اختلال اوتیسم نوعی بیماری و اختلال رفتاری است که بر رشد طبیعی مغز، ارتباطات کلامی و غیرکلامی، مهارت‌های اجتماعی و رفتار تأثیر می‌گذارد. کودکان مبتلا به این اختلال علائم مختلفی از خود بروز می‌دهند که با افزایش سن تغییر می‌کنند. در این مطلب به بررسی علائم اوتیسم در کودکان می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
علائم و نشانه‌های اوتیسم در نوزادان و کودکان نوپا
اگر اوتیسم در دوران نوزادی تشخیص داده شود، درمان راحت‌تر انجام می‌شود؛ زیرا مغز از انعطاف‌پذیری قابل‌توجهی برخوردار است. اگرچه تشخیص اوتیسم قبل از 24ماهگی دشوار است، علائم اغلب بین 12 تا 18ماهگی ظاهر می‌شوند. اگر علائم تا 18ماهگی نوزاد تشخیص داده شوند، درمان فشرده به تقویت مغز و از بین بردن علائم کمک می‌کند.
اولین نشانه اختلال اوتیسم، فقدان رفتارهای معمولی است. بنابراین تشخیص این اختلال در کودکی دشوار است؛ زیرا در برخی موارد، علائم اولیه به‌شکلی ظاهر می‌شوند که کودک را به‌عنوان فرزندی آرام و مستقل نشان می‌دهند.
حتما بخوانید: طول عمر کودک اتیسم چقدر است؟
در ادامه به بررسی علائم اولیه نوزادان و کودکان نوپای مبتلا به اوتیسم می‌پردازیم:
علائم اولیه نوزادان و کودکان نوپا
نوزاد یا کودک نوپای مبتلا به اوتیسم قادر به بروز برخی رفتارها نمی‌باشد. در ذیل به برخی از آنها اشاره کرده‌ایم:
- برقراری تماس چشمی مانند نگاه کردن به والدین در هنگام غذا خوردن یا لبخند زدن
- واکنش به نام خود یا صداهای آشنا
- دنبال کردن بصری اشیاء
- دست تکان دادن برای خداحافظی یا برقراری ارتباط
- ایجاد صدا برای جلب‌توجه
- واکنش نسبت به بغل کردن یا گرفتن دست والدین
- تقلید حرکات و حالات صورت دیگران
- بازی کردن با دیگران و به اشتراک‌گذاری علایق
علائم هشداردهنده اوتیسم در نوزادان و کودکان نوپا
درصورت مشاهده رفتارهای زیر در نوزادان و کودکان نوپا، بلافاصله به متخصص اطفال مراجعه کنید. این رفتارها، علائم هشداردهنده ابتلا به اوتیسم هستند. پس آنها را جدی بگیرید:
- تا 6ماهگی: لبخند نزدن یا عدم بروز سایر رفتارهای صمیمی و گرم
- تا 9ماهگی: ناتوانی در ایجاد صداهای مختلف، لبخند زدن یا تغییر حالات چهره
- تا 12ماهگی: عدم واکنش به اسم خود، ناتوانی در تولید صداهای کودکانه و تکان دادن دست برای برقراری ارتباط
- تا 16ماهگی: به زبان نیاوردن حتی یک کلمه
- تا 24ماهگی: عدم بیان عبارات دوکلمه‌ای معنی‌دار که شامل تقلید یا تکرار نباشند
علائم و نشانه‌های اوتیسم در کودکان بزرگتر
همان‌طور که کودکان بزرگتر می‌شوند، علائم هشداردهنده اوتیسم متنوع‌تر می‌شوند. علائم و نشانه‌های هشداردهنده زیادی وجود دارند، اما آنها معمولاً حول محور اختلالات مهارت‌های اجتماعی، مشکلات گفتاری و زبانی، مشکلات ارتباط غیرکلامی و رفتار انعطاف نا‌پذیری می‌چرخند. در ادامه به بررسی این علائم می‌پردازیم:
علائم اختلالات مهارت‌های اجتماعی
تعامل اجتماعی اولیه برای کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم دشوار است. به نظر می‌رسد بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم ترجیح می‌دهند در دنیای خود و دور از دیگران زندگی کنند. علائم اختلالات مهارت‌های اجتماعی در کودکان مبتلا به اوتیسم عبارت‌اند از:
- نسبت به افراد دیگر و آنچه در اطراف می‌گذرد، بی‌علاقه یا بی‌اطلاع هستند.
- روش برقراری ارتباط، بازی با دیگران و پیدا کردن دوست را نمی‌دانند.
- از آغوش و لمس فیزیکی لذت نمی‌برند.
- قادر به شرکت در بازی‌های گروهی، تقلید از دیگران یا استفاده خلاقانه از اسباب‌بازی‌های خود نیستند.
- در درک احساسات یا صحبت کردن در مورد آنها مشکل دارند.
- به نظر می‌رسد به صحبت دیگران توجه نمی‌کنند.
- علایق خود را با دیگران به اشتراک نمی‌گذارند.
علائم مشکلات گفتاری و زبانی
کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم در گفتار و زبان مشکل دارند. اغلب آنها دیرتر از همسالان خود شروع به صحبت می‌کنند. علائم مشکلات گفتاری و زبانی در این کودکان شامل موارد زیر می‌باشند:
- با لحن نامتعارف یا با ریتم عجیب صحبت می‌کنند (مثلاً هر جمله را طوری به پایان می‌رسانند انگار در حال پرسیدن سؤال هستند).
- کلمات یا عبارات مشابه را بارها و اغلب بدون قصد ارتباطی تکرار می‌کنند.
- به‌جای پاسخ دادن به سؤال، آن را تکرار می‌کنند.
- در طول صحبت کردن، از کلمات اشتباه یا دستور زبان نادرست استفاده می‌کنند. به‌عنوان مثال به خودشان به‌صورت سوم شخص اشاره می‌کنند.
- در برقراری ارتباط برای بیان نیازها یا خواسته‌های خود مشکل دارند.
- دستورالعمل‌ها، عبارات یا سؤالات ساده را نمی‌فهمند.
- جملات را به‌صورت تحت‌اللفظی درک می‌کنند. بنابراین متوجه کنایه، طعنه یا طنز نمی‌شوند.
علائم مشکلات ارتباط غیرکلامی
کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم در درک نشانه‌های غیرکلامی ظریف و استفاده از زبان بدن مشکل دارند. این امر باعث می‌شود تعاملات اجتماعی برای آنها بسیار دشوار باشند. در ذیل علائم مشکلات ارتباط غیرکلامی در کودکان مبتلا به اوتیسم ذکر شده‌اند:
- از تماس چشمی اجتناب می‌کنند.
- حالات صورت آنها با آنچه می‌گویند مطابقت ندارند.
- حالات چهره، لحن صدا و حرکات دیگران را درک نمی‌کنند.
- حرکات بسیار کمی انجام می‌دهند و حرکات آنها بسیار سرد و روباتی است.
- نسبت به مناظر، بوها، بافت‌ها و صداها واکنش‌های غیرعادی از خود نشان می‌دهند. به‌عنوان مثال نسبت به صداهای بلند حساس هستند.
- به‌شکلی عجیب و غیرمعمول (مثلاً فقط روی نوک پا) راه می‌روند.
علائم انعطاف‌ناپذیری
کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم اغلب درخصوص فعالیت‌ها و علایق خود، رفتارهایی محدود، انعطاف‌ناپذیر و حتی وسواسی نشان می‌دهند. در ادامه به علائم مشکلات انعطاف‌ناپذیری در کودکان مبتلا به اوتیسم اشاره کرده‌ایم:
- از یک روال سفت و سخت پیروی می‌کنند (مثلاً اصرار دارند مسیر خاصی را برای رسیدن به مدرسه طی کنند).
- در انطباق با هرگونه تغییر در برنامه یا محیط مشکل دارند (به‌عنوان مثال اگر چیدمان مبلمان یا زمان خواب آنها تغییر کند، عصبانی می‌شوند).
- نسبت به اسباب‌بازی‌ها یا اشیاء عجیب‌وغریب مانند کلیدها وابستگی عجیبی دارند و به‌طور وسواس‌گونه وسایل خود را مرتب می‌کنند.
- نسبت به موضوعی خاص که اغلب شامل اعداد یا نمادها می‌باشد، علاقه زیادی از خود نشان می‌دهند (به‌عنوان مثال نمادهای روی نقشه‌ها، برنامه حرکت قطارها یا اطلاعات ورزشی را به‌خوبی به خاطر می‌سپارند).
- مدت‌زمانی طولانی را صرف تماشای اجسام متحرک مانند پنکه سقفی یا تمرکز بر روی قسمتی خاص از یک وسیله مانند چرخ اسباب‌بازی می‌کنند.
- حرکات یکسانی مانند تکان دادن یا چرخاندن دست‌ها را بارها تکرار می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهند این رفتارها باعث آرامش کودکان مبتلا به اوتیسم می‌شوند.
علائم اوتیسم در دخترها و پسرها
گاهی‌اوقات علائم اولیه اوتیسم در پسران واضح‌تر از دختران هستند. تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهند از هر چهار کودک مبتلا به اوتیسم، تنها یک کودک دختر است. همچنین از هر ده کودک مبتلا به سندرم آسپرگر (نوعی اختلال طیف اوتیسم است که ازطریق نقص در برقراری روابط اجتماعی، الگوهای مکرر و محدود رفتار، علایق و فعالیت‌ها شناخته می‌شود)، نه کودک پسر و یک کودک دختر هستند. در برخی موارد اختلالات مهارت‌های اجتماعی یا اختلالات رشدی به اشتباه در کودکان تشخیص داده می‌شوند. بنابراین برای تشخیص دقیق اختلال اوتیسم در فرزند خود، رفتارهای او را زیر نظر بگیرید و حتماً به متخصص اطفال مراجعه کنید.
حتما بخوانید: چگونه از یک کودک اتیسم مراقبت کنیم؟
خدمات گروه توانبخشی راه کمال برای کودکان اوتیسم
گروه توانبخشی راه کمال یکی از بهترین مرکزهای توانبخشی است که به درمان بیماری‌های مختلف می‌پردازد. یکی از خدمات این مجموعه، رسیدگی به کودکان مبتلا به اوتیسم است. متخصصان و کارشناسان دلسوز و مجرب این مرکز با آگاهی کامل از علائم کودک شما را با توجه به سن او بررسی می‌کنند و اطلاعات کافی در اختیار شما قرار می‌دهند. بنابراین اگر فکر می‌کنید فرزند دلبند شما مبتلا به اوتیسم است، به ما مراجعه کنید و از خدمات ما بهره‌مند شوید. کارشناسان و متخصصان گروه راه کمال در کوتاه‌ترین زمان ممکن بیماری فرزند شما را تشخیص می‌دهند و درمان او را با بالاترین کیفیت شروع می‌کنند.
منابع
مطالب مشابه
کودکان مبتلا به اوتیسم معمولاً ازنظر حسی به محرک‌های محیطی حساس هستند و سیستم حسی آنها به‌شکلی غیرعادی به پردازش اطلاعات می‌پردازد. این افراد به‌راحتی نسبت به محرک‌ها حساسیت نشان می‌دهند.
اختلال نوشتن یا دیسگرافیا نوعی ناتوانی در یادگیری است که بر توانایی نوشتن تأثیر می‌گذارد. نوشتن یکی از اصلی‌ترین مهارت‌های اساسی است که پیش‌نیاز موفقیت‌های تحصیلی بوده و در زندگی روزمره افراد کاربرد بسیار زیادی دارد.
اختلال سلوک نوعی اختلال رفتاری محسوب می‌شود که قبل از سن 10 سالگی بروز پیدا می‌کند. درمقابل، اختلال بیش‌فعالی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانپزشکی در کودکان و نوجوانان است که منجر به ناتوانی در کنترل رفتار می‌شود.
اختلال حرکتی مشکلی است که در مغز ایجاد شده و باعث حرکات بیش‌ازحد زیاد یا کم کودک می‌شود. اختلالات حرکتی بر توانایی کودک در انجام فعالیت‌های مختلف تأثیر می‌گذارند. بنابراین تشخیص و درمان به‌موقع آنها از اهمیت زیادی برخوردار است.
نوزادان نارس با مغزهای رشدنکرده به دنیا می‌آیند و این مسئله آنها را در برابر آسیب‌هایی که می‌توانند باعث فلج مغزی شوند آسیب‌پذیرتر می‌کند. با مداخله زود هنگام علائم و عوارض فلج مغزی را می‌توان برای بهینه‌سازی کیفیت زندگی کودک به حداقل رساند.
فلج مغزی خفیف به اختلالات حرکتی ناشی از آسیب خفیف به مغز در حال رشد اشاره دارد. ازآنجایی‌که آسیب آنقدر شدید نیست، اختلالات حرکتی ممکن است در سال‌های اولیه کودکی ناشناخته بمانند. بااین‌حال، با رشد کودکان مبتلا به فلج مغزی خفیف، اختلالات حرکتی ممکن است آشکارتر شوند. خوشبختانه هیچ وقت برای بهبودی دیر نیست.
طول عمر کودکان فلج مغزی به عوامل متعددی بستگی دارد با این حال با مراقبت و درمان‌های مناسب بسیاری از کودکان مبتلا به فلج مغزی می‌توانند زندگی طولانی و پرباری داشته باشند.پس برای آشنایی بیشتر با این موضوع با ما همراه باشید.
علائم فلج مغزی در نوزادان بر هماهنگی و توانایی آنها برای حرکت مستقل تأثیر می‌گذارد و همیشه بلافاصله قابل تشخیص نیست. این امر به‌ویژه زمانی صادق است که علائم فلج مغزی خفیف باشند.
اختلال پردازش حسی (SPD) کودکان بیش فعال درصورت درک بیش‌ازحد حواس مختلف ازجمله لامسه یا شنوایی ایجاد شده که منجر به دشوار شدن عملکرد برای بیمار، احساس اضطراب یا حتی وحشت می‌شود.
کودکان مبتلا به بیش‌فعالی بیشتر درمعرض خطر مشکلاتی هستند که بر عملکرد آنها در تحصیل و مدرسه تأثیر منفی می‌گذارند.آنها در ریاضی و مهارت خواندن توانایی کمتری دارند و اختلال می تواند بر میانگین نمرات دانش‌آموزان تأثیر بگذارد.
رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان بیش‌فعال مکرر و شدید هستند. درک و مدیریت این خشم و پرخاشگری کلید کمک به کودکان مبتلا به بیش‌فعالی است. ترکیبی از دارودرمانی، رفتاردرمانی و سایر درمان‌ها به کودکان بیش‌فعال کمک می‌کنند.
پر حرفی و صحبت کردن بیش‌ازحد یکی از علائم رایج برای کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی است که اغلب در مهار و کنترل پاسخ‌های خود مشکل دارند.
بسیاری از فعالیت‌ها و ورزش‌ها به تخلیه انرژی کودکان بیش‌فعال کمک می‌کنند و باعث بهبود علائم آنها می‌شوند. از بین آنها می توان به شنا، ورزش های رزمی، مدیتیشن، تنیس و .... اشاره کرد. این ورزش ها جنب و جوش زیادی دارند و باعث تحرک مداوم و سوزاندن انرژی کودکان بیش فعال می شوند.
موسیقی‌درمانی می‌تواند درمانی بسیار مؤثر برای درمان علائم اصلی بیش‌فعالی و سایر اختلالاتی مانند اضطراب و مشکلات خواب باشد که اغلب با هم اتفاق میفتند. موسیقی‌درمانی از ریتم و موسیقی برای بهبود مهارت‌های اجتماعی، تنظیم احساسات و اختلالات اجرایی استفاده می‌کند و اغلب در ترکیب با سایر درمان‌ها مانند دارودرمانی یا رفتاردرمانی استفاده می‌شود.