرادی بود که استانداردهای DSM-IV را برآورده نمی کردند و هنوز علائم و مشکلات تأخیر رشد را نشان می‌دادند. PDD-NOS، همراه با اختلال فروپاشی و آسپرگر به‌عنوان اوتیسم طبقه‌بندی شد تا از تشخیص و معیارهای استانداردتر برای بیماران مبتلا به اتیسم اطمینان حاصل شود تا بتوانند بهترین کمک ممکن را دریافت کنند.

علائم و نشانه‌های این بیماری عبارت‌اند از:

• مشکلات ارتباط غیرکلامی و کلامی
• مشکل در تعامل اجتماعی
• اختلال در مهارت‌های اجتماعی
• مشکل با تغییر در روال
• حرکات یا رفتارهای تکراری
• بازی غیرمعمول

انواع اتیسم بر اساس شدت و سطح اختلال

طبق DSM-5، اختلال طیف اوتیسم دارای سه سطح است و فردی که مبتلا به اوتیسم تشخیص داده می‌شود به‌عنوان اوتیسم سطح 1، اوتیسم سطح 2 یا اوتیسم سطح 3 برچسب‌گذاری می‌شود. سطح اوتیسمی که در آن تشخیص داده می‌شود بر اساس شدت علائم و اساساً بر اساس میزان حمایتی است که بیمار در زندگی روزمره خود نیاز دارد.

اوتیسم سطح 3 به‌طور کلی به فردی اطلاق می‌شود که در زندگی روزمره خود به حمایت زیادی نیاز دارد. اوتیسم سطح 3 ممکن است اوتیسم شدید در نظر گرفته شود. از سوی دیگر، اوتیسم سطح 1 زمانی است که شخصی نیاز به حمایت دارد، اما حمایت موردنیاز او حداقل است. اوتیسم سطح 1 ممکن است به‌عنوان اوتیسم با عملکرد بالا شناخته شود. سطح 2 بین سطح 1 و سطح 3 در مورد میزان حمایت یک فرد در زندگی روزمره خود قرار دارد.

سطح 1 اختلال طیف اوتیسم (اوتیسم خفیف)

اوتیسم سطح 1 گاهی‌اوقات به‌عنوان کم‌شدت‌ترین یا خفیف‌ترین شکل اوتیسم در نظر گرفته می‌شود. اوتیسم خفیف به‌عنوان اوتیسم با عملکرد بالا نیز شناخته می‌شود. اگرچه فرد مبتلا به اوتیسم سطح یک مجموعه مشخصی از ویژگی‌ها را ندارد، اما برخی از ویژگی‌ها و تجربیات مشترک وجود دارند که در افراد مبتلا به این سطح از اوتیسم مشاهده می‌شوند. به‌عنوان مثال، بیشتر افراد (کودکان و بزرگسالان) مبتلا به اوتیسم با عملکرد بالا (خفیف) در مقایسه با افراد مبتلا به اوتیسم سطح 3 که ممکن است اصلاً قادر به صحبت با استفاده از کلمات نباشند، قادر به برقراری ارتباط کلامی با استفاده از کلمات و زبان پیچیده‌تر هستند (اگرچه برخی از افراد مبتلا به اوتیسم سطح 3 می‌تواند با زبان صوتی صحبت کنند).

افراد مبتلا به اوتیسم سطح 1 (اوتیسم خفیف) اغلب با برخی از جنبه‌های ارتباطی و تعاملات اجتماعی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. آن‌ها ممکن است در صحبت‌های کوچک یا خواندن نشانه‌های اجتماعی، دوست‌یابی و حفظ دوستان مشکل داشته باشند (اگرچه برخی از افراد مبتلا به اوتیسم با عملکرد بالا ممکن است یک یا چند دوست داشته باشند). تغییر فعالیت‌ها ممکن است برای فردی با اوتیسم سطح 1 چالش‌برانگیز یا استرس‌زا باشد.

سطح 2 اختلال طیف اوتیسم (اوتیسم متوسط)

سطح 2 اوتیسم در وسط طیف قرار دارد؛ زیرا به سطح حمایتی مربوط می‌شود که یک فرد می‌تواند از آن بهره‌مند شود تا بتواند مستقل‌تر و با موفقیت بیشتر در زندگی روزمره عمل کند. هنگامی که معیارهای تشخیصی اوتیسم سطح 2 را در نظر می‌گیریم، گفته می‌شود که فرد به «حمایت قابل توجهی» نیاز دارد. فردی که دارای اوتیسم سطح 2 (اوتیسم متوسط) است به کمک یا تسهیلات بیشتری نسبت به فرد مبتلا به اوتیسم سطح 1 (اوتیسم خفیف) نیاز دارد. این افراد همچنین اغلب در مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی مشکلات بیشتری نسبت به یک فرد مبتلا به اوتیسم سطح 1 دارند.

فرد مبتلا به اوتیسم سطح 2 ممکن است رفتارهای تحریک‌کننده قابل توجه‌تری داشته باشد (که گاهی‌اوقات رفتارهای محدود یا تکراری نامیده می‌شوند). رفتارهای تحریک‌کننده چیزی نیست که باید از شر آن خلاص شد، اما توجه به این نکته مهم است که برخی از رفتارهای تحریک‌کننده می‌توانند در شرایط خاص تأثیر منفی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشند. به‌عنوان مثال، اگر رفتار تحریک‌کننده فردی کندن پوست باشد، می‌تواند تأثیر منفی بر سلامت بدن او داشته باشد. همچنین می‌تواند بر انجام وظایف تأثیر منفی بگذارد (اگر فرد به جای انجام کارهای ضروری بر روی کندن پوست خود تمرکز کند) و می‌تواند تأثیر منفی بر روابط یا تجربیات اجتماعی بگذارد.

از سوی دیگر، کندن پوست ممکن است با خودتنظیمی مرتبط باشد و یک فعالیت مقابله‌ای برای اضطراب یا ناراحتی باشد، بنابراین بسیار مهم است که هر کسی که به فرد مبتلا به اوتیسم کمک می‌کند، از رفتارهای تحریک‌کننده او آگاه باشد و در رویکرد خود برای کمک به فرد برای رسیدگی به رفتارهای تحریک کننده او دلسوز باشد. رفتارهای تحریک‌کننده باید به روش‌هایی مورد توجه قرار گیرند که به نفع فرد مبتلا به اوتیسم باشد.

سطح 3 اختلال طیف اوتیسم (اوتیسم شدید)

افراد مبتلا به اوتیسم سطح 3 (اوتیسم شدید) طبق نظر DSM-5 به «حمایت بسیار قابل توجهی» نیاز دارند. این بدان معناست که فرد از کمک بیشتر و تسهیلات بیشتر در زندگی روزمره خود (در خانه، مدرسه، محل کار، اجتماع، روابط و غیره) بهره می‌برد تا بتواند مستقل و موفق عمل کند. افراد مبتلا به اوتیسم سطح 3 ممکن است با زبان کلامی صحبت نکنند (اگرچه برخی صحبت می‌کنند). آن‌ها ممکن است رفتارهای بسیار چالش‌برانگیزی مانند فروپاشی مکرر، پرخاشگری یا آسیب رساندن به خود داشته باشند. آن‌ها ممکن است رفتارهای تحریک‌کننده مکرر و شدیدی داشته و در درک دیگران مشکل داشته باشند. فرد مبتلا به اوتیسم شدید ممکن است در مقایسه با افراد دارای اوتیسم خفیف و متوسط، حتی در نوجوانی یا بزرگسالی به نظارت بسیار بیشتری نیاز داشته باشد.

بیشتر بخوانید: اوتیسم پسرونده چیست؟

طبقه‌بندی اوتیسم بر اساس سن تشخیص

اوتیسم در نوزادان

نوزادان معمولاً در سنین 12 تا 24 ماهگی علائم اوتیسم را نشان می‌دهند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) اشاره می‌کند که یک کودک می‌تواند علائم اوتیسم را در 9 ماهگی نیز نشان دهد. بااین‌حال، بنیاد علوم اوتیسم بیان می‌کند که علائم اولیه اتیسم ممکن است در نوزادان 2 ماهه ظاهر شود. علائم رایج اوتیسم در نوزادان شامل ناتوانی در برقراری تماس چشمی، عدم واکنش نسبت به اسم خود، ناتوانی در مکالمات غیرکلامی، تأخیر در گفتار و حالات چهره محدود هستند.

اوتیسم در نوجوانان

یکی از نشانه‌های مهم اوتیسم در نوجوانان، کمبود مهارت‌های اجتماعی است. علائم اوتیسم در نوجوانان شامل مشکل در بلوغ، تشنج، ناتوانی در دوست‌یابی و حفظ دوستان، اختلالات خلقی و مشکل در مدرسه می‌باشند. تحقیقات نشان می‌دهند علائم اوتیسم در دختران متفاوت از پسران هستند. دختران بیشتر از پسران تمایل دارند علائم اتیسم را پنهان کنند تا طبیعی به نظر برسند. نکته قابل توجه این است که نوجوانان به‌طور ناگهانی به اوتیسم مبتلا نمی‌شوند بلکه علائم این اختلال در نوجوانی شناسایی می‌شود.

اوتیسم در بزرگسالان

در برخی از موارد با وجود شدید بودن علائم اوتیسم، این اختلال تا بزرگسالی تشخیص داده نمی‌شود. درواقع بسیاری از بزرگسالان یاد می‌گیرند که با علائم اتیسم زندگی کنند و این مسئله می‌تواند تشخیص بیماری را دشوار کند. علائم اوتیسم در بزرگسالان شامل ناتوانی در تعاملات اجتماعی، رفتارهای تکراری، علاقه به برخی فعالیت‌های خاص، توجه به جزئیات و حساسیت زیاد نسبت به محرک‌های مختلف هستند.

اوتیسم دیجیتال چیست؟

اوتیسم مجازی که گاهی آن به اوتیسم صفحه نمایش یا سندرم بیبی دیجیتال هم گفته می شود، اصطلاحی است که برای توصیف استفاده بیش از حد یا سوء استفاده از ابزارهای الکترونیکی و پلت فرم های مجازی در بین کودکان استفاده می شود. این قرار گرفتن بیش از حد می تواند منجر به انزوای اجتماعی، مشکلات رفتاری و رشد عاطفی ناکافی شود.

سندرم ساوانت چیست؟

سندروم ساوان حالتی نادر است که در آن بیمار مبتلا به اختلالات رشدی، مهارت‌های چشمگیری در حوزه‌ای خاص از خود نشان می‌دهد. این سندرم اغلب با اختلال طیف اوتیسم (ASD) همراه است.

جمع‌بندی

اختلال طیف اوتیسم، ناهنجاری‌ای است که با شدت‌های مختلف بر افراد تأثیر می‌گذارد و باعث بروز علائم متفاوتی در بیماران می‌شود. این اختلال در سنین بسیار پایین (چند ماهگی) قابل تشخیص است اما در بسیاری از موارد والدین متوجه علائم فرزند خود نمی‌شوند و این بیماری در سنین نوجوانی یا بزرگسالی تشخیص داده می‌شود. تشخیص زودهنگام اوتیسم باعث می‌شود بیمار در سنین پایین تحت درمان قرار گیرد و شدت علائم کاهش یابند. بنابراین اگر فکر می‌کنید فرزند شما مبتلا به اوتیسم است هر چه سریع‌تر در جهت تشخیص و درمان بیماری اقدام کنید. جهت دریافت مشاوره رایگان و یا دریافت وقت ویزیت با کلینیک های گروه توانبخشی راه کمال در تماس باشید.

منابع

medicalnewstoday.com

spectrumofhope.com